جاذبههای نصفجهان
جاری شدن زندهرود در مادیها/پل های اصفهان چشمانتظار وعده هاست
نبوغ شیخ بهایی در تقسیم آب با ابتکاری به نام «مادی»، توانست عطر زنده رود را در همه جای اصفهان پراکنده کند و هم یادگاری ارزشمند که حاصل علم و ذوق بود را در نصف جهان به یادگار بگذارد.
به گزارش اصفهان شرق، پلهای اصفهان نگین بناهای تاریخی شهری است که یک دنیا تاریخ را آشکارا با بناهای سربلند و طبیعت زیبای خود در چشم جهانیان به تصویر کشیده است، طبیعتی که حتی اگر بیخبران و ناعالمان ادعا کنند از ابتدا خشک و کویری بوده است، با زایندهرودی که بیش از ۹۰ درصد آن در اصفهان جاری است و با تاریخ پربارندگی نصفجهان که حتی نوجوانان شهر هنوز آن را به یاد دارند خط بطلان بر ادعاهای غیرکارشناسانه و نادرست برخی مسئولان میکشد.
مادیهای اصفهان: طومار بی نظیر تقسیم حقآبههای اصفهان از هوش شیخبهایی دانشمند بزرگ جهان اسلام پا به دل تاریخ نصفجهان نهاده است به نوعی که در هر گوشه این شهر گام بگذاری نهرهایی که در زبان محلی «مادی» خوانده میشود از دیدنیهای زیبای اصفهان است که هم از نظر نوع ساختار و هم طروات آفرینی در کل شهر مهم بوده است و بخشی از طرح شیخبهایی برای رساندن آب زایندهرود به تمامی شهر اصفهان است، این مادیها علاوه بر ایجاد طراوت و شادابی در شهر موجب خنک شدن هوا و سایه گستراندن درختهای چنار پربار در اصفهان بوده است، مادیهایی که رنگ و بوی زنده رود را در کل شهر نشر میدادند اما امروز با خشک شدن زایندهرود، لبهای آنها نیز سوگوارانه ترک خورده و همچنان چشم انتظار وعدههای مسئولان درباره زایندهرود است.
طومار شیخبهایی خود بخشی از تاریخ این سرزمین است که در سفر به اصفهان میتوان آن را از قدیمیترها سراغ گرفت، قوانین این طومار تا سالیان پیش همچنان اجرایی میشد، به نوعی که زایندهرودی زنده جان، تصویر پلهای تاریخی را سرمه چشم خویش کرده بود، تا اینکه مدعیان علم و دانش در عصر کنونی خط بطلان بر اجرای آن کشیدند و خشک رودی بر جای ماند اما کارشناسان همچنان معتقدند احیای زاینده رود نیازمند احیای این طومار است.
آری؛ پلهای اصفهان بدون رودخانه جاودانه اصفهان هنوز دیدنی است اما در فراق زاینده رود همچون انسانی است که درخشش نور امید در چشمانش به خاموشی گراییده است.
پل شهرستان: قدیمی ترین پل زایندهرود و از کهنترین پلهای ایران است که به «جسر» نیز شهرت داشته است. به عقیده بعضی از محققان ساخت پل شهرستان به دوره ساسانی برمیگردد اما ریشه و پایه هخامنشی دارد و پایههای آن روی سنگهای طبیعی کف رودخانه استوار شده است.
پل شهرستان که دارای ۱۱ چشمه و ۱۲ پایه سنگی بزرگ است در زمان دیلمیان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شد.
پل خواجو: این پل از بناهای مربوط به عصر شاه عباس دوم صفوی و جزو زیباترین پلهای جهان است، در میانه پل خواجو، ساختمانی مخصوص که به بیگلربیگی یا شاه نشین شهرت دارد بنا شده است که برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او ایجاد و برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی کاربرد داشته است.
پل خواجو به دلیل معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پلهای زایندهرود مشهورتر است به نوعی که حتی شعرای اصفهان درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سرودهها زیباییهای آن را ستودهاند. از جمله این سرودهها قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روزهای جشن و چراغانی در کنار این پل مشهور تاریخی است.
۳۳ پل: سیوسه پل مشهور به پل الله وردیخان شاهکار بیهمتایی از معماری در دوران صفوی و یکی از مشهورترین پلهای اصفهان با ۳۳ دهنه است که با زیبایی هر چه تمامتر آب زایندهرود را تقسیم و چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.
راه وسط این پل مخصوص عبور سوارهها و کالسکه بوده است و دو طرف پل که دارای دالانهای طاقدار است به پیاده رو تخصیص داشته اما امروزه تمام مسیر به عبور عابرهای پیاده اختصاص دارد.
با توجه به خطرهایی که در سال های اخیر به عنگام عبور و مرور از دالانهای طاقدار ۳۳ پل که مشرف به زایندهرود است برای گردشگران ایجاد شده بود و با توجه به آسیبهای یادگار نویسی بر دیواره آن قرار است بخش دالان مانند پل با نردههایی محافظت شود.
حمام شیخبهایی: این حمام نیز ساخته دانشمند بزرگ شیخبهایی است که علاوه بر معماری زیبای خود سالها با دو معمای خود یعنی گرم شدن آب منبع حمام به کمک یک شمع و روشن بودن دایمی این شمع ذهن جهانیان را به خود مشغول کرده بود.
این حمام چندین سال است در دست تعمیر قرار دارد و بر این اساس امکان بازدید آن برای گردشگران هنوز وجود ندارد.
در سالهای اخیر افراد مختلف ادعاهای مختلفی درباره کشف راز این حمام داشته اند که هیچ کدام از این موارد با قطعیت کامل تایید نشده است.
شیخ بهایی دانشمندی است که مدت مدیدی در اصفهان زیسته است و مقبره وی بنا بر وصیتش در جوار مزار مطهر امام رضا (ع) قرار دارد، وی معمار حرم بزرگ رضوی نیز هست.
منارجنبان: این بنا از مشهورترین منارههای جهان است، راز شگفت آور و غیرقابل کشف این بنا این است که با تکان دادن هر یک از مناره ها، مناره دیگر و تمام ساختمان به نوسان در میآید، برای نشان دادن این امر به گردشگران به طور معمول یک لیوان آب بر مقبره عارفی مشهور به عمو عبدالله که در این ساختمان مدفون است، قرار میگرفت.
نکته جالب اینکه راز دانش فنی منارجنبان نیز هنوز به طور کامل کشف نشده است.
لازم به ذکر است که سالها پیش یکی از منارهها برای کشف راز آن دستکاری شده و کمتر از دیگری تکان میخورد و بر این اساس برای تکان دادن مناره زمان بندی تدارک شده است به نوعی که گاه گردشگران باید مدت زمانی صبر کنند تا شاهد تکان دادن مناره توسط مامور ویژه مناره باشند.
این در حالی است که در گذشتههای نه چندان دور هر شخص خود می توانست از پلههای مناره بالا رفته و آن را تکان دهد.
بازار قیصریه: این بازار از بزرگترین و مجللترین مرکز خرید و فروش در دوران صفویه و از باشکوهترین و زیباترین دروازههای دنیا است؛ در بالاترین قسمت این سردرب آجری، نمادی کاشیکاری قرار دارد که بیانگر صورت فلکی اصفهان یا همان برج قوس است.
این بازار که دور تا دور میدان نقش جهان گسترده شده است، میدان امام را به میدان عتیق (امام علی) مربوط میکند و دارای راستههایی با اسامی جالب و مرتبط با حرفهای است که در آن راسته در آن فعالیت اقتصادی انجام میشود مانند بازار عریان، هارونیه، گلشن، سرای مخلص، سماورسازها، مقصودبیک و غیره.
مسجد جامع اصفهان: مسجد را میتوان موزهای از آثار هنری و معماری ۱۵ قرن دوران اسلامی به شمار آورد و شامل قسمت های مختلفی است که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دورهای خاص هستند.
توصیف این مسجد حتی در یک گزارش نیز نمیگنجد، شناخت هارمونی رنگها و فضای متفاوت معماری در بخشهای مختلف به دلیل ساخته شدن در سالهای مختلف تنها با بازدید حضوری امکانپذیر است.
تخت فولاد اصفهان: این قبرستان تاریخی که بعد از وادیالسلام مهمترین قبرستان شیعیان است و مدفن بسیاری از هنرمندان، فرهیختگان و علمای شیعه علمای شیعه است به نوعی که گشت و گذار در آن حداقل نیم روزی زمان می طلبد.
نکته جالب اینکه قبر یوشع نبی از پیامبران بنی اسرائیل نیز در بخشی از این مکان به نام لسان الارض واقع در گلستان شهدای اصفهان قرار دارد و قدمت این قبرستان را به پیش از اسلام مربوط میکند.
همچنین مقبره حسن کسایی استاد نی ایران و جلالالدین تاج استاد و از خوانندگان مشهور ایران در این آرامگاه پهناور قرار دارد.
تخت فولاد دارای قطعات مختلفی است به نوعی که در میان هر یک از قطعههای تخته فولاد آرامگاه یک یا چند تن از مشاهیر نامدار قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه و به نام آن فرد نامیده میشود که بسیاری از آنها خود از نظر معماری بینظیر و قابل مطالعه توسط علاقهمندان است.
عمارت هشت بهشت: این عمارت دو طبقه و هشت ضلعی اکنون در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان و در میانه پارکی معروف به نام شهید رجایی قرار دارد، یکی از زیباترین بناهای تاریخی اصفهان است که باقیمانده کاخهای باصفا و کلاهفرنگیهایی است که در این دوره در کنار چهارباغ احداث شده بود.
کاخ هشت بهشت مجللترین و فرحانگیزترین عمارت دنیا از دیدگاه سیاحان نامیده گرفته است.
بیش از دهها سال است که طبقه دوم این کاخ با تابلوی «به دلیل تعمیر تعطیل است» مزین شده است اما راز این تعمیر طولانی را تنها میتوان در محافظت از تزئینات بیبدیل این کاخ جست و جو کرد.
چهلستون: ساخت این کاخ در دوره شاه عباس یکم احداث آن آغاز شد و علاوه بر بخش مرکزی دارای بخش هایی همچون تالار آینه، تالار ۱۸ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ است.
نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمایی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است.
انتهای پیام/مهر