به گزارش اصفهان شرق: شرایط خشکسالی حاکم در اصفهان بررسی نگاه به سمت و سوی مشاغل جایگزین را تا حدی تحت تاثیر قرار داد که پرداختن به مشاغل بدون وابستگی به آب بیش از گذشته در اصفهان، خصوصا منطقه ی شرق اصفهان احساس می شود. موضوع ایجاد بندر خشک از موضوعاتی مهم در عرصه ی کار و صنعت می باشد و این در حالی از سوی استاندار مطرح شد که مردم بخش بن رود و جلگه چندی پیش زمزمه های ورود این بخش به مناطق مطرح شده را از سوی مسئولین می شنوند.

در ابتدا جهت آشنایی با این موضوع در سطح استان اصفهان مختصری به توضیح این عنوان  می پردازیم تا با دیدی نکته بین و عمیق به مسائل مثبت این طرح وارد این موضوع و بررسی ابعاد آن شویم.

حمل و نقل ترکیبی در کشور

اهمیت حمل ونقل در تجارت بین المللی واقعیتی آشکار است امروزه انجام معاملات بین المللی بدون استفاده از تسهیلات حمل ونقل عملاً امکان پذیر نیست . پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت باعث افزایش حجم تجارت بین المللی می شود به گونه ای که حتی کشورهایی با فاصله خیلی دور نیز برای تامین نیازهای خود دست به مبادلات تجاری می زنند و کالاهای خود را ناگریز به مسافت طولانی گسیل می دارند که این امر مستلزم هزینه های بسیار است. اما با بهره برداری از روشهای جدید جابجایی کالا و ترکیب اقتصادی مسیرهای موجود، هزینه حمل و نقل و کاهش یافته و در نتیجه بعضی از تولیدات از وضعیت رقابت آمیزی برخوردار شده و ارزش صادراتی یافته است، در حالی که قبلاً چنین نبود و هزینه گزاف حمل، آنها را از بازارهای بین المللی مصرف دور نگه می داشت. کالاها در سطح بین المللی با شیوه های مختلف حمل از قبیل دریایی ، هوایی، زمینی و یا ترکیبی از اینها حمل میشود.

بر اساس بررسی های انجام شده ایران می تواند سالانه تا حدود ۲ میلیارد تن کالا و حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد ارزی در صورت گسترش زیرساختهای حمل ونقل جاده ای و ریلی از ترانزیت کالا به دست آورد. البته این رقم سوای درآمدهای جانبی مانند اشتغال مستقیم و غیر مستقیم، فروش سوخت و میهمانسراهای بین راهی و … است.

● تجربیات جهانی در خصوص بنادر خشک

در حال حاضر در کشورهای بسیاری بنادر خشک راه اندازی شده اند و نقش مهمی در بهبود و توسعه وضعیت حمل ونقل کالا و بویژه کالای کانتینری یافته اند. در کشورهای آمریکا، برزیل و کانادا در قاره آمریکا، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، بلژیک، دانمارک، سوئد، فرانسه، فنلاند و هلند در اروپا، استرالیا و زلاندنو در اقیانوسیه، امارت متحده عربی، پاکستان، فیلیپین، کامبوج و هندوستان در آسیا و تانزانیا، سوازیلند و غنا در آفریقا انواع مختلفی از بنادر خشک راه اندازی شده اند.

اگر کشوری یا منطقه ای بتواند شرایطی فراهم نماید که از انواع حمل ونقل بهره مند گردد یعنی اینکه از هر نوع یک خصیصه را داشته باشد عملیات حمل ونقل با سرعت بیشتر ، ایمنی بالاتر و هزینه کمتر قابل اجرا خواهد بود و این تحت عنوان حمل ونقل ترکیبی از آن نام می برند.

نکات مهمی که در مسیر اجرایی بنادر خشک در کشور مطرح هستند، شامل تدوین مقررات جامع، انتخاب نوع مناسب از بنادر خشک، ارایه خدمات رفاهی و تفریحی، مسایل مهم مرتبط با حمایت مسئولین و نهادهای دولتی، مشارکت و سرمایه گذاری بخش های دولتی و خصوصی، هماهنگی در میان نهادهای مختلف در زمینه سیاستگذاری در ابعاد محلی، منطقه ای و ملی و رفع مشکلات اداری و دیوان سالاری هستند. بدیهی است که توجه به موارد مذکور و اجرا ی آن ها موجب تسریع روند ایجاد بنادر خشک و همچنین حمل ونقل ترکیبی در کشور خواهد شد.

رشد قابل توجه کشتی‌های بسیار بزرگ حامل کانتینر، باعث ‌افزایش قابل توجه میزان کالا در بنادر و در نتیجه به وجود آمدن ترافیک در بنادر و مسیرهای منتهی به بنادر و همچنین کمبود فضای مناسب به منظور تخلیه، بارگیری و انبارسازی کانتینرها شده است. توسعه‌ کارخانجات، صنایع جدید و افزایش میزان عرضه و تقاضای کالای مرتبط با حمل ونقل دریایی، موجب گسترش بنادر و مسیرهای انتقال کالا به بنادر می‌شود، که این امر خود افزایش ترافیک کالا و کاهش فضا را فراهم می‌آورد و در نتیجه لزوم نوسازی بنادر و ساختار دسترسی به پسکرانه احساس می‌شود.

براساس تحقیقات انجام گرفته، یک پایانه جدید و ایده آل، علاوه بر خصوصیات فیزیکی مناسب، باید دارای سازماندهی مناسب در ارایه‌ خدمات مختلف و هماهنگ با خصوصیات فیزیکی آن باشد. خصوصیات فیزیکی یک پایانه جدید ممکن است در وضعیتهای مختلفی مورد بررسی قرار گیرد که وابسته به ارزش زمین، نزدیکی به بندر یا مراکز اصلی تولید و جذب کالا، موقعیت قرارگیری نسبت به زیرساختهای ریلی و همچنین، میزان دسترسی به شبکه‌ بزرگراهی است. این دیدگاه کلی نگر بوده و توسعه راهبردی پایانه های ترکیبی دلالت بر مفهوم جدیدی با عنوان “بندر خشک” دارد. در مجموع می توان گفت بندر خشک پایانه ای ترکیبی در پس کرانه است که به بندری ساحلی متصل است. تجهیزات لازم و کـافـی بـرای مواجهه با تردد ناشی از چندین شیوه حمل ونقل اعم از جاده ای، ریلی و هوایی در آن در نظر گرفته شده اند و مشتریان می توانند کالاهایشان را با استفاده از این شیوه های مختلف به آن ارسال کنند و یا از آن تحویل گیرند.

به منظور اجرای این طرح و به بهره‌برداری رسیدن آن مواردی همچون واگذاری زمین، واگذاری آب و برق و گاز و تلفن و ..، احداث ریل توسط اداره کل راه‌آهن، راهسازی و صدور مجوزهای لازم برای ساخت و ساز و غیره از سازمانهای مربوطه به عنوان پیش نیاز در نظر گرفته شده است.

اثرات پیش روی این طرح با همگام بودن مسئولین و سرمایه گزار می تواند یک گام به جلو جهت کناره گرفتن از بحران بیکاری جوانان مظلوم شرق اصفهان شود تا بتوان در عرصه های دیگر به خوبی وارد شوند.

در این زمینه گفتگویی کوتاه با رییس شورای شهر ورزنه داشتیم.

محمد حیدری مهرآبادی با اشاره به پیگیری های صورت گرفته در رابطه با این موضوع اظهار داشت: طی جلسه ای با نمایندگان مردم شهر اصفهان در مجلس مقرر شد تا وی در این رابطه پیگیری های لازم را انجام دهند و بتوان برای پیشبرد این کار از سرمایه گزاران بومی منطقه استفاده موثر برده شود.

وی بیکاری جوانان را از مهم ترین عوامل خشکسالی در منطقه خواند و مسئولین را به حمایت از مردم در برابر زلزله خاموش منطقه فراخواند و گفت: مشکلات بوجود آمده ناشی از خشکسالی و سوء‌مدیریت  در شرق اصفهان(حوزه آب ریز زاینده رود) به خصوص قسمت هایی از جلگه و تمامی بخش بن رود باعث بوجود آمدن مشکلات زیادی شده که از آن تعبیر به زلزله خاموش می شود،‌ اکثر مردم و به خصوص قشر جوان بیکار شده اند. عده زیادی به ناچار و از اضطرار برای تامین معیشت خانواده به شهرستان های هم جوار پناه آورده و در واحدهای صنعتی مشغول فعالیتند. عده ای نیز به شغل های کاذب روی آورده اند و مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی دامنگیر مردم شده است و در این راه حمایت مسئولین می تواند در روند سرعت بخشیدن به احداث بندر موثر واقع شود.

حیدری با توجه به بیکاری و مهاجرت های بی رویه جوانان منطقه به یزد، اردکان، میبد جهت کار کردن در کارخانه جات از معضلات پیش روی خانواده ها خواند و تصریح نمود: امیدواریم زیرساخت های لازم در زمینه احداث بندر انجام گیرد و بنوان در این جهت اولویت کار در زمینه احداث بندر خشک را به نیروهای بومی منطقه واگزار کرد.

این مقام مسئول محلی اظهار امیدواری کرد که بتوانیم بخش گردشگری، صنایع تولیدی و شرکت خدماتی را با ورد به این عرصه فعال کنیم.

رییس شورای شهر ورزنه از مسئولین خواست تا پرداختن به بحث شغل های جایگزین را در حد شعار ندانسته و افزود: مسوولین در جلسات از شغل جایگزین صحبت می کنند اما در حد شعار باقی مانده و هنوز در عمل چیزی مشاهده نشده که مردم به آن امیدوارباشند.آخرین حرفی که زده شده در خصوص احداث بندر خشک بوده که مردم منطقه امیدی هرچند ناباورانه به آن پیدا کرده اند. این بهترین فرصت است برای این که مسوولین حسن نیت خود را ثابت کنند و به فریاد مردم محروم برسند.

وی در پایان توجه به شرایط مساعد منطقه در شکل گیری این بندر خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط احداث بندرخشک و به دلایل زیر اراضی وسیع مابین بن رود و جلگه مستعد ایجاد بندر خشک می باشد.

۱- وجود استان اصفهان به عنوان مرکز کشور و منطقه شرق اصفهان با ظرفیت بسیار زیاد به عنوان منطقه ای که دارای ضریب امنیتی بالا می باشد.

۲- عبور راه آهن اصفهان– یزد- کرمان- بندر عباس و اصفهان – مشهد از این منطقه به عنوان مهم ترین پارامتر احداث بندرخشک که امکان بسط و توسعه آن وجود دارد.

۳-وجود منطقه وسیع برای انبار کالاها، امکان استقرار صنایع تکمیلی، امکان توسعه به علت فضای باز کنار بندرخشک، نزدیک بودن به صنایع مستقر در استان، نزدیک بودن محل به ایستگاه راه آهن سراسری و اتصال محل به جاده ترانزیتی

حال نکته ای که در اینجا حائز اهمیت می باشد توجه به این مورد است که با استقرار بندر خشک مناطق مذکور از بحران فزاینده بیکاری خارج شده و برای عده زیادی اشتغال زایی می شود به طوری که تبعات اجتماعی مهاجرت،‌ اعتیاد،‌ بیکاری،‌ فقر کاهش یافته و یا از بین می رود.