به گزارش اصفهان شرق، مهمانی خدا مهمانی زیبایی است که در آن مسلمانان جهان با تحمل گرسنگی و تشنگی، انجام عبادات و دوری از گناه، از نعمت‌های مادی(بهداشت جسمی، روانی، اجتماعی) و معنوی(تقوی و قرب الهی) بهره مند می‌شوند.

براساس دستاوردهای علمی، روزه باعث می‌شود اعضای بدن مخصوصاً دستگاه گوارش به مدت یک ماه استراحت کند و نیروی تازه ای بگیرد، همچنین روزه باعث سم‌زدایی بدن می‌شود.

با وجود این‌که روزه فواید بسیاری دارد، برای افراد بیمار و افرادی که تحمل و طاقت روزه را ندارند می‌تواند آسیب‌زا باشد، به همین خاطر هر شخص بیماری متناسب با بیماری و با مشورت پزشک معالج خود باید اقدام به گرفتن روزه کند.

* مزیت روزه برای مبتلایان به چربی خون

سید مرتضی صفوی مدیر شهرک سلامت اصفهان در این رابطه می‌گوید: در طول روزه‌داری دستگاه گوارش و دستگاه‌هایی که به نحوی در هضم غذا دخالت دارند، استراحت می‌کنند و بعد از روزه‌داری به نحو بهتری اعمال خود را انجام می‌دهند؛ مطالعات متعددی نقش مؤثر روزه‌داری را در بهبود بیماری‌های مختلف نشان داده‌اند.

او معتقد است: در اغلب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آن‌ها دخالت دارند، روزه‌داری مفید است، مطالعات نشان داده که روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است، علاوه بر این برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم به کمک پزشک و یک متخصص تغذیه به راحتی می‌توانند در این ماه روزه بگیرند و از اثرات مفید آن بهره ببرند.

 

مدیر شهرک سلامت اصفهان می‌افزاید: به طور کلی پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد؛ به دلیل طولانی بودن ساعات روزه‌داری و نسبتاً کوتاه بودن زمان صرف غذا لازم است که برای وعده‌های سحر و افطار به سهل‌الهضم و کند هضم بودن غذا دقت شود.

* غذاهای سهل‌الهضم در افطار و کندهضم در سحر

این متخصص تغذیه تأکید دارد: غذاهای سهل‌الهضم در افطار و کندهضم در سحر توصیه می‌شود، غذاهای سهل‌الهضم مانند آش رشته، حلیم با روغن، کتلت و کوکو کم نمک، املت خرما(تخم مرغ+ روغن+ خرما)، ماکارونی، شیربرنج و شیره و غذاهای کند هضم مانند حلیم بدون روغن، پوره سیب‌زمینی، انواع خورشت یا خوراک کم چرب، خوراک گوشت کم‌چرب، ماهی‌کبابی، انواع سوپ یا آش رقیق، تخم مرغ آب‌پز و فرنی.

وی بیان می‌کند: رژیم غذایی باید به نسبت مناسبی از همه گروه‌های میوه‌ها، سبزی‌جات، گوشت، مرغ، ماهی، نان، غلات و لبنیات باشد؛ غذاهای سرخ کردنی برای سلامتی مضر است و مصرف آن‌ها باید محدود شود، مصرف این غذاها باعث سوءهاضمه، سوزش معده و افزایش وزن می‌شود؛ همچنین بهتر است وعده‌های غذایی به 3 وعده سحری، افطار و شام تقسیم شود.

هدف از روزه‌داری از نظر گوارش، حذف یک وعده از رژیم غذایی است و نباید وعده حذف‌شده را به صورت افزایش حجم غذاهای مصرف‌شده در افطار، شام و سحری جبران کرد که در آن صورت نه تنها مفید نیست، بلکه باعث بیماری‌های مختلف(چاقی، اضافه وزن و غیره ) خواهد شد و طبق نظر متخصص تغذیه، مقدار کالری دریافتی در ماه رمضان باید 30 درصد کاهش یابد.

* توصیه به مصرف کاهو در وعده سحری

صفوی مدیر شهرک سلامت اصفهان تصریح می‌کند: وعده سحری بهتر است مثل وعده ناهار باشد و غذای اصلی در این وعده صرف شود؛ انواع چلوخورشت‌ها و پلوهای مخلوط با حبوبات و سبزیجات به همراه مرغ، ماهی یا گوشت و سبزی‌های تازه مثل سبزی خوردن، سالاد و ماست برای این وعده مناسب است.

او ادامه می‌دهد: روزه داران بلافاصله بعد از اتمام سحری از نوشیدن چای اجتناب کنند زیرا جذب آهن را کاهش می‌دهد و بهتر است از میوه‌ها و آب برای رفع تشنگی استفاده شود، همچنین نوشیدن زیاد چای در وعده سحری، باعث افزایش ادرار و دفع مواد معدنی مورد نیاز بدن و بروز تشنگی در طول روز می‌شود.

این متخصص تغذیه توصیه می‌کند: خوردن میوه و سالاد در سحری فراموش نشود، زیرا برای کاهش احساس گرسنگی و تشنگی بسیار مؤثر است؛ بهترین سبزی که می‌توان به عنوان سالاد در سحر میل کرد، کاهو است، این سبزی در مقایسه با سایر سبزی‌ها دارای آب بسیار بالایی است و به همین دلیل می‌تواند از احساس تشنگی در طول روز بکاهد؛ همچنین فیبر بالای آن مانع ابتلای روزه دارن به یبوست می‌شود.

* وعده سحری فراموش نشود

او معتقد است: روزه‌دارانی که بدون خوردن سحری اقدام به روزه گرفتن می‌کنند، در طول روز دچار افت قند خون، کاهش تمرکز، عصبانیت، بی‌حوصلگی، افسردگی و پایین آمدن توان کاری می‌شوند که این عوارض فقط به دلیل عدم مصرف سحری است؛ همچنین در نوجوانان گرسنگی 24 ساعته سبب افت شدید قند خون شده و سبب تحلیل رفتن عضلات می‌شود که بسیار زیان‌آور است.

وعده سحری شیرین ترین وعده غذایی در ماه مبارک رمضان است، حال و هوای عرفانی حاکم در این زمان، باعث آرامش یافتن و نزدیکی روح انسان به پروردگارش می‌شود، در وعده سحری چه دلنشین است که والدین، فرزندان کوچک را نیز با خود همراه کنند تا از این لحظات زیبا استفاده کنند و با آداب روزه‌داری بیشتر آشنا شوند.

 

* از خوردن افطاری سنگین خودداری کنید

صفوی می‌گوید: به دلیل آن که معده چند ساعت خالی بوده، بهتر است با مایعاتی که تقریباً درجه حرارت بدن را دارند شروع شود، آب جوش، چای کم رنگ یا سوپ‌هایی که زیاد غلیظ نباشند برای این منظور مناسب هستند، قند یا خرما که سریعاً جذب می‌شود بهتر است ابتدا با آب جوش یا چایی خورده شود.

او یادآور می‌شود: برای افطار غذاهایی مثل نان و پنیر و سبزی(حتی الامکان همراه با مغزهایی مثل گردو و پسته)، شامی، انواع کوکو، فرنی یا شیربرنج مناسب است؛ در این وعده نباید یک‌باره حجم زیادی از غذا یا مایعات وارد معده شود زیرا اتساع ناگهانی معده باعث اختلال در جریان خون دیگر اندام‌ها شده و از طرفی باعث سوءهاضمه می‌شود.

یکی از عادات ایرانیان قرار دادن شیرینی‌هایی از جمله زولبیا و بامیه در سفره افطار است که عادت غلط و زیان‌باری است، در صورتی که برای تأمین گلوکز و قند مورد نیاز در زمان افطار و حتی سحر می‌توان از خرما، کشمش یا انجیر استفاده کرد تا نه تنها از قند، بلکه از ویتامین‌ها و مواد مغذی فراوان دیگر آن‌ها هم استفاده شود.

* وعده شام روز‌دار چگونه باشد؟

مدیر شهرک سلامت اصفهان معتقد است: بهتر است شام با فاصله دو ساعت بعد از افطار و از غذاهای سهل‌الهضم میل شود، به عنوان مثال سوپ، آش، حلیم، خوراک لوبیا، عدسی، خوراک سبزیجات با کمی نان(از نان‌های سبوس‌دار مثل سنگک) به همراه ماست و خیار یا دوغ و سبزی خوردن یا سالاد استفاده شود.

او اضافه می‌کند: بلافاصله بعداز شام از مصرف چای خودداری شود، بهتر است به عنوان دسر بعد از شام از میوه‌ها مخصوصاً مرکبات که حاوی مقادیر بالایی ویتامین ث هستند، استفاده شود زیرا جذب آهن در بدن را افزایش می‌دهد و در متابولیسم طبیعی بدن و تولید برخی از هورمون‌ها نقش ویژه‌ای دارد، همچنین تا قبل از خواب از میوه‌ها، چای کم‌رنگ و سایر مایعات مخصوصاً آب استفاده شود.

 

* پرهیز از غذاهای چرب و نوشابه‌های گازدار

صفوی بر این باور است که: سوءهاضمه و نفخ یکی از مشکلات رایج روزه‌داری است که با مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ‌کردنی و ادویه‌دار، غذاهایی مثل تخم مرغ، کلم، عدس و نوشابه‌های قندی گازدار ایجاد می‌شود و راه درمان آن پرهیز از غذاهای چرب و نوشابه‌های گازدار و مصرف آب به جای آن‌هاست.

او متذکر می‌شود: یبوست می‌تواند باعث هموروئید و سوءهاضمه همراه با احساس پُری معده شود، یبوست با مصرف زیاد غذاهای تصفیه‌شده مثل نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید(نان لواش و فانتزی)، کاهش مصرف آب و غذاهای حاوی فیبر( میوه و سبزی) به وجود می‌آید و راه درمان آن پرهیز از مصرف زیاد غذاهای تصفیه‌شده و افزایش مصرف آب، استفاده از نان‌های سبوس‌دار( نان سنگک و جو)، میوه‌ها و سبزی‌هاست.

این متخصص تغذیه در ادامه می‌گوید: تعریق زیاد، ضعف، کاهش انرژی، سرگیجه، رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعدازظهر در ماه رمضان اتفاق بیفتد، از علائم افت فشار خون است که به دلیل مصرف کم مایعات و نمک است و با خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات و نمک بهبودی حاصل می‌شود.

* ضرورت استفاده از قندهای ساده

او عادت به کافئین و تنباکو و قطع آن، خستگی، عدم استراحت و خواب کافی به علت فعالیت زیاد یا افت فشار خون را دلایل سردرد در ماه رمضان معرفی کرده و می‌گوید: بهتر است برای مقابله با این مشکل، از یک تا 2 هفته قبل از ماه مبارک رمضان مصرف مواد حاوی کافئین و تنباکو را کاهش داد و در طول ماه مبارک رمضان خواب و استراحت کافی در برنامه خود داشته باشد ولی اگر سردرد به علت افت فشار خون بسیار جدی باشد باید روزه را شکست.

مدیر شهرک سلامت اصفهان یادآور می‌شود: ضعف، سرگیجه، خستگی، عدم تمرکز، تعریق، لرزش، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی، سردرد و تپش قلب از علائم افت قند خون است که به دلایل مصرف زیاد قندهای ساده در وعده سحر اتفاق می‌افتد، چون این امر باعث ترشح زیاد انسولین و افت قند در طول روز می‌شود که برای رفع این مشکل پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قندهای ساده توصیه می‌شود.

او در ادامه می‌افزاید: مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیم و پتاسیم باعث گرفتگی عضلات می‌شود که با مصرف غذاهایی غنی از مواد فوق مثل سبزی‌ها، میوه‌ها، لبنیات(شیر، ماست، پنیر و کشک) و خرما می‌توان گرفتگی عضلات را درمان کرد.

* مایعات زیاد مصرف کنید

صفوی افزایش اسید در معده خالی را باعث زخم معده، سوزش سردل و ورم معده می‌داند و معتقد است: سوزش سر دل ابتدا در قسمت فوقانی معده در بالای دنده‌ها شروع شده و تا ناحیه گلو گسترش می‌یابد، غذاهای ادویه‌دار، نوشابه‌های گازدار و قهوه این حالت‌ها را بدتر می‌کنند، در این حالت درمان‌های دارویی برای کاهش سطح اسید معده مطرح می‌شود؛ باید توجه داشت، افرادی که دچار زخم معده یا ناراحتی‌های گوارشی هستند حتماً در مورد روزه داری با پزشک معالج خود مشورت کنند.

او در ادامه تأکید دارد: ممکن است افرادی که مایعات کم مصرف می‌کنند دچار سنگ کلیه شوند، به همین دلیل توصیه می‌شود که در ماه مبارک رمضان هم مایعات به وفور مصرف شود.

متخصص تغذیه درمورد درد مفاصل چنین بیان می‌کند: افزایش فشار در مفصل زانو هنگام نماز، مخصوصاً در افراد پیر و افرادی که دچار التهاب مفصل هستند، باعث درد، تورم و ناراحتی می‌شود، کم کردن وزن برای کاهش وزنی که زانوها متحمل می‌شوند، ورزش و حفظ تناسب اندام راهکارهایی برای این افراد است تا راحت تر نماز خود را به جا بیاورند.

* دیابتی‌ها در روزهای کوتاه سال روزه بگیرند

وی متذکر می‌شود: دیابتی‌های نوع 1 به دلیل آن که باید وعده‌های غذایی با فاصله معین داشته باشند، قادر به روزه گرفتن نیستند، در بسیاری از موارد نوع 2 نیز چون نباید فاصله صرف غذا زیاد باشد، روزه گرفتن دشوار است، تنها بعضی از افراد میانسال که دیابت نوع 2 خفیف و کنترل شده دارند، شاید بتوانند با نظر پزشک، در روزهای کوتاه سال روزه بگیرند.

 

صفوی مطرح می‌کند: برخلاف تصور اکثریت که احساس می‌کنند در این ماه نمی‌توانند ورزش کنند، روزه‌داران می‌توانند با افزایش آگاهی در این زمینه، علاوه بر بعد معنوی به پرورش جسم بپردازند، در واقع روزه‌داری با ورزش منافاتی ندارد، چه بسا خلق و خوی روزه‌دار را در روزهای طولانی فصل گرم سال بهتر می‌کند.

* بهترین زمان ورزش برای روزه‌دار

او می‌افزاید: ورزش در این ماه از تجمع چربی در بدن جلوگیری می‌کند و در سوخت و ساز بدن مؤثر است، ورزشکاران روزه‌دار بر مشکلات گوارشی غلبه می‌کنند و به دلیل رعایت رژیم غذایی، در کنار فعالیت ورزشی مشکل نوسان قند خون ندارند؛ ولی ورزشکاری که سحری نمی‌خورد در طول روز دچار ضعف و بی‌حالی می‌شود.

 

مدیر شهرک سلامت اصفهان در مورد ورزش در ماه مبارک رمضان توصیه می‌کند: انجام تمرینات سبک ورزشی چند ساعت بعد از افطار راهکار خوبی برای رهایی تن از رخوت و سستی و داشتن فردای با نشاط است، ورزشکاران باید در سحر به اندازه کافی پروتئین و همچنین مایعات بسیار مثل شربت عسل مصرف کنند؛ از غذاهای سرخ کردنی پرهیز و غذاهای آب پز و بخار پز مصرف شود.

وی در پایان متذکر می‌شود: بهترین زمان ورزش در شرایط عادی 4 ساعت بعد از خوردن غذاست ولی در این روزها که اتمام افطار حدود ساعت 9 شب است، 4 ساعت بعد از آن زمان خواب است، ورزش کردن بلافاصله بعد از افطار هم باعث خستگی، وارد آمدن فشار بر سیستم عصبی، مفصلی، گوارشی و به ویژه عضلانی است، بنابراین بهتر است، ورزشکاران فقط در طول روز حرکات ورزشی سبک داشته باشند.

انتهای پیام/فارس