اصفهان شرق/ محمد جواد آهکی ورزنه
به دلایل تاریخی، فرهنگی و اجتماعی، مردم مناطق مختلف، گفتار خود را متفاوت از گفتار مردم منطقه ای دیگر ادا کنند که این اختلاف عمدتاً آوایی و واجی است و با آهنگ خاصی ادا میشود، مثل اصفهانی، یزدی و شیرازی که همگی لهجه های زبان فارسی هستند و سخنگویان آنها سخنان یکدیگر را به درستی متوجه می شوند.
اما در توصیف گویش اینکه لهجه های یک زبان ممکن است در طول تاریخ و به دلایل مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، چنان از هم فاصله گرفته باشند که تفاوت گفتار در آنها علاوه بر آهنگ کلام، از نظر آوایی، واژگانی و دستوری چنان متفاوت باشند که فهم سخنان هر یک برای دیگری کم و بیش دشوار نماید.

شرق اصفهان با وسعت بسیار ، مردمی خونگرم با لهجه ها و گویش متنوعی را در خود جای داده است که در کنار جاذبه های کویری و کوهستانی مناطق چندگانه اش، زیبایی و نشاطی جذاب را به مردم هدیه کرده است.

مسلما وقتی صحبت از شرق اصفهان می شود، به دلیل موقعیت سیاسی این منطقه و همجواری با شهرستان اصفهان، کم تر کسی از کلان شهر به فکر تنوع بالای گویش و لهجه شیرین شهر های کویری این دیار می افتد و به این دلیل گاها در برخورد با مردم برخی شهرهای شرق اصفهان، اولین فکر در صحبت با آنها این است که شما از کدام استان هستید در صورتی که شرق سابقه ای طولانی با مردمی بومی و لهجه ای خاص منطقه خود را دارد.

قصد ما از این مقاله کار کردن لهجه و گویش مردم ورزنه در چند نوشتار و آشنایی جوانان با آنهاست. در این بخش سعی شده تا با واژه ی آسان (یا) برخی کلمات و معانی ان را به شما خواننده محترمنشان دهیم.

مردم ورزنه بر این باورند که زبان آنان ریشه زردشتی دارد. اما بی شک گویش محلی مردم شرق اصفهان به خصوص گویش مردم شهر ورزنه یکی از پیچیده ترین گویش های محلی ایران می باشد.

در این نوشتار کوتاه قصد داریم به مطلبی جالب و جدید در مورد گویش محلی مردم شهر ورزنه را مورد بررسی قرار دهیم.

اگر به برخی از واژه ها دقت کنیم متوجه می شویم برخی از کلمات کوتاه مورد استفاده در فارسی که فقط یک یا دو معنی دارند و نقش آنها در جملات تنها “حرف اضافه” و یا “حرف ندا” می باشد در گویش محلی شهر ورزنه شاید همزمان چندین معنی و مفهوم داشته باشند و در جملات انواع نقش ها را داشته باشد.
برای اثبات این موضوع به مثالی برای معانی و نقش های متفاوت کلمه “یا” در جملات و مکالمات روزمره مردم شهر ورزنه در جدول زیر دقت نمایید:

سخن پایان:
در این رابطه مثال های دیگر فراوانی را می شود در گویش محلی مردم شهر ورزنه جست و جو کرد.
به هر حال همان طور که همیشه آثار هنری – معماری ،تاریخی ،صنایع دستی ، آداب و رسوم . حتی محصولات کشاورزی مناطق مختلف به عنوان میراث فرهنگی به در عرصه جهانی به ثبت می رسند ; با توجه به این ویژگی های گویش و زبان محلی شهر ورزنه، پتانسیل و ارزش آن را دارد تا به عنوان میراث فرهنگی به ثبت جهانی برسد .همچنین از طریق معرفی جاذبه این گویش محلی در سطح بین المللی، صنعت توریست و گردشگردی شرق اصفهان از رونق بیشتری برخوردار شود.