گوهریان؛ فوق تخصص جراحی تیروئید
رژیم غذایی کمید عامل ابتلا به سرطان تیروئید/ آشنایی با مراقبتهای پس از درمان سرطان تیروئید
سرطان تیروئید در سنین جوانی و میانسالی شیوع دارد و در خانمها شایعتر است. در اکثر مواقع این سرطان به طور کامل از بین میرود و ویژگی مهم سلولهای سرطانی تیروئید که آنها را از بقیه سرطانها جدا میکند، این است که ید را بشدت جذب میکند.
به گزارش اصفهان شرق، سرطان تیروئید سرطانی است که از غده تیروئید شروع می شود؛ غده تیروئید در جلوی گردن و زیر حنجره واقع شده است. این غده در حالت عادی، با لمس گردن، احساس نمی شود. هنگامی که یکی از قسمت های تیروئید ورم کند، این غده را در زیر گردن احساس می کنید.
بارزترین ویژگی سرطان تیروئید احساس برآمدگی در گلوست. البته بزرگ شدن تیروئید میتواند در کنار سرطان دلایل بسیار زیاد دیگری نیز داشته باشد.
در این خصوص با “دکتر وحید گوهریان، فوق تخصص جراحی ریه، تیروئید، سینه و دستگاه گوارش” به گفتگو پرداختیم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد:
در مورد انواع برآمدگی های تیروئید توضیح دهید.
در ابتدا باید بگوییم انواع برآمدگی ها به دوقسم هستند؛ خوش خیم و بدخیم که ندول های خوش خیم سرطانی نیستند. این سلول ها به سایر نقاط بدن پخش نمی شوند. حدود 90 درصد از برآمدگی های تیروئید، خوش خیم می باشند.
ندول های بدخیم سرطانی هستند. این سلول ها می توانند در بدن پخش شوند. پخش شدن سلول های سرطانی را متاستاز می خوانند. این سلول ها می توانند وارد جریان خون و یا سیستم لنفاوی گردند.
علت سرطان تیروئید چیست؟
سرطان تیروئید با پارهای از شرایط وراثتی مرتبط است، اما علت دقیق سرطان های تیروئید شناخته نشده است..
DNA مواد شیمیایی موجود در هر یک از سلولهای ما است که ژن های ما را میسازد ( دستورالعمل چگونگی عملکرد سلول ها). اگرچه بیشتر سرطان ها به واسطه تغییرات ژنی وراثتی ایجاد نمیشوند.
در این موارد، ژن در طول زندگی یک فرد تغییر میکند. این تغییر ممکن است زمانی رخ دهد که DNA یک سلول توسط یک عامل محیطی، مانند اشعه های رادیواکتیو، آسیب میبیند، و یا ممکن است بدون یک علت خارجی و ناشی از رویدادهای تصادفی باشد که گاهی در داخل یک سلول اتفاق میافتد.
انواع سرطان تیروئید را توضیح دهید.
سرطان ها به چند قسم تقسیم بندی می شوند که شامل:
سرطان “پاپیلاری” تیروئید: چندین جهش (تغییر ) DNA در سرطان پاپیلاری تیروئید یافت شده است. بسیاری از این سرطان ها تغییراتی در قسمت های خاصی از ژن RET ایجاد میکنند. فرم تغییر یافته این ژن، که به انکوژن PTC معروف است، در حدود10٪ تا 30٪ از کل سرطان های پاپیلاری و در درصد بیشتری از این سرطان ها در کودکان یافت میشود و یا با اشعههای رادیواکتیو در ارتباط است.
سرطان “فولیکولار” تیروئید: تغییرات ایجاد شده در انکوژن RAS در ایجاد برخی از سرطان های فولیکولار تیروئید نقش دارد.
سرطان تیروئید “آناپلاستیک”: در این نوع سرطانها برخی از جهش هایی که در بالا شرح داده شد، ایجاد میشوند و اغلب باعث تغییراتی در ژن سرکوبگر تومور TP53 و انکوژن CTNNB1 میشوند.
سرطان “مدولاری” تیروئید: افرادی که به سرطان مدولاری تیروئید(MTC) مبتلا هستند، دارای جهش در بخشهای مختلف ژن RET در مقایسه با بیماران سرطان پاپیلاری میباشند.
عوامل مؤثر در سرطان تیروئید کدامند؟
دانشمندان موفق به کشف چندین عامل خطرکه احتمال ابتلای فرد به سرطان تیروئید را افزایش میدهد، شدهاند.
یکی از این عوامل جنسیت و سن است. بنابر دلایل نامشخص، سرطان تیروئید (مانند تقریبا تمام بیماری های تیروئید) در زنان حدود 3 برابر بیشتر نسبت به مردان رخ میدهد. سرطان تیروئید میتواند در هر سنی فردرا مبتلا سازد، اما در زنان (اغلب در دهههای 40 و 50 زندگی) زودتر از مردان (معمولاً در دهه های 60 و 70 زندگی) به اوج خطر خود میرسد.
وراثت و سوابق خانوادگی و اشعه های رادیواکتیو از دیگر عوامل ابتلا به این نوع سرطان است. قرار گرفتن در معرض اشعه رادیواکتیو یک عامل خطر ثابت شده برای سرطان تیروئید است. منابع چنین اشعههایی شامل درمان های پزشکی خاص و اشعههای ناشی از حوادث نیروگاه و یا سلاح های هسته ای است. سابقه درمان سر یا گردن با اشعههای رادیواکتیو در دوران کودکی یک عامل خطر برای سرطان تیروئید است.
علائم سرطان تیروئید چیست؟
توجه فوری به علائم و نشانهها بهترین راه برای تشخیص زودهنگام سرطان تیروئید است. سرطان تیروئید میتواند هر یک از علائم و نشانه های زیر را ایجاد کند:
وجود ریز توده در گردن که گاهی با رشد سریع همراه است
تورم در گردن
درد در ناحیه جلویی گردن، که گاهی اوقات به گوش ها نفوذ میکند
خشن شدن صدا یا دیگر تغییرات صوتی بدون بهبودی
مشکل بلع
مشکلات تنفسی
سرفه مداوم که ناشی از سرماخوردگی نیستد
درصورت مشاهده هر یک از این علائم و نشانهها، فوراً پزشک خود را مطلع سازید. بسیاری از این علائم همچنین میتوانند ناشی از شرایط غیرسرطانی یا حتی دیگر سرطانهای ناحیه گردن باشند. وجود توده در تیروئید شایع است و این تودهها معمولا خوشخیم هستند.
در خصوص روش تشخیص سرطان تیروئید توضیح دهید.
سرطان تیروئید ممکن است پس از رجوع یک فرد به پزشک به علت مشاهده نشانهها تشخیص داده شود و یا ممکن است در طول یک آزمایش فیزیکی معمولی یا سایر آزمایشات مشخص شود.
در ابتدا از شما سوالاتی در مورد عوامل خطر احتمالی، علائم، و دیگر مشکلاتسلامتی پرسیده میشود. اگر کسی در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان (به خصوص سرطان مدولاری تیروئید) یا تومورهایی به نام “فئوکروموسیتوما” را داشته است ،
باید پزشک خود را مطلع سازید، زیرا ممکن است در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری باشید.
در مرحله بعد نمونه برداری است. تشخیص قطعی سرطان تیروئید با نمونه برداری انجام میگیرد که در آن تعدادی سلول از منطقه مشکوک برداشته شده و در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرند. اگر پزشک شما نمونه برداری را لازم دانست ، سادهترین راه برای تشخیص اینکه آیا یک توده یا نودل تیروئید سرطانی است یا خیر، “آسپیراسیون” با سوزن نازک (FNA)است. (نمونه برداری از تیروئید). این نوع از نمونه برداری معمولً می تواند در مطب پزشک یا کلینیک انجام شود.
عکسبرداری ممکن است به دلایل مختلف از جمله برای کمک به پیدا کردن نواحی مشکوک که ممکن است سرطانی باشند، انجام شود. هدف از عکسبرداری آگاهی از میزان پیشرفت سرطان در بدن و کمک به درمان آن است.
روش دیگر سونوگرافی است که در سونوگرافی از امواج صوتی برای گرفتن تصویر از قسمت های مختلف بدن استفاده میکند. یا اسکن ید رادیواکتیو میتواند برای تعیین اینکه آیا وجود توده در گردن سرطان تیروئید است یا خیر، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای آگاهی از میزان پیشرفت سرطان در افرادی که در حال حاضر مبتلا به سرطان های مختلف تیروئید (پاپیلاری، فولیکولی، یا هرتل سل) هستند، استفاده میشود. از آنجایی که سلول های سرطان مدولاری تیروئید قادر به جذب ید نیستند، اسکن ید رادیواکتیو برای این نوع سرطان مورد استفاده قرار نمیگیرد.
اگر شما به سرطان تیروئید تشخیص داده شده (به خصوص سرطان فولیکولی تیروئید) مبتلا هستید، ممکن است که یک رادیوگرافی ساده اشعه ایکس از قفسه سینه شما انجام شود تا مشخص شود که آیا سرطان به ریههای شما نفوذ کرده است یا خیر.
روش درمان سرطان تیروئید چگونه است؟
تصمیم گیری در مورد درمان بسته به نوع و مرحله سرطان تیروئید، ممکن است به بیش از یک نوع درمان نیاز داشته باشد
گزینه های درمانی برای سرطان تیروئید میتواند شامل جراحی، درمان با ید رادیو اکتیو، درمان هورمون تیروئید، پرتودرمانی خارجی، شیمی درمانی، درمان هدفمند است. اغلب 2 یا بیشتر از این درمان ها همراه با هم به کار گرفته میشوند.
البته بیشتر سرطان های تیروئید قابل درمان هستند، به خصوص اگر در نواحی دور از دسترس بدن پخش نشده باشند. اگر سرطان قابل درمان نباشد، هدف از درمان ممکن است حذف و یا نابودکردن سرطان تا حد امکان و ممانعت از رشد، گسترش، و یا بازگشت آن تا طولانیترین زمان ممکن باشد. گاهی اوقات هدف از درمان است بهبود (تسکین) علائم مانند درد یا مشکلات تنفسی و بلعی است.
مراقبت های پس از درمان سرطان تیروئید شامل چه مواردی است؟
پس از تکمیل درمان، شما باید همچنان تحت نظر پزشک خود باشید. مراجعات پس از درمان به پزشک بسیار حائز اهمیت است. در طول این مراجعات، پزشک در مورد علائم شما خواهد پرسید، شما را معاینه خواهد کرد، و ممکن است آزمایش خون یا آزمایش تصویربرداری مانند اسکن ید رادیواکتیو و یا سونوگرافی برای شما تجویز کند.
پیگیری پس از درمان برای پیشگیری از عود سرطان یا گسترش آن و همچنین عوارض جانبی احتمالی درمان های خاص نیاز است. اکنون زمان آن است که هر گونه سوال را از تیم پزشکی خود بپرسید و دغدغه ها و نگرانی های احتمالی خود را با آنها در میان بگذارید.
اکثر مردم پس از درمان به خوبی زندگی میکنند، اما مراقبت پس از درمان ممکن است تا آخر عمر ادامه داشته باشد. این مراقیت بسیار مهم است چرا که بسیاری از سرطان های تیروئید به کندی رشد میکنند و حتی می توانند 10 تا 20 سال پس از درمان اولیه عود کنند. تیم پزشکی شما توضیح میدهد که چه آزمایشاتی نیاز است و چند وقت یکبار باید انجام شود.
انتهای پیام/ایمنا