تحلیل از کودتای نافرجام در ترکیه؛
از احتمال بالای عاملیت فتح الله گولن تا فرضیه کودتای ساختگی اردوغان
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نظامیان طرفدار فتح‌الله گولن را به راه‌اندازی کودتا متهم کرده است.
به گزارش اصفهان شرق، حمید قدسی آذر/ با استقرار گسترده نیروهای نظامی ترکیه در آنکارا پایتخت این کشور، مسدود ساختن تمامی خطوط ارتباطی به پایتخت ترکیه، کودتایی بزرگ در این کشور رقم خورد اما این کودتا چندان دوام نیاورد و پس از چندین ساعت با حضور طرفداران اردوغان در خیابان‌ها، عدم همراهی پلیس و دستگاه امنیتی این کشور با کودتاگران و عدم چراغ سبز دولت‌های خارجی شکست خورد. سرعت شکست کودتا که به واسطه مقاومت اندک کودتاگران رخ داد، این گمانه‌زنی را از سوی خبرنگاران مخالف دولت ترکیه در پی داشته که آنچه رخ داده، یک نمایش سیاسی بوده است.
بر اساس تصاویری که تاکنون منتشر شده، علاوه بر سیل سربازان به پایتخت ترکیه، تانک‌ها نیز برخی مسیرهای اصلی آنکارا را مسدود کرده‌اند و یک کودتای بزرگ را رقم زده‌اند. ارتش هم‌زمان با مسدود کردن همه راه‌های زمینی و هوایی دسترسی به پایتخت ترکیه، عملیات خلع سلاح بخشی از پلیس ترکیه را سرعت بخشیده است. پرواز جنگنده‌های ترکیه را در ارتفاع پایین نشان می‌دهد که بیشتر برای رعب آفرینی کارکرد دارد.
نخست‌وزیر ترکیه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی NTVاز یک شبه کودتا در ترکیه از سوی برخی عوامل ارتش سخن گفت، مردم ترکیه را به آرامش دعوت کرد و این‌گونه اقدامات را علیه دموکراسی خواند. بینالی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه گفته است آن دسته‌ای که در ارتش اقدامات امشب را انجام داده‌اند بالاترین هزینه را خواهند پرداخت. نخست‌وزیر ترکیه گفت نیروهای امنیتی فراخوانده شده‌اند تا هر آنچه که لازم است را انجام دهند.
هم‌زمان با این موضع‌گیری‌ها، در حالی که برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه از سوی نیروهای امنیتی این کشور به نقطه‌ای امن منتقل شده، CNN گزارش داده اردوغان در تعطیلات بوده و با آرام شدن اوضاع هواپیمای وی در فرودگاه استانبول به زمین نشسته است.. پیش‌تر اعلام شده بود اردوغان از کاخ ریاست جمهوری فرار کرده است.
از سوی دیگر، گروه ائتلاف ارزش‌های مشترک به‌عنوان یکی از گروه‌های مرتبط با فتح‌الله گولن که متهم به هدایت جریان کودتا است طی بیانیه‌ای حمایت از کودتا را تکذیب کرد.
به گزارش وب‌سایت گروه ائتلاف ارزش‌های مشترک، این گروه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است: ما هرگونه مداخله نظامی در امور سیاسی ترکیه را تکذیب می‌کنیم.
این در حالی است که مقام‌های ترکیه‌ای پیش‌تر از این فتح‌الله گولن را به عنوان فرمانده کودتا معرفی کردند.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نظامیان طرفدار فتح‌الله گولن را به راه‌اندازی کودتا متهم کرده است.
با ادامه وضعیت موجود می‌توان احتمال داد که تا ساعات پایانی روز آینده غائله فیصله یابد. در این میان دو تحلیل عمده برای حوادثی که رخ داد وجود دارد که گذر زمان در مورد آن‌ها قضاوت خواهد کرد:
۱) این کودتا توسط نیروهای جریان گولن در بدنه ارتش سازماندهی شده است. این کودتا پس از آن رخ داد که جریان نظامی گولن متوجه شده است که با کودتا یا بدون کودتا ریشه‌کن خواهد شد. بنابراین طی یک اقدام ماهرانه دست به کودتای این شب زدند. مشکل اصلی جریان پایین بودن درجات نظامی این افراد از سطح عالی ژنرالی بود که همین امر منجر می‌شد که در کوتاه‌مدت امکان کودتای فراگیر توسط گولنی‌ها در ارتش وجود نداشته باشد و آن‌ها در بدترین حالت می‌توانند خرابکاری انجام دهند. تیم کودتا کننده در اولین اقدام تلویزیون دولتی را تسخیر کرده و از این طریق با ایجاد رعب در کشور وارد فاز مدیریت صحنه در ترکیه شده است. در ادامه با در دست گرفتن ساختمان‌های مدیریت شبکه‌های خصوصی بخش قابل توجهی از کشور را از مشاهده تلویزیون محروم کرده و اینترنت را نیز قطع کرده است. اصلی‌ترین نیروهای عامل در این کودتا نیروی هوایی و ژاندارمری (یعنی نیروهای تحت نفوذ گولن) بوده‌اند و نه نیروی زمینی که تاکنون همواره وظیفه اصلی کودتاها را بر عهده داشته است و همین امر احتمال عاملیت جریان گولن در این کودتا را بیشتر می‌کند..
۲) دومین فرضیه بر آن است که این کودتا نمایش سیاسی از سوی اردوغان بوده است تا با استفاده از شرایط بحرانی ایجاد شده دست به تضعیف ارتش زده و امکان کودتاهای اصلی که می‌توانست در آینده گریبانگیر او شود را از بین ببرد. در صورت موفقیت اردوغان و حزب حاکم توان اردوغان بیشتر از پیش خواهد شد. در این صورت امکان قدرت‌نمایی بیشتر برای اردوغان به عنوان یک رهبر وحدت‌بخش و یک قهرمان ملی نشان می‌دهد.
ائل
