گفتوگوی خبرگزاری فارس با مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی اصفهان شرق؛
حدود 5 سال تنها خبرنگار خانم در شرق اصفهان بودم/ ریزبینی بانوان، این بار در کار خبر
گفتوگو با بانوی خبرنگار شرق اصفهانی تا حدودی مشخص میکند که در این قشر؛ دغدغههای جنسیتی، درآمد و … جزو دغدغههای اصلی و بنیادیشان نیست، از طرفی با جدیت و ظرافتی که در کار خود دارند، ظرفیتی بزرگ در اختیار عرصه خبر و اطلاعرسانی میتوانند قرار دهند.
به گزارش اصفهان شرق، شهادت هنر مردان خداست و مقام شهادت یعنی نظرگاه به وجه الله و چه انتخاب زیبایی است روز شهادت محمود صارمی را به نام خبرنگار بنامیم تا به یاد داشته باشیم خبرنگاری عشق و خطر است و خبرنگار هم بداند که در این مسیر مجاهدت و تلاش لازم است تا به نظرگاه وجه الله برسد.
خبرنگاران یک عمر پای درد و دل مردم مینشینند و به دنبال مطالبات آنان میدوند، از مسؤول و مدیر بیکفایت ناسزا میشنوند و بیاحترامی میبینند و حتی شاید میکروفنشان را بگیرند و پرت کنند، مردم دردمند دادشان را بر سر خبرنگار میکشند و در خطرناکترین لحظات باید وسط میدان باشد تا تحریف پیروز از میدان بیرون نیاد.
با این همه کمتر دیده میشوند، یا شاید مانند آیینهای که حقایق را مینماید اما مردم از خود آیینه غافل هستند، دیده نمیشوند چراکه برای یک خبر ساده عوامل و تیمی کار کرده است که دیده نمیشوند و شاید این مصداق سربازی گمنام باشد اگر خبرنگار هدف خود را گم نکند و در مسیر حق قدم بردارد.
یکی از کمرنگیهای عالم خبر، بانوان خبرنگار هستند که شاید به آنها از منظر بانو بودن کمتر پرداخته شده و حرف دلشان را کمتر شنیدهایم و اساساً به خبرنگاری از دیدگاه یک بانوی خبرنگار نگاه نکردهایم.
در این راستا و به مناسبت روز خبرنگار به سراغ چندتن از بانوان خبرنگار اصفهان رفتهایم تا خبرنگاری را از چشمان آنها ببینیم و بدانیم اصلاً چرا و چطور وارد این حرفه شدند چراکه شاید برای بسیاری جالب باشد و علاقه مندان به حوزه خبر هم راهی بیابند.
چگونه خبرنگار شدم
زهرا شجاعی، مدیر پایگاه تحلیلی خبری اصفهان شرق در رابطه با نحوه ورود خود به خبرنگاری میگوید: از نوجوانی علاقه زیادی به حرفه خبرنگاری داشتم اما چون ساکن روستا بودم شرایط ورود به این عرصه برای من مهیا نبود، پس از فارغالتحصیلی از دانشگاه پیشنهادات بسیاری برای کسانی که دغدغه اطلاع رسانی و فعالیت در حوزه خبر برای مردم شرق اصفهان که زبان رسایی بین مسؤولان استانی، کشوری و نمایندگان مجلس نداشتند، وجود داشت.
وی ادامه داد: بر همین اساس کار خود را با یک وبلاگ ساده به نام شرق اصفهان آغاز کردم، این وبلاگ به خواست خدا و یاری برخی دوستان به ترتیب و به مرور به وب سایتی تبدیل شد که مردمی بود و تماماً برای مردم شرق اصفهان در آن نوشته میشد.
خبرنگاری به سوالات شخصی خودم هم پاسخ میدهد
فاطمه کازرونی،خبرنگار خبرگزاری مهر در این رابطه تصریح کرد: در حرفه خبرنگاری به راحتی میتوان دغدغههای مردم را مورد توجه قرار داد و از مسؤولان مطالبه کرد؛ در عین حال به بسیاری از سؤالهای شخصی خبرنگار نیز پاسخ داده میشود.
وی یادآور شد: در طول مدت خبرنگاری، پیشنهادهای شغلی دیگری وجود داشت؛ ولی به دلیل علاقه به این حرفه، خبرنگاری انتخاب شد و مانند بسیاری از خبرنگاران از باشگاه خبرنگاران که به صورت عملی آموزش داده میشد، شروع کردم؛ بلافاصله وارد خبرگزاری فارس شدم و با خبرگزاری مهر و تسنیم نیز همکاری داشتم.
ریحانه شهبازی، خبرنگار خبرگزاری تسنیم عنوان کرد: در ابتدا با هدف اینکه از طریق اطلاع رسانی میتونم مؤثر باشم وارد این حرفه شدم اما با گذشت زمان و در حال حاضر بیشتر به چشم یک درگاهی برای مطالبه گری مسائل و مشکلات مردم نگاه میکنم.
سختی ها و موفقیت های خبرنگار
موفقیت در هر عرصهای نیازمندیها و مؤلفههای خاص خود را دارد، فاطمه کازرونی موفقیت در عرصه خبرنگاری را معلول علاقه دانسته و تأکید کرد: در طول این سالها از محرومترین اقشار جامعه، خبرنگارانی را دیدهام و حتی به شوخی گفته میشود روز خبرنگار، روز مستضعفان است؛ بسیاری از افراد زمانی که وارد این حرفه میشوند به دلیل سختیهای موجود در آن اگر پیشنهاد شغل بهتری داشته باشند، آن را ترک میکنند.
زهرا شجاعی موفقیت را در گرو وجود تخصص و دغدغه به صورت توامان بیان کرده و ابراز داشت: به نظر من موفقیتها و مؤلفههایی که میتواند در عرصه خبر و حرفه خبرنگاری مؤثر باشد، تخصص و دغدغه در کنار یکدیگر است و اینکه بگوییم افراد بر اساس تحصیلات و یا صرفاً دغدغه مالی وارد این عرصه میشوند، حرف بیهودهای است چرا که اگر دغدغه مردم محروم شرق اصفهان و تخصص همکارانمان در مقابل مشکلات موجود در عرصه خبر نبود، قطعاً خیلی زود سایت اصفهان شرق و حرفه خبرنگاری را رها میکردیم.
شهبازی موفقیت را مرهون مطالعه خوانده و بیان داشت: به نظرم موفقیت و مؤثر بودن در این حرفه مرهون مطالعه و به روز بودن در عرصه نگارش و نشر خبر و بالا بردن آگاهی و دانش شخص خبرنگار است.
طبیعتاً هر کاری سختیها و مشکلات خاص خود را دارد اما حرفه خبرنگاری سختیهای مضاعفی دارد چراکه مانند یک کارمند ساعت کاری مشخصی ندارد و هرلحظه باید آماده باشند، شهبازی خبرنگار تسنیم با اشاره به روحیه مردسالاری در جامعه به عنوان مهمترین مشکل بانوان خبرنگار تأکید کرد: یکی از مشکلاتی که بارها دیدهام گله و شکایت بانوان از دیدگاه مردسالاری بهجای شایستهسالاری است.
حدود 5 سال تنها خبرنگار خانم در شرق اصفهان بودم
شجاعی با اشاره به سختیهای خبرنگاری بانوان در شرق اصفهان اذعان کرد: من در حدود 5 سال تنها خبرنگار خانم در شرق اصفهان بودم و مشکل بزرگی که وجود داشت این بود که مسؤولان شرق اصفهان علی رغم خوشحالی از انعکاس مشکلات این منطقه، هیچ مسؤولیتی در قبال تردد یک خبرنگار خانم با وجود مسافتهای زیاد بر عهده نمیگرفتند و بهراحتی از مشکلات پیش روی بانوان خبرنگار شانه خالی میکردند که البته این مشکل هنوز هم وجود دارند، یکی دیگر از مشکلات خبرنگاران خانم این است که در موضوعاتی همچون بیمه نگاه ویژهای به او نشده و حتی از مزایایی که دیگر بانوان کارمند برخوردار هستند هم بیبهره است.
کازرونی سختیهای خبرنگاری را ناشی از کمکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص خبرنگاران، بهویژه خبرنگاران شهرستانها در زمینه بیمه، حقوق و خطرات این حرفه میداند و خاطرنشان کرد: خبرنگاری جزء مشاغل سخت به حساب میآید اما هیچ یک از مزایای مشاغل سخت را ندارد، بسیاری از افراد از حرفهای دیگر به خبرنگاری روی میآورند و آن را حرفهای جذاب قلمداد میکنند، برای آنها این شغل به ظاهر میکروفون به دست گرفتن است و این که صدا و تصویر آنها دیدهشود؛ حواشی این حرفه برای دیگران جذاب است ولی به اصل خبرنگاری توجهی ندارند.
خبرنگار خبرگزاری مهر در ادامه ضمن توصیه به این افراد که وارد این حرفه نشوند، گفت: اگر افرادی با همه سختیهای گفتهشده میتوانند شببیداریها را تحمل کنند و علاقه به پیگیری کار مردم دارند، میتوانند به این حرفه وارد شوند؛ اما ورود به این حرفه نیاز به مطالعه، گذراندن دوره آموزشی، تحصیلات دانشگاهی، علاقه، تخصص، تسلط به زبان و ادبیات فارسی دارد.
وی با اشاره به مشکلات حرفه خبرنگاری برای خانمها اظهار کرد: با وجود سختیهای این حرفه خانمها پا به پای آقایان کار کردهاند و حتی با انگیزهتر بوده و عقبتر از آقایان نیستند و دلسوزی خانمها باعث میشود موضوعات را بهتر پیگیری کنند؛ اما چون این حرفه زمان نمیشناسد برای خانمها سخت است؛ آنها در خانه نیز وظایفی برعهده دارند، همچنین رفتوآمد برای خبرهای پوششی برای خانمها سختتر است.
کازرونی همچنین ادامه داد: سروکار داشتن با آقایان نیز از سختیهای این شغل برای خانمهاست؛ ولی خانمهای ما چنان جرات و جسارتی دارند که با مسؤولان خانم و آقا وارد صحبت شده و مطالب را پیگیری کنند.
ریزبینی بانوان، این بار در کار خبر
شهبازی درخصوص وجه تمایز نگاه بانوان و آقایان خبرنگار اذعان کرد: وجه تمایز بیشتر در نگاه به سوژهها است که به نظرم خانمها جزئیتر و آقایان کلیتر به مسائل نگاه میکنند.
شجاعی در این رابطه اظهار داشت: نه تنها یک خانم خبرنگار بلکه تمام مسؤولان هم به این نکته توجه دارند که زنان به دلیل ظرافت خاصی که برای حل مسائل و مشکلات دارند میتوانند به خوبی همه جوانب و آسیبهای موضوعاتی که به آنها سپرده میشود را در نظر بگیرند و چه قدر خوب است که زنان خبرنگار ما با آن بعد فکری قوی که دارند، مسؤولیتی که به آنها واگذار میشود را از ابتدا تا انتها به طور کامل، وظیفه خود میدانند که انجام میدهند.
مدیر پایگاه تحلیلی خبری اصفهان شرق افزود: خبرگزاریها و پایگاههای خبری ما در حیطه سبک زندگی اسلامی آن چنان که باید وارد نشدهاند که اگر به این مسأله ورود پیدا شود و یک خانواده از ابتدا اصلاح شود و خبرنگار دغدغه مند بتواند به مسائل حیطه خانواده بپردازد ما به مرور شاهد جامعهای پایدار با سبک زندگی ایرانی اسلامی خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است بانوان خبرنگار به دلیل ارزشگذاری که برای یک زن وجود دارد از قرار گرفتن و پرداختن به برخی موضوعات خبری سرباز بزنند و این نه به دلیل عدم دغدغهمندی یک بانوی خبرنگار بلکه به دلیل ارزشگذاری به مقام زن در عرصه خبرنگاری است.
مسؤولانی که با پیگیری بانوان خبرنگار، پاسخگو شدند
کازرونی در خصوص وجه تمایز خانمها و آقایان نسبت به پرداختن به سوژه بیان کرد: در خصوص وجه تمایز میتوان بهدقت در موضوع و پیگیری اشاره کرد؛ خبرنگار خانمی داشتیم که با پیگیریهای صورت گرفته، مسؤولانی که پاسخگو نبودند را به افرادی پاسخگو تبدیل کرد، معمولاً خانمها سوژههای عمقی را مییابند؛ دقت آنها در کار بالاتر است و دارای وجدان کاری بالاتری هستند، خانمها سختیهای کار را به دلیل علاقهشان به کار بیشتر تحمل میکنند، صبورتر هستند و باعث میشود با حساسیت بیشتری موضوعات را پیگیری کنند.
رسانه و خبرنگار در پیگیری مطالبات مردم نقش اساسی دارد اما باید بداند کدام مطالبه جدی و نیاز جامعه و کدام یک تنها جوسازی برای به حاشیه راندن مطلبی مهمتر است، کازرونی با اشاره به این که باید مواظب بود برخی از مطالبات زنان، به اشتباه حاشیهای تلقی نشود عنوان کرد: باید مطالبه جامعه بانوان را از بازیهای رسانهای جدا کرد؛ بخشی از مطالبات که اکنون به عنوان حقوق بانوان مطرح میشود واقعی است؛ اما در قالبی فریبنده مطرح میشود و بخشی نیز واقعی نیست؛ کار خانمها یک مطالبه واقعی است؛ زیرا خانم مانند مرد تحصیل کرده است و دوست دارد از استعداد و اطلاعاتش استفاده کند؛ ولی نیاز نیست کار خانم به اندازه کار مرد، سنگین باشد البته کمکاریهایی برای ایجاد کار مناسب برای بانوان صورت گرفته است.
خبرنگار خبرگزاری مهر با اظهار تأسف از کمرنگ شدن مطالبات واقعی بانوان، بیان داشت: بعضی رسانهها به جای داشتن ایده و فکر از رسانههای خارجی تقلید میکنند؛ این باعث میشود که اگر موضوعی مطالبه واقعی زن جامعه ما است از بین برود و به موضوع و زیرساخت اصلی آن توجه نشود.
نگاه مسؤولان به مطالبات زنان مشکل آفرین شده است
شجاعی ابراز داشت: کمرنگ شدن مطالبات اصلی و پر رنگ شدن مطالبات حاشیهای، بنظر میرسد به نگاه مسؤولان و به دنبال آن به ظرفیت ویژه زنان کشورمان برمیگردد، ما به دلیل آن که به موفقیت بانوان خود در عرصه علمی، سیاسی، پزشکی و حتی خانهداری و مشاغل خانگی در بازه زمانی طولانی مدتی توجه نداشتیم و آن را منحصر به هفته زن، روز دختر و اخیراً هفته حجاب و عفاف کردهایم، دچار مشکل شدهایم.
مدیر پایگاه تحلیلی خبری اصفهان شرق ادامه داد: در صورتی که اگر جایگاهی ویژه برای پرداختن به مسأله زن و خانواده در نظر بگیریم، چه از مسؤولان تا رسانههای دشمن دیگر راه نفوذی برای پرداختن به مطالباتی که گاها جایگاهی در بین بانوان مسلمان ندارد، پیدا نمیکنند.
شهبازی با بیان حق آزادی زن تصریح کرد: تعریف آزادی زنان را باید مشخص کرد و با توجه به سخنان شهید مطهری قرار نیست که هر آزادی به نفع بانوان باشد، قطعاً مسائلی مانند ورود بانوان به ورزشگاه و … از مطالبات اصلی نیست زیرا مطالبات مهمتری همچون حمایت از زنان سرپرست خانوار، حمایت از زنان کارآفرین وجود دارد.
خبرنگار خبرگزاری تسنیم افزود: به نظر من دلیل اینکه مطالبات اصلی کمرنگ میشود، متأثر از فضای مجازی است، برخی افراد با هدف خاص، جوی ایجاد میکنند که از اهداف اصلی انحراف پیدا شود و این مسائل در فضای مجازیترند میشود.
نیاز به حضور و مؤثر بودن بانوان در عرصه خبرنگاری هم محل بحث و گفتوگو است، حضوری که آیا باید همپا و همسنگ حضور مردان باشد و یا مؤلفههای ویژهای دارد، شجاعی میگوید: حضور مؤثر زنان در عرصه رسانه قطعاً کمتر از آقایان نیست بلکه میتوان گفت در برخی از زمینهها مثل پرداختن به سبک زندگی خانوادهها، زنان به دلیل دختر بودن و مادر بودن در جایگاه ویژهای قرار دارند، از همین رو میتوانند پررنگتر و مؤثرتر وارد میدان عمل شوند و شاید این موضوع از قلم برخی از خبرنگاران خانم مغفول مانده و به همین جهت زنان باید فعالتر و هدفمند در عرصه خبر حضور داشته باشند.
باید از غرب فاصله بگیریم
کازرونی با اشاره به وظیفه نظام جمهوری اسلامی در مقابل خانمهایی که کار میکنند، یادآور شد: کار خانمها باید مطابق دین ما برای خانمها فراهم کند و از فرهنگ غرب فاصله بگیریم؛ آنها معتقد به تساوی بین همه چیز هستند و این تساوی از نظر واقعی وجود ندارد و از نظر علمی توان ماهیچه مرد ۱۶ برابر خانم است یعنی مرد برای کار سخت آفریده شده است؛ البته این به معنی کار نکردن زن نیست به این معنی است که انتظارات یکسانی نباید در این حوزه داشته باشیم بلکه باید قوانین عادلانهای داشته باشیم و مطابق توانمندیهایشان باید از آنها انتظار داشته باشیم.
عدم تفکیک بین نقشها و عمل کرد به موقع و مناسب قطعاً میتواند مشکل آفرین باشد، همانطوری که از گذشته گفته میشود مرد باید مسائل کاری و مشکلات خود را بیرون از منزل بگذارد و بداند وارد خانه که میشود، فارغ از نقشهای کارگری، کارمندی، ریاست یا مرئوسی، نقش همسری و پدری دارد و همین تفکیک نقشها است که میتواند خانواده و جامعهای پویا و با نشاط رقم بزند.
شجاعی در مورد اهمیت ازدواج و فرزند آوری برای بانوان و تقابل این موارد با کار مخصوصاً حرفه خبرنگاری اظهار داشت: نه تنها یک بانوی خبرنگار بلکه همه بانوان شاغل در بیرون از منزل، اگر به امر ازدواج و فرزندآوری به عنوان یک محدودیت فکر کنند، دچار آسیبی شدهاند که باید به آن پرداخته شود، برای زنانی که شاغل هستند، ازدواج و فرزند آوری میتواند به شناخت بیشتری از ظرفیت و نقش زن در جامعه خود منجر شود.
مدیر پایگاه تحلیلی خبری اصفهان شرق ادامه داد: قطعاً برای خبرنگاری که خود دغدغه مند نسبت به مسائل جامعه است نباید ازدواج و فرزندآوری به عنوان محدودیت مطرح شود، حتی اگر ازدواج و فرزندآوری زن خبرنگار را از فضای کاری دور کند باز هم محدودیت قلمداد نمیشود بلکه یک نقش و جایگاه ویژه برای زن به وجود میآورد.
کازرونی درخصوص محدودیت آفرینی ازدواج و فرزندآوری برای بانوان تاکید کرد: اگر قوانین درست باشد خانهداری و بچهداری خانمها هیچ تناقضی با کار آنها ندارد؛ مشکل این است که در قوانین به جای عدالت به تساوی اشاره شده است.
یک خانم نباید یک بخش از زندگی را حذف کند و فقط به یک بعد بپردازد
شهبازی رها کردن هرکدام از نقشهای در خانواده و فعالیت بیرونی را به بهانه دیگری غلط ارزیابی کرده و ابراز داشت: وظایف زنان با توجه به سخن مقام معظم رهبری، که در جایی بیان کردند که بعضی میگویند چون فعالیت اجتماعی اجازه نمیدهد به خانه و شوهر و فرزند برسیم، پس فعالیت اجتماعی نباید بکنیم؛ بعضی میگویند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمیدهد فعالیت اجتماعی بکنیم، پس شوهر و فرزند را باید رها کنیم.
خبرنگار خبرگزاری تسنیم در ادامه گفت: هر دو غلط است و نه این را به خاطر آن، نه آن را به خاطر این، نباید از دست داد، محدودیتی برای زنان به دنبال ندارد، یک خانم نباید یک بخش از زندگی را حذف کند و فقط به یک بعد بپردازد، قطعاً میشود در کنار وظایف زنانه و دخترانه به مسائل اجتماعی بپردازیم و هیچ تداخلی در این مسأله وجود ندارد.
در پایان این بانوان خبرنگار از احساس در کار میگویند و لحظاتی که از کار خود راضی بودهاند.
شجاعی با بیان جایگاه احساسات در حرفه خبرنگاری اذعان کرد: مگر میشود یک انسان فارغ از زن و مرد مشکلات مردم و جامعه را ببیند و احساساتی نشود و یا آن که یک بانوی خبرنگار با یک مادر شهید که سه فرزند خود را تقدیم اسلام کرده، ملاقات کند و صلابت نگاه مادر و لرزش دستان پدر را ببیند و احساسات بر او غالب نشود؟
مدیر پایگاه تحلیلی خبری اصفهان شرق خاطرنشان کرد: اما درحیطه نگارش خبر و اخبار و موضوعاتی که مرتبط با مشکلات مردم است، در جایگاه یک خبرنگار هیچگاه نباید احساسات بر منطق غلبه کند گرچه در برخی اخبار همچون ایثار و شهادت، اگر احساس در متن خبر نباشد میتوان گفت آن مصاحبه از دل یک خانواده ایثارگر نیست.
وی افزود: در حرفه خبرنگاری میطلبد دغدغهها را نسبت به مردم و اطلاعات را نسبت به جامعه هدف به روز کنیم و بدانیم برای مردم کار کردن اگر خالص و برای خدا باشد میتواند گرهای را به صورت هدفمند از مشکلات مردم باز کند.
شهبازی اظهار داشت: یکی از سوژههایی که بازخورد خوبی هم داشت، گزارش آب اصفهان و دعواهای قومیتی بر سر زایندهرود بود که دو سال پیش کار کردم، یک گزارش کامل و جامعی بود که به مسائل و مشکلات آب اصفهان پرداخت و مشخص میکرد که بحث بر سر سوء مدیریت است.
خبرنگار خبرگزاری تسنیم تأکید کرد: یکی دیگر از سوژههایی که خودم دوست داشتم، مصاحبه با آقای ملکیان بود که دیدارهایی با مقام معظم رهبری داشتند، در واقع اینکه توانستم دیدگاه یک جوانی که با ظاهر امروزی و مدرن، تفکرات امروزی دارند برایم جالب بود، خود این جوان هم در گفتوگو اذعان داشت که امروز نیاز است که برخوردهایی داشته باشیم که جوانان را جذب کنیم و انسان میتواند ظاهر امروزی داشته باشد اما ذهنیت انقلابی هم داشته باشد، بیشتر گزارشهایی که توانستم مشکلی را بشکافم و به دنبال راهکاری برای آن باشم به دلم نشسته است.
وی در پایان در خصوص ورود احساسات به کار خبر در بانوان خبرنگار گفت: شاید در حوزههای اجتماعی و فرهنگی جاهایی احساساتی شده باشم، اما حوزههایی مانند اقتصاد و سیاسی سعی شده منطقی پیش بروم.
ظرفیت بزرگی به نام «بانوی خبرنگار»
گفتوگو با بانوان خبرنگار اصفهانی تا حدودی مشخص میکند که این قشر کار رسانهای و حوزه خبر، دغدغههای جنسیتی، درآمد و … جزو دغدغههای اصلی و بنیادیشان نیست، از طرفی با جدیت و ظرافتی که در کار خود دارند، ظرفیتی بزرگ در اختیار عرصه خبر و اطلاعرسانی میتوانند قرار دهند.
ظرفیتی که با شناخت و اشرافی که در حوزههای خانواده و زنان دارند، میتوانند با حمایت مسؤولان امر به دغدغهها و نیازها و همچنین مطالبات و مشکلات زنان و به طور کلی خانوادهها بپردازند و ثمرات خوبی برداشت کنند.
گرچه بحث امنیت شغلی، درآمد، بیمه و… برای تمامی خبرنگاران فارغ از بحث زن و مرد، بخصوص برای خبرنگاران خارج از تهران مطرح بوده و آنان را درگیر میکند، برای بانوان که درگیر کار خانه و فرزند آوری هم هستند، نگاهی ویژه میطلبد، تا برای مثال در زمان بارداری بتوانند از مرخصی استفاده کرده و دغدغه نداشته باشند.
انتهای پیام/ به نقل از فارس