مرحوم شیخ عباس قمی در بیان فضیلت و اعمال ماه رجب در کتاب شریف مفاتیح الجنان می نویسد؛  ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت، کامل و تمام بوده و روایات بسیارى در فضیلت آنها وارد شده است‏. از جمله از رسول خدا صلى اللّه علیه و آله روایت شده که رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در احترام و فضیلت به آن نمى‏رسد و در این ماه جنگ‏ با کافران حرام است!! و رجب ماه خدا و شعبان ماه من و رمضان ماه امّت من است، کسى‏که یک روز از ماه رجب را روزه‏ بدارد، مستحقّ خشنودى بزرگ خدا مى‏شود و خشم حق از او دور مى‏گردد و درى از درهاى دوزخ به رویش بسته می شود.

از حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام روایت شده : هرکه یک روز از ماه رجب را روزه بدارد بهشت بر او واجب مى‏شود. و نیز فرمود: رجب نام نهرى در بهشت که از شیر سپیدتر و از عسل شیرین‏تر است، هرکه یک روز از رجب را روزه بدارد به یقین از آن نهر بیاشامد. و از امام صادق علیه السّلام نقل شده است که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرمود: ماه رجب ماه استغفار امّت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزگار و مهربان است و رجب را«اصبّ» [یعنى فروریزنده ‏تر] ‏گویند، زیرا رحمت خدا در این ماه بر امّت‏ من بسیار ریخته مى‏شود، پس بسیار بگویید، استغفر اللّه و اساله التّوبة

ابن بابویه به سند معتبر از سالم روایت نموده که گفت: در اواخر ماه رجب که چند روزى از آن مانده بود به خدمت امام صادق علیه السّلام‏ رفتم. چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد، فرمود: آیا در این ماه روزه گرفته‏اى؟ گفتم: نه به خدا اى پسر رسول خدا. فرمود: آنقدر ثواب از تو فوت شده که اندازه آن را جز خدا کسى نمى‏داند، به یقین این ماهى است که خدا آن را بر ماههاى دیگر فضیلت داده و احترام آن را عظیم نموده و گرامى داشتن روزه‏داران این ماه را بر خود واجب کرده!!  گفتم: یابن رسول اللّه، اگر در باقیمانده‏ این ماه روزه بدارم آیا به بخشى از ثواب روزه‏داران آن نایل مى‏شودم؟ فرمود:اى سالم هرکه یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد، خدا او را از سختى سکرات مرگ و از هراس پس از مرگ و از عذاب قبر ایمن مى‏کند، و هرکه دو روز آخر این ماه را روزه بدارد، به آسانى از صراط مى‏گذرد، و هرکه سه روز آخر این ماه را روزه بدارد از وحشت بزرگ روز قیامت و از سختیها و هولهاى آن روز ایمن مى‏شود و برات آزادى از آتش دوزخ را به او عطا می کنند.

در هر صورت براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده و در روایت آمده: اگر کسى قدرت بر روزه ماه رجب را ندارد، هر روز این تسبیحات را صد بار بخواند، تا ثواب روزه ماه رجب را دریابد:

« سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ » منزّه است خداى بزرگ، منزّه است آن‏که تسبیح جز براى او سزاوار نیست، منزّه است خداى عزیزتر و گرامى‏تر، منزّه است آن‏که جامه عزّت در پوشید که تنها او براى آن‏جامه شایسته است.

اعمال ماه رجب

اعمال رجب بر دو بخش است: بخش اوّل: اعمال مشترک آن است که متعلق به همه ماه است و اختصاص به روز معیّنى ندارد و آن چند عمل است: اوّل: در تمام روزهاى ماه رجب این دعا را بخواند که روایت شده حضرت زین العابدین علیه السّلام در آغاز رجب‏ در حجر اسماعیل خواند:

یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِیَ حَوَائِجِی لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

اى که مالک حاجات خواهندگانى و از باطن لب فروبستگان خبر دارى، از سوى تو براى هر خواهشى، گوشى شنوا و پاسخى آماده است، خدایا به حق وعده‏هاى صادقانه‏ ات و نعمتهاى فراوانت و رحمت گسترده‏ات، از تو مى‏خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى و حاجات دنیا و آخرتم را برآورى، چه همانا تو بر هر کارى توانایى.

سیّد ابن طاووس از محمّد بن ذکران که معروف به سجّاد است که آنقدر سجده کرد و در حال سجده گریست که نابینا شد روایت کرده که گفت: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم فدایت شوم این ماه ماه رجب است مرا در این ماه دعایى تعلیم کن که‏ حق تعالى مرا به آن سود بخشد، حضرت فرمود: بنویس «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم» و در هر روز از رجب در صبح و شام پس‏ از نمازهاى روزوشب بگو:

یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ [مِنْ‏] کُلِّ شَرٍّ یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّنا مِنْهُ وَ رَحْمَةً أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیَا وَ [جَمِیعَ‏] شَرِّ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ .

اى آن‏که هر خیرى را از او امید دارم و از خشمش در هر شرّى ایمنى جویم ، اى آن‏که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا مى‏کند، اى آن‏که به هرکه از او بخواهد مى‏بخشد، اى آن‏که به هرکه از او نخواهد و او را نشناسد نیز مى‏بخشد، عطایش از روى مهربانى و رحمت است، با درخواستم از تو همه خیر دنیا و خیر آخرت را به من عنایت کن و با درخواستم‏ از تو همه شر دنیا و شر آخرت را بازگردان، زیرا آنچه را تو عطا کردى کاستى ندارد و از احسانت بر من بیفزاى اى کریم.

راوى گفت: حضرت محاسن (موهاى صورت) شریف خود را در پنجه چپ گرفت و این دعا را با حالت درماندگى و زارى همراه حرکت دادن انگشت اشاره دست راست خواند و پس از این گفت: « یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النَّارِ» اى داراى بزرگى و بزرگوارى،اى داراى بخشش و جود،اى داراى عطا و کرم،محاسنم را بر آتش دوزخ‏ حرام کن.

از پیامبر روایت شده: هرکه در ما رجب صد مرتبه بگوید:« أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ » آمرزش مى‏خواهم از خدایى که معبودى جز او نیست، اوست یگانه، برایش شریکى نمى‏باشد و به سوى او باز مى گردم و آن را با صدقه به انجام‏ رساند، حق تعالى پایان کارش را ختم به رحمت و آمرزش کند و هرکه چهارصد مرتبه بگوید: ثواب شهادت صد شهید را براى او بنویسد.

و نیز از آن حضرت روایت شده: هرکه در ماه رجب هزار مرتبه بگوید: «لا إِلَهَ إِلا اللَّه» خداى عزّتمند پرشکوه صد هزار کار نیک براى او ثبت کند و برایش صد شهر در بهشت بنا کند.

روایت شده هرکه در ماه رجب به هنگام صبح، هفتاد مرتبه و در زمان پسین (شامگاه) هم هفتاد مرتبه‏ بگوید: « أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» از خدا آمرزش مى‏طلبم و به او باز مى‏گردم

و چون به پایان رساند، دستها را بلند کند و بگوید: « اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ تُبْ عَلَیَّ » خدایا مرا بیامرز و توبه‏ام را بپذیر، پس اگر در ماه رجب از دنیا برود، خدا از او خشنود باشد و به برکت‏ ماه رجب، آتش دوزخ با او تماس نگیرد.

در همه این ماه هزار مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ » از خداى داراى بزرگى و بزرگوارى،از همه گناهان و گنهکاریها،آمرزش مى‏جویم.

تا خداى مهربان او را بیامرزد.

همچنین سیّد ابن طاووس در کتاب«اقبال»از حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله براى خواندن سوره «قل هو اللّه احد» در ماه رجب‏ ده هزار مرتبه، یا هزار مرتبه، یا صد مرتبه فضیلت بسیار نقل کرده و نیز روایت کرده: هرکه در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره‏ توحید را بخواند، در قیامت برایش نورى پدید مى‏آید که او را به بهشت راهنمایى کند.

روایت شده: هرکه در ماه رجب یک روز روزه  بدارد و چهار رکعت نماز بگذارد به این ترتیب که در رکعت اوّل صد مرتبه «آیة الکرسى» بخواند و در رکعت دوّم دویست مرتبه سوره توحید، نمى‏میرد تا مقامش را در بهشت‏ ببیند، یا دیگرى براى او ببیند. و نیز سیّد از پیامبر روایت کرده: هرکه در روز جمعه ماه رجب بین نماز ظهر و عصر چهار رکعت نماز بخواند به این صورت که‏ در هر رکعت یکبار سوره«حمد»و هفت بار«آیة الکرسى»و پنج مرتبه«سوره توحید» سپس ده بار بگوید: « أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ » آمرزش مى‏خواهم از خدایى که معبودى جز او نیست و از او درخواست توبه دارم.

حق تعالى براى او از روزى که این نماز را خوانده تا روزى که از دنیا برود براى هر روز هزار کار نیک بنویسد و در عوض هر آیه‏اى که خوانده است شهرى در بهشت از یاقوت سرخ، و به جاى هر حرف قصرى در بهشت از گوهر سپید عطا کند، و براى او زنان زیباروى بهشتى را به همسرى او درآورد و از او خشنود گردد بى‏آنکه برایش خشمى به دنبال‏ داشته باشد، و در زمره عبادت‏کنندگان به شمار آید و سرانجام او را به سعادت و آمرزش پایان دهد .

سه روز این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد، زیرا روایت شده:هرکه در یکى از ماههاى حرام‏ این سه روز را روزه بدارد، حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت را می نویسد.

در تمام ماه رجب شصت رکعت نماز بخواند در هر شب دو رکعت به این ترتیب که در هر رکعت یک مرتبه‏ سوره«حمد»و سه مرتبه «قل یا ایّها الکافرون» و یک مرتبه سوره توحید بخواند،و چون سلام‏ دهد دستها را بلند کرده و بگوید:  لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ آلِهِ.

معبودى جز خدا نیست،یگانه و بى‏شریک است،فرمانروایى و سپاس مخصوص اوست‏ زنده مى‏کند و مى‏میراند و او زنده‏اى است که هرگز نمى‏میرد،خیز تنها به دست اوست،و او بر هر کارى توانا است،و بازگشت همه به سوى اوست، و جنبش و نیرویى نیست جز به عنایت او،خداى برتر و بزرگ،خدایا!بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست.

سپس دستها را به صورت خویش بمالد،از پیامبر روایت شده،هرکه این عمل را بجا آورد،خدا دعایش اجابت کند،و پاداش‏ شصت حج و شصت عمره را به او عطا فرماید.

همچنین از پیامبر صلى اللّه علیه و آله روایت شده: هرکه در یک شب از ماه رجب، در دو رکعت نماز صد مرتبه سوره توحید بخواند مانند کسى‏ است که ر راه خدا صد سال روزه گرفته و حق تعالى براى این عمل صد قصر در بهشت به او مرحمت فرماید،هر قصرى در جوار پیامبرى از پیامبران علیهم السّلام.

و نیز از آن حضرت روایت شده:هرکه در یک شب از شبهاى رجب ده رکعت نماز بجاى آورد به این ترتیب که‏ در هر رکعت سوره«حمد»و یک بار «قل یا ایّها الکافرون» و سه بار سوره توحید را بخواند حق تعالى هر گناهى که پیش از آن‏ مرتکب شده بیامرزد.

علاّمه مجلسى در کتاب«زاد المعاد»فرموده:از حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام روایت شده:حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله فرمود:هرکه‏ در هر شب و هر روز ماههاى رجب،شعبان و رمضان،هر یک از«حمد»و«ایة الکرسى»و «قل یا ایّها الکافرون» و «قل هو اللّه احد» و «قل اعوذ بربّ الفلق» و «قل اعوذ بربّ النّاس» را سه مرتبه قرائت کند و سه مرتبه بگوید:

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ، منزّه است خدا و سپاس خداى را و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگ‏تر از هرچیز است و جنبش‏ و نیرویى جز به خدا نیست،خداى برتر و بزرگ

و سه مرتبه بگوید:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ (خدایا درود فرست بر محمّد و خاندانش) ‏

و سه مرتبه:

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ(بار خدایا مردان و زنان مؤمن را ببخش و بیامرز)

و چهار صد مرتبه :

أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ (از خدا آمرزش مى‏جویم و به سوى او می پویم‏

خداى تعالى گناهانش را بیامرزد، هرچند به عدد قطره‏هاى باران و برگ درختان و کف روى آب دریاها باشد و نیز علاّمه مجلسى فرموده که در هر شب از شبهاى این ماه هزار مرتبه گفتن «لا اله الاّ اللّه» وارد شده است.

منبع:شبستان

انتهای پیام/