دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی
کتاب‌خوانی و پژوهشگری حلقه مفقوده در سیستم آموزشی کشور/ کتاب‌های چاپی و دیجیتال در کنار هم باعث ارتقای سرانه مطالعه خواهد شد
با توجه به تغییرات زیادی که در ساختار نظام آموزشی کشور ایجادشده است ولی متأسفانه این تغییرات به کتاب‌خوانی، پژوهشگری و تعمق بیشتر در منابع منجر نشده است.
به گزارش اصفهان شرق، دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در آیین تکریم مقام کتابدار و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی استان اصفهان به مناسبت روز کتاب، کتاب‌خوانی و کتابدار اظهار کرد: مهم‌ترین موضوعی که در رابطه با آن باید بحث و تبادل‌نظر کرد، موضوع کتاب، کتاب‌خوانی و شکاف بین نسل جوان و کتاب‌خوانی است.
دکتر فهیمه باب‌الحوائجی در رابطه کالبدشکافی عدم مطالعه در ایران گفت: عوامل مختلفی در این زمینه تأثیرگذار است که می‌توان آن را به دو مقوله عوامل درونی و بیرونی و تأثیر خانواده و آموزش‌وپرورش تقسیم‌بندی کرد.
وی بابیان اینکه در ساختار نظام آموزشی کشور تغییرات زیادی ایجادشده است، تصریح کرد: متأسفانه این تغییرات به کتاب‌خوانی، پژوهشگری و تعمق بیشتر در منابع منجر نشده است و صرفاً در سیستم آموزشی کشور محور کتاب درسی و معلم شده است.
این استاد دانشگاه با اظهار بر اینکه طبیعتاً در این نظام آموزشی کسی به دنبال مطالعه و پژوهش بیشتر نمی‌گردد، گفت: در سیستم آموزشی کسی خوب است که بهتر بتواند کتاب درسی خود را حفظ کند نه اینکه به سمت مطالعه بیشتر برود.
باب‌الحوائجی بابیان اینکه در زنجیره سه عنصری کتاب درسی، معلم و کتابخانه باید در مدارس ما وجود داشته باشد با ابراز تأسف اظهار کرد: رسته کتابدار از احکام آموزش‌وپرورش حذف‌شده است، یعنی در این زنجیره اگر کتابخانه حذف شود به‌نظام آموزشی هیچ مشکلی وارد نمی‌شود!
وی خانواده‌های ایرانی را نیز ما حاصل همین نظام آموزشی عنوان و تأکید کرد: طبیعتاً کتاب خواندن در خانواده‌های ما به یک جریان فرهنگی تبدیل نشده است، ضمن اینکه کتاب‌خوانی یک امر اکتسابی است نه ارثی، اگر در خانواده‌ای شوق خواندن و مطالعه وجود داشته باشد فرزندان نیز مشتاق به خواندن کتاب می‌شوند.
مدیر گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی جهاد دانشگاهی با اذعان بر اینکه کتاب در سبد خانوار ایرانی وجود ندارد، گفت: آیا خانواده‌های ما در هنگام ضرورت‌های خرید خود، کتاب هم در لیست خرید خود قرار می‌دهند؟
باب‌الحوائجی در خصوص عوامل بیرونی تأثیرگذار در عدم اشتیاق به مطالعه اظهار کرد: با توجه به اینکه به گفته مورخان فرهنگ ما از ابتدا یک فرهنگ شفاهی بوده و فرهنگ کتاب‌خوانی یک فرهنگ غیرشفاهی است، به‌اصطلاح می‌توان گفت با کتاب قهر هستیم.
وی با اشاره به پژوهشی که 10 سال پیش در کتابخانه مجلس انجام شد، گفت: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مسئولان نیز حتی برای تصمیم‌گیری به معتمدان خود به‌صورت شفاهی و در وهله دوم به منابع مکتوب مراجعه می‌کنند، ضمن اینکه در پژوهشی دیگر مشخص شد افراد برای دریافت و جذب اطلاعات در ابتدا به سمت دوستان، افراد و اساتید مطلع مراجعه می‌کنند و کتاب هدف اولیه آن‌ها برای جذب اطلاعات نیست که این نشان از فرهنگ شفاهی بودن ما دارد.
دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بابیان اینکه متأسفانه خیلی از کتابخانه‌های عمومی ما به‌عنوان سالن مطالعه برای پشت‌کنکوری‌ها و خواندن کتب درسی شده است، خاطرنشان کرد: باید از پتانسیل حضور افراد در کتابخانه‌های عمومی استفاده کرد و آن‌ها را راغب به مطالعه کتاب‌هایی غیر از کتب درسی کرد.
باب‌الحوائجی بروکراسی‌های اداری در کتابخانه‌ها را عامل مشکلات برای کتابداران عنوان کرد و افزود: کتابداران ما دارای خلاقیت‌های فراوانی هستند که قوانین دست‌وپا گیر جلوی پای این خلاقیت‌های آن‌ها را بسته است و آن‌ها را محدود به کارهای ثابت کرده است.
وی نسل حاضر را علاقه‌مند به حوزه الکترونیکی بیان و تأکید کرد: چقدر رویکرد کتابخانه‌های ما به سمت دیجیتالی شدن رفته است؟ باید کتاب‌های دیجیتالی یا ebook را در اختیار بچه قرار دهیم و با این کار میل و کشش آن‌ها را به کتاب‌خوانی ایجاد کنیم، در ضمن هدف بالا بردن مطالعه فرزندان است حالا ساختار آن چاپی یا دیجیتالی باشد چه تفاوتی دارد؟
این استادیار دانشگاه کشورمان را کشوری با جوانان زیاد عنوان کرد و گفت: محتوای دیجیتالی برای آن‌ها کشش بیشتری نسبت به کتاب‌های چاپی دارد.
باب‌الحوائجی بابیان اینکه به نظرم مسابقه‌های کتاب‌خوانی منجر به کتاب‌خوانی عمیق نمی‌شود، گفت: افراد در این مسابقات دفعی مشتاق به مطالعه می‌شوند و تعمیق بخشی در آن‌ها ایجاد نمی‌شود.
وی یکی از معضلات کتابخانه‌های کشور را مجموعه‌سازی متمرکز بیان و تأکید کرد: چرا باوجود مشکلات موجود ازجمله معضلات اقتصادی، کتابدار برای تهیه کتاب کتابخانه‌ها مجبور می‌شود کتاب‌هایی را بخرد که شاید حتی به آن‌ها نیاز نداشته باشد، باید دید نسل جوان ما به چه چیزهایی علاقه دارد و برای آن به تهیه کتاب مبادرت کرد.
دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه با اظهار بر اینکه باید روندی را طی کنیم تا در مجموعه کتابخانه‌های خودمان کتاب‌های نویسنده‌های بومی خودمان باشد، تصریح کرد: عدم بومی شناسی مانع از کتاب‌خوانی می‌شود لذا باید رویکرد بومی شناسی در کتابخانه‌های ما وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: تشکیل انجمن دوستداران کتاب و امثال این موارد باعث ارتباط بیشتر بین نسل‌های حاضر و نسل کتابداران ما می‌شود،
باب‌الحوائجی اظهار کرد: کتابداران خود نیز از نسل جوان و دارای خلاقیت‌های زیادی هستند، واقعاً علاقه‌مند به شغل و رشته خود هستند، بااینکه برخی از آن‌ها با امنیت شغلی بدی مواجه هستند ولی با عشق و علاقه به کار خود ادامه می‌دهند.
وی یکی از مشکلات دیگر کتابداران را مقوله آموزش عنوان کرد و گفت: باید کتابخانه‌ها را تبدیل به یک مجموعه فرهنگی و آموزشی کنیم.
در آیین تجلیل از مقام کتابداران و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی از برترین کتابداران، کتابخانه‌های عمومی، کتاب‌خوانان، اهداکنندگان کتاب، نویسندگان و خبرنگاران حوزه کتاب و کتاب‌خوانی تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
انتهای پیام/صاحب نیوز
