نگاه پوپولیستی مُهر برخورداری را به پیشانی اصفهان چسباند
این جمله «اصفهان شهری برخوردار است» طی سالهای متمادی ظلمی را بر سر این شهر و مردمانش فرو نشانده که مانع بسیاری از توسعههای شهری و استانی در کلانشهر اصفهان شده، ظلمی که مانع از بسیاری حقخواهیها برای اصفهان و اصفهانی شده است.
به گزارش اصفهان شرق؛ سالهای سال است که همه مسئولان بالادستی کشور، اصفهان را استانی متمول و دارای امکانات بسیار قلمداد میکنند و این نگاه برخورداری سبب ظلمهای بسیاری به ویژه در دولتهای هفتم و هشتم به اصفهان شد تا جایی که این مهر برخورداری را همچون گاو پیشانی سفیدی بر کالبد نیمهجان زنده رودش نیز زدند و به همین واسطه رودخانه دائمی و همیشگی فلات مرکزی را به رودخانهای فصلی آن هم بعد از کش مکشهای بسیار تبدیل کردند.
بحث برخورداری اصفهان در حالی از طرف مسئولان به سمت اصفهان نشانه رفته است که شواهد امر و شرایط زندگی در اصفهان چیز دیگری را به اثبات میرساند، تا جایی که مدیران شهری به ویژه بر این مسئله تأکید دارند که اصفهان شهر برخورداری نیست و نگاه به اصفهان نباید تنها و تنها به خیابان چهارباغ اصفهان معطوف باشد، مناطق محروم و مشکلاتی در این شهر و در زندگی مردمانش وجود دارد که آنها با آن دست به گریبانند مشکلاتی که شاید هیچ کدام از شهرها و استانهای کلان کشور با آن روبهرو نباشند.
این جبههگیری مسئولان کشوری تا جایی است که وزیر نیرو نیز در بیاناتی در رابطه با اصفهان صحبت کرده و اصفهان را شهری برخوردار و شهری زیادهخواه معرفی کرده است که این سخنان وزیر نیرو خشم مسئولان اصفهانی را بر آشفت طوری که ابوالفضل قربانی در جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان تأکید کرد صحبتهای وزیر نیرو در شأن مردم اصفهان نیست و این مسئله و سخنان وزیر نیرو در حالی خطاب به مردم اصفهان است که طبق آمارها بالاترین آمار پرداخت مالیات متعلق به اصفهان و کمترین نزدیک به 50 درصد جمعیت استان و خصوصاً شهر اصفهان را مهاجرینی از استانهای چهارمحال و بختیاری، لرستان و خوزستان تشکیل میدهد به طوری که یکمیلیون و 200 هزار سکنه استان اصفهان از استان چهارمحال و بختیاری هستند.
باید در نظر داشت که این نگاه برخوردار به اصفهان سبب شده که پروژههای متعدد نیمهکاره بسیاری این شهر را به شهر پروژههای نیمهتمام در بین اذهان عمومی بدل نماید تا جایی که داد مسئولان استانی به خاطر نبود بودجه کافی برای به اتمام رسیدن پروژههایی مانند مصلی، مترو، ورزشگاه نقش جهان، کنارگذر شرق و غرب، قطار سریعالسیر اصفهان ـ تهران و دهها پروژه نیمهتمام دیگر بلند است و این در حالی است که شاهد این صحنهها در هیچ کلانشهر دیگری نیستیم.
* اصفهانی برخوردار اما به کام تهرانیها
از منظر دیگر نیز به این نگاه برخورداری نظر کنیم، آلودگی اصفهان به ویژه در یکی دو سال اخیر و در ماههای سرد سال بسیار نگرانکننده بوده و تا مرز هشدار و پس از آن اضطرار نیز رسیده است تا جایی که این آلودگی و آلایندگیها سبب ایجاد بیماریهای شناخته و ناشناخته متعددی به ویژه در برخی از نقاط جغرافیایی اصفهان شده است و علیرغم این نگرانی در بروز بیماریها شاهد کوچکترین توجه از نظر اختصاص بودجههای درمانی و سلامت به این شهر هستیم هر چند که با توجه به مهاجرپذیر بودن این شهر و همچنین وجود پزشکان خبره و زبردست در اصفهان، بیش از نیمی از خدمات پزشکی در شهر اصفهان نیز در اختیار بیماران دیگر استانها قرار میگیرد.
البته رئیس کمیسیون حمل و نقل و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به مهاجرپذیری شهر اصفهان معتقد است: نزدیک به 50 درصد جمعیت استان و خصوصاً شهر اصفهان را مهاجرینی از استانهای چهارمحال و بختیاری، لرستان و خوزستان تشکیل میدهد به طوری که یکمیلیون و 200 هزار سکنه استان اصفهان از استان چهارمحال و بختیاری هستند.
نگاه برخوردار دیگری که همواره به سمت اصفهان بوده است تولید حدود 70 درصد فولاد کشور در اصفهان است به این معنی که با توجه به کمبود آب و آلودگی هوای اصفهان، 70 درصد فولاد کشور در اصفهان تولید میشود که میتوان گفت بخش عمده اشتغال در این واحدها در اختیار مهاجرین دیگر استانها است و از منظر دیگر تولیدات در اصفهان، حدود 10 درصد مواد نفتی در اصفهان تولید میشود که مشکلات زیادی از جمله آلودگی را برای اصفهان به وجود آورده است و زمانی که بحث خرید و فروش همین محصولات در بازار بورس مطرح میشود سود کلان آن معطوف به تهران و سرمایهگذاران تهرانی میشود که این قضیه باز هم در راستای تن ندادن به مصوبهای استانی به منظور راهاندازی بورس کالای اصفهان است.
* رنجی که اصفهان از نگاه برخورداری میکشد
باید در نظر داشت که بهار و تابستان 93 به اتمام رسید ولی با وجود همه وعدهها و وعیدها و همه دگرگونیها، این کلانشهر هنوز هم که هنوز است از معضلاتش رنج میبرد و گویی پایداری مشکلات برای کلانشهر اصفهان همانند طوق بندگی بر گردنش شده است و از سر گرسنه پروژههای کلان ورزشگاه نقش جهان، مصلی و قطار شهری که بگذریم، دو پدیده شوم زیست محیطی یعنی آلودگی هوا که نفس اصفهان را بریده و خشکی زایندهرود که باغ مصفای کویر ایران را زمینگیر کرده به راحتی نمیتوانیم گذر کنیم.
دلیل اینکه اصفهان همواره از منظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی ورزشی مورد بیمهری و کمتوجهی مسئولان بالادست بوده است چیزی به افتخارات این شهر و حتی کشور اضافه نمیکند زیرا این دردها همچون سدی آهنی و سنگی بر راه پیشرفت و توجه و نگاه به این استان شده است که بیشک توسعه یک کلانشهر منجر به توسعه برای کل کشور خواهد شد.
از نگاهی بلند و وسیع به این پروژههای نیمهتمام نه فقط از منظر ترکیبی زشت و ناموزون که به شهر اصفهان داده بلکه به دلیل ایجاد ترافیکهای سنگین که در بسیاری از ساعات شبانه روز در سطح نواحی مرکزی شهر به وجود میآورد نیز نگاهی ژرف داریم که علاوه بر ایجاد هجمه روانی ایجاد آلایندگیهایی که در پوست و گوشت و جان مردمان این شهر رخنه کرده است نیز اثرات و خسارات جبرانناپذیری را خواهد داشت که امروزه بنا به نظر کارشناسان و اطبا و متخصصان از مهلکترین زیانها برای آدمی است روبهرو میشوند و از هر طرف که نگاه میکنیم این کفه ترازو ناتوانی و نابرخورداری در اصفهان بر زیبایی شهر گنبدهای فیروزهای و جلوهگری زیبایی چهارباغش فزونتر است.
* برخورداری که گلوی اصفهان را میفشارد
درصد آلودگی هوای اصفهان نیز از تردد وسایل نقلیه ناشی میشود که آن نیز خود حرف و حدیث دیگری است و تنها کورسوی امید برای رهایی از بند آلودگی هوا تصویب طرح جامع کنترل کیفی هواست که به گفته استاندار اصفهان با اجرای آن تا پایان سال 94 تعداد 66 روز از روزهای ناسالم شهر اصفهان کاهش مییابد.
شاید تکراریترین واژههایی که در این دهه 80 تا 90 شنیده شده سردادن عزا برای زایندهرودی است که تراژدی تلخش مدام و مدام و مدام و هر روز و هر ساعت تکرار میشود و همه ترسمان از عادی شدن این مرثیه برای زندهرود است.
هر چند که بسیاری تأکید دارند نام خشکسالی و مشکلات جوی را بر بیآبی زایندهرود حک کنند اما نبود مدیریت جامع آب برای تخصیص بین بخشهای مختلف و حتی کاهش 10 درصدی در تأمین آب سبب بروز تنش آبی شدید در حوضه آبریز شده است و این باز هم نگاه برخورداری به اصفهان را نقض میکند، هر چند که بحث مدیریت نیز تکراریترین حرف این سالها برای زایندهرود بوده، اما هنوز که هنوز است هیچ اقدامی انجام نشده و نتیجه این مباحث مدیریت آب تنها طولانیتر شدن خشکی زایندهرود بوده است.
البته موضوع بازگشت مدیریت یکپارچه بر زایندهرود به جای طرح تحمیلی مدیریت منطقهای، از یکی دو سال قبل از سوی مدیران اصفهانی مطرح شد، در اسفندماه سال گذشته نشست اعضای ستاد خشکسالی اصفهان با ستاد خشکسالی کشور قولهایی را مبنی بر کنترل میزان برداشت و افزایش آب پشت سد زایندهرود همراه داشت لیکن زایندهرود اصفهان در سال 1392 خشکترین سال را تجربه کرد، هر چند که برخی احداث تونل بهشتآباد و سد کوهرنگ را راهگشای این معضل میدانند اما تلاش اصفهانیها برای دستیابی به حقآبه 98 درصدی خود ادامه دارد.
در بهمن ماه 92 اتاق بازرگانی اصفهان هیئتی پنج نفره را مسئول پیگیری راهکارهای اجرایی احیای زایندهرود نمود و استاندار اصفهان از تصویب طرح جامع احیای حوضه آبریز زایندهرود خبر داد. این طرح که دارای 9 بند است در بالاترین نهاد مربوط به آب کشور یعنی در شورای عالی آب به تصویب رسیده و منافع همه استانهای مرتبط با حوضه آب زایندهرود را در نظر میگیرد. بدین ترتیب امید میرود بزرگترین مشکل زایندهرود که عدم مدیریت یکپارچه درباره حوضه آبریز زایندهرود است، با تصویب این طرح، حل شود چرا که بر اساس آن وزارت نیرو مکلف است نسبت به تأسیس واحد مدیریت یکپارچه حوزه آبریز زایندهرود در منطقه اقدام کند.
و اما قصه هفتاد و دو من کاغذی متروی اصفهان که با گذراندن تمامی فراز و نشیبها در طی 12 سال گذشته، از آغاز دهه 90 به مرحله بهرهبرداری نزدیک شد و اوایل سال 91 بود که مدیران اصفهان اعلام کردند فاز اول خط یک متروی اصفهان به طول 10 کیلومتر ریلگذاری شده و منتظر رسیدن واگن است، و اکنون که بالاخره رسیدن واگنها به اصفهان به سرانجام رسیده است مشخص نیست که تا کجا باید منتظر انجام برخی از امور برای راهاندازی ابتدایی این قطار شد.
از این کهنه پروژههای اینچنینی در کلانشهری با مهر برخورداری در اصفهان کم نداریم که اگر از مصلی و نقش جهانی با قدمت بیش 15 تا 20 سال از ابتدای کلنگ زنیشان بگذریم، به سراغ کمبود سرانههای فضای سبز و مکانهای ورزشی و نبود نشاط تفریح و در این شهر و ایجاد افسردگی مضاعف بنا به آمار ارائه شده پزشکان متخصص و دهها مشکل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی میرویم و باز به خود میبالیم از این مهر برخورداری نیز باید بگذریم تا مبادا این مهر برخورداری از پیشانی اصفهان به زیر بیاید.
و این کلمه برخورداری عجیب گلوی اصفهان را در واپسین روزهای مهرماه میفشارد.
منبع: اصفهان