فوق تخصص اعصاب کودکان مطرح کرد:
احتمال تشنج کودکان بین ۶ تا ۶۰ ماهگی بیشتر است/تشنج زیر ۲۰ دقیقه عوارض جدی ندارد
تشنج یکی از بیماری‌های دوران کودکی است که باعث ترس و واهمه والدین می‌شود و مشاهده صحنه تشنج برای آنها بسیار نگران‌کننده است، اما پزشکان معتقدند تشنج با وجود تظاهرات ترسناکی که دارد، کمتر ممکن است باعث بروز مشکلات جدی برای کودک شود.
به گزارش اصفهان شرق، تشنج ناشی از تب، نوعی از تشنج است که با تب های بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد در ارتباط است. تب نیز به علت وجود یک کانون عفونی در بخشی بجز از مغز است.
تشنج ناشی از تب اغلب در کودکان شش ماهه تا پنج ساله اتفاق می افتد و علیرغم وحشتناک بودن، اغلب اوقات چندان جدی و خطرناک نیست.
این تشنج معمولاً با افزایش ناگهانی درجه حرارت بدن شروع می شود و اغلب در آغاز، یک بیماری تب دار دیده می شود و معمولاً در ارتباط با عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مثل سرماخوردگی است.
است.
برای آشنایی والدین با این بیماری و چگونگی مراقبت‌ها گفتگویی را با «دکتر امید یقینی- فوق تخصص اعصاب کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان» انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن از نظرتان می گذرد:
تشنج به چه حالتی گفته می شود؟
«تشنج» عبارت است از اختلال موقتی در مغز که به صورت ناگهانی شروع می‌شود و غیرارادی و غیرقابل‌کنترل است. اگرچه معمولاً تشنج با صرع اشتباه گرفته می‌شود، اما این دو با هم تفاوت دارند؛ تشنج، تحریک بیش از حد و غیرطبیعی سلول‌های عصبی مغز است و علل مختلفی هم دارد.
بر خلاف تصور عامه که مشاهده تشنج برایشان ناخوشایند و نگران‌کننده است، کمتر احتمال دارد این بیماری، فرجام ناخوشایندی داشته باشد.
تبی که باعث تشنج می شود، تب خاصی نیست، ممکن است فردی با تب پایین تشنج کند یا تب بالا اما تحقیقات نشان می دهد درتب هایی که با اسهال و استفراغ همراه است، احتمال تشنج کمتر وجود دارد.
گاهی نوع ویروس ممکن است تشنج زا باشد.
در یک تقسیم‌بندی کلی، تشنج به دو گروه عمومی و نسبی تقسیم می‌شود؛ در تشنج عمومی، هر دو نیمکره مغز و در شکل نسبی، فقط یک نیمکره درگیر می‌شود.
کدام نوع در کودکان شایع‌تر است؟
تشنج عمومی در میان کودکان شایع‌تر است و خانواده‌ها را بیشتر نگران می‌کند. این تشنج ناشی از تب است، اما خوشبختانه فقط در ۳ تا ۴ درصد کودکان اتفاق می‌افتد.
ترس از افزایش درجه حرارت بدن و تب بالا، شایع‌ترین علت مراجعه والدین به اورژانس به دلیل نگرانی از منجر شدن تب به تشنج است.
معمولا سن درگیری کودکان با تشنج، بالای شش ماه و کمتر از ۵ سال و بیشترین شیوع آن در ۱.۵ تا ۲ سالگی است.
والدین در چه سنینی باید بیشتر مراقب تشنج باشند؟
احتمال تشنج کودکان بین ۶ تا ۶۰ ماهگی بیشتر است زیرا سیستم مغزی و عصبی آنها هنوز بالغ و کامل نشده است.
معمولاً تشنج به دنبال تب ناشی از سرماخوردگی یا تب شدید ایجاد می‌شود، اما مهمترین نکته‌ای که باید در نظر داشت،
چه علایمی نشان‌دهنده بروز تشنج در کودک است؟
قبل از اینکه تشنج رخ دهد، علایمی مشاهده نمی شود چون تشنج یک پدیده ناگهانی است و ناخودآگاه رخ می دهد؛ تشنج با علایمی همچون خیره شدن چشم ها به یک نقطه یا حرکات ملچ ملوچ، کلید کردن دندان ها و لرزش دست و پا همراه است.
چنانچه کودک در اثر تشنج دچار لرزش دست و پا و یا کف کردن دهان شد، پدران و مادران خیلی می ترسند اما مهمترین وظیفه آنها این است که کاری کنند اگر ترشحات اضافی داخل دهان کودک جمع شده است، این ترشحات وارد ناحیه نای او نشود.
بنابراین در هر نوع تشنجی بهترین حالت این است که فرد بیمار را به روی پهلوی چپ قرار داده و به قصد هوشیار شدن کودک به او سیلی نزنیم، دهان او را باز نکنیم، دست و پای او را نگیریم چون فعالیت غیر طبیعی الکتریکی مغز در حال رخ دادن است.
متأسفانه گاهی دیده می شود تلاش برای باز کردن فک بیمار به قدری زیاد بوده که باعث شکسته شدن فک یا دندان بیمار شده است؛ با این کارها یک تشنج ساده منجر به اتفاقات بسیار ناگوار می شود.
اگر دو نفر بالای سر بیمار هستند، یک نفر نزد بیمار بماند و فرد دیگر باید به ۱۱۵ اورژانس اطلاع دهد تا رسیدگی های لازم را انجام دهد.
نکته مهم دیگر اینکه تشنج زیر ۲۰ دقیقه عوارض جدی ندارد، اعضای خانواده باید خونسردی خود را حفظ کنند.
مدت زمان حمله تشنج را نمی توان کاهش داد اما تشنج های بالای ۲۰ دقیقه بسیار نگران کننده هستند.
اگر کودکی یک بار تشنج کند، والدین باید نگران حمله‌های تشنج بعدی و حتی تا آخر عمر در او باشند؟
معمولاً تشنج عود نمی‌کند و قابل پیشگویی و پیشگیری هم نیست. در سنین پایین، مغز کودکان به افزایش درجه حرارت بدن حساس است، اما بیشتر آنها بعد از سن ۵ سالگی، دچار تشنج نمی‌شوند.
تشنج ناشی از تب، با مشکلات بعدی همراه نیست و روی مهارت‌های یادگیری و هوش کودک تاثیرگذار نخواهد بود. بچه‌هایی که تشنج می‌کنند به دارو نیاز ندارند، اما در کودکانی که زیر یک سال، (۴ تا ۱۲ ماهه) اولین ابتلا را داشته‌اند، سابقه خانوادگی تب و تشنج و صرع در آنها وجود دارد، یا بیش از دو بار و هر بار بیش از ۱۵ دقیقه این تشنج طول کشیده باشد، بیشتر باید مراقب باشند؛ از طرفی احتمال تشنج در پسرها بیشتر است.
کودک باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده، داروی ضدتشنج مصرف کند. هرگز نباید خودسرانه مقدار داروها را کاهش یا افزایش داد
چه شیوه‌های درمانی برای این مشکل وجود دارد؟
برای کودکانی که برای اولین بار دچار تشنج می‌شوند، درمانی انجام نمی‌شود، تصمیم‌گیری درمانی در موارد خاصی که ذکر شد و البته همراه با معاینه دقیق و شرح حال و انجام اقدام‌های تشخیصی از جمله آزمایش مایع مغزی نخاعی، سی‌تی‌اسکن و ام. آر. آی و بر اساس تصمیم‌گیری پزشک است و معمولا با داروهای خاصی انجام می‌شود.
نکته مهم در درمان این بیماری، ادامه روند درمان و توجه به توصیه‌های پزشک و پیگیری منظم است.
نکته‌ای در مورد مصرف داروها وجود دارد؟
بله، برخی والدین با توصیه‌های افراد غیرکارشناس، داروهای کودک را قبل از اتمام دوره‌های درمانی قطع می‌کنند، در حالی که کودک باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده، داروی ضدتشنج مصرف کند.
هرگز نباید خودسرانه مقدار داروها را کاهش یا افزایش داد.
طول درمان دارویی از شروع بیماری تا دو سال بعد از آخرین تشنج و بر اساس معاینه‌های پزشکی است؛ باید در دادن داروها مخصوصا شربت‌ها دقت کرد.
شربت‌های ساختنی باید با میزان توصیه‌شده آب، رقیق و قبل از مصرف کاملا تکان داده شوند تا غلظت دارو یکنواخت شود. باید توجه داشت که شربت‌ها رسوب می‌کنند و اگر خوب هم زده نشوند، قسمت‌های پایین غلظت بیشتری دارند و مسمومیت دارویی ایجاد می‌کنند.
همچنین باید توجه داشت که تغییر میزان برخی داروها با اندازه‌گیری سطح خونی آنهاست، بنابراین معاینه‌های دوره‌ای کودک بسیار مهم است.
نکته دیگر اینکه برخی داروها روی استخوان کودک تاثیر دارند و باید مکمل ویتامینی دریافت شود، لذا باید از کودکان مبتلا به حمله‌های تشنج همواره مراقبت کرد، بدون آنکه فعالیت جسمی‌شان محدود شود.
در زمان انجام کارهای حساس مثل شنا یا استحمام، حتما از نزدیک مراقب کودک باشند.
مهمترین توصیه به والدین این کودکان، پیشگیری از سرماخوردگی کودک است؛ والیدن نباید اجازه دهند کسانی که سرما خورده‌اند با کودکشان تماس داشته باشند، چون ابتلا به این بیماری و تب بالا برای کودک بسیار مضر است.
انتهای پیام/ایمنا
