نگاهی به حال و هوای این روزهای اصفهان/ از آبشش دبیرستانی‌ها تا سریال تعطیلی مدارس
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان این روزها و به خاطر تعطیلی‌های ناشی از نزولات جوی و آلودگی هوا تبدیل به سوژه شماره یک و تیتر اخبار رسانه‌های استان شده است؛ در روزهایی که همه منتظرند تا صدا و تصویر منصور شیشه‌فروش را برای اعلام وضعیت تعطیلی مدارس دنبال کنند در گپی دو ساعته با او به گفت‌وگو نشستیم.
به گزارش اصفهان شرق؛ این روزها یکی از مهمترین سوژه‌هایی که در چند استان کشور در اولویت پیگیری برای افکار عمومی قرار دارد بحث آلودگی هوا و تعطیلات ناشی از آن است. البته پائیز امسال تعطیلات مدارس دلایلی از جنس دیگر هم داشت و چند روزی هم به دلیل نزولات جوی و اتفاقات آبان ماه مدارس در برخی از استان‌ها تعطیل شد تا جنس دانش‌آموزان جور جور باشد.
شاید به طور ویژه این روزهای اخیر دانش‌آموزان اصفهانی عادت کرده‌اند که حوالی ساعت ۸-۹ شب در فضای مجازی، خبرگزاری‌ها و رسانه ملی به دنبال اعلام خبر تعطیلی مدارس باشند و تقریبا این داستان هر روزه یک هفته اخیر دانش‌آموزان اصفهانی است.
این تعطیلی مدارس علی‌رغم این که منشأ طبیعی و صنعتی دارد و نزولات جوی یا آلودگی هوا عامل اصلی آن هستند اما با توجه به ساختار اداری استان و وضعیت کمیته اضطرار آلودگی هوا، یک نقش اول دارد و آن کسی نیست جز منصور شیشه‌فروش مرد آرام این روزهای مدیریت بحران استان که علی‌رغم همه هجمه‌ها و انتقادات و تقدیرها و تشکرها همچنان بر اصول فنی و قانونی خود متکی است و می‌گوید: «ما همانی هستیم که در صورت نیاز مدارس را تعطیل می‌کنیم و در صورت نیاز حکم به برقراری مدارس می‌دهیم، هر دو برای ما یکسان است».
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان این روزها و به خاطر تعطیلی‌های مدارس تبدیل به سوژه شماره یک و تیتر اخبار رسانه‌های استان شده است آن هم در روزهایی که همه منتظرند تا صدا و تصویر منصور شیشه‌فروش را برای اعلام وضعیت تعطیلی مدارس دنبال کنند.
از همه انتقادات خبر دارد، از شوخی‌هایی که با نام‌خانوادگی‌اش انجام می‌شود تا داستان آبشش و طرح مسأله تبعیض بین تهران و اصفهان، ظاهرا کامنت‌های زیر خبرها را هم می‌خواند اما هیچ نگرانی ندارد و معتقد است باید با مردم ارتباط و تعاملی مثبت برقرار کرد و از این انتقادها و تشویق‌ها استقبال کرده و می‌گوید از آن‌ها انگیزه می‌گیرد.
با کوله‌باری از تجربه و خاطرات تلخ و شیرین از روزگار فعالیت در حوزه امداد و نجات و مدیریت بحران این روزهای به ظاهر پرکار انگار برای او مثل هر روز کاری است و با آرامش و البته تماس‌ها و پیگیری‌های مداوم دوساعتی را مهمان ما بود تا بیشتر از یک اعلام خبر تعطیلی مدارس از ساز و کار فعالیت کارگروه اضطرار آلودگی هوا و مدیریت بحران در اصفهان صحبت کند.
متن زیر حاصل یک گپ دوساعته داغ و جذاب و صمیمی است که در روزهای اوج آلودگی‌ها، لا به لای مشغله زیاد و تماس‌های مکرر تلفن همراه منصور شیشه فروش انجام شده و تلاش شده است به همه سؤالاتی که این روزها در پی تعطیل شدن یا نشدن مدارس مطرح است پرداخته شود.
**در ابتدا اشاره‌ای به رویکرد مدیریت بحران استان اصفهان داشته باشید، محور اصلی فعالیت شما مبتنی بر چه رویکردی است؟
شیشه‌فروش: رویکرد مدیریت بحران استان اصفهان پیشگیری است، در صد سال گذشته حادثه بزرگی مانند سیل و زلزله در اصفهان اتفاق نیافتاده است. به دلیل این‌که اصفهان در چهارراه ارتباطی است، موقع بروز حادثه وظیفه کمک‌رسانی به تمام استان‌ها را دارد. این استان جانشین تهران در مدیریت بحران است تا امکانات بفرستد و تعدادی از استان‌ها را نیز مشخص کردند که به عنوان معین و پیشتاز هستند تا در موقع بروز حادثه کمک کنند، اصفهان همچنین معین منطقه ۲ شهر تهران با ۸۰۰ هزار جمعیت است و منطقه ۲ تهران هم معین شهر اصفهان است.
۸ استان تعریف شده که در حوادث اصفهان معین آن‌ها باشند و آن‌ها هم به اصفهان کمک کنند، این امر به دلیل وجود تخصص‌ها در اصفهان و چهارراه ارتباطی بودن و ظرفیت‌های آن است. برای مثال در سیل اخیر ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت به مناطق فریدن و فریدون شهر وارد شد اما این خسارات کنترل و تبدیل به بحران نشد و خود استان اصفهان در موقع بروز سیل به استان‌های خوزستان، لرستان و گلستان کمک کرد.
** مدیریت بحران‌ها انواع و پیچیدگی بسیاری دارد، در این باره بیشتر توضیح دهید؟
شیشه‌فروش: مثلا در سانحه‌ها نظیر حادثه سقوط هواپیما در کوه دنا، خانواده‌ها در صحنه بودند و باید صحنه را پاک می‌کردیم تا خانواده‌ها دچار مشکل نشوند که خبرنگاران هم در این حادثه بسیار کمک کردند. وقتی می‌توانیم مأموریت‌های خود را در حوزه مدیریت بحران درست انجام دهیم که اطمینان کسب کنیم همه همراه هستند و خدشه‌ای وارد نمی‌شود و شایعه‌ای وجود ندارد، اگر اطلاعات شفاف و دقیق به مردم دهیم، مردم همراهی می‌کنند.
در مدیریت بحران پیشگیری بر هر چیزی مقدم است، هدف ما کنترل حوادث، پیشبینی و پیشگیری است، باید اطمینان پیدا کنیم که مردم همراه هستند و این امر زمانی اتفاق می‌افتد که اطلاع داشته باشند و آموزش دیده باشند تا خودشان به کمک بیایند.
** چرا اصفهان در چنین شرایطی قرار دارد که یک هفته بخاطر نزولات جوی و هفته بعد بخاطر عدم بارش و آلودگی هوا دچار تعطیلی مدارس می‌شود؟
شیشه‌فروش: تغییرات اقلیمی و جوی در زیست کره به شکلی است که بعد از صنعتی شدن جهان و از بین بردن منابع، انتشار گازهای گلخانه‌ای به وجود آمد و به دنبال آن لایه ازن دچار آسیب شد و مخاطرات عجیبی به وجود آمد، ناگهان سیل و خشکسالی‌های شدید به دلیل دخالت بشر به وجود آمد.
مفاهیم شهر ایمن، توسعه پایدار، شهر هوشمند و شهروند ایمن بعد از تغییرات اقلیمی مطرح و کنوانسیون تغییرات آب و هوا تشکیل شد تا برای نجات زمین تصمیم بگیرند، در مارس ۲۰۱۵ قرار شد تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را کم کنند اما کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا توجه نکردند و از این کنوانسیون بیرون آمدند.
تغییرات اقلیمی سبب شده که ۲۰ سال خشکسالی در استان اصفهان رقم بخورد و هنوز هم ۹۰ درصد پهنه استان خشکسالی است و در دوره‌های خشکسالی مانند فروردین امسال بارندگی شدیدی اتفاق می‌اُفتد و بعد رکود به وجود می‌آید، در فروردین سال جاری بارندگی ۲۲ استان را در بر گرفت و بعد دوباره خشکسالی شد. جو لایتناهی است و تأثیرات بشر در آن زیاد است، استان اصفهان در پهنه خشک و نیمه خشک قرار دارد و بارندگی در جهان متوسط ۸۵۰ میلی‌متر در کشور ۲۵۰ میلی‌متر و در اصفهان کمتر از ۱۲۰ میلی‌متر است.
**مهمترین تهدیدات تغییر اقلیم و خشکسالی برای اصفهان شناسایی شده است؟
شیشه‌فروش: اثرات خشکسالی در دوره‌های متعدد در سال‌های گذشته نمود پیدا کرده است و پهنه‌ها را خشک کرده، در تابستان دو روز به علت فعال شدن کانون گرد و غبار، آلودگی شدید هوا را در اصفهان داشتیم، بررسی‌های بسیاری با همکاری سازمان نقشه‌برداری و زمین‌شناسی انجام شد و ۱۷ کانون گرد و غبار شناسایی شد که استعداد دارند که تبدیل به بحران شدید شوند از جمله گاوخونی؛ به علت این‌که ۲۰ سال شرایط بارندگی نرمال نبوده و تأمین آب نشده است، در زاینده‌رود گاهی آب بوده و گاهی نبوده است.
۳۰ درصد استان اصفهان بیابانی است و جزایر گرمایی به علت فعالیت صنایع ایجاد شده، شهر توسعه پیدا کرده و کوچه‌ها و خیابان‌ها آسفالت شده است و همه اینها ایجاد گرما می‌کنند و یک میلیون و ۸۰۰ هزار مشترک گاز هم در استان اصفهان داریم که جزایر گرمایی ایجاد می‌کنند. رشد روز افزون جمعیت و حاشیه‌نشینی نیاز آبی را گسترش می‌دهد اما در توسعه پایدار منابع محدود است و باید درست استفاده کنیم تا برای آیندگان هم بگذاریم. در این راستا سند آمایش سرزمینی استان اصفهان تهیه و ابلاغ شده است.
** به عنوان کسی که مسؤول مدیریت بحران هستید، نگاه مردم به شما چیست و در زندگی شخصی چه برخوردی با شما دارند؟
شیشه‌فروش: شهروندان با من تماس گرفته و اطلاعات می‌گیرند چون به عنوان هماهنگ کننده دستگاه‌ها هستیم، باید ۹۶ ساعت قبل دستگاه‌های مربوطه از جمله هواشناسی بحران را پیشبینی کنند و در ادامه مدیریت بحران نتایج جلسات بررشسی را اعلام می‌کند.
چند سال قبل زلزله حبیب‌آباد اصفهان که اتفاق افتاد، مردم از خانه‌ها بیرون آمدند و گفتند تا مدیریت بحران اطلاع‌رسانی نکند در خیابان می‌مانیم، ساعت یک نیمه شب به خیابان آمدم و در مصاحبه با رادیو اعلام کردم همه بررسی‌ها انجام شده و مردم با اطمینان به منازل بروند. مردم باید بدانند این کمیته همان کمیته‌ای است که برای آلودگی هوا تعطیل می‌کند و گاهی هم تعطیل نمی‌کند، باید به تصمیمات کمیته مدیریت بحران احترام گذاشت.گاهی اطمینان‌‌ها کنار می‌رود، در چند ساله گذشته مردم اطمینان پیدا کردند که این کمیته برای مصالح‌شان کار کرده است.
** وارد بحث داغ این روزهای اصفهان بشویم، ملاک‌های آلوده بودن هوا و تصمیم‌گیری برای تعطیل کردن مدارس چگونه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؟ انتقادات زیادی هم درباره کیفیت این تعطیلی و این که چرا گاهی دانشجویان و دبیرستانی‌ها را در بر نمی‌گیرد وجود دارد.
شیشه‌فروش: در این باره قضاوتی که می‌کنیم باید صحیح باشد و اطمینان به افراد متخصص داشته باشیم، در جلسه کمیته مدیریت بحران هواشناسی سرعت و جهش باد و رطوبت هوا را اعلام می‌کند، زمانی آلودگی وجود دارد و مه نیست بنابراین مردم آلودگی را نمی‌بینند و قضاوت می‌کنند.
نرم‌افزاری هم که محیط زیست در اختیار مردم قرار داده است یک عدد خام را اعلام می‌کند بنابراین مردم باید آموزش‌های لازم را ببنید تا این عدد را تفسیر کنند. آلودگی اصفهان با تهران و جو آن فرق می‌کند، این عدد یک شاخص و خام است، جمعیت و تراکم در محاسبه آلودگی تأثیر دارد، با در نظر گرفتن همه این شرایط در نهایت متأثر از قانون هستیم و تفسیر اعداد بر اساس دستورالعمل‌ها برای نتیجه‌گیری بسیار مهم است.
برای آلودگی هوا یک تصمیم آنی نمی‌توان گرفت تا برنامه مردم بهم بریزد و هرج و مرج به وجود آید، باید آن را مدیریت کرد. اصفهان ایستگاه هواشناسی منحصر به خود ندارد و نصب این ایستگاه ۶ میلیارد هزینه دارد، خوراک ما مطالعاتی است که به ما می‌دهند و بر اساس آن تصمیم گرفته می‌شود. مرجع رسمی پیش‌بینی‌ها هواشناسی است، محیط زیست غلظت‌ها را می‌دهد و بهداشت تصمیم می‌گیرد که مدارس تعطیل شوند یا نه.
** تعطیل کردن مدارس در زمان آلودگی هوا یک راهکار کوتاه مدت است و هزینه‌ای به کشور، دولت، خانواده‌ها تحمیل می‌کند، آیا راهکار بلندمدت در این زمینه وجود ندارد؟
شیشه‌فروش: استان اصفهان در منطقه خشک و نیمه خشک با شرایط جوی خاص است، علت آلودگی منابع ثابت و سیار است، منابع سیار مانند خودروها و منابع ثابت صنایع بزرگ و نیروگاه‌ها هستند.
دولت قانون هوای پاک را ابلاغ کرده و همه دستگاه‌ها ملزم هستند این قانون را اجرا کنند، درخواست اصلی ما از دستگاه‌ها این است که مفاد قانون هوای پاک را اجرا کنند، برنامه‌ای را هم استان با محوریت محیط زیست با عنوان طرح کنترل و پیشگیری آلودگی هوا تدوین کرده و در حال اجرا است. قانون‌گذار کمیته‌ای را تحت عنوان کمیته شرایط اضطرار آلودگی هوا تعریف کرده که اگر شرایط جوی به حالت خاص رسید باید چند اقدام را انجام داد.
این تعطیلی‌ها خسارت وارد می‌کند و همیشه در پاییز و زمستان با آلودگی هوا روبه رو هستیم و علل آن شکل گرفتن صنایعی در اطراف اصفهان، گسترده شدن شهر و به دنبال آن افزایش است و این‌که هر خانه‌ای یک یا دو خودرو دارد. کنترل آلودگی هوا یک طرح بلندمدت می‌خواهد که محیط زیست باید دنبال کند، خروج صنایع آلاینده، ریخته‌گری‌ها و کوره‌پزی‌ها از ۵۰ کیلومتری شهر، تولید موتورسیکلت و ماشین‌های برقی، استفاده از سوخت پاک به جای گاز که در سقف خانه‌ها انرژی پاک نصب شود این موارد باید برای شهرهای بزرگ شکل بگیرد.
اما در کوتاه مدت؛ با توجه به این‌که تصادفات بیشتر در شهریور شکل می‌گیرد، پیشنهاد داده‌ایم که می‌توان بر تقویم آموزشی کار کرد، وزارت آموزش و پرورش با هماهنگی محیط زیست، در آذر و دی که بیشترین آلودگی هوا را داریم، بخشی از تعطیلات تابستانه را در این بازه اجرایی کنیم با دو هدف کاهش تصادفات در شهریور و پیشگیری از افزایش آلودگی هوا در پاییز و زمستان؛ به آموزش و پرورش استان پیشنهاد داده‌ایم که بر روی آن کار کنند.
در حال حاضر یک میلیون ۸۰۰ هزار مشترک گاز در استان اصفهان وجود دارد که بخشی از آلودگی هوا خانگی است، اگر مردم در موقع آلودگی یک درجه دمای هوای خانه را کاهش دهند، این آلودگی کاهش پیدا می‌کند، به همه ادارات دستور داده‌ایم همه موتورخانه‌ها را ساماندهی و هوشمند کنند و همه کارکنان را تشویق کنند تا از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
** نقش صنایع در آلودگی هوای اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شیشه‌فروش: ۴۳ صنعت که بار آلودگی دارند، توسط محیط زیست شناسایی شده و به صنعت و معدن اعلام کرده که در شرایط اضطرار کار نکنند، مانند کوره‌پز خانه‌ها که در موقع آلودگی هوا تعطیل می‌شوند.
** به گفته شهردار تهران اگر آلودگی هوا به نقطه خطرناک برسد باید تهران را تخلیه کرد. به نظر شما اگر آلودگی اصفهان نیز به آن نقطه برسد آیا تخلیه شهر انجام می‌شود؟ اصلا این حرف درست است؟
شیشه‌فروش: این اعداد شاخص آلودگی خام هستند و نمی‌توان بر روی آن نظر داد، قانون‌گذار دستورالعمل هوای پاک را تهیه کرده و در آن آمده که کمیته‌ای تشکیل شود، اگر عدد بین صفر تا ۵۰ باشد هوا سبز و پاک است، ۱۰۱ تا ۱۵۰ نارنجی، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم قرمز، اگر ۳۰۰ بیشتر شود، قهوه‌ای و خطرناک می‌شود، اما پیوست‌هایی دارد که اگر تنفس مشکل شود، باید اقدام کرد.
باید یاد بگیریم برای هر موضوعی به تخصص آن مراجعه و بعد اظهارنظر کنیم، هر کس باید در حوزه تخصصی خود صحبت کند.
** ساز و کار ستاد مدیریت بحران چگونه است؟
شیشه‌فروش: رئیس شورای مدیریت بحران، استاندار است، بنده هم دبیر ستاد هستم، استاندار همواره در جلسات عنوان می‌کند که باید تابع قانون باشیم، در قانون می‌گوید هواشناسی باید ۹۶ ساعت قبل پیشبینی و با محیط زیست و بهداشت هماهنگی کنند و ۱۲ ساعت قبل پیشنهاد را به استانداری دهند تا جلسه تشکیل و بررسی شود و نظر نهایی را بهداشت اعلام کند. تعطیلی مدارس با هدف حفظ سلامت و کاهش آلودگی هوا انجام می‌شود.
**هر ثانیه امکان دارد بحرانی اتفاقی بیفتد و شما سال‌های بسیاری است که در جایگاه مدیریت بحران استان اصفهان قرار دارید، چه شد که قبول کردید این سال‌ها در این سمت باقی بمانید؟
شیشه‌فروش: اول لطف خدا بود، انسان هدف تیرهای قضاوت قرار می‌گیرد، یکی از خصوصیت‌های اخلاقی‌ام، پیگیری‌های بسیار زیاد از چند لایه است، چون قوانین در کشورمان زیاد است و ابلاغ می‌شود اما اجرایی شدن آن پیگیری بسیاری می‌خواهد.
در مدیریت بحران کسی موفق است که تمام تجارب را کسب کرده باشد و ممارست و پیگیری بسیاری در تمام لایه‌ها داشته باشد، اعتقاد دارم انسان فراموش کار است و باید همیشه حوادث را مرتب هشدار داد و باید سرلوحه کار اول همه دستگاه‌ها، ایمنی و استانداردسازی باشد.
در موقع حادثه سر صحنه حاضر می‌شوم و فردای آن روز مستندسازی میکنم، هیچ زمانی موبایلم خاموش نبوده و به مرخصی‌های کوتاه رفتم. از هلال احمر کار خود را آغاز کردم و ۹ سال در آنجا خدمت کردم و بعد به مدت ۵ سال رئیس گروه مطالعات ایمنی در استانداری بودم و ۷ سال مسؤول حوادث غیرمترقبه و در ادامه مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان شدم و همه خدمتم را در حوزه بحران طی کردم.
** حوزه بحران همزمان شده با دولت های مختلف، آیا گرایش سیاسی در کار شما تأثیر نداشته است؟
شیشه‌فروش: هیچ وقت نگذاشته‌ام سیاست در کارم وارد شود، چون همواره خدمت‌رسانی مهم‌تر از همه چیز است، کار است که انسان را موفق می‌کند، حوزه مدیرت بحران تخصصی است در همه زمان‌ها محدودیت ایجاد نشده است. همواره تحت تأثیر خشکسالی و سیل قرار داریم که لحظه، لحظه وقت‌مان پر شده است.
** آیا سابقه طولانی در مدیرت بحران خانواده را اذیت نکرده است؟
شیشه‌فروش: چرا اذیت شدند، اکثراً زمانی که مهمان در منزل بوده، حادثه‌ای اتفاق افتاده و باید منزل و مهمانان را ترک می‌کردم که این امر سبب ناراحتی خانواده شده، زمانی ۴۰ نفر مهمان داشتیم که مصادف شده بود با حادثه سقوط هواپیما، بعد از این‌که غذا را به درب منزل بردم حتی وارد خانه نشدم و سر صحنه حادثه رفتم و ۴ روز بعد به خانه آمدم.
اکثرا در جمع‌های خانوادگی بنده حضور ندارم، مانند شب یلدا، چون به مردم قول دادیم که این کارگروه شبانه‌روز فعال است، از صبح جمعه تا ده شب در استانداری بودم حتی ناهار هم از خانه برایم آوردند. جمعه گذشته نیز عقد یکی از نزدیکان بود که به دلیل حجم بالای کار نتوانستم بروم. وقتی کاری انجام می‌دهم، احساس میکنم که انرژی گرفتم، مثلا امسال ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبارات به دلیل خسارت سیل در فریدون‌شهر هزینه شد، جبران خسارت بسیار لذت دارد.
** به نظر شما در این سال‌ها جدی‌ترین بحرانی که فکر می‌کنید اصفهان با آن روبه رو بوده است، چیست؟
شیشه‌فروش: خشکسالی مستمر که هنوز هم ادامه دارد و در این شرایط کشاورزان بسیار خسارت دیدند و کشت نکردند، دل آدم به لرزه می‌آید که مزارع خشک شده و امکان کشت نیست.
بعد از این بحران، سقوط هواپیما است؛ در ۷ سانحه سقوط هواپیما شرکت فعال داشتم آنجا هم بسیار سخت است، در سانحه سقوط هواپیمای تهران به یاسوج، سه ماه طول کشید تا اجساد را از کوه پایین آوردند و این شرایط سختی بود.
** روز پنجم دی ماه مصادف با واقعه زلزله بم در تقویم رسمی کشور روز ملی ایمنی در برابر زلزله نامگذاری شده‌است، به نظر شما اگر زلزله‌ای مشابه زلزله بم در اصفهان اتفاق بیفتد، چقدر اصفهان ایمن است؟
شیشه‌فروش: طرح خطرپذیری استان اصفهان را با دانشگاه صنعتی اصفهان تهیه کردیم، استان‌های دیگر این طرح را ندارند. در این طرح عمده حوادثی که استان اصفهان را تهدید می‌کند، شناسایی شد، حوادث تاریخی را مشخص کردند که در پهنه 100 سال گذشته چه حوادثی اتفاق افتاده است. ضریب ایمنی هر شهرستان در این طرح مشخص شده است که چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد.
۲۴ حادثه طبیعی و غیرطبیعی را که امکان وقوع آن در اصفهان است در این طرح شناسایی شده است؛ خشکسالی، آلودگی هوا، سیل، فرونشست زمین، زلزله و تصادفات جاده‌ای جزو حوادث مهمی است که سابقه داشته است. در مورد زلزله مطالعات تخصصی را دانشگاه اصفهان انجام داده، برای کاشان و اصفهان تا شعاع ۱۰۰ کیلومتر، گسل‌هایی را با درجه نسبی شناسایی کردند، با توجه به اثرات فرونشست زمین، می‌تواند ضریب آسیب‌پذیری منطقه را در زلزله کمتر کند؛ اگر چه زلزله‌های بزرگ ۷۰۰ سال پیش ثبت شده که تاریخی است، اما گسل‌هایی هم شناسایی شده است.
به عنوان مدیریت بحران زیرساخت‌ها را آماده کردهایم، ۱۰ ایستگاه لرزه نگار را با همکاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در اصفهان ایجاد کردیم و هر زلزله‌ای در کشور اتفاق بیفتد اصفهان ثبت می‌شود، اصفهان جانشین تهران است، ۵۴ دستگاه شتاب نگار در اصفهان ایجاد شده که حرکات افقی زمین را ثبت می‌کند، آمادگی استان در این زمینه با توجه به فعال کردن ستادهای مدیریت بحران شهرداری‌ها و دستگاه‌ها نسبی است و سعی شده با تعریف معین با استان‌های دیگر هماهنگ شویم که اگر حادثه‌ای اتفاق بیفتد از امکانات همدیگر استفاده کنیم.
** در سیل اخیر در شرق و غرب و جنوب استان اصفهان خسارت داشتیم، آخرین وضعیت نقاط حادثه دیده چیست؟
شیشه‌فروش: سیلابی که فروردین اتفاق افتاد در استان اصفهان کنترل شد و گزارش آن به تهران ارسال شد. در فریدن و سمیرم و فریدون شهر خسارتی وارد شد که ۱۲۱ میلیارد تومان تسهیلات بانکی ارزان قیمت از دولت گرفتیم و بین شهرستان‌های آسیب دیده توزیع شد. ۲۷ میلیارد تومان نیز تسهیلات بلاعوض، ۲ هزار و ۵۰۰ سیمان رایگان در اختیار خسارت‌دیدگان قرار داده شد یعنی بر ای هر واحد مسکونی احداثی ۳۶۰ پاکت سیمان در اختیار آن‌ها قرار گرفت.
۲۵۰ بسته با دوام در مناطق خسارت دیده مانند یخچال توزیع شد، ۳ هزار و ۳۲۰ واحد مسکونی تحت تأثیر سیل قرار گرفتند و صد در صد تعمیری‌ها به بانک معرفی شدند، احداثی‌ها با پیشرفت ۶۰ درصدی در حال اجرا است. در این راستا کارگروه بازسازی و نوسازی مناطق آسیب دیده تشکیل شد و در حال پیگیری است، ۵۰ میلیارد تومان اعتبار عمرانی در بخش‌های راه، شهرداری‌ها و بازسازی راه‌ها و پل‌ها در اختیار داریم.
** به علت خشکسالی با پدیده فرونشست زمین در بعضی از شهرهای استان اصفهان روبه رو هستیم، بیشتر درباره علت آن و پیشگیری از فرونشست زمین توضیح دهید؟
شیشه‌فروش: فرو نشست زمین به علت ۲۰ سال برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی اتفاق افتاده است، با سازمان زمین‌شناسی هماهنگ کردیم و قرار است نقشه پهنه‌بندی فرونشست را در استان اصفهان تهیه کنیم، آب منطقه‌ای باید طرح تعادل منابع آب را در بخش‌های مختلف و جهاد کشاورزی طرح الگوی کشت را اجرایی کنند.
در مورد فرونشست بسته استان اصفهان تعریف و به دستگاه‌ها ابلاغ شده و آنجا که در محدوده فرونشست است، سازهایی را که می‌خواهند بسازند باید متناسب با فرونشست باشد. با توجه به خشکسالی مختلف، استمرار جریان آب در زاینده‌رود می‌تواند از فرونشست زمین پیشگیری کند، احیای گاوخونی که یک کانون گرد و غبار است باید مورد توجه قرار بگیرد.
در ۳۰ سال گذشته آب بسیاری از سفره‌های زیرزمینی استخراج شده و خیلی طول می‌کشد تا جبران شود، اگر اقدامات لازم را انجام دهیم و مصرف بهینه آب را مدنظر قرار دهیم و کشاورزان الگوی کشت را اجرا کنند، می‌توانیم از ادامه فرو نشست زمین جلوگیری کنیم، شاید ۲۰ سال طول بکشد با اجرای طرح‌ها و بارندگی، سفره‌های آب زیرزمینی که تخلیه شده جبران شود.
از جمله عوارض این اتفاق در شهر دامنه است که در چند سال گذشته ۳۰۰ واحد مسکونی دچار ترک و دارای شکاف شده است، برای اصلاح این موضوع ۴ میلیارد تومان اعتبار گذاشتیم و مطالعات انجام و قرار شد واحدهای مسکونی به جای دیگری منتقل شوند. از آثار دیگر فرونشست زمین بر اراضی کشاورزی پایین رفتن زمین و ایجاد چاله در جاده‌ها است، فرونشست سبب خسارت می‌شود، به این پدیده زلزله پنهان می‌گویند؛ به تمام شهرستان‌ها اعلام کردیم منطقه فرونشست را از آب منطقه‌ای بگیرند و متناسب با قاعده نظام مهندسی سازه‌هایی که می‌خواهد آنجا شکل بگیرد، پایدار سازی شود و در صورت امکان توسعه ندهند.
** طرح هدایت آب‌های سطحی در بعضی از شهرهای استان اصفهان در حال اجرا است، در این رابطه کمیته مدیریت بحران استان چه اقداماتی برای کنترل سیل انجام داده است؟
شیشه‌فروش: سیل بسیار مهم است در این رابطه شهرداری‌ها را مکلف کردیم با همکاری آب منطقه‌ای و منابع طبیعی در تمام شهرها و بنیاد مسکن در روستاها سکونت‌گاه‌های شهری و روستایی را از لحاظ ایمنی بررسی کنند و سیل‌بندها را تقویت کنند و اجرای طرح هدایت آب‌های سطحی را اجرایی کنند و آب ها را هدایت کنند تا برای زمان خشکسالی جمع‌آوری شود.
در خصوص پیشگیری و کنترل سیل در استان ۷۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده‌ایم، طرح پیشگیری و کنترل سیل در حال انجام است و به آب منطقه‌ای ابلاغ کردهایم. در چند سال گذشته سازهای پر خطر در برابر سیل را شناسایی شده و دستگاه‌ها برای ایمن‌سازی آن اعلام کردهایم تا اقدام کنند؛ ۳هزار کیلومتر طول رودخانه‌های استان اصفهان است که ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر اولویت مطالعه داشته، هزار و ۹۰۰ کیلومتر مطالعات حریم بستر توسط آب منطقه‌ای انجام شده و ۷۰۰ کیلومتر در دست اجرا است.
مرحله دوم ساماندهی رودخانهها است، ۴۵۰ هکتار از زاینده‌رود از سال ۹۵ آزادسازی شده است، بخش زیادی از خسارت سیل به خاطر تجاوز به حریم رودخانه زاینده‌رود بود که در حال آزادسازی است، در باغ بهادران آب منطقه‌ای با همکاری قوه قضائیه ویلاهایی که در حریم و بستر بوده تخریب می‌کنند، ۲۳۰ هکتار از سایر رودخانه‌های استان آزادسازی شده، ۱۲۰ مورد سازه‌های پر خطر شناسایی شده که در حال اصلاح است، ۱۴۰ کیلومتر ساماندهی رودخانهها انجام شده است.
۷۰ کیلومتر از زاینده‌رود آزادسازی و ۸ کیلومتر از رودخانهها دیواره‌سازی و ۱۲ کیلومتر از رودخانهها لایروبی شده است و ۷۰ کیلومتر جاده ساحلی ایجاد شده تا اطراف رودخانه را نظارت کند که به حریم رودخانهها تجاوز نشود، ۱۵۰ کیلومتر زاینده‌رود هم نشانه‌گذاری شده است و حریم رودخانه مشخص شده است. ۲۰۰ کیلومتر از رودخانهها هم تابلوی هشدار سیل نصب شده است و شهرهای دیگر استان لایروبی رودخانهها آن انجام شده است.
**صحبت پایانی شما؟
شیشه‌فروش: از انتقادات استقبال می‌کنیم ما از بخش‌های دیگر کمک می‌خواهیم، طرح جامع کنترل هوای پاک در محیط زیست تهیه شده، سال‌های گذشته نیروگاه‌ها مازوت مصرف می‌کردند؛ روزی ۴۰۰ تن گوگرد بر روی شهر می‌آمد با پیگیری که شد، وزارت نفت مکلف شد که گاز به نیروگاه بدهد و الان ۴ سال است که گاز مصرف می‌کنند، این علت آلودگی هوا رفع شد.
ایجاد مترو در اصفهان به کاهش آلودگی هوا کمک کرد، روزی ۹۰ هزار سفر را در شهر اصفهان کم کرد، این شهرها حالا به وجود نیامدند و یک شبه نمی‌توان آلودگی را رفع کرد و برنامه بلند و کوتاه مدت می‌خواهد که محیط زیست باید تدوین کند و بر اجرای آن نظارت شد، کمیته مدیریت بحران وظیفه هماهنگی، ساماندهی و سازماندهی دارد.
اعتقاد دارم مردم ارزشمند هستند به همین دلیل ۱۵ کوره تولید ذغال مسدود شد و با صنایع آلاینده و کوره‌ها برخورد شد، باید همدیگر را قبول داشته باشیم و مدیریت استان جز سلامت عمومی چیزی را نمی‌خواهد و به دستگاه‌های محیط زیست، هواشناسی و بهداشت اعلام کردیم که شفاف کنند.
انتهای پیام/فارس
