اصفهان شرق- ولی الله عرب مختاری نصرآبادی

رسانه و تبلیغ دو ابزار مهمی است که از گذشته مورد استفاده افراد و جوامع بشری قرار داشته است.
تبلیغ از دیرباز مورد توجه همگان بوده و در هر دو مبنای منفی و مثبت کاربرد داشته و دارد. سابقه تبلیغ در جامعه انسانی به زمان خلقت حضرت آدم و حوا بر می گردد ؛ آنجا که ابلیس با وسوسه و شگردهای تبلیغاتی خود ، باعث شد آدم و حوا، با ارتکاب ترک اولی، از بهشت به زمین هبوط نمایند و به قول شاعر :

من ملک بودم و فردوس برین جایم بود     **********      آدم آورد در این دیر خراب آبادم

و از همان زمان مسوولیت تبلیغ دین و رسالت الهی بر دوش حضرت آدم و پیامبران بعد از او گذاشته شد، و یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر به عنوان سفیران الهی، وظیفه تبلیغ دین،که برنامه زندگی دنیوی و نسخه سعادت اخروی است، را بر عهده داشته اند و به قدری موضوع تبلیغ اهمیت دارد، که وحی بر پیامبران، با نزول آیه تبلیغ: یا ایها الرسول بلغ ماانزل الیک من ربک … ( مائده – 67) بر خاتم الانبیاء پایان یافت و به قدری موضوع این آیه ،که ابلاغ و اعلان ولایت و جانشینی آخرین پیامبر الهی است، اهمیت دارد؛ که خداوند متعال خطاب به حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله و سلم که مدت 23 سال با نهایت سختی و مشقت و دیدن آزار و اذیت های فراوان به تبلیغ رسالت الهی پرداخته است ؛ می گوید که اگر این کار را انجام ندهی،رسالت خود را به جا نیاورده ای و 23 سال تلاش و زحمات تو و مصائب و مشکلاتی که برای هدایت مردم کشیدی، بی نتیجه خواهد بود.

در راستای همین اهمیت موضوع و ضرورت امر تبلیغ است، که حضرت امام خمینی( قدس سره الشریف)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در همان سال های آغازین پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، فرمان تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی را صادر کردند ، تا تبلیغات، در ام القرای جهان اسلام، در قالب یک سازمان و نهاد مستقل انجام شود.

از سوی دیگر تبلیغات دشمن به گونه ای اثر می گذارد که در کمتر از 70 روز، بعد از واقعه غدیر خم و اعلام ولایت و وصایت امیرالمومنین علی علیه السلام، کار به جایی کشیده می شود که به جز عده قلیلی، که تعدادشان از انگشتان دست کمتر بود، ندای من کنت مولاه فهذا علی مولاه را به فراموشی می سپارند و دست از حمایت مولای متقیان می کشند و شخص دیگری خود را خلیفه و جانشین پیامبر معرفی می نماید و مردم قبول می کنند.

دشمن و ترفندهای تبلیغات منحرف
یا در جنگ صفین می بینیم که با نیرنگ عمرو عاص، لشکریان معاویه، قرآن بر نیزه کرده و با این ترفند تبلیغاتی نیروهای حاضر در رکاب حضرت حیدر دچار سردرگمی شده و دست از حمایت قرآن ناطق کشیده و از ادامه جهاد در راه خدا ، به بهانه این که ما با قرآن سر جنگ نداریم، دست از کارزار می کشند، و موضوع حکمیت پیش می آید و در ادامه این قصه پر غصه، باز شگرد تبلیغاتی و استفاده ابزاری از یک انگشتر، باعث می شود، در منظر عموم نتیجه عکس توافق حاصله اعلان شود.
یا تبلیغات مسموم معاویه به گونه ای اثر می گذارد که وقتی خبر ضربت خوردن مولای متقیان در محراب نماز، که منجر به شهادت آن حضرت می گردد، منتشر می شود، مردم می گویند مگر علی نماز می خواند.
و این تبلیغات مسموم کار را به جایی می رساند که جنازه نوه بزرگوار پیامبر اسلام تیر باران می شود و این روند تا آنجا پیش می رود که اشخاصی که پیامبر و محبت او به امام حسین علیه السلام را دیده بودند و سخن او را که فرموده بود ” حسین منی و انا من حسین” را شنیده بودند ، در کربلا راه را بر زاده زهرای اطهر و جگر گوشه پیامبر بستند و او و یارانش را به شهادت رساندند و خاندان عصمت و طهارت را به اسارت بردند و چنان مصیبتی را به وجود آوردند که در زیارت عاشورا می خوانیم … مصیبه ما اعظمها و اعظم رزیتها فی الاسلام و فی جمیع السموات و الارض …
و پس از این واقعه بود که امام سجاد علیه السلام با توجه به شرایط موجود و مقتضیات زمان، در قالب دعا و نیایش و تربیت شاگرد به تبلیغ دین پرداخت.

چاقوی دو لب
آری تبلیغات ابزاری است که هم می شود از آن استفاده مفید نمود و دین حق را یاری کرد و هم می شود با استفاده ابزاری از آن، دروغ را راست و راست را دروغ جلوه و سفید را سیاه و سیاه را سفید نشان داد؛ و امروزه استکبار جهانی با راه اندازی شبکه های رسانه ای و تبلیغاتی، تمام توان خود را برای جلوگیری از نفوذ اسلام و انقلاب اسلامی به کار گرفته و شاهد آن هستیم ، که این زیاده خواهان جهان خوار، با بهره گیری از این دو ابزار، به راحتی با کتمان حقایق و وارونه جلوه دادن اصل موضوع ، آنچه را که مد نظر دارند، از طریق رسانه ها و تبلیغات دروغین به خورد مردم دنیا می دهند؛ و در مواجهه با دنیای اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، خود را جامعه جهانی جا می زنند و حدود یک و نیم میلیارد مسلمان را عده قلیلی معرفی می کنند، که برای همه مردم دنیا خطرناکند، و با تبلیغ اسلام هراسی و ترویج ایران هراسی، در پی اهداف نامشروع خود می باشند.

نمونه بارز این اقدامات مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی ایران با 1+5 است، که این چند کشور معدود به سرکردگی امریکای جنایت پیشه، در طی مذاکرات و پس از پایان مذاکرات یک ساله و تمدید آن دایم می گویند که ایران باید اعتماد جامعه جهانی را جلب کند؛ در حالی که حقیقت ماجرا چیز دیگری است و اکثر دولت ها و ملت ها طرف دار ایران هستند و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را حق مسلم ما می دانند؛ اما این چند کشور زورگو با استفاده از زور رسانه و تبلیغات می خواهند این گونه وانمود کنند که جمهوری اسلامی ایران تنها و خطرناک است، و همه کشورهای دنیا خواستار بر چیده شدن فعالیت های هسته ای این کشور هستند؛ در حالی که حقیقت چیز دیگری است و جواب قاطع رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در پاسخ به این یاوه گویی های دشمن در دیدار اعضای مجمع عالی بسیج مستضعفین در 6 آذرماه 93 جامع ترین پاسخ است که فرمودند: ” مىآیند مىایستند و می گویند ایران باید اعتماد جامعه جهانى را جلب کند. اسم خودشان را می گذارند جامعه جهانى! آمریکا و انگلیس و فرانسه و چند کشور مستکبر، شدهاند جامعه جهانى؛ این جامعه جهانى است؟ حدود ۱۵۰ کشور عضو غیرمتعهّدها که دو سال پیش در تهران جلسه داشتند، جامعه جهانى نیستند؟ نزدیک به پنجاه رئیس جمهور و رئیس کشور و رئیس دولت که در آن اجلاس به تهران آمدند و شرکتِ فعّال کردند، اینها جامعه جهانى نیستند؟ میلیاردها مردمى که در این کشورها زندگى می کنند، جامعه جهانى نیستند؟ همین چند کشور – آن هم کشورهایى که رؤسا از مردم خودشان غالباً منقطعند – جامعه جهانىاند؟ «اعتماد جامعهى جهانى را جلب کنید.» یعنى اعتماد ما را، یعنى اعتماد آمریکایىها را! ما نمی خواهیم اعتماد آمریکا را جلب کنیم. ما اصلاً به اعتماد آمریکا هیچ احتیاجى نداریم. ما نیاز نداریم شما به ما اعتماد کنید؛ اعتماد شما به ما، هیچ اهمّیّتى براى ما ندارد. ما هم به شما اعتماد نداریم، مردمتان هم به شما اعتماد ندارند.”

متاسفانه تحریف حقایق در قالب تبلیغ برای افراد و جریان هایی که بویی از انسانیت و حقیقت نبرده اند، امروزه به یک کار عادی تبدیل شده است، و خیلی راحت با ابزار رسانه و توان تبلیغاتی، حقیقت آنچه اتفاق افتاده و هست، را به مردم نشان نمی دهند و رسانه های در اختیار تبلیغات آنچه را که دست های پشت پرده و حامیان مالی می خواهند ، به دنیا مخابره می کنند؛ هر چند بر عکس اصل موضوع باشد؛ شما در تصویر زیر می بینید که شخص سمت راست با سلاح سرد به فرد سمت چپ حمله نموده است؛ اما فیلمبردار دوربین خود را به گونه ای تنظیم کرده است، که وقتی از دریچه دوربین یا از رسانه ها این صحنه را تماشا کنید، تصور می کنید که فرد سمت چپ به سمت راستی حمله ور شده و او در عین مظلومیت راه فرار و وسیله دفاع ندارد.

نمونه این مورد را در جریان جنگ 7 هفته ای غزه، که رژیم غاصب و کودک کش اسرائیل، با حمایت سیاسی و تجهیزاتی کشورهای غربی و حمایت مالی و چراغ سبز برخی کشورهای عربی، شبانه روز از زمین و هوا و دریا نوار غزه را مورد حمله وحشیانه قرار داده و زنان و کودکان مظلوم و بی دفاع این منطقه را به خاک و خون می کشید؛ شاهد بودیم، که غول های رسانه ای و بوق های تبلیغاتی حامی این جنایت پیشه های تاریخ ، چگونه خبر و گزارش تهیه و پخش می کردند و به چه صورت ماجرا را به تصویر می کشیدند و به دنیا عرضه می کردند، که گویا مردم بی دفاع غزه به جان اسرائیلی های غاصب افتاده اند و آنها را آواره کرده اند و جنایاتی که اسرائیل مرتکب می شود، فقط جنبه دفاع از خود دارد و با این ترفند غده سرطانی و عامل کشتار فلسطینیان بی دفاع را مظلوم نشان می دادند.
از زاویه دیگر تبلیغات و رسانه در اختیار ثروت اندوزان قرار گرفته و می بینیم، که برخی برای به دست آوردن پول، چگونه برای پفک که طبق تحقیقات دانشمندان 7 بار مسواک زدن هم نمی تواند، آثار مخرب آن روی دندان را از بین ببرد و چسبندگی آن به جداره معده، ترشح آنزیم ها را مختل و هضم غذا را با مشکل مواجه می کند و صدها درد و مرض دیگر در پی آن عارض می شود؛ تبلیغ می کنند؛ یا سیگار را که دروازه ورود به اعتیاد خانمان سوز و دارای 4000 ماده سمی و سرطان زاست، در بسته های زیبا و رنگ های جذاب به مردم عرضه می دارند.
تعدد ابزارهای رسانه از روزنامه و مجله و تلفن گرفته تا رادیو و تلویزیون، ماهواره ها، شبکه های اجتماعی، گوشی ها ی تلفن همراه، سایت ها و …. و تنوع شیوه ها و شگردهای تبلیغاتی به گونه ای است که برای ایمن ماندن از آثار زیان بار آن و بهره گیری از فواید آن باید به روز و به هوش و با برنامه بود و به جا یا در کنار تلاش برای محدودیت سازی، بایستی به فکر چاره و مصونیت سازی بود و با آگاهی بخشی و آموزش و تقویت بنیه اعتقادی و ترویج ارزش های متعالی دین مبین اسلام و تمسک به قرآن و عترت خود و دیگران را در برابر طوفان های تبلیغاتی و موج های ضد دینی و خطرات تهاجم فرهنگی بیمه کرد و هم زمان با به کارگیری روش های صحیح و دقیق و بهره گیری از امکانات روز و حتی ابداع شیوه های نوین و فضاهای جدید و ابتکاری، نبض قدرت رسانه و تبلیغات را در دست گرفته و در راستای اشاعه دین مبین اسلام که دینی جامع و کامل و تضمین کننده سعادت دنیا و آخرت همه بشریت است، قدم بر داریم ؛ و زمینه را برای ظهور موفور السرور حضرت بقیت الله الاعظم ارواحنا فداه فراهم نماییم.

نکته ای را که در پایان این مطلب بیان آن را ضروری می دانم این است که شاید برخی بگویند، در حال حاضر امکانات ما محدود و از طرفی با توجه به اعتقادت دینی و تعهدات انسانی که ما را ملزم به صداقت و راستی و طرفداری از حق و دوری از باطل می نماید و از انجام برخی امور از جمله دروغ و خیانت و حیله نهی می کند، نمی توانیم با کشورهای پیشرفته که از لحاظ امکانات و پیشرفت های علمی از ما جلوتر هستند و قائل به هیچ قید و بندی نیستند و بدون توجه به حق و باطل هر گونه که بخواهند عمل کنند؛ رقابت کنیم ؛ اما باید توجه داشته باشیم که ما با توکل برخدا و تمسک به قرآن و عترت و اخلاص در عمل و مجاهدت می توانیم بر دشمنان خود به راحتی فائق آییم، هر چند آنها از لحاظ عده و عده و امکانات ظاهری بر ما برتری داشته باشند، و این وعده حق الهی است که ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم ( سوره محمد – 7) که نمونه های متعددی از آن را در تاریخ مطالعه کرده ایم و نمونه های عینی آن را در همین زمان شاهد بوده ایم ؛ که پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران به رهبری یک روحانی به ظاهر دست خالی، اما متکی به ذات اقدس الهی و امیدوار به امدادهای غیبی در برابر شاهنشاهی که ادعای سابقه حکومت 2500 ساله داشت و همه ابرقدرتها حامی او بودند ، و مقاومت جانانه دلیر مردان ارتش اسلام در جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس و نتیجه جنگ های 33 روزه ، 22 روزه ، 11 روزه و 7 هفته ای که دولت غاصب اسرائیل طی سال های اخیر به حزب الله لبنان و مردم بی دفاع غزه، با هدف نابودی آنها، تحمیل کرد، اما در همه این نبردها مجبور به پذیرش شکست و عقب نشینی شد؛ بیانگر تحقق این وعده الهی است، و همان گونه که ما با کمترین امکانات و تجهیزات و بدون آمادگی دفاعی در نبرد سخت و جبهه جنگ به لطف الهی پیروز شدیم، اگر همان شاخصه ها ی رزمندگان اسلام در جبهه نبرد ؛ از جمله ایمان، اخلاص، ولایت پذیری، ایثار و ابتکار عمل را در صحنه جنگ نرم داشته باشیم ، به راحتی می توانیم بر دشمن پیروز شده و تهاجم و شبیخون فرهنگی دشمن را ، که با اتکا به رسانه ها و تبلیغات، ارزش ها و جوانان مارا هدف گرفته است ؛ خنثی نماییم. کما این که حرکت کاروان های پیاده از سراسر ایران اسلامی ، عراق و دیگر کشور ها به سمت کربلای معلا به منظور به نمایش گذاشتن قدرت جهان تشیع و ابراز ارادت به ساحت سرور آزادگان عالم در اربعین حسینی خود یک حرکت تبلیغی بسیار اثرگذار و خنثی کننده اهداف شوم دشمنان محسوب می شود.

هر چند موضوع رسانه و تبلیغ دامنه وسیعی دارد و درباره آن مطالب زیادی می توان به رشته تحریر در آورد ، اما از آنجا که در این نوشته بنا بر اختصار و پرهیز از طولانی شدن مطلب بود، به صورت کلی و گذرا مطالبی ارائه و از پرداختن به جزئیات ؛ شیوه ها و شگردهای تبلیغاتی و ورود به سایر مباحث مرتبط صرف نظر شد؛ استدعا دارد عزیزان بزرگواری که این مطالب را مطالعه نمودند.

حسن ختام موضوع را فرازی از بیانات رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای، که چندین سال پیش در جمع روحانیت و علمای کرمان، ایراد کردند، قرار می دهم که فرمودند: … امروز شما ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده؛ این طرفِ دنیا یک نفر جوان پای یک دستگاه کوچک می نشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهای فکری و پیشنهادهای عملی را از سوی هر کسی – بلکه هر ناکسی – از آن طرفِ دنیا دریافت می کند. امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطىِ بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا می رسد.

میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه‌کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقىِ فکری قرار داریم. این کارزار فکری به‌هیچ‌وجه به زیان ما نیست؛ به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست – از مهمات تفکر اسلامی و انبارهای معارف الهی و اسلامی – بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست؛ لیکن مسأله این است که ما باید این کار را بکنیم.
نظرات ارزنده، انتقادات سازنده و پیشنهادات شایسته خود را در قسمت نظرات درج نمایند تا مورد استفاده قرار گیرد.