اقتصاد در سالی که گذشت
تحریم‌های ۶ گانه ایران در اوج مذاکرات/حلقه‌های تحریم نفت تکمیل شد
سال ۹۳ اگرچه کشور به دلیل اوج‌گیری مذاکرات ۵+۱ فضای آرامتری را به لحاظ اعمال تحریم‌های هر روز و ساعت غرب پشت سر گذاشت، اما چندان هم از این مقوله بی‌نصیب نماند و تحریم‌های جدید در رنگ و لعابی دیگر با هدف مسدود کردن حفره تحریم‌های پیشین ادامه یافت.
به گزارش اصفهان شرق؛ سال 93 اگرچه کشور به دلیل اوج‌گیری مذاکرات 5+1 فضای آرامتری را به لحاظ اعمال تحریم‌های هر روز و ساعت غرب پشت سر گذاشت اما چندان هم از این مقوله بی‌نصیب نماند و تحت عناوین مختلف تلاش شد از فشارهای اعمال شده کاسته نشود.
* تحریم یعنی توانمندی و پرورش قدرت خلاقیت در سختی
تحریم اگرچه در انزوا و سختی قرار دادن کشور هدف است و حقیقتا مشکلاتی برای کشور ایجاد می‌کند اما نکته مثبت در ورای این سختی‌ها، توانمندی و پروش قدرت خلاقیت آن ملت است که برای بقای خود از هیچ سعی و کوششی دریغ نخواهند کرد.
توانایی ایران در مواجه با تحریم‌ها و روش‌های خلاقانه آن برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه، نکته‌ای است که بارها چه اندیشمندان و چه سیاست‌مداران غربی به آن اذعان داشته و اعتراف کرده‌اند که ایران پس از سال‌ها تحریم، با توسعه نسبی زیرساخت‌ها خود توان عبور از این سختی ها را دارد. خلاقیت ایران در دور زدن تحریم‌ها موجب تعجب بسیاری شده است.
این تحریم‌ها در سال 2012 به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای ایران شدت یافت و از سوی آمریکا و هم‌پیمانان غربیش تحریم‌های فلج کننده نام گرفت اما علی‌رغم این تحریم‌ها و لطمات آن به اقتصاد و افت ارزش ریال و مشکلات دیگر، جمهوری اسلامی ایران همچنان پابرجا و محکم با تکیه بر اصول خود مقاومت می‌کند.
البته، به عقیده بسیاری از کارشناسان، صدماتی که طی سال‌های اخیر بر پیکره اقتصاد ایران وارد شده است بیش از آنکه ناشی از تحریم باشد به علت مدیریت اشتباه و وجود خلاءهای قانونی و بهره بردن سودجویان از شرایط ایجاد شده است.
طی 2 سال اخیر، کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا، صادرات، حمل و نقل و انتقال نفت ایران را مورد تحریم قرار دادند. از دیگر تحریم‌ها، قطع ارتباط بانک مرکزی ایران به سامانه جهانی سوئیفت بود که در اثر آن ایران توانایی انتقال ارز به داخل کشور را از دست داد.
به دنبال انعقاد توافق موقت ژنو در 24 نوامبر 2013 برابر با سوم آذر 1392، قرار شد تا در ازای کاهش برخی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برخی از تحریم‌ها برداشته شود و تحریم‌های جدید نیز اعمال نشود.
از این تاریخ به بعد صادرات نفت ایران که تحت فشار آمریکا پیوسته در حال کاهش بود، در سطح یک میلیون بشکه در روز ثابت ماند و کشورهای واردکننده مجوز واردات نفت ایران در این سطح را دریافتند کردند،اما تحریم بانکی پابرجا ماند و تنها اجازه انتقال مبالغی از پول‌های بلوکه شده نفت ایران در بانک‌های خارجی صادر شد.
البته در این مورد، قرار بود این مبالغ به ایران انتقال یابد اما تاکنون حتی یک دلار وارد ایران نشده است و تنها می‌توانیم ازاین مبالغ برای خرید کالاهای مورد نیاز استفاده کنیم که این کار را پیش از انعقاد توافق نیز انجام می‌دادیم.
* شش مرحله تحریم جدید پس از امضای توافق ژنو
درحالی که ایران دقیقا به تمام تعهدات خود در زمان مقرر عمل کرده است، طرف غربی نه تنها در انتقال این مبالغ که پول‌های متعلق به ایران است، بدقولی می‌کند بلکه حتی توافق را نیز نقض کرد و با اعمال تحریم‌های جدید حفره‌های تحریم نفتی ایران را نیز بست.
بر این اساس، طرف غربی طی 6 مرحله دامنه تحریم‌ها را گسترش داد. مرحله نخست، 8 آذر 92، یعنی کمتر از یک هفته بعد از امضای توافق ژنو، اتحادیه اروپا، نام شرکت مدیریت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ایران و 16 شرکت کشتی‌رانی را به فهرست شرکتهای ایرانی تحت تحریم این اتحادیه افزود.
پس از آن، در تاریخ 21 آذر 92 و در حالی که تیم کارشناسان ایرانی و تیم غربی در وین مشغول مذاکره و بررسی امور مربوط به اجرایی شدن توافق ژنو بودند، وزارت خزانه‌داری آمریکا نام تعدادی شرکت و فرد را به تحریم‌های خود افزود.
توافق موقتی ژنو در 20 ژانویه 2014 برابر با 30 دی 92 اجرایی شد؛ در حالی‌که کمتر از 20 روز از اجرای توافق گذشته بود، آمریکا مجدداً در 17 بهمن 92 افراد و شرکت‌هایی به فهرست تحریم‌های خود افزود.
چهارمین دور از گسترش دامنه تحریم‌ها، یقه افراد و شرکت‌هایی را گرفت که با ایران مبادلات تجاری داشتند. در 9 اردیبهشت 93، نام 8 شرکت چینی و 2 شرکت در دوبی به لیست تحریم‌ها افزوده و اموال آنها توقیف شد.
7 شهریور 93 نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا 8 شخصیت به همراه 20 شرکت و موسسه مالی از جمله 6 نفتکش ایرانی را به بهانه نقض تحریم‌های هسته‌ای و موشکی در لیست سیاه قرار داد و شرکتهای فعال در بازارهای آمریکا را از هرگونه انعقاد قرارداد و مراوده با آنها منع کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز سه‌شنبه، نهم دی ماه 93، نه شخص و شرکت را با ادعای همکاری با ایران برای دور زدن تحریم‌ها در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. به این ترتیب، این دور جدید از تحریم‌ها، ششمین دور محسوب می‌شود که طی آن شخصیت‌های حقیقی و حقوقی جدیدی در ارتباط با تحریم‌های ایران، در فهرست سیاه قرار گرفتند.
* بستن حفره‌های تحریم‌های نفتی پس از توافق با اعمال تحریم‌های جدید
البته مقامات آمریکایی افزوده شدن نام افراد و شرکتهای جدید به لیست تحریم را خلاف روح توافق ژنو نمی‌دانند و می‌گویند که به مقام‌های ایرانی گفته‌اند به نام‌گذاری در فهرست تحریم‌ها ادامه خواهند داد و همچنین به گفته یکی از این مقامات، اعمال تحریم، یکی از موارد لازم برای حل مساله هسته‌ای ایران است.
فارغ از این که این تحریم‌ها، تحریم‌های جدید است یا نه، باید به این نکته مهم توجه کرد که آمریکا به بهانه نقض تحریم‌های هسته‌ای و موشکی، حفره‌های تحریم‌های خود به خصوص تحریم‌های نفتی را پر می‌کند.
اگر تمامی این تحریم‌ها تنها افزودن نام بوده و با توجیه طرف آمریکایی تحریم جدید نبوده است پس تحریم شرکت فایلاکا پترولیوم (در 7 شهریور93) به بهانه کمک به صادرات میعانات گازی ایران در کدام نوع تحریم می‌گنجد.
همانگونه که پیش از این گفته شد، بر اساس توافق ژنو، باید میزان صادرات نفت ایران در سطح یک میلیون بشکه باقی بماند اما رقم صادرات نفت ایران بیش از یک میلیون بشکه شد که این مابه‌التفاوت مربوط به میعانات گازی است.
میعانات گازی نوعی نفت سبک است که از سوی وزارت‌خزانه‌داری آمریکا و قوانین این کشور جز تحریم‌ها محسوب نمی‌شد که به لطف تحریم‌های جدید، این حفره تحریم صادرات نفت ایران نیز بسته شد.
* اوج دشمنی با تلاش برای حفظ و مستحکم کردن تحریم‌ها
نمایندگان کنگره آمریکا مدام در تلاشند تا تحریم‌های جدید علیه ایران تصویب کنند و هر از چندگاهی زمزمه‌هایی مبنی بر تصویب تحریم‌های جدید از کنگره آمریکا شنیده می‌شود.
کاخ سفید که سردمدار تحریم‌های جدید و نقض توافق ژنو است در ژست مدافع صلح اعلام می‌کند این تحریم‌ها به مذاکرات صدمه خواهد زد. باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا در ششمین سخنرانی سالانه خود در کنگره این کشور، بار دیگر هشدار می‌دهد، هر گونه طرح تحریمی جدید علیه ایران را وتو خواهد کرد.
علی‌رغم هشدارهای کاخ سفید و یک روز پس از سخنان اوباما، مارک کرک سناتور جمهوری‌خواه کنگره، لایحه تشدید تحریم‌ها علیه ایران را در کمیته بانکداری، مسکن و امور شهری سنا ارائه کرد.
علی‌رغم رعایت تمامی تعهدات و صداقت جمهوری اسلامی ایران و تاکید همواره در مذاکرات بر رفع کامل تحریم‌های ظالمانه، حال نه تنها طرف مقابل حاضر به لغو کامل تحریم‌ها نیست بلکه در مدت عمر یک سال و چند ماهه توافق موقت ژنو، چندین بار تحریم‌های جدید علیه ایران به کار گرفته است و پیوسته تهدیدهایی مبنی بر تصویب تحریم‌های جدید از سوی کنگره این کشور مخابره می‌شود.
از این رو بد نیست که به سخنان رهبر انقلاب در 22 مرداد در دیدار با مسئولان وزارت امور خارجه نگاهی بیندازیم که فرمودند: «آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند بلکه تحریم‌ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه تحریم هم فایده‌ای نداشته است».
اوج این دشمنی را می توان در تلاش اتحادیه اروپا در تصویب یک اصلاحیه قانونی با هدف مستحکم کردن نظام تحریم‌ها علیه ایران و همچنین تلاش انگلیس برای بازگرداندن تحریم‌های شرکت ملی نفتکش ایران دید. دادگاهی در لندن دادخواست قانونی شرکت ملی نفتکش ایران برای جلوگیری از وضع تحریم علیه این شرکت را رد کرد.
دادگاه عالی اتحادیه اروپا مستقر در لوگزامبورگ در ماه ژوئن به علت عدم وجود مدارک کافی برای قرار دادن نام شرکت ملی نفتکش ایران در لیست تحریم‌ها، حکم به لغو تحریم‌های این شرکت داده بود. با این وجود، دولت انگلیس نام شرکت ملی نفتکش ایران را در فهرست تحریمی خود گنجاند.
در اقدامی دیگر، دیوان عدالت اروپا، درخواست یکی از بانک‌های ایرانی در هامبورگ را برای خروج از فهرست تحریم‌های این اتحادیه رد کرد. همچنین دولت‌های اتحادیه اروپا با تحریم دوباره شرکت ملی نفتکش ایران موافقت کردند.
تمامی این تلاش‌ها در حالی صورت می‌گیرد که به گفته تحلیلگران، هرگونه اقدام برای تحریم ایران نتیجه عکس دارد. کشورهای غربی می‌دانند که ایران با توجه به تجربیات بیش از 35 ساله خود توان عبور از هرگونه تحریمی را دارد و همانگونه توان نظامی و موشکی خود را با وجود سخت‌ترین تحریم‌ها در زمره بهترین‌ها در جهان قرار داده است، تحریم اقتصادی را نیز خواهد شکست.
انتهای پیام
منبع:فارس
