بودجه بلاتكليف 95؛
بازار نفت آتش گرفت
افزایش تولید عربستان در سال ١٩٨۵ برای تحت فشار گذاشتن ایران در جنگ و پذیرش قطعنامه بود و امروز به نظر میرسد همین سناریو برای مقابله با توافق هستهای ایران اجرائی میشود.
به گزارش اصفهان شرق؛ به نقل از صاحب نیوز، قیمت نفت های معروف جهان به زیر ۳۰دلار سقوط کرد تا سبد نفتی اوپک نازل ترین قیمت را در طول۲۰سال اخیر تجربه کند.
سال گذشته قیمت پیش بینی شده نفت در بودجه ۹۴با قیمت های برآورد شده توسط کارشناسان متفاوت بود با این وجود مقاومت هایی در دولت و مجلس برای جلوگیری از کاهش قیمت پیشنهادی نفت در بودجه انجام شد که نتیجه ای به غیر از کسری بودجه نداشت.
همین اتفاق در بودجه سال آینده نیز رخ داده تا علی رغم سقوط قیمت ها، برای سال آینده قیمت نفت۴۰دلار برای هر بشکه درنظر گرفته شود.
در حال حاضر در بازار جهانی نفت علی رغم سقوط آزاد قیمت ها اما عرضه بیش از نیاز است، این وضعیت را اجلاس اوپک نیز نتوانست ساماندهی کند. در حقیقت نخستین جرقه افزایش تولید از سال۲۰۰۸ و با افزایش تولید نفت آمریکا زده شد.
در آن زمان این رشد توزیع با تحریم نفت ایران و کاهش صادرات نفت سوریه به دلیل جنگ داخلی و حمله داعش خنثی شد تا بازار سقوط نفت را تجربه نکند.
دومین رشد عرضه توسط آمریکا و در سال ۲۰۱۳ رقم خورد و کاهش توزیع نفت ایران و سوریه را نه تنها پوشش داد بلکه از سقف تقاضا نیز عبور کرد.
در عین حال بخشی از مشکلات منطقه خاورمیانه نیز کاهش یافت و عرضه نفت توسط عراق و عربستان افزایش یافت وعرضه نفت سوریه و عراق توسط داعش نیز به این دایره اضافه شد.
از سوی دیگر تقاضای نفت خام به دلیل وضعیت نامشخص اقتصاد جهانی کاهش یافت.
معمولا نفت خام مشتری مستقیمی ندارد بلکه با تبدیل به سایر فرآورده ها، تقاضای بازار را تامین می کند که این روزها به دلیل اقتصاد نا بسامان کشورهای مصرف کننده به خصوص چین، این تقاضا نیز کاهش یافته است.
اقتصاد کشورهای صنعتی دچار بحران و رکود بوده و این بحران در چند ماه اخیر به اقتصادهای درحال ظهور، که بیشترین پتانسیل رشد مصرف انرژی و نفت را دارند، نیز در حال سرایت است.
مطالعات نشان میدهد کشش قیمتی تقاضای نفت بسیار پایین است و با اندکی افزایش عرضه، این امکان وجود دارد که قیمت آن بهشدت افت کند، وضعیت در بازار نفت به گونه ایست که حتی افزایش چند درصدی عرضه نفت نیزاحتمال اینکه قیمتها بیش از ۵۰ درصد افت کند، وجود دارد.
مطابق آنچه که در سشایت بانک جهانی به ثبت رسیده روند رشد اقتصاد جهانی برای سال ۲۰۱۶، ۰٫۴ درصد و برای سال۲۰۱۷، ۰٫۱درصد نسبت به برآوردهای قبلی کاهش داشته که نشان می دهد روند رشد اقتصاد جهانی، که مهمترین عامل برای افزایش تقاضای انرژی و نفت خام است، روند مثبت و مطلوبی نبوده و نمیتوان انتظار داشت این میزان رشد اقتصادی، افزایش تقاضا برای نفت خام را به دنبال داشته باشد.
البته در این میان نباید از نقش عربستان غافل بود. افزایش تولید عربستان در سال ١٩٨۵ برای تحت فشار گذاشتن ایران در جنگ و پذیرش قطعنامه بود و امروز به نظر میرسد همین سناریو برای مقابله با توافق هستهای ایران اجرائی میشود.
بههرحال در سال ٩۵، شواهد نشان میدهد عربستان سعودی، به هر دلیلی که این افزایش تولید را انجام میدهد، حاضر به کاهش تولید نیست و برای همین در برابر فشاری که سقوط قیمت نفت به اقتصاد این کشور وارد کرده است، به صورت ناگهانی قیمت فراوردههای نفتی داخلی را تا ۵٠ درصد و درآمدهای مالیاتی خود را نیز افزایش داده است.
از سوی دیگر برای پیش بینی وضعیت بازار نفت با بررسی ذخایر نفت کشورهای پر مصرف همانند آمریکا می توان به نتایج جالبی دست یافت.
پس از تاسیس آژانس بین المللی انرژی، مقر شد اعضا برای جلوگیر از شوک نفتی، حداقل معادل ۶٠ روز واردات نفت خود، ذخیرهسازی داشته باشند.
بررسی ها نشان می دهد که امروز حجم ذخایر آمریکا، بر اساس روزهای جایگزین واردات، به ١٣۶ روز رسیده است و در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد.
این وضعیت برای دیگر کشورهای عضو نیز به همین صورت در سالهای ٢٠١۵ و ٢٠١۶ افزایش یافته است.
مجموعه این اطلاعات نشان میدهد در سال ٢٠١۶ و حداقل تا اواسط ٢٠١٧ نمیتوان انتظار تغییر جهت اساسی در وضعیت بازار نفت و قیمت آن داشت.
حال در چنین شرایطی پیش بینی نفت ۴۰ دلار ی برای ایران با پیش فرض فروش ۲میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت، نمی توان واقع بینانه باشد درعین حال که ادامه این روند زدن چوب حراج به منابع کشور خواهد بود.