سنت ازدواج از دیروز تا حال شهر ورزنه؛
تجمل گرایی ، جسم بی آلایش زندگی قدیم را به بایگانی سپرد
امروزه علی رغم مورد پسند بودن سنت های گذشته متاسفانه بسیاری از این سنت ها به ورطه ی فراموشی رفته و جای خود را به اداب جدید داده است ادابی که شاید ریشه بسیاری از اختلاف ها میباشد.
- به گزارش خبرنگار اصفهان شرق از ورزنه؛ شاید از نظر تاریخی اگر بخواهیم سنت ها را تقسیم بندی کنیم به دو دسته قدیم و حال میبایستی تقسیم نمود که در این مقاله در دوپاراگراف قدیم و حال به ان اشاره میکنم، باشد که مورد استفاده هنگام قرا گیرد.امروزه علی رغم مورد پسند بودن سنت های گذشته متاسفانه بسیاری از این سنت ها به ورطه ی فراموشی رفته و جای خود را به اداب جدید داده است ادابی که شاید ریشه بسیاری از اختلاف ها میباشد.
اعتقادات بازگشایی بخت در گذشته
یکی از اعتقادات در رابطه با بخت گشایی این بود که وقتی فرد پنبه زنی را به داخل خانه برای کار می آوردند منتظر می شدند تا پنبه زن به منظور انجام عملی برای مدتی دست از کار بکشد و در این هنگام فوراٌ دختر دم بخت خانه را دور از چشم پنبه زن آورده و از توی کمان پنبه زنی عبورش می دادند و معتقد بودند که به زودی زه کمان وی پاره خواهد شد و به این ترتیب نیز بخت دخترشان باز می شود. در صورت پاره شدن چله کمان، جازدن آن کار بسیار مشکلی برای پنبه زن ها بود و به همین خاطر پنبه زن ها سعی می کردند تا جایی که ممکن است کمانشان را رها نکنند تا دست هیچ دختری به آنها نرسد و باعث پاره شدن زه کمان آنها نشود.
اعتقادات بازگشایی بخت در حال
در زمان حال متاسفانه یا خوشبختانه این چنین اعتقاداتی در بین جوانان وجود ندارد.
مراسم خواستگاری در گذشته
مراسم خواستگاری معمولاٌ بدین ترتیب بود که مادر داماد به چند نفر از زنانی که مخصوص پیدا کردن عروس بود سفارش مینمودن تا دختری را با شرایط مورد نظر خانواده داماد پیشنهاد دهد.پس از مدتی یکی از زنان دختری را پیشنهاد داده و به همراه یک یا چند تن از زنان خانواده داماد برای دیدن عروس مورد نظر سرزده به خانه او می رفتند دختر دم بخت با سینی چای وارد اتاق می شد و چای را به آنها تعارف می کرد و پس از آن به کناری می نشست . در این هنگام یکی از خواستگاران که از همه با تجربه تر و مسن تر بود چادر و یا چارقد دختر را کنار زده دستی به سر وی می کشید و موهای دختر را جابه جا می کرد تا که مبادا دختر کچل باشد . پس از انجام این تشریفات و مورد پسند واقع شدن دختر ، به خانه داماد برگشته و شرح ماجرا را توصیف می کرد و داماد نیز با شرحی که خواستگاران از عروس توصیف مینمودن تصویر دختر را در ذهنش مجسم می کرد و آنگاه موافقت و یا عدم موافقت خود را اعلام می داشت
در صورت موافقت داماد ، پدر و مادر داماد برای انجام مذاکرات اولیه شب هنگام به خانه عروس رفته و صحبت های اولیه را انجام میدانند ودر رابطه با مهریه و شیربها و زمان عروسی و مسائلی دیگر نظیر آن صحبت مینمودن . و پس از ان از طرف خانواده داماد هدایایی به وسیله چندین مجمع به منزل عروس فرستاده می شد.
مراسم خواستگاری درزمان حال
امروزه علی رقم مورد پسند بودن سنت های گذشته متاسفانه بسیاری از این سنت ها به ورطه ی فراموشی رفته و جای خود را به اداب جدید داده است ادابی که شاید ریشه بسیاری از اختلاف ها میباشد.
امروزه دیگر از خانوم ها که عروس را پیشنهاد داده و ظواهر عروس را بررسی مینمودن خبری نسیت بلکه پسر و دختر خود این سنت ها را کنار گذاشته و نسبت به اینده خود و نوع سلایق خودشان تصمیم گیری مینمایند تا دیگر حرفی برای اینده نباشد ولی بعد از توافقات دو طرف همچنان رضایت پدر و مادر لازم میباشد منتها در رابطه با میزان مهریه و یا شیر بها(البته این سنت هنوز در برخی از روستاها وجود دارد)باز بزرگتر ها در محفلی دوستانه گرد هم جمع میشوند و در این زمینه مذاکره مینمایند که حتی در برخی مواقع ادامه مباحث به خاطر اختلاف نظرها به شب اینده موکول میگردد .که بعد از اتمام مراسم خواستگاری و شیرینی خوران عروس و داماد برای خرید وسایل مورد نیاز به بازار رفته و هریک به سلیقه خود وسایل مورد نیاز خودرا خریداری میکنند لازم به ذکر میباشد که هزینه وسایلی را که عروس خریداری میکند به عهده داماد میباشد و وسایلی را که داماد خریداری میکند به عهده عروس میباشد.
مراسم عقد کنان در زمان گذشته
مراسم عقدکنان را معمولاٌ در خانه عروس انجام می دادند و برای انجام این امر اتاقی را در نظرگرفته. قبل از شروع مراسم چند تن از زنان خوش سلیقه و خوشبخت فامیل ، برای تزئین سفره عقد در اتاق عقد حاضرشده و با ظرافت خاصی وسایل سفره عقد را تزیین مینمودند. وبه هنگام عقد عروس را مقابل آیینه و رو به قبله می نشاندند و به هنگامی که عاقد در حال خواندن خطبه عقد بود عروس میبایستی در آیینه نگاه کند تا بدین ترتیب بختش همچون آیینه صاف و روشن باشد و همچنین در موقع خواندن خطبه دو زن سر پارچه ای سفید را در بالای سر عروس نگاه می داشتند و زن دیگری به نیت شیرین شدن زندگی عروس بر سر او قند می سایید و در این هنگام فرد دیگری با یک سوزن و نخ هفت رنگ جلو آمده و تعدادی کوک بر پارچه سفید می زد . به هنگام این کار زیر لب می خواندند : دوختم ، دوختم ، زبان مادر شوهر ، خواهر شوهر ، جاری و پدرشوهر را و بعد از این که عاقد سه مرتبه ایه شریفه را قرائت مینود عروس با اجازه بزرگتر ها بله را اهسته میگفت و خانوم های اطراف شروع به کل کشیدن مینمودن
مراسم عقد کنان در زمان حال
امروزه این سنت نیز همچون سنت های دیگر مورد دست خوش و تغیراتی قرار گرفته است و بیشتر جنبه تجملاتی را به خود گرفته است دیگر از ان نخ و سوزن ها خبری نیست بلکه برای بستن زبان مادر شوهر و دیگران دعای سلامتی برای اقوام عروس و داماد خوانده میشود.و بعد از قرائت ایه شریفه اقوام داماد به رسم ادب و احترام هدایایی را به عروس تقدیم میکنند
مراسم سنتی جهاز کشان در زمان نه چندان دور
چند روز قبل از عروسی و گاها روز قبل ازحنا بندان ، مراسم جهاز بران صورت می گرفت . برای جهاز بران چند نفر طبق کش به همراه چند قاطر وسایل جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل می نمودند . علاوه بر طبق کش ها ، عده ای نقاره زن نیز در طول راه به هنرنمایی می پرداختند . قبل از رسیدن گروه چند نفر به خانه داماد رفته و قسمتهایی از خانه داماد را که برای عروس در نظر گرفته شده بود ، نظافت کرده و به اصطلاح آب و جارو می کردند . هنگامی که جهیزیه در خانه داماد جای می گرفت . فردی از طرف خانواده عروس صورت اسبابی که آورده بودند را نشان داماد می داد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت می کرد که به آن سیاهه می گفتند . علاوه بر آن دادن انعام به طبق کش ها و نقاره چی ها جزو وظایف داماد به حساب می آمد . طبق کش ها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند که نقل ها و پارچه های کف طبق ها را که برای تزئین تدارک دیده شده بود را به همراه خود ببرند
مراسم سنتی جهاز کشان در زمان حال
امروزه دیگر از ان طبق ها و قاطر ها و همچنین نقاره زن ها خبری نیست قاطرها جای خود را به ماشین ها داده اند و خانواده دوطرف به همراه دیگر مردم برای کمک به خانوداها در این مراسم شرکت مکنند موتور سوار ها در عقب ماشین های حامل جهزیه عروس به اتفاق دیگر خودروها شروع به بوق ها ممتد میکنند و خانوم ها کل میکشند و در طول مسیر به شادی و سرور میپردازند .درزمانهای گذشته اگرداماد منزل از خود نداشت خانواده عروس به آن ایراد نمی گرفتند واگرجهیزیه عروس هم کم بود خانواده داماد ایراد نمی گرفتند ولی الان داماد حتما باید خانه از خود داشته باشد که بتواند عروس را به خانه خود بیاورد وخانواده عروس هم کلیه لوازم وجهیزیه هم باید داشته باشد .متاسفانه الان جوری شده است که اگر خانمها برای بازدید از جهیزیه عروس بروند و بینند که مادر عروس چه جهیزیه ای به دختر خود داده است خانواده بعدی که میخواهند جهیزیه به دختر خود بدهند باید یک قلم جنس هم که شده بیشتر از عروس قبلی باشد با این وضع گرانی هم که هست مادر داماد به عروس گیر ندهد که چرا عروس قبلی جهیزیه بیشتر از توداشت ….و ای کاش این چشم و برچشمی ها وتجملات ها از بین میرفت ومثل سنت های قبل ازدواج میکردند.
مراسم حنا بندان در سنت ها ی گذشته
حنا بندان سنتی که روز قبل از عروسی با حضور اعضای دو خانواده برگزار میگردد
پس از پایان استحمام عروس را با ساز و دهل به طرف خانه همراهی میکردن در این هنگام مشاطه ای که از قبل فراخوانده شده بود شروع به آرایش عروس می کرد
آرایش های گذشتگان در فرهنگ های فارسی تحت عنوان ( هر هفت ) معرفی شده است و هر هفت یعنی لوازم آرایش زنانه که در قدیم عبارت بود از هفت چیز : سرخاب ، سفیدآب ، حنا ، وسمه ، سرمه ، زرک ، غالیه و خال ، بنابراین هر هفت کردن به معنی آرایش کردن است و مترادف آن نیز همان اصطلاح هفت قلم آرایش کردن می باشد
مراسم حنا بندان در سنت ها ی حال
امروزه حنا بندان در تالارهای مجلل به همراه شام و شیرنی برگزار میشود . مراسمی که مخارجی بی مورد را بر خانواده داماد متحمل میکند حنا بندان در زمان فعلی بیشتر جنبه اشتی کنان برای فامیل هایی را دارد که به خاطر برخی اختلاف های کوچک از یکدیگر دلخوری دارندو این رسم جدید در دل این تجملات بزرگ و پر زرق و برق مورد تحسین واقع شده است.
پاتختی و مادر زن سلام که همچنان ادامه دارد …………..
یکی از مجالسی که پس از عروسی به اجرا در می آمد مراسم پاتختی بود که بلافاصله بعد از شب عروسی و در اولین صبح برگزار می شد . در این مراسم عموماٌ نزدیکان عروس و داماد شرکت داشتند و عده ای مطرب نیز دعوت می شدند تا برای شادمانی مهمانان هنرنمایی و نوازندگی کنند.
مراسم پاتختی امروزه بعد از شب عروسی یا دوشب بعد از عروسی فامیلهای داماد وخود داماد برای دست بوس به منزل پدری عروس رفته ودرآنجا میوه وشیرینی خورده وشب بعد کلیه فامیلهای عروس وداماد به منزل عروس وداماد رفته وهرکسی هدایای ناقابلی برای عروس وداماد می آورد.
لازم به ذکر است درشب عروسی خانواده عروس درمنزل خود مراسم جشنی می گیرند که حدود 2ساعت ادامه دارد و همچنین داماد نیز در منزل پدری خود یا داخل کوچه و معابر عمومی مراسم جشنی را تدارک می بیند و آن هم به مدت 2ساعت می باشد. اگرداماد وضع مالی خوبی داشته باشد جشن خوبی و گروه موزیک هم تدارک می بیند و برخی بنا به ارادت وافر به اهل بیت به جای برگزاری مراسم در شهر خود به مشهد می روند.
تجمل گرایی ، تجمل گرایی ،