به گزارش اصفهان شرق با تلاش رضا خلیلی ورزنه:

مالي مالي دي شري ورزنه خاش امبي يهن مالي چياهايي جوون ويني يه گه ياهابي تا زنون بتن ندي يي

ترجمه جمله: خيلي خيلي به شهر ورزنه خوش آمديد اينجا خيلي چيزهاي قشنگي مي بينيد كه تا حالا در جاهاي ديگر نديده ايد

ورزنه سفيد ترين شهر ايران، آخرين شهر ساحلي زاينده رود، تنها تالاب بين المللي فلات مركزي ايران، پاياب طولاني ترين رودخانه فلات مركزي ايران، اولين گاو چاه و اولين آسياب شتر و اولين گاوگرد احياشده ايران، اولين سايت تفريحي كوير نوردي ايران، اولين قلعه زنده و دومين قلعه  وسيع كشور ايران، نزديكترين تپه هاي ماسه اي به شهر اصفهان، در اين نقطه جغرافيايي كوچك شما مي توانيد اكوسيستم ها يا بوم هاي متضادي مانند رودخانه، تالاب، تپه ماسه ونمك زار  را در كنار يكديگر داشته باشيد و از فراز سياه ترين كوه منطقه سفيدي نمكزار رامشاهده كنيد . گويش زرتشتي يا پهلوي ساساني و آثار متعدد تاريخي و فرهنگي و تفر يحات سالم و هيجاني مانند  سافاري با ماشين هاي آف رود، قايق سواري ،شتر سواري، موتور سواري، كالسكه سواري، قايق سواري و موارد متعدد  ديگري را تجربه خواهيد كرد

پيشنهاد مي شود به صورت گروهي با راهنمايي محلي كه برويد از توضيحات لذت خواهيد برد و اگر حادثه اي نيز خداي ناكرده رخ دهيد وجود راهنماي محلي قوت قلبي مي تواند براي شما باشد.

 الف)جاذبه هاي شهر ورزنه

1-مسجد جامع تاريخي: موقعيت: داخل بافت تاريخي، قدمت: با توجه به كتيبه هاي كاشي به سال 847 اواسط قرن نهم هجري قمري و عصر تيموري دوره سلطنت شاهرخ بهادرخان تيموري –  وي‍‍‌ژگي بنا: داراي تك منار كه خاص دور ه اي بوده كه مذ هب ر   سمي كشور تسنن بوده،از معدود مساجد ايران است كه داراي كتيبه فارسي است، يك محراب اصلي و دو محراب داخل رواق هاي شرقي وغربي، دو ايوان شمالي و جنوبي و سازه اصلي خشتي بود ه و كاربري قبلي آن آتشكده ساساني بوده است.

2-رباط شاه عباسي: موقعيت: در كنار يكي از دروازه هاي اصلي بافت قديم به نام دروازه ديزي (مسير خروجي شهر به سمت تپه ماسه ها ) قدمت: دوره صفوي و يكي از 999 رباطي است كه بدستور شاه عباس ساخته شده است ، كاربري استراحت گاه بين راهي بوده و  كاروانياني كه از جنوب و شرق  راه ادويه و مسير فرعي راه ابريشم را به سمت اصفهان و ري طي مي كرده اند در اين مكان براي ادامه مسير تجديد قوا كرده اند و در طول تاريخ كاربردهاي متنوعي را مانند مكتب خانه و نظامي و غيره تجربه كرده است.به علت مرمت و آماده نبودن قابل بازديد نمي باشد.

 

3-كبوتر خانه بزرگ شهر ورزنه: موقعيت: جنب بلوار ساحلي شيخ بهايي، قدمت: صفويه

كاربري: دومين بناي تاريخي مرتفع  شهر ورزنه  بعد  از مسجد  جامع است كه براي استحصال كود كبوتر و همچنين به عنوان  ديده بان شهر نيز استفاده مي شده است

دراي حلقه سفيد  گچي از بيرون مي باشد كه از ورود مار به فضاي داخل جلوگيري مي كرده است و مساحت 250 متر  و ارتفاع تا تاج بنا 16 متر مي باشد و حدود 8000 جفت كبوتر زندگي مي كرده اند.

4-موزه مردم شناسي خانه يوسفي ورزنه:  موقعيت: در محور شمال ،جنوب شهر، بعد  از دروازه عباس داخل محد وده بافت تاريخي و در مسير مسجد جامع : قدمت صفويه   كابري : تابستان نشين حاكم ورزنه كه در مجموعه بافت تاريخي و خانه ميرميران واقع شده است : اولين سيستم آبياري با موتور پمپ ديزلي در اين خانه آزمايش و راه اندازي شده و مدتي نيز به عنوان مكتب خانه استفاده مي شده است و به عنوان خانه سرپوشيده معروف است زيرا در فضاي چهار ايوانه داخل آن حوض آبي كه مختص حيات است قرار دارد  و بر فراز آن پنجره هاي قدي شبيه عمارت كلاه فرنگي ديده مي شود كه جهت تهويه استفاده مي شده است و داراي سياه چالي نيز در طبقه فوقاني مي باشد .اين خانه توسط خير فرهنگي حاج حسن يوسفي براي تاسيس موزه مردم شناسي و منسوجات شرق اصفهان اهدا شده است.

 

 

 

5-آب انبار حاج ميرزا علي اكبر ميرميران: موقعيت: بعد از دروازه عباس، مقابل بانك صادارت و خارج از حصار قديم شهر   قدمت : صفويه   ويژگي : از معد ود آب انبارهايي است كه داراي استراحتگاه يا خسته خانه بوده و بادگيرهاي آن نيز با ساير آب انبارها متفاوت بوده و   از چهار طرف به بيرون نما دارد و آب آن از ماد ي هاي منشعب شده از  زاينده رود د ر فصل زمستان تامين مي شده است و سازه آجري و سقف گنبدي دارد و هم اكنون به عنوان سفره خانه سنتي در حال مرمت و تغيير كاربري است.

6-پل تاريخي ورزنه: موقعيت: پارك ساحلي ورزنه  مقابل شهرداري   قدمت : صفويه   ويژگي : نوع مصالح آجر و ساروج ( آهك زنده و خاك رس ) ، طول 67 متر ،عرض 4 متر وداراي 10 چشمه مي باشد كه ابتدا 7 چشمه آن در عصر صفويه  و سپس 3 چشمه در دوره قاجاري الحاق شده است و آخرين پل تاريخي بر روي زاينده رود است.

7-اقامتگاه سنتي ( بوم گردي )چاپاكر : قدمت : پهلوي دوم ( 50 سال )  موقعيت : كوچه منتهي به برج كبوتر خانه  و مقابل دبيرستان فردوسي :  ويژگي : سازه خشتي و حيات مركزي و داراي عناصر مورد نياز خانه مانند 6 اناق ، آشپزخانه ، مطبخ، حمام،سرويس بهداشتي،حوض و چرخ چاه و بادگير و شومينه ، علت نامگذاري : نام محله بوده كه خارج از حصار تاريخي شهر قرار داشت و گاو چاهي داشته كه به علت قرار گيري ديواري كوتاه در كنار  گاو چاه آن را چاپاكر يعني چاه پاي ديوار كوتاه است و اين خانه نيز چاه آن پاي ديوار است و جزء اولين خانه هايي است كه در ورزنه تيرآهن وارد آن شده است و ايوان آن از تيرآهن پوشيده شده است  .و داراي ظرفيت 6 خانوار 5 نفره مي باشد اين خانه توسط رضا خليلي ورزنه كه از دوستداران ميراث فرهنگي و محيط زيست ورزنه مي باشد خريداري و مرمت شده است  و فقط جهت اقامت مي باشد و امكان بازديد وجود ندارد.

8-سوغات محلي: از صنايع دستي آن كه هنوز وجود دارد مي توان سفره بافي سنتي را نام برد  كه محصول آن سفره پار چه اي است و براي نگهدار ي نان استفاده مي شود و نان سنتي ورزنه نيز زبان زد  خاص و عام است وقالي صادراتي ورزنه و پارچه مدور كوچكي به نام نظر قربوني يا  چشم را مي توان از صنايع دستي آن نام برد كه نقش خورشيدي رنگارنگ بافته شده است و در اكثر خانه ها يا اشيائي كه صاحب آن دوست دارد آويزان مي كنندو شايد يكي از قديمي ترين نماد هاي آيين ميترائيسم (خورشيد پرستي )هست كه در ورزنه هنوز باقي مانده و نياز به تحقيق بيشتر  دارد  و   و همچنين آبگوشت محلي با نان خشك و كالجوش با روغن حيواني و گداخته يا هفت مغز و ماستينه  را مي توان  از غذاهاي محلي ذكر كرد.

9-ورزنه قديم ( عكس هوايي سال 1343شمسي): شهرورزنه قديم  داخل حصار گردي قرار داشته اند  وپشت حصار را خندق گرداگرد آن حفر كرده بودند كه هم كاربرد زهكش را داشته د ر زمانهاي پرآبي و هم يك مانع عبور دشمن محسوب مي شده و   بعد از بر قراري امنيت، خانه ها د ر بيرون از حصار  نيز ساخته شده اند و رودخانه زاينده رود و پل تاريخي نيز در شمال تصوير ديده مي شوند و سازه هاي گرد مربوط به عصر اشكاني و شهر پارتها مي باشد كه نشان از قدمت و سابقه ديرين شهر دارد و پس از آن جزء قلعه شهرهاي چهار دروازه كه متعلق به ساسانيان بوده است محسوب مي شود .وسابقه سكونت د ر تپه هاي ماسه اي اطراف ورزنه  به 5000 سال  پيش برمي گردد به علت اهميتي كه زاينده رود و تالاب داشته است.

10-زنان چادر سفيد ورزنه: كه در كشور ايران خاص شهر ورزنه است به همين دليل اين شهر را با القابي مانند شهر ملائك وكبوتران سفيد مي شناسند و دليل قطعي آن هنوز مشخص نيست كه چرا در اين نقطه از كشور اين فرهنگ باقي مانده است ولي كارشناسان فرهنگي با توجه به امتيازي را كه رنگ سفيد در قبل و بعد از اسلام داشته است آن رامتعلق به يك سنت به جا مانده قبل از اسلام مي دانند و گويش محلي مردم اين خطه نيز گويش زرتشتي يا پهلوي ساساني  است آن را تاييد  مي كند و بعضي ها وجود مزارع پنبه و كرباس بافي را نيز از ديگر دلايل آن ميدانند.

11-تفريحات محلي: اگر قايق سواري را با هيجان خواسته باشيد امتحان كنيد فقط در ساحل ورزنه و جنب پل تاريخي ورزنه امكانش وجود د ارد كه سوار قايق موتوري شويد  و يا قايق هاي پارويي را سوار شويد و از اين تفريح سالم لذ ت ببريد   همچنين در محل پارك ساحلي ورزنه كالسكه سواري هم مهيا ست  و مي توانيد كالسكه سواري كه ياد آور مسافرت در زمان  هاي قبل از اختراع ماشين است را امتحان كنيد.

 

راهنماي گردشگري شهر ورزنه

تهيه كننده : رضا خليلي ورزنه  راهنماي تخصصي طبيعت گردي  و فرهنگي شهر ورزنه

تلفن تماس: 09132030096 web:varzanehmiras.ir

Gmail:khalilivarzaneh@gmail.com

 

ادامه دارد…….