به گزارش اصفهان شرق، بحران در زاینده رود در طی ماه‌های اخیر به اوج خود رسیده و با وجود خشکی 6 ماهه رودخانه هنوز خبری از جاری شدن آب در بستر تشنه آن نیست.

بحرانی که در ماه‌های اخیر ابعاد آن گسترش یافته و به پشت سد زاینده رود رسیده است و به گفته استاندار اصفهان حجم آب پشت سد چادگان در حال حاضر در منطقه بحرانی قرار گرفته و نسبت به مدت مشابه سال قبل 50 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

بروز بحران در حوضه آبریز زاینده رود با توجه به مشکلات افزایش تبخیر، حجم مصرف و کاهش بارش‌ها اتفاقی قابل پیش‌بینی بود اما بررسی برخی آمارها نشان می‌دهد سایر عوامل نیز در وقوع این بحران دخیل هستند و اگر مصوبه 9 ماده‌ای شورای عالی آب مورد اجرا قرار می‌گرفت شاهد چنین اتفاقاتی در استان‌های حوضه آبریز زاینده رود نمی‌بودیم.

از دیگر سو با خشکی زاینده رود برخی ادعاها پیرامون الگوی مصرف آب در اصفهان و استفاده صنایع از آب مطرح شد که بررسی آمارهای موجود نشان می‌دهد موضوعات مطرح شده فاصله زیادی تا واقعیت دارند.

*روند عادی بارش‌ها در سر شاخه زاینده رود

بررسی آمارهای وزارت نیرو و سازمان آب منطقه‌ای نشان می‌دهد در سر شاخه زاینده رود، 8 درصد از آب زاگرس به حوضه زاینده رود و ما بقی به حوضه آبریز کارون ریخته می‌شود و این حجم از آب، سرانه 550 متر مکعبی برای مردم ساکن در حوضه آبریز زاینده رود و سرانه بالای هزار متر مکعبی برای مردم ساکن در حوضه آبریز کارون را به ارمغان آورده است.

از دیگر سو، در سال‌ 94 در سرشاخه زاینده رود در کوهرنگ هزار و 600 میلی‌متر بارندگی صورت گرفته که نسبت به میانگین بلند مدت این منطقه 17 درصد افزایش را نشان می‌دهد و این در حالی است که در همین مدت بستر رودخانه در استان اصفهان کاملاً خشک بوده و ورود سد چادگان نیز با افت 50 درصدی مواجه شده است.

در چنین وضعیتی سؤال اینجاست چرا در رودخانه‌ای که هیچ‌گاه در طول تاریخ به رودخانه فصلی تبدیل نشده و وضعیت بارندگی در سرچشمه‌های آن نیز بالاتر از میانگین بلند مدت است باید شاهد فاجعه زیست محیطی و خشکی بستر باشیم.

*ادامه معضل بارگذاری‌های جدید

بر اساس مصوبه سیزدهمین جلسه شورای عالی آب کشور مقرر شد هیچ‌گونه بارگذاری جدیدی رو حوضه آبریز زاینده رود صورت نگیرد و مدیریت مصرف این حوضه به صورت منطقه‌ای و با دیدی غیر استانی انجام شود. اما وضعیت فعلی رودخانه و بررسی‌های صورت گرفته از سوی کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان نشان می‌دهد همچنان بارگذاری‌های غیرقانونی در بالا دست ادامه داشته و عدم حذف بارگذاری‌های غیرمجاز قبلی موجب کاهش آب ورودی به سد، خشکی زاینده رود و متعاقباً محروم ماندن حق آبه داران از حقوق شرعی و قانونی خود شده است.

*طرح ادعا علیه مصرف آب صنایع

یکی از ادعاهای مطرح شده در مورد کاهش آب و خشکی زاینده رود به صنعتی بودن استان اصفهان و وجود شرکت‌های بزرگ فولادساز نظیر فولاد مبارکه اشاره دارد اما آمارها برداشت‌های دیگری به همراه دارند.

در حال حاضر در کشور 92 درصد از مصارف آب به کشاورزی، 6 درصد شرب و 2 درصد به صنعت اختصاص دارد و به گفته مدیرعامل فولاد مبارکه تنها 1.5 درصد از آب زاینده رود در فولاد مبارکه مصرف می‌شود که حجم آن برابر با 25 الی 29 میلیون متر مکعب در سال است.

به گفته بهرام سبحانی فولاد مبارکه از سال 1372 به بعد بالغ بر 67 درصد مصرف آب خود به ازای هر تن تولید کاهش داده است و هم چنین با تفاهمی که صورت گرفته، قرار شد شبکه فاضلاب مبارکه و شهرهای اطراف توسط فولاد جمع‌آوری و در فولاد مبارکه استفاده شود، این میزان 450 لیتر بر ثانیه خواهد بود.

از دیگر سو رسول زرگرپور معتقد است، بر اساس مصوبه 9 ماده‌ای شورای عالی آب و علاوه بر ممنوعیت بارگذاری‌های جدید، فولاد مبارکه متعهد شده تا سه سال آینده نیاز خود به آب جدید را به صفر رسانده و تماماً متکی به سیستم تصفیه پساب شود.

*عواقب جبران ناپذیر خشکی زاینده رود

خشکی زاینده رود به دلیل وجود عواقب زیست محیطی فراوانی که به همراه دارد باید به صورت ملی در قالب ستاد بحران پیگیری شود. بحرانی که مشکلات زیست محیطی نظیر ریزگردهای فلزات سنگین، فرونشست دشت‌ها، مهاجرت‌های میلیونی و نوسانات شدید اقتصادی به همراه خواهد داشت و همان‌گونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد با رعایت مصوبات شورای عالی آب، ممنوعیت بارگذاری‌های جدید، احیای نظام حقوقی تاریخی، تسریع پروژه‌های آب رسانی و ممنوعیت اضافه برداشت در بالا دست می‌توان این بحران را رفع کرد.

علاوه بر این، راه حل خروج از بحران کنونی رجوع به مستندات آماری قابل اتکا و پرهیز از پرداختن به ادعاهای بی اساس و غیر مستند است و به طور قطع در این بین نقش رسانه‌ها، نقش پر رنگی است تا فارغ از جنجال‌های سیاسی و اختلاف‌افکنانه، پیگیر مطالبات به حق مردم، احیای حیات زاینده رود از سراب تا پایاب و رفع دغدغه مردم ساکن در استان‌های درگیر این معضل باشند.

انتهای پیام/فارس