چند دقیقه پای صحبت جوانانی که ولایتپذیری، صبر و موقعیتشناسی حضرت زهرا(س) چراغ راهشان است
شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) اگرچه جانسوز و داغیست که سرد نمیشود اما باید توجه داشت که سیره عملی و حتی شهادت ایشان مکتبی است که مقاومت، حقطلبی، حقمداری، ایثار، مطالبهگری و صبر را در عالیترین سطحش آموزش میدهد.
سومین طلوع از ماه جمادیالثانی سال یازدهم هجرت پیامبر اسلام(ص)، غروب حضور یگانه دختر ایشان و ام ابیها(س) بود، دختری که مسلمانان بارها وصف عظمتش را از زبان پیامبر اعظم(ص) در مسجد و کوی و برزن شنیده بودند و «فاطمه بضعه منی» را به یاد داشتند اما پس از پیامبر به درخانه ایشان آتش بردند و خواستند حق و حقیقت را بسوزانند، غافل از اینکه حق سوختنی نیست و افراد، تنها حقطلبی و حقمداری خود را میسوزانند.
شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) اگرچه جانسوز و داغیست که سرد نمیشود اما باید توجه داشت که سیره عملی و حتی شهادت ایشان مکتبی است که مقاومت، حقطلبی، حقمداری، ایثار، مطالبهگری و صبر را در عالیترین سطحش آموزش میدهد، از طرفی ایشان در جوانی وارد میدان حقطلبی شده و به شهادت رسیدند که این امر میتواند الگویی مناسب برای جوانگرایی باشد، اینها مواردی هستند که در دوران امروز هم بسیار لازم و حیاتی و هم بسیار راهگشا خواهد بود.
بصیرت و صبر دو ویژگی نهضت حضرت زهرا(س)
احمد مقیمی یکی از افرادی است که در اصفهان با بهرهگیری از نیرو و شور جوانان و الگو گیری از حرکت فاطمی فعالیتهای جهادی خوبی را مدیریت و به انجام رسانیده است.
وی درخصوص ویژگیهای حرکت حضرت زهرا(س) و شاخصههای نهضت فاطمی امروز در گفتوگو با فارس اظهار داشت: بصیرت و صبر دو ویژگی نهضت حضرت زهرا(س) است و به عنوان مادر نهضتها و قیامهای الهی است، بصیرت یعنی شناخت صحنه و اقدام در لحظه، یک حکم بصیرت این است که انسان اوضاع، زمانه، جامعه، دشمن و صحنه تاریخی که در آن قرار دارد را بشناسد.
استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها ادامه داد: انسان وقتی صحنه را شناخت، هم باید وظیفه خود را با اقدام به هنگام در لحظه انجام دهد، چراکه افرادی بودهاند که صحنه را میشناختند اما تردید و تعلل کرده و از لحظه اقدام میگذشتند، مانند توابین در کربلا، حضرت زهرا(س) هم صحنه را به خوبی شناختند، یعنی حرکت دشمن بیرونی جهان اسلام و درونی جهان اسلام را میشناختند و در لحظهای که باید، وارد میدان شدند، زمانی که هیچکس تصور نمیکرد و تمام محاسبات بهم خورد.
وی با تشریح عنصر صبر در الگوی فاطمی تاکید کرد: مورد مهم بعدی صبر است، یعنی گاهی اوقات ما یک اقدام را به موقع انجام میدهیم اما تا رسیدن به نتیجه آن صبر و استقامت نمیکنیم، حضرت زهرا(س) بعد از اینکه با بصیرت فاطمی وارد میدان میشوند و صحنه را تغییر میدهند، پای اقدام خود میایستند و برای آرمان خود مقاومت میکنند، در خطبهها با بیان، در دفاع از حقیقت میکوشند، با گریهها، بیتالاحزان راه میاندازند و با وصیتنامه خود یک علامت سوال برای تاریخ ایجاد کردند و پایداری کردند برای هدفی که به خاطرش وارد میدان شدند.
عمری فریاد و روزی سکوت علوی، عمری سکوت و روزی فریاد فاطمی
مقیمی یادآورشد: درحالیکه امیرالمومنین(ع) بر سر یک دو راهی فریاد برای زنده نگه داشتن امامت و سکوت برای زنده نگه داشتن اسلام بودند، حضرت زهرا(س) وارد میدان شدند و این تقسیم کار عین سیاست است، پدر سیاست ما امیرالمومنین(ع) است که عمری فریاد زده و در این مرحله به مصلحت سکوت میکند و مادرش حضرت زهرا(س) است که عمری در سکوت بوده اما در این موقعیت برای گم نشدن حقیقت فریاد میزند.
استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها با بیان اینکه سیاست ما فرزندانی هم دارد، صلح حسنی و قیام حسینی، افزود: میتوانیم برای امروزمان از نهضت فاطمی درس بگیریم، سیاست فاطمی الهامبخش وحدت است و مشخص نیست چرا عدهای به فاطمیه که میرسند به دنبال تفرقه قومی و مذهبی هستند در صورتی که حرکت حضرت زهرا(س) الهامبخش وحدت است، در عین اینکه نمیگذارد حقیقت امامت گم شود.
وی خاطرنشان کرد: درس دومی که از نهضت فاطمی میگیریم، عینیت سیاست و دیانت است، حضرت زهرا(س) وارد میدان میشوند اما عدهای به اسم روضه حضرت زهرا(س) خودشان را از تمامی مناسبات سیاسی و اجتماعی عقب میکشند.
ویژگیهای نهضت فاطمی، لازمه شکلگیری دولت جوان انقلابی
مقیمی درخصوص پیام این نهضت برای جوان مومن انقلابی تصریح کرد: مومن از ایمان میآید و ایمان ریشه در بصیرت دارد، انقلابی نیز در عمل صالح است، عمل صالح هم عملی است که صلاحیت ارائه در پیشگاه خدا را داشته باشد، در زمان ما عمل صالح یعنی عمل انقلابی و هر عملی که انقلابی نباشد صالح نیست یعنی این عمل باید پاک و در لحظه و موثر باشد، با نزدیک شدن به سال ۱۴۰۰ یکی از موارد مهم، شکلگیری دولت جوان انقلابی است که برای آن نیاز به همان دو عنصر صبر و بصیرت داریم.
استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها ابراز داشت: وقتی میگوییم به دنبال جوانگرایی هستیم نه اینکه به دنبال پیرزدایی نیستیم و مورد بعد اینکه این جوانگرایی نباید به آقازادگی کشیده شود، افرادی که در مسؤولیت هستند هم باید هنگام مواجهه با یک جوان شایسته، آمادگی تحویل امانت مسؤولیت را داشته باشند، از سوی مقابل، جوان هم باید آمادگی و شایستگی را داشته باشد.
وی درپایان صحبتهای خود گفت: صبر هم لازم است، مقام معظم رهبری حکم کردند که باید دولت جوان انقلابی تشکیل شود اما تا زمان به بار نشستن آن صبر هم لازم است و زمان میبرد، جوانان امروز نباید صرفا به دنبال عدالتطلبی باشند بلکه باید روحیه تحولخواهی داشته باشند، هرکسی به دنبال تحول بود عدالت هم میخواهد، اینگونه نباشد که گویی میخواهیم حقمان را از اشخاصی پس بگیریم، با این روحیه نمیتوان تحول و تغییر بنیادین و عمیق ایجاد کرد.
ولایت یکی از بنیاهای اسلام است که براساس روایت، آنگونه که به ولایت ندا شده، به چیزی ندا داده نشده است و ولایت را میتوان یکی از محورهای اصلی نهضت فاطمی به شمار آورد و ولایتمداری را از عناصر و ویژگیهای بنیادین حرکت فاطمه زهرا(س) دانست، محوری که همچون قطب نما، مسیر حرکت را مینمایاند و انسان را از خطا در حرکت باز میدارد.
جهت صحیح را باید با ولیّ حکیم بشناسیم
حجت الاسلام محسن کریمی یکی دیگر از فعالان فرهنگی اصفهان است که منتظر حکم و مسؤولیت نمانده و در عرصههای جهادی در زمینه های گوناگون که بیشتر نیروهای آن جوانان هستند، فعالیت میکند.
امروز بهانهای شد تا با او به گفتوگو بنشینیم، از همین رو وی در گفتوگو با فارس اظهار دارد: ما در شرایطی قرار گرفتهایم که شهادت حضرت زهرا(س) میتواند به ما این پیام را بدهد که اگر ما میخواهیم موقعیتشناس خوبی نسبت به زمانه خود باشیم، نخستین رکن آن جهتیابی خوب در مسیر زندگی است، اگر جهت را خوب تشخیص دهیم بقیه اعمال و رفتار ما را به نقطه هدفی که در نظر داریم میرساند اما اگر نتوانیم جهت را مشخص کنیم ممکن است تلاش زیادی کنیم اما چون به نتیجه نمیرسیم اصولاً خستگی مسیر و به نتیجه نرسیدن ما را دچار یاس و ناامیدی میکند.
این استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها ادامه داد: نخستین نکته در راستای جهت یابی در زمانه ما که پر از عسر، حرج و ابتلائات است و در متن روایات هم آمده، این است که برای موقعیتشناسی نیازمند شخصی هستیم که بتواند برای ما خوب جهتیابی کند و او کسی غیر از ولیِ حکیم نیست؛ دو واژه ولی و حکیم در کنار هم معنا میدهند، ولی به معنای دیدهبان است که برای امت دیدهبانی کرده و تمام مسائل عصر خود را به نحو احسن میشناسد، حکیم نیز یعنی کسی که میتواند مسائل مختلف را در کنار هم قرار دهد و تجویزهایی برای امت داشته باشد که به سلامت به مقصد برسند.
وی همچنین گفت: همان طور که حضرت زهرا(س) امیرالمومنین(ع) را به عنوان یک ولیِ حکیم در زندگی خود قرار دادند و طی طریق کردند ما هم باید بتوانیم در زمانه خودمان رهبر معظم انقلاب را که به عنوان ولی فقیه زمانمان محسوب میشوند به عنوان ولیِ حکیم قرار دهیم و در این مسیر بتوانیم جهت یابی خود را از این طریق انجام دهیم که این قسمت اول موقعیت شناسی است.
شرط استواری و صدق در حرکت
کریمی در تشریح اصل دوم در مسیر رسیدن به جهتیابی درست عنوان کرد: زمانی هست که جهت را درست مشخص کرده و با شخص ولیِ حکیم هم حرکت میکنیم اما ابتلائات و گردنههای سختی که بعضی مواقع سر راه ما قرار میگیرد ما را ناامید و خسته میکنند، اما طبق آیه قرآن که میفرماید: «قل انما اعظکم بواحده ان تقوموا لله مثنی و فرادی» ممکن است شما در جمع باشید و حرکتی را انجام دهید یا به صورت تنها، اما اگر بدانید جهتی که در آن حرکت میکنید از طرف ولیِ حکیم زمان مورد تایید است هر چند دیگران با شما همراهی نکنند شما میتوانید در مسیری که انتخاب کردهاید به صورت استوار و صادقانه حرکت کنید.
استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها با اشاره به اینکه در آیات دیگر قرآن هم داریم که: «ان الذین قالوا ربناالله ثم استقاموا»، خاطرنشان کرد: استقامت در مسیر حق توصیه آیات قرآن به ما در سختیها و ابتلائات برای رسیدن به هدف است، ما میتوانیم در رابطه با استقامت در مسیر حق از حضرت زهرا(س) درس بگیریم که در سن جوانی، در راه ولایت و در مسیری که از ولیِ حکیم گرفته بودند با وجود ابتلا به عسر و حرج، استقامت کردند و توانستند پیام ولایت و پیام غدیر را به ویژه با شهادت خود به همگان برسانند.
وی همچنین بیان کرد: ممکن است در این مسیر ما مسؤولیتهای رسمی نداشته باشیم، اما حضرت زهرا(س) به ما پیامی دادند که در هر شرایط و زمانهای که قرار گرفتهای مسؤول هستی چه به شما ابلاغ شده باشد و چه نشده باشد، شما از باب دغدغهمندی، وظیفه و لزوم، اقداماتی برای زمینهسازی ظهور حضرت مهدی(عج) انجام دهید؛ بنابراین ما در مسیری که حرکت میکنیم با توجه به سخنی از پیامبر(ص) که «کلکم راع و کلکم مسوول عن رعیته» اگر خودمان را مسؤولیتپذیر بدانیم، در هر مکان و زمانی باشیم با داشتن یا نداشتن منسب و مقام رسمی خود را در قبال فضای جامعه مسوول میدانیم که به گونهای حرکت کنیم که زمینهساز ظهور حضرت مهدی(عج) باشیم.
در راه حقطلبی باید مراقب انحراف از مسیر باشیم
کریمی در ادامه تصریح کرد: اگر شخص ولیِ حکیم را به عنوان قطب نمای زندگی خود قرار دادهایم که جهت را به ما نشان میدهد، باید مواظب باشیم خواهشها و تمایلات نفسانی خود را در مسیر دخیل نکنیم وگرنه جهت ما را نسبت به جهتی که ولی نشان میدهد به انحراف میکشاند.
استاد حوزه علوم اسلامی در دانشگاهها اضافه کرد: ممکن است در شرایط فعلی افرادی باشند که بر اساس دغدغه و وظیفه کاری انجام میدهند اما چون مقداری دغدغههای شخصی خودشان هم دخیل شده نمیتوانند مسیر صحیح را برای خود ترسیم کنند، هر جایی افراد متوجه شدند که حرفشان با حرف ولی خوانا و هم جهت نیست همان جا باید بتواند فضایی را برای خود از باب حریت و آزادگی ایجاد کند و بتواند خود را سریع به سرخطی برساند که شخص ولیِ حکیم در جامعه ترسیم میکند.
وی افزود: بعضی وقتها ما متوجه میشویم که گویا حرفمان با حرف ولی همخوان و هم جهت نیست، ولی استقامت میکنیم که به نحوی حرف ولی را به حرف خودمان نزدیک کنیم، اینجا حریت و آزادگی باید به ما اجازه دهد که بتوانیم این جهتیابی را در مسیر صحیح خود انجام دهیم.
حقطلبی، بصیرت و صبر میخواهد
حرکت در مسیر حق و حقیقت نیاز به آگاهی و دقت نظر و عمل دارد، تعلل در حق طلبی خسارت بار و عجله هم زیان می آفریند و اینجاست که مشخص میشود «الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللَّازِمُ لَهُمْ لَاحِقٌ»، از طرف دیگر شناخت حق و بصیرت هم اهمیتی بسیار دارد چراکه «این پرچم را جز افراد بصیر و صبور به دوش نمیکشند».
قطبنمای این مسیر ولی خدا و ولایت است که حضرت فاطمه زهرا(س) الگوی حقطلبی و ولایتمداری هستند و گرامیداشت ایام شهادت ایشان باید همراه با بازخوانی و تامل در سیره عملی و فکری ایشان بوده و مکتب فاطمی به عنوان شهید ولایت و حق مداری بررسی، آموخته و به کارگیری شود.