اصفهان شرق_سید روح الله رفعتی پور، حضرت امام خامنه ای(مدظله) در ماه مبارک رمضان امسال، در حوزه ی فرهنگ فرمان «آتش به اختیار» صادر نمودند: «… توصیه‌ی بعدی؛ تلاش جدّی و همه‌جانبه برای غلبه دادن گفتمان انقلاب در دانشگاه، نگویید در دانشگاه دیگر نمی شود کاری کرد؛ شنفتم این را که بعضی‌ها می گویند که «آقا، دیگر در دانشگاه نمی شود کاری کرد»؛ نه آقا، در دانشگاه خیلی می شود کار کرد، اتّفاقاً در دانشگاه باید کار کرد. چه کسی باید در دانشگاه کار بکند؟ شما. شما تشکّلها هستید که در دانشگاه باید کار بکنید. البتّه خطاب بنده در غیر از این جلسه به همه است؛ من به همه‌ی آن هسته‌های فکری و عملیِ جهادی، فکری، فرهنگی در سرتاسر کشور مرتّباً می گویم: هرکدام کار کنید؛ مستقل و به‌قول میدان جنگ، آتش‌به‌اختیار. البتّه در جنگ، قرارگاه مرکزی وجود دارد که دستور می دهد، امّا اگر چنانچه رابطه‌ی قرارگاه ‌قطع شد یا قرارگاه عیبی پیدا کرد، اینجا فرمانده دستورِ آتش‌به‌اختیار می دهد. خب شما افسرهای جنگ نرمید – قرار شد شما افسران جوان جنگ نرم باشید- آنجایی که احساس می کنید دستگاه مرکزی اختلالی دارد و نمی تواند درست مدیریّت کند، آنجا آتش‌به‌اختیارید؛ یعنی باید خودتان تصمیم بگیرید، فکر کنید، پیدا کنید، حرکت کنید، اقدام کنید»؛(1) به این معنا که در جامعه، مؤمنین برای فکر، تصمیم گیری، حرکت و اقدام نباید منتظر دیگران بمانند و به عبارت دیگر هرکسی باید به اندازه ی توان خویش در جهت پیشبرد جامعه ی اسلامی اقدام نماید. این موضوع، مبتنی بر فرمان الهی است که خداوند خطاب به پیامبر اعظم صلی الله علیه و اله فرمود: « قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَ فُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا…»(2) (بگو من فقط به شما يك اندرز مى‏ دهم كه دو به دو و به تنهايى براى خدا به پا خيزيد سپس بينديشيد…).

همان گونه که در آیه به وضوح مشهود است، خداوند متعال از مؤمنین خواسته که به صورت گروهی یا به شکل انفرادی در راه خدا قیام نمایند. به بیان دیگر خداوند به تک تک افراد جامعه امر فرموده که قیام لله کنند یعنی فرمان «آتش به اختیار» در چارچوب تعالیم دینی و در مسیر پروردگار صادر فرموده است. پس می توان این گونه نتیجه گرفت که آحاد مؤمنین در قبال جامعه و دین و تلاش برای حصول پیشرفت و تعالی در امت اسلام موظف اند. نکته ی قابل توجه آن که خداوند مؤمنین را به تفکر در این راه دعوت نموده است (ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا)؛ از این ترکیب واژه می توان فهمید که قیام در راه خدا باید همراه تفکر و مبتنی بر اندیشه باشد که این بخش را رهبر فرزانه ی انقلاب در بیان خویش در روز عید فطر به زیبایی تبیین نمودند: « «آتش به اختیار» به معنی کار فرهنگی خودجوش و تمیز است؛ آنچه ما گفتیم معنایش این است که در تمام کشور، جوانها و صاحبان اندیشه و فکر، صاحبان همّت، خودشان با ابتکار خودشان، کار را – کارهای فرهنگی را- پیش ببرند، منافذ فرهنگی را بشناسند و در مقابل آنها، کار انجام بدهند؛ آتش‌به‌اختیار، به معنای بی‌قانونی و فحّاشی و طلبکار کردن مدّعیانِ‌ پوچ‌اندیش و مدیون کردن جریان انقلابی کشور نیست».(3) بنابراین به هیچ عنوان نباید بدون محاسبه و برنامه ریزی اقدام نمود؛ چرا که اگر در فعالیت های جامعه ی اسلامی، بی نظمی، بی برنامگی و عدم محاسبه ی دقیق شرایط وجود داشته باشد، نه تنها اهداف مورد نظر محقق نخواهد شد، چه بسا باعث ایجاد مانع در مسیر تعالی جامعه و یا حتی موجب ضرر و زیان شود. به بیان دیگر در میدان جنگ و به هنگام «آتش به اختیار»، افراد نباید به سمت نیروهای خودی آتش بگشایند یا با رفتار نسنجیده باعث شوند موقعیت نیروهای خودی لو رفته و زمینه ی حمله و موفقیت دشمن و آسیب رسانی به جبهه ی خودی را فراهم آورند؛ و این همه فقط با دقت و سنجیده عمل کردن ممکن است.

از زمانی که رهبر انقلاب این فرمان را صادر نمودند، افراد مغرض یا نادانی به ایجاد شبهات مختلف روی آوردند؛ از جمله اینکه چرا ایشان یک اصطلاح نظامی را در عرصه ی فرهنگ استفاده کرده و محیط فرهنگی را تبدیل به میدان نظامی نموده اند؟

در پاسخ به این افراد باید گفت در عالَمِ واژه ها این گونه نیست که عبارات یا کلمات مخصوص به یک عرصه باشند و نتوان در حوزه های دیگر از آن ها استفاده کرد. به عنوان مثال ترکیب «Economic warfare» به معنای «جنگ اقتصادی» از جمله ی این موارد است که در این جا مفهوم جنگ در عرصه ی اقتصاد به کار رفته است؛ یا عبارت  «Water war» به معنای «جنگ آب» که در سال های اخیر و در پی بحران منابع آب و مسائل آن مطرح شده است. اما از همه ی این ها نزدیک تر به موضوع مورد بحث این نوشتار، ترکیب  «Soft war» به معنی «جنگ نرم» و  «Soft power» به معنی «قدرت نرم» است که به طور مشخص در حوزه ی فرهنگ در سطح بین الملل مطرح شده است. بنابراین، اشکال مطرح شده توسط بدخواهان، مخالفان و دشمنان نادان به هیچ عنوان وارد نیست، زیرا در موارد گوناگون و به وفور می توان این جایگزینی واژگان را در ادبیات سیاسی جهان یافت. این گونه القاء شبهات، صرفاً به خاطر آن است که طرف مقابل هیچ سخن منطقی و متقنی در برابر نظر مطرح شده ندارد و به همین دلیل به بیان مطالب سخیف و البته با ظاهری فریبنده روی می آورد تا هم موضوع اصلی را تحت الشعاع قرار داده و هم با ایجاد حواشی، مسیر پیش رو را دچار انحراف نماید.

ان شاءالله در بخش های بعدی یادداشت، به تبیین الزامات و ویژگی های کار فرهنگی از منظر رهبر حکیم انقلاب خواهیم پرداخت.

پی نوشتها:

1- بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان، 1396/3/17

2- سوره ی مبارکه ی سبأ، آیه ی46

3- خطبه‌های نماز عید فطر، 1396/4/5

انتهای پیام/