پدیده 12 میلیونی جوانان مجرد در کشور؛
وام ازدواج 3 میلیون تومانی، مُسکنی بی اثر
افزایش قیمتهای سرسامآور مسکن و لوازم خانگی طی سالهای اخیر منجر شده که جوانان بسیاری از تصمیم خود برای ازدواج منصرف شوند.
به گزارش اصفهان شرق؛ مشکلات ازدواج جوانان سالهاست که از زبان صدها مسئول تکرار میشود، معضلاتی که دیگر حوصله شنیدن و گفتن آنها کمتر شده، اما این روزها با اخباری ناخوشایندی مواجهیم؛ خبرهایی که ناظر بر پدیده 12 میلیونی جوانان مجرد در کشور است.
به راحتی میتوان ادعا کرد که دهه 90 بدون شک جوانان برای تهیه مسکن و لوازم منزل، حتی سالهای سال پس از ازدواج با مشکلات عدیدهای مواجهاند.
بر اساس رسم و رسوم ایرانیها عروس خانمها باید قبل از مراسم عروسی جهیزیه کاملی داشته باشند. هر چند این جهیزیه میتواند بر اساس الگوهای اسلامی بسیار سبک تعریف شود، اما افزایش قیمتهای سرسامآور باعث شده خانوادههای متوسط که دختر دمبخت دارند نتوانند از تهیه لوازم خانگی ایرانی هم برای جهیزیه دخترانشان بر بیایند.
در روزگاری نه چندان دور خانوادههایی که از پس خرید لوازم خانگی خارجی بر نمیآمدند میتوانستند با قیمت مناسب اقلام جهیزیه دخترشان را از محصولات تولید شرکتهای داخلی تهیه کنند، اما این روزها با افزایش قیمت مواد اولیه، کالاهای تولید داخل نیز افزایش قیمتی بسیار بیشتر از نمونههای خارجیشان دارند و در مقابل رشد دو برابری قیمت لوازم خانگی خارجی، لوازم خانگی داخلی نیز رشد سه برابری داشته است.
با این اوصاف در بازار جهیزیه باید کفش آهنی پا کرد و پرسان پرسان بهترین و ارزانترین کالا را به دور از چشم هم چشمی برای جهیزیه، خرید!!!
مسایل و مشکلات مالی، مشکل بیکاری یا برخوردار نبودن از امنیت شغلی، شرایط نامناسب مسکن، هزینههای خواستگاری و ترس از هماهنگ نشدن با شرایط مالی همسر آینده از مهمترین دلایل افزایش سن ازدواج پسران مطرح میشود.
در حال حاضر به جز هزینههای مربوط به خواستگاری، بله برون و جشن نامزدی، بیشترین هزینه ازدواج مربوط به مراسم عروسی است.
اکنون برگزاری یک عروسی که میتواند شامل لباس عروس و داماد، آرایشگاه، یک جفت ساعت، آینه و شمعدان، محضر، سفره عقد، خرید عروس و داماد، آتلیه عکس و فیلمبرداری، کارت عروسی، گل زدن ماشین و دسته گل عروس، اجاره تالار یا باغ – تالار، شام عروسی و موسیقی باشد در خوشبینانهترین شکل به طور متوسط بیش از 25 تا 30 میلیون تومان هزینه دارد. البته بماند که هزینه خرید حلقههای ازدواج و سرویس طلا در شرایط فعلی و نوسانات نرخ طلا به هزینههای نجومی ختم میشود.
در حالی که قبل و بعد از برگزاری مراسم عروسی، هزینههای زیادی وجود دارد که بسیاری از آنها باید از طرف داماد پرداخت شود و هیچ کدام از آنها در فهرست هزینههای بالا مطرح نشده است.
با این اوصاف زمزمههای ناخوشایند افزایش سن ازدواج جوانان در جامعه، مسئولان را به پرداخت وام ازدواج به جوانان متقاضی واداشت، اما اجرای این طرح طی سالهای اخیر با مبالغ مختلف و با فراز و نشیبهای بسیاری پیگیری شده است.
بر همین اساس بانک مرکزی سال ۸۷ اقدام به تأسیس سامانه تسهیلات قرضالحسنه ازدواج کرد. در سالهای ۸۸، ۸۹ و ۹۰ به ترتیب تعداد ۹۳۱ هزار و ۴۸۰ نفر، یک میلیون و ۱۱۸هزار و ۹۷۰ نفر و یک میلیون و ۲۵۱ هزار و ۷ نفر با سقفهای فردی ۲۳ میلیون ریال از تسهیلات وام ازدواج بهرهمند شدند.
اما سال ۹۱ روند اعطای تسهیلات ازدواج با کندی مواجه شد؛ به طوری که از ابتدای سال ۹۱ تا ابتدای آبان ماه همان سال، فقط ۶۰۰ هزار نفر موفق به دریافت این تسهیلات شدند و بیش از دو برابر این تعداد، از وام بیبهره ماندند.
سال ۱۳۸۹ مبلغ وام ازدواج ۲میلیون تومان بود که این مبلغ در سال ۱۳۹۰ به ۳ میلیون تومان رسید. در همین سال دولت تصمیم گرفت به دخترها و پسرهایی که زیر ۲۵ سال دارند و مهریه آنها کمتر از ۱۱۰ سکه است و دختر نیز پدر ندارد، ۵ میلیون تومان وام ازدواج دهد که متاسفانه این تصمیم اجرایی نشد و مسکوت ماند.
سپس خبرهایی رسید که قرار است به همه زوجهای متقاضی وام ۵ میلیونی اعطا شود که این وعده باز عملی نشد و همچنان وام ازدواج 3 میلیون تومان است.
در چنین شرایطی وام 3 میلیون تومانی ازدواج با وجود افزایش نرخ تورم در سالهای گذشته بدون هیچگونه تغییری با طی ماراتونهای بیشماری پرداخت میشود، اما به عنوان تنها تلاش برای فراهم کردن شرایط ازدواج جوانان و رفع موانع، به گونهای نیست که جوانان را به ازدواج ترغیب کند و بیشتر مبلغی است که هر زوجی که بتواند شرایط و ضمانتهای لازم آن را فراهم کند، آن را پس از ماهها و سالها انتظار از بانکها دریافت میکند.
این در حالیست که میانگین هزینه عروسی و جهیزیه یک پسر جوان حدود 30 میلیون تومان میشود که آن هم حداقل است و با محاسبه ودیعه مسکن میتوان گفت که یک زوج جوان باید حداقل در کلانشهری مانند اصفهان ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان پول نقد داشته باشند تا به خانه بخت بروند.
در این میان وام ازدواج ۳ میلیونی هم نمیتواند چاره کار باشد حالا خودتان این هزینهها را با وام ازدواج ۳ میلیونی مقایسه کنید. میشود به آسانی ازدواج کرد؟ در این میان تنها فرهنگسازی چاره کار نیست بلکه باید دولت هم کمک هزینه ازدواج جوانان را چند برابر کند. از تسهیلاتی مانند سالن عروسی رایگان تا وام ازدواج و حتی مسکن ویژه زوجهای جوان که چند سالی بدون اجاره بتوانند خود را جمع و جور کنند.
نامه ۱۲ نماینده به رئیسجمهور برای رفع موانع ازدواج جوانان
بر اساس این گزارش با خبر افزایش پدیده 12 میلیونی جوانان مجرد در کشور، ۱۲ نماینده مجلس طی نامهای خطاب به رئیس جمهور خواستار رفع موانع ازدواج جوانان شدند.
در این نامه که خطاب به حسن روحانی بود عنوان شده: تعداد ازدواج در کشور طبق آمار ثبت احوال از حدود ۹۰۰ هزار ازدواج در سال ۸۹ در روند نزولی به حدود ۷۲۰ هزار ازدواج در سال ۹۳ کاهش یافته است. این مسئله در حالی اتفاق افتاده که تراکم جمعیت کشور به سن ازدواج رسیده و در حال حاضر حدود ۱۲ میلیون جوان در سن ازدواج در کشور داریم که ۴ میلیون آنها بالای ۲۸ سال سن دارند بنابراین ضروری است که چارهاندیشی برای این معضل در اولویت کار دولت محترم قرار گیرد چرا که کاهش ازدواج و افزایش تجرد آثار جبران ناپذیری بر فرهنگ و اخلاق جامعه خواهد داشت.
پر واضح است از اصلیترین مانع برای تشکیل خانواده پیشروی جوانانی که تمایل به ازدواج دارند، مسائل اقتصادی است.
از موانع بزرگ دیگر که در این زمینه در مسیر جوانان وجود دارد نیاز به سرمایه اولیه است، در شرایط کنونی یک جوان برای اجاره مسکن کوچک و برگزاری مراسم و تهیه لوازم ازدواج و یک دختر برای تهیه جهیزیه هر کدام به حداقل ۲۰ میلیون تومان سرمایه اولیه نیاز دارند که رقم بالایی است و از عهده جوانان خارج است با این وجود تنها سیاست کشور در این زمینه وام ۳ میلیون تومانی ازدواج است طی سال های اخیر با وجود تورم بالا تغییری نداشته و عملا اثر خود را در موضوع ازدواج از دست داده است.
بنابراین ضروری است به موازات پیگیری مسئله اشتغال جوانان که عملا به شرایط عمومی اقتصاد مربوط است و آثار آن در میان مدت خود را نشان میدهد هر چه سریعتر وام قرض الحسنه ازدواج به عنوان تنها سیاست حمایتی کشور از ازدواج جوانان به نحوی تغییر کند که حداقل نیمی از هزینههای ازدواج از این طریق پوشش داده شده تا شرایط ازدواج جوانان تسهیل شود و در نتیجه پیشنهاد میشود تا وام قرضالحسنه ازدواج به ۱۰ میلیون تومان با پرداخت ۴ ساله افزایش یافته و دریافت آن برای جوانان تسهیل گردد.
در حال حاضر طبق آمار بانک مرکزی، بانکها حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان منابع در دو قالب سپرده قرضالحسنه جاری و سپرده قرضالحسنه پس انداز از مردم با نرخ صفر جذب کردهاند.
از این مقدار بانکها تنها ۳۰ هزار میلیارد تومان سپردههای قرضالحسنه پسانداز را به صورت قرضالحسنه وام میدهند که سهم تسهیلات ازدواج از آن تنها ۶ هزار میلیارد تومان است. در مقابل بانکها از ۷۰ هزار میلیارد تومان سپرده قرض الحسنه جاری مردم که با نرخ صفر جذب شده است هیچ مقدار را به مصارف قرض الحسنه اختصاص نداده و به سبب انحصاری که دارند تمامی این منابع را با نرخهای بالا وام میدهند.
بنابراین میتوان با استفاده از تنها بخشی از ۷۰ هزار میلیارد تومان سپردههای جاری بانکها که با نرخ صفر از مردم دریافت شده است، وام ازدواج را به حد پوشش نیمی از هزینه های ازدواج جوانان به ۱۰ میلیون تومان افزایش داده و زمینه بهبود شرایط جوانان برای تشکیل خانواده و افزایش ازدواج را در کوتاه مدت فراهم آورد. اجرای این سیاست علاوه بر اینکه آثار تورمی در اقتصاد نخواهد داشت برکات بسیاری نیز در زمینه فرهنگی و اجتماعی که سبب افزایش ازدواج برای کشور خواهد داشت.
بی شک ازدواج و تشکیل خانواده که ضامنی برای سلامت جامعه است بیش از این مبالغ ارزش دارد با این حال انتظار میرود تا دولت تدبیر و امید در راستای تسهیل ازدواج جوانان این قدم مهم را برداشته و بخشی از موانع پیش روی جوانان برای ازدواج را ازاین طریق مرتفع گرداند.
عدم درمان مشکلات مالی جوانان با وام 3 میلیونی ازدواج
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با تاکید بر ضرورت تغییر رویکرد دولت در پرداخت تسهیلات مسکن و ازدواج، می گوید: تاخیر چندساله در پرداخت وام ازدواج عدم تحقق منویات رهبر انقلاب در زمینه ازدیاد جمعیت را درپی دارد.
سیدناصر موسوی لارگانی با بیان اینکه اولویت اصلی وزارت ورزش و جوانان و بانک مرکزی باید پرداخت وام ازدواج به جوانان باشد، تاکید می کند: بیتوجهی به پرداخت وام ناچیز ازدواج از سوی مسئولان تبعات بدی برای جامعه به همراه خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه تحقق منویات رهبر معظم انقلاب در زمینه ازدیاد جمعیت نیازمند تسهیل ازدواج جوانان است، می افزاید: دولت باید بیشترین امکانات خود را در اختیار قشر جوان قرار داده تا شاهد کاهش مشکلات این قشر باشیم.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس با بیان اینکه افزایش مبلغ وام ازدواج باید در دستور کار دولت قرار بگیرد، تاکید می کند: اعطای وام 3 میلیون تومانی به زوجهای جوان در شرایط کنونی اقتصاد کشور دردی از مشکلات آنان درمان نخواهد کرد.
وی با اشاره به کم توجهی دولت به پرداخت وام مسکن، بیان می کند: متاسفانه در شرایط کنونی کشور، پرداخت وام مسکن نیز دچار وضعیتی همچون تسهیلات ازدواج شده و به بیشتر شدن مشکلات جوانان درپی ناتوانیهای مالی آنان منجر شده است.
موسوی لارگانی می گوید: تاخیر چند ساله در پرداخت تسهیلات ازدواج هیچ توجیه منطقی ندارد و دولت باید راهکاری اساسی برای پرداخت هرچه سریعتر تسهیلات ازدواج و کاهش مشکلات قشر جوان ارایه کند.
لزوم تسریع در پرداخت وامهای ازدواج
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه حل مشکل اشتغال، ازدواج و مسکن جوانان باید در برنامه ششم توسعه در اولویت قرار گیرد، می گوید: شاهد هستیم که جوانان برای دریافت وام 3 میلیون تومانی چقدر باید با دغدغههای بسیاری به بانکها و یا سایت برای ثبتنام مراجعه کنند و در این شرایط و معرفی ضامن معتبر به بانکها، پرداخت تسهیلات با ماهها تاخیر به دست متقاضی جوان میرسد.
حسینعلی حاجی دلیگانی با بیان اینکه میزان وام ازدواج با شرایط فعلی و رشد مجردهای کشور باید افزایش یابد، تاکید می کند: پرداخت تسهیلات باید با سرعت انجام شود تا افراد متقاضی بلاتکلیف نباشند.
سرمایهگذاری بر ازدواج جوانان پروندههای فراموش شده تصمیمگیریهای دولت
نماینده خمینی شهر در مجلس نیز می گوید: سرمایهگذاری برای شغل، ازدواج و آرامش جوانان جزو پروندههای فراموش شده در تصمیمگیریهاست.
محسن صرامی فروشانی با تاکید بر اینکه اقتصاد، سیاست و فرهنگ بدون نگاه عمیق و غنی به جوانان هرگز رشد و بالندگی پیدا نمیکند، معتقد است: سخن از اشتغال برای جوانان تنها سخن از آرزوهای دست نیافتنی برای آنها و یا فراهم کردن امکان دسترسی به حداقلها برای آنهاست.
وی می گوید: سرمایهگذاری برای شغل، ازدواج و آرامش جوانان جزو پروندههای فراموش شده در تصمیمگیریهاست و فقط در قالب حرف، تعریف و بهرهبرداری مقطعی از آنها باقیمانده است.
نماینده خمینی شهر در مجلس تصریح می کند: هیچ اعتقادی به آمار و ارقام ایجاد اشتغال و کار موثر فرهنگی برای جوانان ندارم و هر زمان صف دادگاهها برای طلاق خلوت شد، بدانیم زندگی ایجاد کردهایم و حرف راست زدهایم و با مردم صادقیم، در غیر این صورت راه ما به بیراهه است.
هم اکنون میانگین سن ازدواج در مردها ۲۷ سال و خانم ها ۲۵ سال است.
با این وجود لازم است تا سیاستهای ازدواج به گونهای طراحی شود که جوانان را به ازدواج ترغیب کند و در حال حاضر اینگونه نیست و سیاستهای فعلی حمایت از ازدواج، ترغیبی برای جوانان جهت ازدواج ایجاد نمیکند.
وضعیت اقتصادی کشور به گونهای است که در حال حاضر ازدواج و فراهم کردن شرایط آن برای جوانان بسیار سخت شده است. ازدواج برای کشور یک مسئله راهبردی است که افزایش آن جلوی مشکلات فرهنگی و اجتماعی را میگیرد و در مقابل تجرد، سبب خمودی جوانان و معضلات فرهنگی میشود که در اسلام نیز بسیار نهی شده است.
با این حال سیاستهای ازدواج به گونهای نیست که از افزایش این سنت حسنه حمایت کند و این سبب شده که در سالهای اخیر آمار ازدواج کاهش یابد. بدونشک طی سالهای آتی که تعداد جوانان افزایش مییابد اگر برای فراهم کردن شرایط ازدواج آنان فکری نشود معضلات ناشی از آن گریبان جامعه را خواهد گرفت.
امیدواریم با شرایط فعلی مسئولان سرمایهگذاری برای شغل، ازدواج و مسکن جوانان را جزو پروندههای اولویتدار در کشور قلمداد کنند و با افزایش تسهیلات قابل دسترسی و ایجاد موقعیتهای مناسب شغلی از جوانان حمایت کنند.
منبع:ایمنا