به گزارش اصفهان شرق؛ به نقل از ایمنا، عفونت لیستریا (Listeria Infection) نوعی بیماری مشترک میان انسان و حیوان است که معمولا دراثرخوردن غذاهای آلوده و از طریق باکتری “ليستريا منوسيتوژنز” وارد بدن انسان می شود. این بیماری در ايران ناشناخته است و اطلاعات كمي از حضور ليستريا مونوسيتوژنز در محصولات غذايي كه در ايران مصرف مي شود وجود دارد. به گفته سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها مهمترین روش انتقال این باکتری از راه مواد غذایی است و سالانه حدود ۱۶۰۰ فرد در آمریکا به بیماری عفونی ليستريا مبتلا شده و ۲۶۰ نفر از آنها جان خود را از دست می دهند. این در حالی است که تمايل باکتری ليستريا مونوسيتوژنز به سيستم عصبي مركزي باعث حاد شدن بیماری مي شود كه معمولا ميزان مرگ و میر آن زیاد است، به گونه ای که در موارد عفونت مواد غذایی میزان مرگ و میر ۳۰ تا ۴۰ درصد و در افراد مستعد تا ۷۵ درصد هم گزارش شده است.
باکتری ليستريا به طور طبیعی در خاک و آب زندگی می کند، بنابراین احتمال آلوده شدن سبزیجات و میوه ها به این باکتری بسیار بالا است. از دیگر موارد انتقال بیماری مصرف فرآورده های گوشتی آلوده به باکتری ليستريا است. نتایج تحقیقاتی که در اکتبر ۲۰۱۰ انجام شده است، نشان می دهد که انواع ماهی های دودی و ماهی های دریایی ماهی آزاد می‌تواند آلوده به باکتری لیستریا باشد. همچنین از آنجا که باکتری لیستریا، بو و رنگ مخصوصی ندارد، نمی‌توان فهمید ماهی به آن آلوده است یا نه. بنابراین تا حد امکان باید از مصرف ماهی‌هایی که بوی آمونیاک می‌دهند خودداری کرد. این نوع باکتری در دمای پایین رشد می‌کند بنابراین احتمال تکثیر آن پس از انجماد ماهی بیشتر است. همچنین دوره مسمومیت با این باکتری ممکن است حتی ۲ ماه بعد از مصرف ماهی طول بکشد و از علایم بروز مسمومیت لیستریایی می توان به تب بالا، سردرد، مشکلات گوارشی و… اشاره کرد. به گفته دکتر جان پالسانو، استاد زیست شناسی دانشگاه سوانی ایالت تنسی شیر پاستوریزه نشده یکی دیگر از متهمان اصلی انتقال بیماری است.
علائم و نشانه های بیماری لیستریا
هنگامی که باکتری لیستریا وارد بدن انسان شود از طریق دستگاه گوارش به جریان خون انتقال یافته، باعث تخریب سلول ها شده و نهایتا به مکان مورد علاقه خود یعنی سیستم عصبی بدن رسوخ می کند. این در حالی است که باکتری های مهاجم در سیستم عصبی فرد، پرورش یافته و بیماری هایی نظیر مننژیت و یا حتی آنسفاليت برای وی ایجاد می کنند. باکتری های لیستریا به طرزی موزیانه عمل کرده و درون سلول های فرد مخفی می شود، به صورتی که امکان مشاهده آنها درون سلول های ایمنی و مولکول های سیستم ایمنی خون دشوار می شود. به گفته دکتر آلین مارتی، متخصص بیماری های عفونی از دانشکده پزشکی هربرت ورتهايم، سلاح کشنده این باکتری سمی است که توسط آن ایجاد می شود و بدن افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.
نکته قابل توجه این است که عفونت لیستریایی برای افراد مسن، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطرات بیشتری دارد. باکتری ليستريا مونوسيتوژنز در زنان باردار معمولا باعث بيماري باكتريایی مشابه آنفولانزا مي شود كه اگر درمان نشود، مي تواند به التهاب جفت و يا پرده آمنيوتيك، عفونت جنين و در نهايت سقط، به دنيا آمدن نوزاد مرده و يا تولد زودهنگام نوزاد منجر شود، زیرا اين باكتري قادر به عبور از جفت می باشد. از رایج ترین نشانه های عفونت لیستریایی می توان به مواردی نظیر سر درد، تب و لرز، ناراحتی معده و حالت تهوع اشاره کرد. این در حالی است که زنان باردار تنها نشانه های خفیف بیماری و علائمی شبیه آنفولانزا را تجربه می کنند.
روش های پیشگیری، تشخیص و درمان لیستریا
از آنجا که علائم ليستريا بسیار شبیه آنفولانزا است، تشخیص بیماری به معاینات پزشکی و آزمایش خون نیاز دارد که رایج ترین شیوه برای کشف باکتری های لیستریا در بدن فرد بیمار است. این در حالی است که در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی فرد بیمار با بیماری مبارزه می کند، اما در موارد حادتر برای مبتلایان به لیستریا داروهای آنتی بیوتیک تجویز می شود.
بهترین شیوه برای پیشگیری از بیماری لیستریا به کارگیری تکنیک های آماده سازی مواد غذایی است که از میان آنها می توان به شستن میوه ها و سبزیحات برای مدت ۲۰ ثانیه، پختن کامل گوشت و استفاده از شیرهای پاستوریزه برای به حداقل رساندن آلوده شدن غذاها به باکتری لیستریا اشاره کرد. همچنین به افراد توصیه می شود قبل و بعد از آماده سازی غذا دستهای خود را برای مدت ۲۰ ثانیه با آب گرم و صابون بشویند و از چاقوی یکسان برای تمیز کردن فرآورده های گوشتی و سبزیجات استفاده نکنند. حال از آنجا که باکتری ليستريا مونوسيتوژنز می تواند درون یخچال و فریزر نیز رشد کند، برای نگهداری مواد غذایی که ممکن است به باکتری لیستریا آلوده باشد، باید اقدامات احتیاطی صورت بگیرد.