کم‌آبی یا بی‌تدبیری؛ آبی که بی‌موقع در زاینده‌رود رها شد
تداوم جریان آب زاینده‌رود همواره یکی از دغدغه‌های مردم استان اصفهان بوده و خطر رسیدن ذخیره سد به کمتر از 200 میلیون متر مکعب نگرانی‌ها را درباره وضعیت جریان زاینده‌رود در ماه‌های آتی افزایش داده است.
به گزارش اصفهان شرق؛ تداوم جریان آب زاینده‌رود همواره یکی از دغدغه‌های مردم استان اصفهان بوده و حتی مطالعات علمی در زمینه آثار خشکی این رودخانه بر روان اصفهانی‌ها انجام شده است. در یکی از این مطالعات که با عنوان تأثیر خشکسالی زاینده‌رود در تعاملات اجتماعی و فضاهای جمعی در اصفهان توسط قاسم‌زاده و همکاران انجام شده مشخص شد خشکی آب رودخانه زاینده‌رود به طرز معنی‌داری میزان تعاملات اجتماعی را در بین شهروندان مراجعه کننده به این مکان کمتر کرده است.
طبق برنامه پیش‌بینی و عملکرد منابع و مصارف حوضه زاینده‌رود در سال آبی ۹۹-۹۸ پیش‌بینی می‌شد کل آب ورودی به سد تا پایان شهریور ماه یک میلیارد و ۳۳۳.۵ میلیون متر مکعب و مجموع خروجی یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون متر مکعب باشد و در پایان سال آبی ۴۵۰ میلیون متر مکعب آب در سد ذخیره شود اما آب ورودی به سد بیشتر از پیش‌بینی‌ها بود و حسن ساسانی، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، در ۱۵ تیر آب ورودی به سد تا پایان شهریور را یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون متر مکعب تخمین زد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان روز گذشته در گفت‌وگو با رسانه‌ها عنوان کرده بود که هم اکنون ذخیره سد زاینده‌رود ۳۲۶ میلیون مترمکعب، حجم ورودی به سد ۱۵ مترمکعب و خروجی آن به ۷۳.۷ متر مکعب بر ثانیه کاهش یافته است.
وی اصفهان ادامه داد: امیدواریم با کاهش خروجی سد زاینده‌رود برای کشاورزی، تا پایان دوره آبیاری (پایان شهریور) آب مورد نیاز کشت تابستانه نیز تأمین شود، خط قرمز وزارت نیرو تأمین آب شرب (ذخیره ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب پشت سد) است و با عبور از خط قرمز خروجی کاهش می‌یابد.
اگر اختلاف ورودی و خروجی سد را خالص آب کاهش یافته از سد در نظر بگیریم و دبی خروجی سد به همین میزان ثابت بماند (از کاهش ورودی صرف نظر کنیم) حدود ۱۴۲ میلیون متر مکعب آب از ذخیره سد کاسته می‌شود و این به معنای رسیدن به عددی کمتر از خط قرمز آب شرب است، موضوعی که به ابهامات درباره تداوم جریان آب زاینده رود را بیشتر می‌کند و نیاز است تا مسؤولان درباره وضعیت جریان زاینده رود در پاییز پاسخگو باشند.
رهاسازی آب در تابستان و خطر خشکی زاینده رود در پاییز
یکی از سؤالات مردم دلیل رهاسازی حجم زیای از آب در ماه‌های تیر و مرداد بود، منیره کرباسچی، فعال محیط زیست در این زمینه اظهار کرد: قرار بود در کل سال آبی ۶۴۰ میلیون متر مکعب آب برای کشاورزی اختصاص یابد اما در شرایطی که همه می‌دانستند آبی پشت سد باقی نمی‌ماند ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب برای کشت تابستانه اختصاص یافت، در حالی که در تابستان صرفاً به باغات غرب اصفهان آب داده می‌شد.
اگر کشاورزان امروز می‌توانند با صرفه‌جویی نیاز خودشان را با دبی خروجی ۷۴ متر مکعب بر ثانیه تأمین کنند چرا در بازه‌ای دبی خروجی سد به حدود ۹۰ تا ۱۱۰ متر مکعب بر ثانیه رسید؟ چرا مدیریت درستی در این زمینه اجرا نشد تا نگران تداوم جریان آب زاینده رود نباشیم؟
آب اگر به تالاب برسد هدر رفته است
طبق آیین‌نامه اجرایی قانون احیای تالاب‌ها مصوب بهمن ۱۳۹۷ محیط زیست پس از شرب و بهداشت بیشترین اولویت مصرف را دارد و برای ممانعت از ورود هر متر مکعب آب از زاینده‌رود به تالاب ۱۴۰ هزار تومان جریمه تعیین شده است اما جدیتی در حفظ جریان آب زاینده‌رود شاهد نبوده و گویی مدیران تصور می‌کنند آبی اگر به تالاب برسد هدر رفته است.
به نظر می‌رسد خشک شدن زاینده‌رود بیش از آن که ناشی از خشکسالی داشته باشد عمدتا محصول ضعف مدیریتی مسؤولان است که توانایی اداره داشته‌ها و نداشته‌ها را ندارند و حتی در مدیریت افکار عمومی و آگاه‌سازی کشاورزان از عواقب کشت تابستانه در شرایط کمبود آب دچار ضعف هستند.
موضوعی که به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر توسط برخی از نمایندگان مردم در مجلس نیز در جلسات تخصصی موضوع آب و کشاورزی به آن اشاره شده و نسبت به این سوءمدیریت‌ها تذکر داده شده است.
از سوی دیگر کشاورزان که هر از چندی تلاش می‌کنند تا با تجمع آب بیشتری مطالبه کنند و با ایجاد فشار ریسک تصمیم‌گیری را افزایش داده و کیفیت این تصمیمات مدیریتی را کاهش می‌دهند امروز باید نگران عدم انجام کشت پاییزه باشند که اهمیت بیشتری نسبت به کشت پاییزه دارد.
انتهای پیام/فارس
