سرویس: دین و اندیشه 09:25 - سه شنبه 07 دی 1395

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

ضرورت امر به معروف و نهی از منکر/ توسعه دینی اساس سایر توسعه ها

اگر در آموزه های دینی نقش بی بدیل و غیر قابل انکار برای امر به معروف و نهی از منکر برشمرده اند بدان جهت است که نیروی محرکه ی هر تحول و توسعه ای می باشد. آنجا که از توسعه دینی سخن به میان می آید این نظارت به طور ویژه خود را نشان می دهد

به گزارش اصفهان شرق، توسعه دینی امروزه در کنار سایر توسعه ها مدنظر اندیشمندان و محققان حوزه دین واقع شده است. ضرورت توسعه بخشی به مباحث دینی هم در ساحت نظر و هم در حوزه عمل به سبب نقش آن در تعالی‌بخش بودن فرد و جامعه بر‌می ‌گردد و از آنجا که چنین تعالی و رشدی مورد پذیرش عقلای جامعه به طور خاص می باشد باید به بسترها، مولفه ها، ویژگی ها و چگونگی تحقق توسعه دینی اهتمام ورزید.

ضرورت رسیدن به این وضعیت مورد تردید یا انکار نیست چنانچه امروز توسعه انسان محور هم مورد توجه بسیاری از علمای حوزه مطالعات اجتماعی قرار گرفته است. اما سوال اصلی و مهم آن است که اولا چه معنایی از توسعه دینی مدنظر است و ثانیا ابزارهای شکل دهی به این مهم کدام است.

در معنای توسعه دینی اعتقاد به عمق بخشی به باورهای صحیح برگرفته از منابع دینی در سه حوزه باورها، رفتارهای مکلفانه و رفتارهای متخلفانه از یک سو و عمل کردن و پایبند بودن طیف گسترده افراد به این باورها از سوی دیگر است.

جامعه توسعه یافته بر اساس و پایه آموزه ها و آمیزه های دینی، جامعه ای استوار و بدور از انحرافات اخلاقی، سیاسی، فکری اجتماعی و اقتصادی است. در یک معنا این همان امت قرآنی است که آیات قرآن با تعابیر پسندیده از آن یاد می کند.

در این جامعه مواسات دینی به عنوان یک ابزار کارآمد در مسیر توسعه بخشی دینی خود را نشان می دهد و این باور را به جامعه مومنانه یادآوری می کند که رسیدن به این آرمان و مطلوب دینی که دور از دسترس هم نیست باید در مقام عمل و نه صرفا در اندیشه ها و قلم ها باقی بماند.

توسعه دینی اگر اساس سایر توسعه ها قرار گیرد جهت گیری مناسب و دین باورانه در تمام شئون اجتماعی را به دنبال دارد چنانچه نگاه دین محورانه فردی را هم به خوبی نمایان می کند. توسعه دینی از یک طرف با مدنظر قرار دادن نیت افراد آنها را به داشتن انگیزه الهی در تمام رفتارها تشویق بلکه در مواردی مکلف می کند و از طرف دیگر آنها را به جدیت و تلاش مستمر و پیگیر در راه رسیدن به اهداف دینی وا می دارد.

جامعه ای عملگرا و فارغ از حاشیه های پر هزینه و کم سود و بهره مند از آرامش روح و روان و فاصله داشتن از فسق و بداخلاقی ها آورده یک توسعه دینی بر پایه آموزه های ناب محمدی (ص) است.

ضرورت امر به معروف و نهی از منکر

بدیهی است که ضمانت اجرای رسیدن به این نیاز دیرین و ضرورت امروز امربه معروف و نهی از منکر است. اگر در آموزه های دینی نقش بی بدیل و غیر قابل انکار جایگزین برای امر به معروف و نهی از منکر برشمرده اند بدان جهت است که نیروی محرکه هر تحول و توسعه ای است.

آنجا که از توسعه دینی سخن به میان می آید این نظارت به طور ویژه خود را نشان می دهد.

باور به این معنا لازم است که هر فرد مومن از یک شخصیت دینی جهانی برخوردار است که باید به لوازم و تکالیف ناشی از آن متعهد و پایبند بوده، نگاه امر به معروف و نهی از منکر به تک تک افراد جامعه داشته باشد.

این نظارت همگانی و گسترده طیف فراگیری از مطالبات را در برابر یکدیگر به وجود می آورد. احساس مسئولیت مشترک با عنایت به ضرورت پاسخگو بودن در محضر حضرت رب العالمین آنچنان انگیزه ای را در آحاد جامعه به وجود می آورد که برای تحقق یک توسعه دینی بر مدار آموزه های نبوی و علوی به افق های بلند بیندیشد و خود را برای رسیدن به آن در یک حالت دائمی پالایش قرار دهند.

عملی شدن این مهم نیاز به خرد جمعی و اندیشه های بلند دارد و بدون حضور معنادار و علمی جامعه ایمانی نه تنها اتفاق مهمی رخ نخواهد داد بلکه باعث کم ارزش شدن جایگاه امر به معروف در اذهان عمومی می شود. امید آنکه حضور عالمانه فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی این مهم را عینیت بخشد.

 

انتهای پیام/ ندای اصفهان

همچنین بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

توجه: از انتشار نظرات توهین آمیز معذوریم.