روزنامه ها در زمانی که سایر رسانه ها هنوز شکل نگرفته بودند، پرچمدار انتقال اخبار و حوادث به مردم بوده اند. قدمت وجودی روزنامه، سبب شده است که با حضور رسانه های متعدد دیداری و شنیداری، هنوز از ابزارهای رسانه ای تأثیر گذار در جامعه باشد. روزنامه ها در جامعه ایران همانند دیگر جوامع به نمایندگی از یک حزب، جریان، دولت یا برخی از اشخاص شکل می گیرند. وظیفه آنها انتقال واقعیات جامعه در سطوح مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… می باشد. در واقع روزنامه‌ها باید بینش و دانش مخاطب را ارتقا دهند و موجب بصیرت بخشی افکار شوند.

یکی از روزنامه های ایران که نگرش و وابستگی اصلاح طلبانه دارد و در عین حال تلاش می کند منکر این مسئله شود روزنامه «آفتاب یزد» است. در این یادداشت تلاش می شود به نقد روشی این روزنامه پرداخته شود و با مثال هایی چند این موضوع تبیین خواهد شد.

روزنامه آفتاب یزد به  سردبیری مجتبی واحدی (که در حال حاضر از خارج نشینان و تحلیلگران صدای آمریکا در واشنگتن، بی بی سی، رادیو فردا، رادیو زمانه و سایر رسانه های مخالف نظام می باشد) و صاحب امتیازی منصور مظفری در سال ۱۳۷۹ تاسیس شد. آفتاب یزد در انتخابات ریاست جمهوری۱۳۸۴ و انتخابات ریاست جمهوری ایران ۱۳۸۸ در بین نامزدهای انتخاباتی از مهدی کروبی حمایت کرد که البته شاید بتوان گفت علت این حمایت، مجتبی واحدی بوده است چرا که وی در آن دوران مشاور کروبی بود.  مجتبی واحدی پس از فتنه ۸۸ باز هم به دفاع از فتنه گران پرداخت ولی پس از آن به خارج از کشور فرار کرد.

اگر چه مواضع منتقدانه این روزنامه در زمان دولت نهم آشکار است و طی آماری که گرفته شده است مطالب دارای جهت‌گیری منفی نسبت به دولت و مسئولان اجرایی بیش از همه روزنامه‌ها در این روزنامه  شکل گرفته است (+) اما آنچه عملکرد این روزنامه را طی سال های شکل گیری اش از سایر روزنامه ها متفاوت می سازد، موضعگیری آن در قبال فتنه ۸۸ می باشد. این روزنامه هیچ گاه عنوان فتنه ۸۸ را بر زبان نیاورد و همیشه از آن به عنوان «حوادث انتخابات ۸۸» نام برده است. حتی مدیر مسئول این روزنامه در دادگاه رسیدگی به اتهامات روزنامه آفتاب یزد در شعبه‌ ۷۶ دادگاه کیفری استان تهران در دفاعیات خود اینگونه ابراز داشت: «انتخابات ‌۲۲ خرداد و حوادث مرتبط با آن».(+)

به طور کلی روزنامه به عنوان یک رسانه قدیمی وظیفه دارد که از بین اخبار مهم روز گذشته مهمترین را انتخاب کند و به زیر چاب ببرد اما در مواردی اتفاق افتاده است که آفتاب یزد این رسالت را به درستی انجام نداده است، به عنوان مثال در شماره ۳۸۴۷ این روزنامه در تاریخ ۷/۰۶/۱۳۹۲ که در روز گذشته آن اخبار مهمی همچون دیدار مقام معظم رهبری با هیئت دولت صورت گرفته بود و یا تهدید سوریه توسط آمریکا اتفاق افتاده بود در صفحه اول این روزنامه هیچ نشانی از این اتفاقات مهم نبود؛ یعنی مهمترین اخبار در دو عرصه سیاست داخلی و سیاست خارجی کشور توسط این روزنامه نادیده گرفته شده است که از این اتفاقات در روند کاری این روزنامه زیاد دیده می شود.

یکی از روش های این روزنامه آن است که تلاش می کند کاستی های حاضر را به دوران دولت نهم منتسب نماید، نمونه اخیر این مسئله  در جریان دریافت «سبد کالا» بوده است. آفتاب یزد،  صف های طویل دریافت هدیه دولت جدید به مردم، را«نشانه ۸ سال بی تدبیری دانسته است.» این موضعگیری نشان می دهد که این روزنامه به جای نقد بی طرفانه، تبعات اینگونه هدیه دادن دولت و جلوه های نه چندان جالب این تصمیم را  به دولت قبلی مرتبط می کند.

چند نکته کلیدی در نقد این روزنامه:

۱) آفتاب یزد وابسته به اصلاح طلبان است و به صورت فصلی از یک چهره اصلاح طلب حمایت می کند، اما تلاش آن دارد خود را از آنان جدا بداند.

۲) در مقاطعی این روزنامه به جای حمایت از نظام به بلندگوی خارج نشینان تبدیل شد (زمانی پس از فتنه ۸۸ که عامل اصلی، مغز متفکر و سردبیر آن در لندن زندگی می‌کرد و لحظه به لحظه، آنچه رسانه‌های غرب، بی.‌بی.‌سی، صدای آمریکا و دیگر رسانه‌های صهیونیستی منعکس می‌شد همان‌ را در روزنامه‌ خود بازتاب می‌داد، در حالی که در واقع مدیرمسئول شخص دیگری بود، اما در اصل مدیریت در دست سردبیر قرار داشت).

۳) روزنامه آفتاب یزد به خاطر انعکاس دگرگونه فتنه ۸۸ و تحریف واقعیت‌های جامعه از معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی تذکر دریافت کرد که علت آن اینگونه بیان شد:

الف) عدم انعکاس شایسته برگزاری باشکوه و تاریخی مراسم عزاداری حسینی (ع) در سراسر کشور و تقلیل این حماسه ملی و مذهبی به رویدادی حقیر که آن را در سطح “درگیری‌های تعدادی از تریبون‌داران، وعاظ و مداحان سرشناس و حتی خطبای نماز جمعه علیه اصلاح‌طلبان و سران این جبهه” معرفی می‌کند.

ب) القای این ذهنیت که ایجاد بلوا و تشنج در جامعه توسط طرفداران دولت انجام می‌شود.

ج) حمایت از سخنان مذکور که با عبارات دوپهلو و تنش‌آفرینی مانند: “مرام حسین (ع) این بود که باید ایستاد ولو اینکه او را خارجی و خروج‌کننده علیه امیرالمومنین بدانند” موجب وهن قیام عاشورا و تشنج‌آفرینی در بین علاقه‌مندان به آن حضرت و نظام اسلامی کشورمان گردیده است.”

۴) رسانه ای که در دولت نهم معروف به منتقد دولت بود و مجلس را ارجح می دانست، چه شده که در حال حاضر همان مجلس را به عنوان مانع تراش دولت می داند. چهار سال از چاپ  این مطلب در روزنامه آفتاب یزد می گذرد: «در این شرایط (دولت نهم)، کسی می‌تواند تسلیم شدن دولت در برابر جایگاه رفیع مجلس را انتظار داشته باشد؟ آیا در حاشیه بعضی معرکه‌های سیـاسـی اخیر، جای مجلس و دولت عوض شده و یک کارگزار دولتی مـی‌تـوانـد بــه جــای پــاسـخـگــویـی نـسـبــت بـه کــوتــاهـی‌هـای رؤسـای خـــود، بـــرای مـجلـسـی‌هـا تـعـیـیـن تکلیف کند؟!» (سرمقاله ۲۲ دی ۱۳۸۸، روزنامه آفتاب یزد) چه شده است که برای اصحاب این روزنامه مجلس دیگر جایگاه رفیعی ندارد؟ به عبارت دیگر تغییر در حمایت از دولت به جای مجلس، بر عکس سیاست این روزنامه در دولت نهم از دیگر تاکتیک های این روزنامه است.

یکی دیگر از وقایع اخیر در ارتباط با آفتاب یزد، حضور سید محمد خاتمی به تازگی در جمع اصحاب این روزنامه است. وی در تأیید عملکرد این روزنامه ابراز داشته است: «آفتاب یزد یکی از مطبوعاتی است که خواسته روی پای خود بایستد و خود را نسبت به انقلا‌ب و ارزش‌های انقلا‌ب، به مصالح و امنیت کشور خود متعهد می‌دانسته و در عین حال می‌خواسته صدای مردم ما باشد و نسبت به ارتقای افکار عمومی، رساندن اطلا‌عات درست به جامعه با همه محدودیت‌های موجود خود را مسؤول می دانسته است».(+)

در همین زمینه باید گفت: آقای خاتمی، فتنه ۸۸ و اتفاقات روز عاشورا چیزی بود که بر خلاف آرمان های انقلاب و ارزش های آن و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود و رسانه ای که شما آن را به عنوان حامی ارزش های انقلاب می خوانید در طول این سال ها حتی حاضر نشده است واژه «فتنه ۸۸» را بر زبان بیاورد، این در حالیست که رهبر معظم انقلاب تا کنون ۴۴ مرتبه از وقایع سال ۸۸ با عنوان «فتنه» یاد کرده اند. موضوع تنها واژه نیست، بلکه بار معنایی است که واژه ها به همراه می آورند، روزنامه آفتاب یزد این واژه را بر زبان نمی آورد چرا که بار معنایی آن را در طول این سال ها قبول نداشته است؛

و نهایتاً اینکه آقای خاتمی صدای مردم ما «حماسه ۹ دی» بود که روزنامه آفتاب یزد آن را نشنید ونخواست ببیند.

منبع: صاحب نیوز