اجرای خط اول انتقال آب به یزد چند سال طول کشید؟
پایگاه اطلاع رسانی یزدان نیوز در مقاله ای به قلم دکتر محمدرضا عطایی مشاور آب و امور زیربنایی استانداران یزد طی سال های 1368 لغایت 1378 استراتژی های تامین آب استان در 33 سال گذشته بررسی کرده است.
به گزارش اصفهان شرق به نقل از ایرنا: در ادامه این مطلب آمده است: پس از انجام مراحل مقدماتی نظیر عملیات نقشه برداری، پیاده کردن مسیر و برگزاری مناقصه، عملیات عمرانی طرح با حضور دکتر حسن حبیبی معاون اول رئیس جمهور وقت در شهریور 1373 آغاز شد. و پس از پیگیری های مستمر، سرانجام فاز نخست انتقال آب از زاینده رود به شهر یزد در اسفندماه 1378 توسط حجت الاسلام و المسلمین خاتمی رئیس جمهور وقت به بهره برداری رسید.
در این یادداشت که در شماره چهارم نشریه تدبیر آینده نیز به چاپ رسیده، آمده است: در چند دهه گذشته، آب و تامین آب از موضوعات اصلی جهان بوده است.
چرا که آب بعنوان یکی از عوامل محدود کننده در امر توسعه و کلیه فعالیت های بشر از جمله کشاورزی، صنعت، گسترش شهرنشینی و … نقش بسزایی دارد.
آب استان یزد و کمبود آن به سالیان قبل، حتی پیش از انقلاب بر می گردد و مسئله دولتمردان این استان بوده است.
در این یادداشت سعی شده تا استراتژی های تامین آب استان در 33 سال گذشته بررسی شود و اقدامات کنونی جهت تامین آب نیز مورد واکاوی قرار گیرد.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و در اوایل دهه 60، کمبود آب استان مورد توجه مسئولان استان از جمله شهید محراب آیت ا… صدوقی قرار گرفت.
در آن مقطع پس از بررسی های مقدماتی، طرح انتقال آب از مروست به یزد به بحث گذاشته شد و در این راستا تصمیم بر آن شد که با احداث سدهایی بر روی رودخانه های بوانات و خوانسار، آب مورد نیاز تامین شود و مطالعات این پروژه با اعتبار 9 میلیون تومان از سوی استانداری انجام گرفت.
این طرح در سال 1360 با سفر وزیر وقت نیرو و کارشناسان وزارت نیرو و با بررسی سنجش آبدهی رودخانه های مورد نظر مردود اعلام شد.
در همان اثنا، وزارت نیرو طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون را بعنوان راهکاری بلند مدت برای مسئله آب استان قابل بررسی دانست.
در جلسات کارشناسی برگزار شده، انتقال آب از مناطق دیگر تنها راه تامین آب استان عنوان شد چراکه برداشت بیش از حد از آب های زیرزمینی استان به مصلحت نبود.
در ادامه این یادداشت آمده : سمینار ملی بررسی مسائل آب استان یزد مهرماه 1362 در رابطه با تامین آب استان یزد، با پیام نخست وزیر امام راحل و سخنرانی آیت ا… خاتمی نماینده امام راحل در استان یزد و با حضور کارشناسان وزارت نیرو و سایر مسئولان برگزار شد.
مهندس موسوی در آن پیام تاکید کرده بود در رابطه با تامین آب از مناطق دیگر نبایست به هزینه های آن توجه شود چراکه تامین آب برای استان یزد جنبه حیاتی دارد.
مطالبی که در سخنرانی آیت ا… خاتمی نیز بر آن تاکید شد.
در این رابطه و در مقاطع مختلف نیز آیت ا… خاتمی نماینده امام در استان یزد، حجت الاسلام سید محمد خاتمی وزیر وقت ارشاد، مهندس بیطرف استاندار وقت و مهندس اردکانیان در نامه هایی به نخست وزیر بر تخصیص اعتبارات به این پروژه تاکید و پیگیری های لازم را بعمل آوردند.
مهندس اردکانیان طی سال های 4-1363 پیگیری های لازم را برای مطالعات طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون به یزد به انجام رساند.
در سال 1366، استان یزد شاهد اتفاق مهمی بود؛ در جلسه ای با حضور آیت ا… خاتمی، آیت ا… طاهری، مهندس کرباسچی، مهندس بیطرف، معین و ملک مدنی توافقنامه ای مبنی بر انتقال آب از زاینده رود به بالای ورزنه یزد به میزان ثابت سالانه 150 میلیون مترمکعب در سال به امضاء رسید و آیت ا… طاهری ده میلیارد ریال از هزینه اجرای طرح را متقبل شد.
(تصویر سند موجود است)
در این سال همچنین مکاتبات لازم با نخست وزیری به انجام رسید و مشخصات کلی خط انتقالی از اصفهان معین شد.
در سال 1367 دریافت کمک های مردمی برای هزینه خط انتقال آغاز و شرکت کوثر نیز در این راستا تاسیس شد. و شرکت مهاب قدس مطالعات اجرای این خط را برعهده گرفت.
در سال 1368 نیز جمعی از مسئولین استان نظیر امام جمعه، نمایندگان مجلس، استاندار و … با آیت ا… هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت دیدار کردند و خواستار توجه جدی دولت به مسئله حیاتی استان یزد شدند.
در همین سال، استاندار اصفهان طی نامه ای به رئیس جمهور با تاکید بر تشنه بودن دشت های اصفهان خواستار انتقال آب از سرشاخه های کارون شده بود. وی همچنین بر انتقال آب به استان یزد بمنظور مبارزه با تخلیه نفوس و مبارزه با کویرزایی و امنیت در کویر تاکید کرده بود.
در بهمن ماه 1368 با حضور وزیر وقت نیرو، مسئولان استان یزد و اصفهان انتقال 5/2 مترمکعب آب در ثانیه (78 میلیون مترمکعب در سال) تا سقف 3 مترمکعب در ثانیه مورد توافق قرار گرفت و بر انتقال آب از چشمه لنگان به زاینده رود نیز تاکید شد.
در این بین نیز مکاتبات لازم از سوی مسئولین استان با نخست وزیری و رئیس جمهوری وقت برای تخصیص اعتبار برای باروری ابرها نیز صورت پذیرفت ولی این طرح توفیقات چندانی در پی نداشت.
پس از انجام مراحل مقدماتی نظیر عملیات نقشه برداری، پیاده کردن مسیر و برگزاری مناقصه، عملیات عمرانی طرح با حضور دکتر حسن حبیبی معاون اول رئیس جمهور وقت در شهریور 1373 آغاز شد.
پس از پیگیری های مستمر از سوی مسئولان استانی و کشوری سرانجام فاز نخست انتقال آب از زاینده رود به شهر یزد در اسفندماه 1378 توسط حجت الاسلام و المسلمین خاتمی رئیس جمهور وقت به بهره برداری رسید.
آب زاینده رود پس از طی کردن مسیر 333 کیلومتری (در لوله های فولادی اسپرال با قطر 1400 و 1600 میلیمتری با پوشش حفاظتی داخلی سیمان) به میزان 900 لیتر در ثانیه وارد شبکه شهری یزد شد. این میزان در خرداد ماه 1379 به 1200 لیتر رسید که 70 درصد مصرف شرب شهروندان را تشکیل می داد.
کیفیت آب انتقالی با سختی 135 (میلی گرم در لیتر برحسب کربنات کلسیم) در مقایسه با آب تهران با سختی 130 و آب قبلی یزد (450) در وضعیت مناسبی قرار داشت.
هزینه کلی طرح نیز در سال 79، هفتاد و پنج میلیارد تومان برآورد شد که از منابع مختلفی نظیر اعتبارات عمومی، بانک ها، موسسه کوثر، عوارض استان، منابع داخلی و ریاست جمهوری تامین شد.
در این رابطه نیز در تیرماه 1379 نیز با برگزاری جلسه ای در استانداری یزد از زحمات و تلاش های پیمانکاران، مشاوران و مسئولین از جمله آیت ا… شهید صدوقی، آیت ا… خاتمی، آیت ا… هاشمی رفسنجانی و حجت الاسلام دکتر خاتمی و استانداران پیشین یزد از جمله مرحوم حمیدیا و مهندس بیطرف وزیر وقت نیرو، مهندس سفید استاندار وقت، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی بویژه دکتر سیدعباس پاکنژاد نماینده مردم درسالهای منتهی به بهره برداری و حجت الاسلام محمدعلی صدوقی نماینده محترم امام دراستان تجلیل بعمل آمد.