به گزارش اصفهان شرق، نشست تخصصی مادران با حضور حجت الاسلام حسین دهنوی و موضوع تربیت دینی فرزندان در آغاز دهه محرم در مرکز احیاء اندیشه و سیره ی علوی برگزار شد.
در این نشست دهنوی ضمن اشاره به شرایط زندگی در دوران معاصر و فساد موجود و اینکه امروزه بستر انحرافات فراهم است، پرسید: «آیا ما می توانیم بچه ها را تربیت یافته ی دینی کنیم؟» و تاکید کرد که این امر امکان پذیر است به شرطی که به نکاتی که در ادامه خواهم گفت توجه و عمل شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا بعضا فرزندان ما تا زمانی که تحت نظارت و کنترل ما هستند رفتارهای صحیح از خود بروز می دهند اما مثلا وقتی به دانشگاه می روند دست از حجاب یا نماز و اعمال دینی برمی دارند گفت: با رعایت نکات کلیدی در امر تربیت می توان کاری کرد که بچه های ما در هیچ فضایی دست از ارزش هایشان برندارند و مثل ابراهیم در آتش بروند و نسوزند، آنچه که در این رابطه بسیار اهمیت دارد رفتار و برخورد ماست.
وی افزود: سوال می پرسند که ما تربیت دینی را از کی آغاز کنیم؟ ۳ سالگی؟ ۷ سالگی؟ یا دوره ی نوجوانی؟ از حکیمی پرسیدند تربیت از کی آغاز می شود گفت از ۲۰ سال قبل از تولد!

دهنوی توضیح داد: البته من این حرف را اغراق می دانم اما حداقل باید گفت که تربیت از زمان ازدواج آغاز می شود، مهم است که خانم و آقا با همتای خود ازدواج کنند، چرا که فرزند ما برای تربیت به دو بال پدر و مادر احتیاج دارد؛ اگر یکی از این بالها شکسته باشد امکان تربیت دینی خیلی سخت است.

قبل از انعقاد نطفه

این کارشناس مذهبی در ادامه بیان کرد: بعد از انتخاب همسر مناسب شروع تربیت از زمان انعقاد نطفه خواهد بود، که در این خصوص به چند نکته باید توجه داشت:
۱٫ اهمیت به صفای نفس و جلا دادن و پاک کردن جان و دل؛ اولیاء خدا قبل از انعقاد نطفه چله می گرفتند، ۴۰ روز از همسر خود فاصله می گرفتند و روزه دار و شب زنده دار بودند. البته در شرایط کنونی این امر به سادگی امکان پذیر نیست، اما حداقل کاری که می توان کرد این است که ۴۰ روز به طور ویژه مراقب خود باشیم، گناه کبیره نکنیم و در صغایر اصراری نداشته باشیم.
۲٫ دقت در کسب و خوردن لقمه ی حلال، اگر نطفه ای از لقمه حرام شکل بگیرد امر تربیت خیلی دشوار خواهد شد.
۳٫ طهارت جسم در کنار طهارت روح. قبل از خلوت، خانم و آقا حتما وضو بگیرند.
۴٫ دعا کردن؛ اللهم الرزقنی ولدا وجعله تقیا زکیا لیس فی خلقه زیاده و لانقصان وجعل عاقبته الی خیر.
۵٫ گفتن استعاذه و سپس بسم الله قبل از انعقاد نطفه.
۶٫ در هنگام انعقاد نطفه هم زن و هم مرد مراقب اندیشه ی خود باشند و ذهنشان پاک باشد.

وظایف زمان بارداری
وی به اهمیت دوران بارداری اشاره کرد و گفت: در زمان بارداری وظیفه ی پدر در رعایت دو نکته خلاصه می شود:

۱٫ تلاش برای کسب روزی حلال.
۲٫ کمک به حفظ آرامش مادر. ما در این سالها به این نتیجه رسیدیم که یکی از علل پرخاشگری عصبی بچه ها، هیجانات مادر در دوران بارداری است، بچه های پرخاشگر را درست نمی توان تربیت کرد، بچه باید آرام باشد تا زمینه ی تربیت دینی در او فراهم شود.
وی تاکید کرد: اما رسالت اصلی تربیت در دوران بارداری به عهده ی مادر است؛ مادرها دقت کنند بویژه در این دوران از لقمه هایی که می دانید حلال نیست استفاده نکنید، هر تصویری را نبینید، تصاویر مستهجن روح مادر را آلوده می کند و این آلودگی غیر مستقیم به جنین منتقل می شود. تصاویر زشت و صحنه های دلخراش نگاه نکنید، به چهره های نورانی عالمان باتقوا نگاه کنید، هر نوا و صدایی را گوش ندهید.
وی توضیح داد: در دوران بارداری برعکس بقیه ی دوره های تربیت، صوت اهمیت بیشتری نسبت به تصویر دارد چرا که تصویر به طور غیر مستقیم بر فرزند اثر می گذارد اما صدا را جنین می شنود. وقتی جنین وارد ماه پنجم می شود دستگاه شنواییش شکل می گیرد. فیلم مستندی با عنوان «تولد یک مغز» تولید شده که در آن در رحم یک خانم یک میکرو دوربین کار گذاشتند و از زمان لقاح تا تولد را فیلمبرداری کردند؛ از ماه پنجم وقتی مادر موسیقی گوش می دهد جنین در رحم حرکت می کند.

وظایف زمان خردسالی

دهنوی تصریح کرد: وقتی بچه به دنیا می آید ضمیر خودآگاهش گرچه فعال نیست اما ضمیر ناخودآگاه و ذهن ناهوشیارش فعال است و تاثیر می پذیرد. این تاثیرات در آینده خودش را نشان می دهد و اگر بپرسید کار بر روی خودآگاه را از چه زمان شروع کنیم، خواهیم گفت از ۳ سالگی. از سه سالگی کار جدی را بر ضمیر خودآگاه آغاز می کنیم.

وی با اشاره به روایات گفت: از نظر علمی ثابت شده که حس مذهبی و دینی بچه ها از سه سالگی بیدار می شود. به دینتان افتخار کنید که در ۱۴ قرن پیش امام باقر علیه السلام فرمودند «در سه سالگی لااله الا الله را به کودک تعلیم دهید در ۴ سال شهادت به نبوت پیامبر اکرم را، در ۵ سالگی قبله، در ۶ سالگی وضو و در ۷ سالگی نماز را به او یاد دهید.» این حدیث نشان می دهد که زیر ۷ سال آموزه های دینی را تدریجی و قطره ای باید به فرزنمان تزریق کنیم.

کودکی و نوجوانی

وی اذعان کرد: زیر ۷ سال زمان سیادت فررند ماست و نه زمان آموزش مستقیم؛ البته معنای سیادت این نیست که هرچه گفت قبول کنیم بلکه منظور این است که درصد بالایی از خواسته هایش منطقی است و باید جواب داد و نباید جلوی آزادی های منطقی او را گرفت و باید گذاشت بازی کند. ۷ سال دوم عبد و مطیع است یعنی آموزش پذیر می شود و از معلم خود اطاعت می کند.

دهنوی به اشتباه رایجی در تفسیر این حرف اشاره کرد و گفت: خیلی تصور می کنند در ۷سال دوم هرچه می گوییم فرزند باید گوش دهد و قبول کند و این تصور خطرناکی است چرا که دو سه سال پایانی ۷ سال دوم آغاز دوره ی نوجوانی است و اولین ویژگی نوجوان جسارت و سرکشی و عصیانگری است، و این توقع نابجایی است که هرچه ما می گوییم توسط او پذیرفته شود.
این استاد حوزوی ضمن انتقاد از وضعیت آموزشی کشور بیان کرد: در کشور ما متاسفانه بچه ها از ۶ سالگی وارد چرخه ی آموزشی می شوند درحالی که طبق آموزه های اسلام از ۷ سالگی باید آموزش مستقیم شروع شود. باید اجازه داد که بچه ها ۷ سال اول را بازی کنند و تحت آموزش های فشرده و مستقیم نباشند، بنده با حفظ قرآن به صورت فشرده زیر ۷ سال مخالفم.

بلوغ تا جوانی
وی در پاسخ به این سوال که عبادت بچه ها را از چه زمان باید آغاز کرد گفت: عبادت بچه ها باید از دو سال قبل از تکلیف شروع شود. سن تکلیف پسران یا با ظهور نشانه های بلوغ است و یا ۱۵ سال قمری که می شود ۱۴ سال و ۶ ماه، و در دختران سن تکلیف ۸ سال و نه ماه است، بنابراین برای تشویق پسران به عبادت باید از کلاس ششم و برای دختران از کلاس دوم اقدام کنیم.

دهنوی این حدیث منسوب به پیامبر اسلام (ص) را ضعیف خواند که می گوید: «از ۷ سالگی فرزندتان را به نماز امر کنید و از ۱۰سالگی به خاطر ترک نماز کتکش بزنید».

دهنوی معتقد است: این روایت سند ضعیفی دارد و ما به آن توجه نمی کنیم و با عقل هم جور نیست، خود خدا گفته است ۱۵ سال قمری بچه به تکلیف می رسد پس چطور ممکن است پیغمبر بگوید در ده سالگی به علت ترک نماز نوجوان را کتک بزنید؟

او توضیح داد: ما دو سال قبل از تکلیف فرزند را تشویق به نماز خواندن می کنیم، آن هم آرام آرام و بدون فشار، و من خواهش دارم که فرزندان خود را تحت فشار عبادت های زودهنگام قرار ندهید.

ترغیب و تربیت دینی
این کارشناس فرهنگی به معرفی ۶ روش برای ترغیب و تربیت دینی فرزندان پرداخت که اشاره می کنیم:
۱٫ روش الگویی: کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم: مردم را به غیر زبانتان به ارزش ها بخوانید؛ خودتان عمل کنید. اولیا و بزرگان ما خیلی اهل حرف نبودند، خودشان عمل می کردند و بچه ها یاد می گرفتند.
۲٫ روش القای غیر مستقیم: این روش بویژه برای نوجوانان مفید است. تا ۱۱ سالگی بچه ها کودک هستند و ما می توانیم مستقیما القا کنیم، گارد نمی گیرند، اما از دوره ی نوجوانی پند ناپذیر می شوند، مقاومت روانی پیدا کرده و لج می کنند. یکی از روش های القای غیر مستقیم هدیه ی کتاب است.
۳٫ استفاده از تشویق: اعم از مادی، معنوی و روانی؛ یک نگاه محبت آمیز، بوسیدن، نوازش و یا جمله ی محبت آمیز می تواند تشویق باشد. اگر می خواهید تشویق های مادی انجام دهید به شکل روتین و منظم نباشد، چون باعث شرطی شدن می شود.
۴٫ استفاده از عنصر عاطفه و محبت: مهربانی و عطوفت لازم است. بعضا متاسفانه دیده می شود که مخصوصا آقایان خیلی خشن و زمخت با بچه ها رفتار می کنند. زور و قلدری ممکن است عامل بازدارنده باشد اما اصلاح کننده نیست.
۵٫ استفاده از تلقین به نفس: جمله هایی رابه ضمیر ناخودآگاه فرزندتان القا کنید مثل اینکه بلند بگویید خدا را شکر که چنین دختر باحجابی دارم.
۶٫ روش تداعی معانی: در این روش ما یک آموزه را با یک خاطره ی خوب همراه می کنیم به گونه ای که هرگاه آموزه تکرار شود خاطره تداعی شود و بلعکس، مثلا بردن بچه به پارک بعد از مسجد.
در پایان نشست استاد حسین دهنوی به سوالات مادران در رابطه با موضوع بحث پاسخ گفت.

انتهای پیام/ندای اصفهان