به گزارش اصفهان شرق؛به نقل از راه دانا، هنوز مهر انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم روی تعرفه های انتخاباتی خشک نشده بود که یک جریان سیاسی، سرخوش از دستیابی حسن روحانی به جایگاه ریاست جمهوری، فعالیت های سیاسی خود را بار دیگر از سر گرفت. جریانی که در طول مدت 8 سال در کنج عزلت قرار گرفته بود و  به واسطه حضور فعال در فتنه 88، جایگاه خود را در میان مردم نیز از دست داده بود. اصلاح طلبان اما پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به فکر پروژه فتح سنگر به سنگر افتاده و در فاصله بیش از 30 ماه مانده تا انتخابات مجلس، فعالیت های خود را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری آغاز کردند.

حالا کمتر از یکسال دیگر تا زمان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی وقت باقی مانده و گروه ها و جریانات مختلفی در تلاش هستند تا بتوانند کرسی های مختلف مجلس دهم را در اختیار گیرند. در این بین اما اصلاح طلبان یکی از فعال ترین جریاناتی هستند که تلاش دارند تا بار دیگر بتوانند در صحنه سیاسی کشور خودی نشان داده و کسب قدرت کنند. این در شرایطی است که هر روز به انتخابات مجلس دهم نزدیک تر می شویم، انشقاق در میان لیبرال ها رنگ و بوی جدی تری به خود می گیرد. البته مسئله اختلافات و وزن کشی درون جناحی اصلاح طلبان در طول 2 سال گذشته نیز آشکار بود اما تلاش های گسترده تئوریسین های این جریان موجب شده بود تا بسیاری از این اختلافات، پشت پرده باقی مانده و ظهور و بروز نداشته باشد. اما با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات مجلس، دم خروس اختلافات ریشه دار اصلاح طلبان بیش از گذشته بیرون می زند.

از اصلاح طلبان دولتی و راست گرا تا فعالیت حامیان عارف و جریان ندا

بعد از انتخابات ریاست جمهوری فعالیت های لیبرال ها چند برابر گذشته شد و در طول یکسال گذشته و در شرایطی که فضا برای فعالیت اصلاح طلبان باز شده بود، این جریان به دلیل اختلافات متعدد به فرق مختلف تبدیل شد. اما یکی از مسائلی که موجب شده این روزها حامیان جریان اصلاحات نسبت به آینده ناامید شوند،‌ همین انشقاق موجود در این جریان است.

اصلاح طلبان به رهبری محمد رضا عارف از جمله اولین گروه هایی بودند که بلافاصله بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته فعالیت خود را برای انتخابات مجلس آغاز کردند و بدون شک یکی از اصلی ترین جریان هایی خواهند بود که در انتخابات سال آینده مجلس وارد گود می شوند. گروهی دیگر از اصلاح طلبان سرخوش از پیروزی حسن روحانی به عنوان یک شیخ راست گرای سنتی، به این فکر افتادند که راه پیروزی در انتخابات بعدی نیز از مسیر گرایش به برخی چهره های محبوب راست سنتی می گذرد. از همین رو این دسته از لیبرال ها به این فکر افتادند تا افرادی نظیر علی اکبر ناطق نوری را مجاب کنند که به عنوان سرلیست اصلاح طلبان در انتخابات سال آینده مجلس شرکت کند.

در بین اصلاح طلبان گروهی دیگر نیز بر پیروی از هاشمی رفسنجانی و به تبع آن دولت و حسن روحانی معتقد بوده و هستند. بعد از اینکه دولت یازدهم روی کار آمد، گروهی از اصلاح طلبان میانه رو از سوی حسن روحانی دعوت شدند تا برخی از آنها در کابینه دولت یازدهم و برخی دیگر در سایر مسندهای دولتی تکیه بزنند. همین مسئله دسته سومی را در بین اصلاح طلبان ایجاد کرد که می توان از آنها با عنوان اصلاح طلبان حامی دولت یاد کرد. از سوی دیگر نزدیک به یکسال است که گروه موسوم به  “ندا” که معادل ” نسل دوم اصلاح‌طلبان”‌ است و بنای تغییر و تحول در این جریان را آرمان خود قرار داده، اعلام موجودیت کرد و مخالفان بسیاری نیز پیدا کرد.

این 4 گروه از اصلاح طلبان به واسطه اختلافاتی که با محور مرکزی جریان اصلاحات دارند، برنامه های خود را به صورت جداگانه دنبال می کنند. اما انشقاق اصلاح طلبان تنها به همین 4 گروه معطوف نبوده و دامنه آن گسترده تر بوده است.

از همدان تا کرمانشاه؛ انشقاق اصلاحات به استان ها رسید

طی روزهای گذشته، یکی از جلسات اصلاح طلبان به میزبانی جبهه منحله مشارکت و با سخنرانی رئیس شورای این جبهه منحله در همدان برگزار شد. اظهارات مطرح شده از سوی لقمانیان از آن جهت که سرخط تعدادی از ناآرامی ها در کشور بوده و همچنین خط انتخاباتی اصلاح طلبان را مشخص می کند قابل تأمل است؛ این اظهارات پرده از سیاست های اصلاح طلبان در برخورد با دولت یازدهم برداشته است.

لقمانیان مانند سایر اصلاح طلبان پس از سیاه نمایی درباره دولت قبلی و عملکرد آن از جمله همیشگی منتقدان دولت دهم استفاده کرده و گفت:  فرصت همیشه برای تشکیلات پیش نمی‌آید، اگر یک فرصت خوبی پیدا شد باید از اولین فرصت به نحو احسن استفاده کرد. ما نباید مشکلات گذشته را داشته باشیم؛ اول باید یک انسجامی داشته باشیم که نداریم، حالا نمی دانم سر چه چیزی است که همیشه اختلاف داریم.  باید بتوانیم روی حداقل اشتراکات خود کار کنیم؛ همیشه اینگونه بوده است که در انتخابات ها به دنبال شعارهای خیلی تند و تیز و احیاناً هیجان انگیز رفته ایم و وقتی موفق شدیم دیگر دور هم جمع نشده ایم.

لقمانیان با تأکید بر داشتن یک راهبرد و اندیشه از سوی اصلاح طلبان برای موفقیت در انتخابات آینده یادآور شد: در این چند سال ندیده ام که احزاب راهبرد مشخصی داشته باشند؛ قبل از انتخاب شدن باید بتوان با مردم ارتباط گرفت. وقتی به فکر نان و مشکلات مردم نباشیم ، آنها می گویند دموکراسی مال خودتان و خودتان بروید دنبال کنید؛ مردم طبقه پایین اصلا ما را نمی شناسند.  ما الان می‌خواهیم دو نفر، سه نفر، چند نفر را توی استان کاندیدا بکنیم، اگر برنامه ریزی نداشته باشیم شش ماه دیگر همان تعداد هستیم.

از سوی دیگر طی روزهای گذشته خبر رسید که اصلاح طلبان کرمانشاه پس از رساندن کار جلسه انتخاباتی 8 اسفند به ضرب و شتم و درگیری اینبار در فروردین 94 با شکایت از یکدیگر در مراجع قانونی نشان دادند که یک جریان فکری ناتوان برای پیروزی در انتخابات ها، اداره امور سیاسی و قانون گذاری کشور هستند.

در این باره البته شنیده می شود اختلافات دامنه دار اصلاح طلبان کرمانشاه در بهار 94 نیز با همان قوت همیشگی دنبال شده و با شکایت لطیف صفری (مدیرمسئول روزنامه توقیف شده نشاط) از دبیر حزب اصلاح طلب توسعه کرمانشاه وارد فاز جدیدی شده است.

البته مسئله اختلافات اصلاح طلبان در کرمانشاه یا گلایه های لقمانیان در همدان مشتی از خروارها اختلافی است که اصلاح طلبان چه در شورای مرکزی و چه در شهرها و استان ها با یکدیگر دارند و بدون شک همین مسئله موجب خواهد شد تا اصلاح طلبان با شکستی تلخ در انتخابات مجلس مواجه شوند.

اختلاف در شورای مرکزی

اصلاح‌طلبان انحصار طلب گرچه شورای مشورتی را به عنوان کانال اصلی مدیریت در این جریان قلمداد می کنند اما این شورا نیز که نزدیکی خاصی به هاشمی دارد نتواست در این زمینه موفق عمل کند و با این اوصاف این شورا نیز شکست سیاسی سنگینی در سال گذشته تجربه کرد. اما هدف اصلی این شورا کانالیزه کردن قدرت اصلاح‌طلبان در حیطه تصمیمات خود است

.

در این بین به نظر می رسد این سیاست همچنان ادامه دارد. زیرا حسین مرعشی، عضو مرکزی کارگزاران سازندگی نیز شورای مشورتی را یک شورای اجرایی می داند که وظیفه هماهنگی احزاب را برعهده داشته و نمی تواند خود به عنوان یک حزب سیاسی یا طیف سیاسی فعالیت کند.

اواخر سال گذشته بود که عضو حزب کارگزاران سازندگی در مورد اختلاف شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و حزب کارگزاران نیز گفته است: «دوستانی که در شورای هماهنگی هستند، گاهی اوقات خودشان می‌خواهند لباس حزبی مستقل را بپوشند، ما به آنها تذکر می‌دهیم که این کار صحیح نیست. چون شورای هماهنگی ظرفیت یک حزب را ندارد و فقط نقش هماهنگی را دارد. قبلاً 18 حزب اصلاح‌طلب بودند که الآن به 20 حزب رسیده‌اند و در آینده هم ممکن است چند گروه دیگر اضافه شوند ولی شورای هماهنگی یک نقش هماهنگی بین احزاب دارد. شورای هماهنگی ظرفیت و مأموریتش ایجاد هماهنگی است و خودش نمی‌تواند یک حزب مستقل داشته باشد. یک جا پایشان را فراتر می‌گذارند، خوب، ما هم تذکر می‌دهیم.»

آغاز اختلافات با دولت

هفته گذشته بود که غلامحسین کرباسچی در گفتگو با یکی از روزنامه های اصلاح طلب اقدام به ابراز گلایه از اقدامات دولت یازدهم کرد تا برگی جدید از روابط میان دولت و اصلاح طلبان گشوده شود. گلایه های کرباسچی نشان می دهد که اصلاح طلبان علاوه بر اختلاف درون جناحی، با اهالی دولت یازدهم نیز اختلافاتی جدی دارند.

کرباسچی در این گفتگو می گوید:‌ کار اصلی دولت این است که زندگی مردم را تا آنجا که می‌تواند، به‌لحاظ رفاه اقتصادی، اجتماعی و مسائل فرهنگی و سیاسی، تسهیل کند. فرض کنید مناقشه هسته ای حل شد، بعد از آن چه؟.  بی تحرکی دولت آدم را نگران می کند/ مسئول و وزیر که نباید بی خاصیت باشد.  روحانی باید وعده هایش را محقق کند، چه تحریم برداشته شود چه نشود.

اعتراف تلخ به سبک عضو ارشد جبهه مشارکت

علی شکوری‌راد از اعضای ارشد جبهه مشارکت همین چند روز پیش بود که در گفتگو با یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب اعترافات تلخی داشت و گروه‌‌های مختلف این جریان را اینگونه برمی شمارد و دسته بندی می کند: «در مجموعه اصلاح‌طلبان همه هم‌تراز نیستند؛ عده‌ای اصلاح‌طلب خالص هستند، عده‌ای اصلاح‌طلب هستند اما مقداری هم منافع شخصی دارند. عده‌ای اصلاح‌طلب هستند اما دنبال مسائل دیگری هم هستند. عده‌ای اصلاح‌طلب هستند تا جایی که به مخاطره نیفتند. عده‌ای اصلاح‌طلب هستند تا زمانی که احساس کنند این مسیر به رویشان باز است و حتی عده‌ای که هرچند اندک هم هستند اما اگر شرایط اقتضا کرد آمادگی دارند به طرف مقابل بپیوندند.» تیپ‌شناسی اصلاح‌طلبان در این عبارت‌های علی شکوری‌راد تبلور دارد.»

با این تفاسیر به نظر می رسد هر قدر که به انتخابات اسفند ماه مجلس نزدیک تر می شویم،‌ اختلافات و انشقاق موجود در میان جریان اصلاحات بیش از پیش نمایان می شود. از بحران رهبری در این جریان گرفته تا اختلاف در دست یابی به لیست واحد نشان می دهد که اصلاح طلبان روزهای دشواری را در ماه های باقی مانده تا انتخابات مجلس دهم خواهند داشت.