گره کور خشکی زاینده رود؛
هنوز فرصت هست تا صدای شرق را بشنوید/ جدال دارا با ندارها در آوردگاه زنده‌رود
گاهی با یک حرکت کوچک درهای بسته بسیاری باز می‌شود و حتی ساده‌تر از آنی که فکرش را می‌کنند گره‌های بزرگ بدون نیاز به دندان باز می‌شود، فقط کافیست نوع نگاه و شیوه اقدام را تغییر داد.
به گزارش اصفهان شرق،جاری نبودن زاینده‌رود در شهر اصفهان نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند، رودی که اکنون زیباییش از شهر رخت بسته و فقط امید به زنده شدنش، بارقه‌ای از تداوم هیاهوی زندگی را در خاطره شهروندان زنده نگاه داشته است.
با همراه شدن در مسیر خشک این رود و نظاره پل‌هایی که انگار بدون آب جاری وصله‌ای ناجور هستند، هر کسی بی‌درنگ آرزو می‌کند تا با جاری شدن زاینده‌رود طبیعت زیبای نصف‌جهان را دوباره ببیند اما وقتی ادامه این رود خشک را در پائین دست دنبال می‌کنند و در نگاه‌ها خیره می‌شوند، گویی چشم‌های کسی خبری از زیبایی نمی‌دهد و همه آب زاینده‌رود را پدری روزی‌دهنده متصور هستند.
خوب که به کل مسیر رود تا باتلاق گاوخونی نگاه کنند، گویی خشکی زاینده‌رود بیماری واگیرداری بوده که لب‌ها و دست‌های ساکنان مجاور این رود یعنی همان کشاورزانی رنج‌کشیده را فرا گرفته است؛ وقتی با کشاورزان هم صحبت می‌شوند تلخی دردها و عمق مشکلات را برای بیان با کلمات قاصر می‌بینند و هر چه به تالاب گاوخونی نزدیک‌تر می‌شوند مشکلات در ابعاد مختلف بیشتر آشکار می‌شود، اینجا ورزنه… یکی از شهرهایی است که درگیر شده است.
*زندگی ما روز به روز سخت‌تر می‌شود
علی کریمی کشاورز ورزنه‌ای از بیکار شدن خود و فرزندانش خبر می‌دهد، بیکاری که هنوز بعد چند سال به دلیل عدم آشنایی با حرفه‌ای دیگر هنوز ادامه دارد؛ او با مرور خاطرات خوب گذشته ادامه می‌دهد: «زندگی ما روز به روز سخت‌تر می‌شود اما در عمل هیچ اقدامی که ثمره آن را ببینیم رخ نمی‌دهد.
حسین اظهری رئیس شورای شهر ورزنه هم از 80 درصد مردم شهر ورزنه می‌گوید که کشاورزانی بوده‌اند و امروز شغلی ندارند. او می‌گوید پس از خشکی زاینده‌رود در شهر ورزنه 4 هزار شغل مستقیماً از بین رفته است؛ آن هم در روزهایی که مسؤولان کشور با برنامه‌های مدون در تلاش هستند اشتغال‌زایی کنند، بیکاری چندین هزار نفر فقط در یک شهر باید مسأله‌ای مهم قلمداد شود.
در سال‌های اخیر گاهاً برای کشت کشاورزان آب در رودخانه زاینده‌رود جاری می‌شود اما این در حالی است که مدیریت برداشت و حق‌آبه کشاورزان برخی مناطق از جمله ورزنه در آن لحاظ نمی‌شود.
امینی دبیر اجرایی صنف کشاورزی اصفهان با بیان اینکه نظام طبیعی توزیع آب در استان اصفهان به هم ریخته است، می‌گوید: وقتی در نظام طبیعی توزیع آب اختلال ایجاد شود، قطعاً حق‌کُشی‌هایی صورت می‌گیرد؛ در حالت کلی حق‌آبه‌های کشاورزان استان اصفهان به آنان داده نمی‌شود و در مواقع بازگشایی آب رودخانه زاینده‌رود نیز توزیع آب میان کشاورزان بر اساس حق‌آبه‌های مشخص‌شده نیست.
*حق کشاورزان پایمال می‌شود
وی معتقد است که برداشت‌های غیرمجاز از آب چاه‌های مجاور رودخانه آب‌های زیرزمینی در چاه‌های مجاور رودخانه زاینده‌رود به عمق 10 متری بود ولی در حال حاضر با برداشت‌های بی‌رویه از این چاه‌ها به عمق 30 تا 40 متری رسیده است؛ که هنگام بازگشایی آب زاینده‌رود، عمده میزان این آب در چاه‌های مجاور ذخیره می‌شود و حق کشاورزان شهر ورزنه و بخش جلگه پایمال می‌شود.
وقتی از جاری شدن رود، قطره‌ای سهم شهر ورزنه می‌شود مرگ کشاورزی مدت‌هاست در این شهر ثبت شده و چهلم، سال و سالگردهای آن نیز گذشته است؛ خشکی زنده‌رود، زندگی در برخی مناطق به ویژه شهر ورزنه را سخت کرده است و مانده نگاهی که به تصمیمات دولت‌مردان دوخته شده است.
علی رضایی دیگر کشاورز ورزنه‌ای این موضوع را بیان می‌کند که در گذشته کشاورزان در اصفهان دارای حق‌آبه‌هایی بودند و برای کشت محصولات خود با مشکل مواجه نمی‌شدند.
او می‌گوید: بارگذاری‌های متعدد حوضه آبریز زاینده‌رود طی 2 دهه گذشته تا کنون باعث شده زمین‌های کشاورزی ما که در ورزنه به عنوان آخرین نقطه این حوضه قرار دارد، از حق‌آبه محروم شود.
*وقتی سفره اول کشت به نتیجه نمی‌رسد…
این کشاورز ورزنه‌ای با بیان اینکه ما فقط توانسته‌ایم 30 درصد از کشت خود را در این منطقه انجام دهیم، ادامه می‌دهد: وقتی سفره اول کشت ما به نتیجه نمی‌رسد و تقویت نمی‌شود، برداشت سالیانه خوبی هم نخواهیم داشت.
رضایی با گریزی به اتفاقات سال‌های اخیر از عدم پرداخت خسارت به کشاورزان شرق اصفهان گفت و تأکید دارد که تنها در سال‌های 89 و 90 مبلغ ناچیزی به کشاورزان پرداخت شد که البته نمی‌شود اسم آن را خسارت گذاشت چراکه آن مبلغ به اندازه یک درصد ضرر و زیان محصولات آنان هم نشد.
کشاورز شرق اصفهانی با اندکی تأمل و مکث می‌گوید: در شرایطی که کشاورزان مشکل کم‌آبی نداشتند، من 480 تُن گندم برداشت می‌کردم که اگر بخواهیم ضرر آن را در حال حاضر محاسبه کنیم، با احتساب قیمت هر تُن گندم یک میلیون و 300 هزار تومانی، بنده معادل 650 میلیون تومان متضرر شدم ولی فقط 4 میلیون تومان به من پرداخت شد که با این مبلغ هیچ چیزی جبران نمی‌شود.
وی با بیان اینکه کشاورزان شرق اصفهان هم‌اکنون با ضرر 100 درصدی مواجه شده‌اند، در ادامه می‌گوید: در سال جاری برداشتم به عنوان یک کشاورز در شرق اصفهان تنها 60 تُن گندم بوده که 420 تُن کمتر از گذشته برداشت کرده‌ام، آیا کسی هست که خسارت چند صد میلیونی مرا پرداخت کند؟
البته رضایی با تأکید بر اینکه هیچ چیزی نمی‌تواند جایگزین حق‌آبه کشاورزان شرق اصفهان شود، یادآور شد که اگر حتی 50 درصد از میزان حق‌آبه کشاورزان شرق اصفهان تأمین شود، با توجه به استفاده از روش‌های نوین آبیاری قطره‌ای و صرفه‌جویی در آب برای کشت پاییزه، وضعیت آنان بسیار مطلوب خواهد شد.
این سفرنامه تراژیک از سرچشمه تا باتلاق تنها قسمتی از مشکلات شهر ورزنه و مناطقی از شرق اصفهان و ماحصل خشکی زاینده‌رود است که وقتی با اخباری از تولید گازهای بیماری‌زا در تالاب گاوخونی عجین می‌شود، پر و بال امید برای شهروندان و کشاورزان ورزنه‌ای شکسته‌تر می‌شود.
*جدال دارا با ندارها در آوردگاه زنده‌رود
اظهری رئیس شورای شهر ورزنه می‌گوید: از حق‌آبه که خبری نیست؛ پول آبی که متعلق شهر ورزنه است و در صنعت و جای دیگر مصرف می‌شود هم که به دست کشاورز نمی‌رسد؛ آیا پرداخت ۵۰۰ هزار تومان برای یکسال بعنوان خسارت توهین نیست!
حجت الاسلام اسماعیل شامحمدی امام جمعه ورزنه نیز در یکی از خطبه‌های نماز جمعه با بیان اینکه مسؤولان برای خشکی زاینده‌رود نسخه دعای باران می‌پیچند برخی اقدامات انجام شده را موثر و البته عدم اقدام عملی مفید را گوش زد کرد.
شاید کم‌لطفی آسمان و ناکارآمدی برنامه‌های مدیران سناریوی تلخی برای کشاورزان شرق اصفهان خصوصأ شهر ورزنه رقم زده است، که تغییر این سناریو، همت و توجه مسؤولان کشوری و البته نگاه امیدوارانه مردم منطقه را بیشتر از پیش نیاز دارد و این یعنی جدال دارا با ندارها در آوردگاه زنده‌رود… . اما گاهی با یک حرکت کوچک درهای بسته بسیاری باز می‌شود و حتی ساده‌تر از آنی که فکرش را می‌کنند گره‌های بزرگ بدون نیاز به دندان باز می‌شود، فقط کافیست نوع نگاه و شیوه اقدام را تغییر داد.
انتهای پیام/فارس
