به گزارش مرادي هرندي خبرنگار اصفهان شرق از هرند: با توجه به فرارسیدن نهمين سال‌روز ارتحال حضرت آیت‎الله‌العظمی محي الدين فاضل هرندي، ، این پايگاه خبري در نظر دارد تا در یادداشتی کوتاه، به مرور بخشی از زندگی‎نامه آیت‏ الله‌العظمی محي الدين فاضل هرندي بپردازد.
بخشی از زندگی‎نامه آیت‏ الله‌العظمی محي الدين فاضل هرندي:
در سال 1313 شمسي در شهر هرند فرزندي از خانواده‌اي متدين و روحاني پا به عرصه وجود نهاد كه او را محي‌الدين نام نهادند. پدرش، آيت الله حاج شيخ يحيي فاضل هرندي از خواص و شاگردان آيت الله العظمي شيخ محمدرضا نجفي اصفهاني و آقا سيد محمد نجف آبادي و ميرصادق خاتون آبادي بود و از آثار ايشان حاشيه بر وقاية الاذهان است. وي در سال 1369 هجري شمسي وفات يافت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
تحصيلات:
آيت الله محي الدين فاضل هرندي تا سال 1322 شمسي در هرند زندگي كرده است. وي در مدت سه سال، نوشتن و قرائت قرآن را در مكتب خانه‌هاي هرند فراگرفت و از سال 1322 ش. در پي مهاجرت پدرش(آيت الله يحيي فاضل) با خانواده رهسپار اصفهان گرديد و تا سال 1330ش. در آنجا ادبيات فارسي دوره ابتدايي و پس از آن دوره مقدمات حوزه علميه را فراگرفت. سپس در سال 1330 به قم هجرت نمود و تا سال 1337 در اين شهر مقدس به تحصيل اشتغال داشت و دوره سطح را طي نمود. و بعد از آن به تحصيل دروس خارج فقه و اصول پرداخت. ايشان به دليل قريحه سرشار و بيان شيوا از ابتداي اشتغال در دروس به تدريس مقدمات، ادبيات، معاني بيان و منطق پرداخت و در سال 1340 شمسي به تدريس دروس سطح و سپس رسائل و مكاسب مشغول گرديد كه تا زمان وفات وي ادامه داشت و در طول اين مدت شاگردان فراواني پرورش داده كه جامعه اسلامي از آن‌ها بهره‌مند است.
وي دروس سطح خود را در مدرسه آيت الله العظمي گلپايگاني مدتي هم شرح لمعه را در مدرسه حقاني تدريس مي‌كردند
تاليفات
1. ترجمه و شرح مكاسب شيخ مرتضي انصاري، كه در 17 جلد منتشر گرديد و عموم طلاب و پژوهشگران حوزه علميه قم از آن بهره‌ مي‌گيرند.
2. كتاب انفال،كه نزديك به 500 صفحه دارد و با همكاري برخي دوستان آيت الله محي الدين فاضل هرندي تدوين گرديد.
3. حريم در فقه شيعه، اين كتاب در سال 1376 به همت دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، در قطع رقعي در هشتاد و هشت صفحه چاپ گرديده است. موضوع اين كتاب درباره حريم خانه، راه، روستا، چاه، چشمه، ديوار، نهر و قنات است كه در ابواب گوناگون احكام فقهي آن‌ها بيان گرديده است.
اساتيد:
آيت الله محي الدين فاضل هرندي در طول دوران تحصيل، از اساتيد برجسته‌اي بهره برد كه از علماي طراز اول جهان اسلام به شمار مي‌آمدند؛ از جمله:
امام خميني(ره)، آيت الله سيد حسين بروجردي، آيت الله سيد محمد محقق داماد، آيت الله سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني، آيت الله محمد علي اراكي.
شاگردان:
بسياري از فضلاي حوزه علميه قم از درس آيت الله محي‌الدين فاضل هرندي استفاده نموده‌اند؛ برخي از اين بزرگان عبارتند از:
1. جواد محدثي؛ 2. شهيد حسن مهدوي؛ 3. غلامرضا معصومي؛ 4. محمود مهدي پور؛ 5. محمود شريفي؛ 6. جعفر قدياني؛ 7. سيد عليرضا صدر حسيني؛ 8. سيد احمد زرگر؛ 9. عبدالكريم پاك‌نيا؛ 10. مير لوحي اصفهاني؛ 11. شهيد ذبيح الله كرمي؛12. عبدالله محمدي نجات؛ 13. محمدباقر مصباح خراساني.
هم بحث ها:
در حوزه‌هاي علميه رسم متداول بر اين است كه پس از ارائه درس از سوي استاد، طلاب چند نفري با هم به مباحثه درباره آن درس مي‌پردازند. شيخ محي‌الدين نيز بدين گونه با گروهي از طلبه‌هاي آن زمان كه از علماي عصر حاضرند، به مباحثه مي‌پرداخت كه از آن جمله‌اند:
آيت الله محمد مؤمن قمي، آيت الله محمد علي گرامي، آيت الله مرتضي مقتدايي اصفهاني

فعاليت هاي سياسي،اجتماعي، فرهنگي:
آيت الله محي‌الدين فاضل هرندي براي مبارزه با حكومت پهلوي با افرادي كه به خاطر دين با رژيم مخالف بودند رابطه دوستي برقرار مي‌كرد. وي فعاليت‌هاي خود را به عنوان وظيفه نهي از منكر و مبارزه با بدعت صورت مي‌داد؛ لذا پس از علني شدن فعاليت‌گروه مذهبي و انقلابي و متعهد فدائيان اسلام به رهبري شهيدنواب صفوي، به طور رسمي به عضويت اين گروه مذهبي، سياسي، در آمد و از ياران نزديك شهيد نواب و«واحدي» قرار گرفت.
پس از رحلت حضرت آيت الله العظمي بروجردي و مسأله انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي و قضيه رفراندوم شاه و مسأله كاپيتولاسيون، براي انجام كارهاي سياسي اعلام آمادگي نموده و به صف مبارزين و انقلابيون پيوست پس از سخنراني‌هاي شديد امام خميني‌(ره(در اين باره عليه رژيم، اقدامات خود را در حمايت از امام‌(ره) شدت بخشيد.
آيت الله فاضل هرندي پس از تبعيد امام خميني‌(ره) به تركيه و سپس به نجف اشرف، همراه با ياران امام نامه‌ها و اعلاميه‌هاي بسياري عليه اقدامات رژيم پهلوي منتشر نمودندودر امضاي حدود 30 نامه و اعلاميه شركت نمود.
آيت الله فاضل هرندي پس از ترور حسنعلي منصور نخست وزير، براي اداي وظيفه اسلامي و گاه از سوي شهداي بزرگوار، دكتر محمد جواد باهنر و آيت الله غلامرضا سعيدي، سفرهايي جهت انجام وظيفه برملاء كردن رژيم منحوس پهلوي انجام داد.
پس از شهادت آيت الله حاج مصطفي خميني‌(ره) كه مبارزات رنگي خاص به خود مي‌گرفت و نقطه عطفي در انقلاب اسلامي بود، وي نيز مانند ديگر مبارزان، به افشاگري عليه رژيم ستم‌شاهي پرداخت؛ در نتيجه در اوايل سال 1357 دستگير و زنداني گرديد و در تيرماه همان سال در اثر شكنجه‌هاي شديد عوامل ساواك از زندان به بيمارستان شماره4 شهرباني منتقل شده، سپس آزاد گرديد.
در همان سال پس از آزادي از زندان، ماه مبارك رمضان را در شهر سيرجان به سر برد و مبارزات و راهپيمايي‌هاي سياسي آن ديار را سامان داد. همچنين در روز عيد فطر بزرگ‌ترين و بي‌نظيرترين راهپيمايي را در آن شهر رهبري كرد.
وي در محرم سال 1357 به دليل سخنراني‌هاي روشنگرانه بر ضد رژيم پهلوي، توسط ساواك دستگير و ممنوع المنبر گرديد.
پس از آن به شهر سنندج رفت و براي حمايت از دو طايفه شيعه كه به دست رژيم دستگير شده بودند، به جمع متحصنين در مسجد جامع آن شهر پيوست.
وي در بهمن سال 1357 پس از ورود امام خميني‌(ره) به كشور در ستاد استقبال مستقر در مدرسه رفاه، با مرحوم آيت الله رباني شيرازي و رباني املشي همكاري داشتند و به دنبال آن در اواخر بهمن‌ماه براي تأسيس كميته‌هاي انقلاب اسلامي به شهرهاي شمال كشور مسافرت نمودند و كميته‌هاي انقلاب اسلامي را در آن جا تشكيل دادند.
آيت الله فاضل هرندي در اسفندماه سال 1357 پس از بازگشت امام‌(ره) به قم براي بررسي مسائل كردستان در دو مرحله از جانب ايشان به كردستان مسافرت كرده، انجام وظيفه نمودند.
وي همچنين در اواخر سال 1357 به دنبال محاصره زندان خرم‌آباد به وسيله گروه‌هايي از مردم، سفري به آن شهر نموده و معترضان را به آرامش دعوت كرده، آن غائله را سامان دادند.

مسئوليت ها:
1.در سال 1358 از سوي حضرت امام خميني‌(ره) به عنوان قاضي شرع شهر قائن منصوب گرديد.
2. قاضي شرع و رئيس دادگاه انقلاب اسلامي سيستان و بلوچستان.
3. نظارت بر فعاليت‌ اتحاديه‌هاي اسلامي دانشجويان در اروپا به مدت هشت سال.
4.عضويت در شوراي مركزي حزب جمهوري اسلامي.
5. عضويت در شوراي عالي كشاورزي.
6.نمايندگي مجلس خبرگان رهبري در دوره اول از سوي مردم استان فارس.
7.نمايندگي مجلس خبرگان رهبري در دوره دوم از سوي مردم استان كرمان.
8.نمايندگي ولي فقيه در ستاد عالي امور عشاير، مستقر در وزارت كشور در سال 1361ـ1362.
9. نمايندگي ولي فقيه در مركز علوم پزشكي.
10.نمايندگي جانشين فرمانده كل قوا در كميسيون حل اختلاف، بين سپاه و ارتش در مسائل مربوط به پادگان‌ها.
11.نمايندگي رياست مجلس در كارهاي مقطعي، مثل شركت در اجلاسيه صحرا(پليساريو(مستقر در پاريس و شركت در مراسم رسمي خاكسپاري امپراتوري ژاپن و….
12.عضويت در شوراي عالي بازسازي كشور.
13.عضويت در هيأت مديره دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، كه با انتخاب رهبر معظم انقلاب حضرت آيت الله خامنه‌اي(دام ظله) صورت گرفت و تا زمان وفات وي ادامه داشت.
14.عضويت چهار ساله در شوراي عالي كتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، جهت بررسي كتب و تدوين ضوابط و معيارهاي كلي براي نشر كتاب، به همراه آقايان دكتر داوري، دكتر حداد عادل، حجت الاسلام سيد هاشم رسولي محلاتي، و….
15.مسؤوليت گروه مبلغان زبان‌دان اعزام به حج از سوي بعثه مقام معظم رهبري(دام ظله) به مدت پنج سال.
16.نمايندگي مجلس شوراي اسلامي در تيرماه1360 به دنبال شهادت آيت الله دكتر بهشتي به همراه 28 نفر از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در انتخابات ميان دوره‌اي از سوي مردم اقليد فارس به نمايندگي مجلس انتخاب گرديد و از بدو ورود، كار خود را در كميسيون كشاورزي آغاز كرده و به رياست آن كميسيون برگزيده شد.
در دوره دوم و سوم مجلس شوراي اسلامي از سوي مردم اصفهان انتخاب گرديد و به مجلس راه يافتند.
17.رياست كميسيون امور اقتصادي و دارايي مجلس به مدت يكسال.
18.رياست كميسيون كشاورزي مجلس به مدت هشت سال.
19.تصدي كميسيون‌هاي ويژه مجلس كه عبارتند از:
الف: كميسيون تدوين و بررسي اساسنامه جهاد سازندگي.
ب: كميسيون خاص ادغام يا تفكيك وظايف وزارت خانه‌هاي جهاد سازندگي و كشاورزي.
ج: كميسيون خاص بررسي طرح قانون بخش تعاون در نظام جمهوري اسلامي ايران.
20.و سرانجام در سال 1359 در ستاد مركزي هيأت‌هاي هفت نفره و به نمايندگي ولي‌فقيه در ستاد مزبور منصوب گرديد و تا هنگام فوت وي به حكم مقام معظم رهبري(دام ظله) در اين سمت مشغول بود.
آن عالم بزرگوار پس از سال‌ها مبارزه و تحصيل و جهاد في‌سبيل‌ الله، پس از تحمل بيماري در سن 72 سالگي در روز چهارشنبه 27 ارديبهشت 1385 شمسي به ديار باقي شتافت و پيكر مطهرش پس از تشييع توسط مردم قم واقامه نماز ميت به امامت حضرت آيت الله العظمي وحيد خراساني بر آن، در صحن بزرگ حرم(اتابكي)مطهر حضرت فاطمه معصومه عليها السلام در حجره شماره 21 به خاك سپرده شد و به همين مناسبت ، حضرت آیت الله خامنه‌ای (مد ظله العالي) رهبر معظم انقلاب اسلامی پیام تسلیتی صادر کردند. متن پیام به این شرح است:….
بسم الله الرحمن الرحیم

درگذشت مرحوم مغفور حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ محی الدین فاضل هرندی رحمه الله علیه را به خانواده ی محترم و فرزندان مکرم ایشان و نیز به همه ی علاقمندان وارادتمندان آن عالم خدوم و مجاهد تسلیت میگویم ، ایشان عمری را در خدمت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و حوزه های علمیه گذرانیدند ، و امید است خدمات ایشان در نزد حضرت حق جل و علا مشکور و روح ایشان مشمول مغفرت و رحمت الهی باشد.
سید علی خامنه ای
27/اردیبهشت/1385