ایران به افق پسا تحریم؛
تغییر جبهه جنگ اقتصادی غرب/ بازگشت استعمارگران
اقتصاد در سالهای گذشته هدف اصلی تهاجم دشمنان بوده و بدون شک با تغییر شرایط، استراتژی بلند مدت دشمنان عوض نخواهد شد چرا که این بار با برنامهریزی برای ایجاد وابستگی در عرصههای اقتصادی کشور، قصد دارند جنگ اقتصادی رابه شیوه دیگری پیش ببرند.
به گزارش اصفهان شرق؛ به نقل از صاحب نیوز؛ در این میان آمریکاییها به دلیل مخالفت های آشکار در ایران، استراتژی پیچیدهتری را در پیش گرفته اند، آنها میکوشند از طریق شرکتهای اقماری خود در کشورهای اروپایی تا جایی که میتوانند در اقتصاد کشور نفوذ کنند.
*اینجا ایران به افق پساتحریم
از سال گذشته تاکنون، هیات های بیشماری با عناوین تجاری و گردشگری وارد ایران شده اند اما در واقع، خبر سرمایه گذاری جدیدی از این همه هیاهو و استقبال به گوش نرسیده است.
هر چند که بارها مسوولان ایرانی حوزه هایی که قابلیت سرمایه گذاری در ایران را دارند، در نشست های داخلی و خارجی فریاد زده و به عبارت واضحتر، بازار و زیرساخت های ایران را به خارجی ها پیشکش کرده اند اما در عمل اتفاقی نیفتاده که این امر میتواند نشان دهنده مطالبات خاص و توقعات خارج از عرف دیپلماتیک ایران باشد.
در این خصوص هرچند حرف های سخنگوی دولت می تواند امیدوارکننده باشد، آنجا که میگوید:«دولت در شرایط پساتحریم نه تنها با نفوذ آمریکا بلکه با نفوذ هر کشور دیگری مقابله خواهد کرد و در تعامل و رابطه با دیگران منافع ملی را در نظر خواهد داشت.» اما رفتار، سخنان و عملکرد بعضی از اعضای کابینه دولت یازدهم راوی حکایت دیگریست. سیف از حضور آلمان ها در اقتصاد ایران آنقدر استقبال می کند که طرف مقابل دچار حیرت می شود!
وزیر صنعت اعلام می کند که کارگاههای بزرگ و کوچک اقتصادی برای رونق تولید و حضور در بازار جهانی، میتوانند مدیر و مشاور خارجی وارد کنند که اتفاقا تعدادی از کارگاه ها گویا پیشنهاد ایشان را پذیرفته و موفق هم شده اند!
این شیوه سخنرانی و ارایه راه حل در شرایط پساتحریم، وضعیت قبل از انقلاب و حضور مستشاران و دانشمندان آمریکایی و انگلیسی را در کشور تداعی می کند که ایرانی فقط نقش کارگر بی سواد را در تولید بازی می کرد و در نهایت که همه خارج یها گریختند، صنعتی محتاج و منفعل برجای ماند.
در این خصوص نخستین هشدار از آن اقتصاد دان کهنه کار ایران، اسداله عسگر اولادیست، آنجا که میگوید:«این آمد و رفتهایی که صورت میگیرد، آمد و رفتهای گولزنندهای است و برای کشور مفید نیست. من به دولت گفتهام و به اتاقهای بازرگانی و وزرا هشدار میدهم که خطر انتقال سرمایه به این کشورها وجود دارد. این سرمایهگذاران نمیآیند که در ایران سرمایهگذاری کنند، میآیند که سرمایههای ما را ببرند.»
او تاکید می کند که سرمایهگذاران خارجی فقط به کشور ما میآیند ببینند که چه خبر است، هیچ سرمایهگذاری نیامده که حرف سرمایهگذاری بزند.
*رشد واردات کلید خورد
براساس گزارش مقدماتی گمرک از وضعیت صادرات و واردات کشور در پنج ماهه نخست سال جاری، محصولات کشاورزی همچون ذرت دامی، برنج، کنجاله سویا، لوبیای سویا و دانهی گندم بجز گندم دامی، در صدر محصولات وارداتی به کشور قرار گرفته است.
در مجموع ۳۰.۸۹ درصد از وزن کل واردات کشور و ۸.۱۴ درصد از ارزش دلاری کل واردات کشور به غلات اختصاص پیدا کردهاست.
واردات محصولات استراتژیک که در زیر مجموعه امنیت غذایی قرار میگیرد، به معنای نادیده گرفته شدن اصول اقتصاد مقاومتی و ایجاد مشکل برای ایران در شرایط موجود منطقه و یا بازگشت تحریمهاست در عین حال که زمینه رشد نرخ بیکاری و کاهش اشتغال نیروی کار را فراهم می آورد.
این وضعیت با آنچه که سخنگوی دولت و سایر مسوولان در شرایط پساتحریم برآن تکیه داشته اند، بسیار متفاوت است.
اقتصاد کشور در وضعیت کنونی نباید در تأمین کالاهای اساسی، فناوری و تکنولوژی و حتی ابزارهای اقتصادی تحت نفوذ کشور دیگری قرار گیرد چرا که در این صورت منجر به افزایش وابستگی و با قطع همکاریها آسیبهای جدی به کشور وارد میآید.
به عبارت دیگر در روند همکاریهای بینالمللی، باید نقاط آسیبپذیر کشور را شناسایی و سپس برای رفع آنها سریع اقدام کرد که در غیر این صورت، همانند سال های اخیر، نقاط ضعف به پاشنه آشیل کشور تبدیل و دشمنان برای نفوذ بیشتر و دستیابی به اهداف خود، برای آن برنامه ریزی خواهند کرد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند، اگر بنیههای تولیدی کشور تقویت نشود و زمینه تضعیف ساختارهای تولیدی از طریق گسترش رانت و دلالی فراهم شود، کشور به میدانی برای حضور شرکتها و محصولات خارجی تبدیل خواهد شد.
*نقاط ضعف
در مواردی به خصوص در کلانشهرها مسوولان واستانداران اعلام می کنند که با پیشنهادات بیشماری برای سرمایه گذاری خارجی مواجهند به گونه ایکه برای پذیرفتن آن مجبور به ارزیابی و انتخاب درخواست ها هستند.
در این خصوص توجه به این نکته ضروریست که شرکتهای خارجی از جمله شرکتهای اقماری آمریکایی در کشورهای مختلف، خود را برای عقد قراردادهای تجاری با کشورمان آماده میکنند.
یکی از نقاط آسیبپذیری اقتصاد در این مرحله دادن امتیازهای انحصاری است. شرکتهای اروپایی با در نظر گرفتن برخی عقبماندگیها در حوزه فناوری، ممکن است در ازای ورود این تکنولوژیها خواستار در اختیار گرفتن امتیازهای انحصاری باشند.
نکته دیگری که باید به آن توجه شود، ذوق زدگی و هجوم به سمت اقتصاد اروپا و آمریکا و فراموش کردن همپیمانان منطقه ای و به خصوص کشورهای اسلامیست.
واگذاری حق انحصار به خصوص در حوزه نفت و انرژی، پشت کردن به همپیمانان قدیم و بی توجهی به تولید داخل، قدرت چانه زنی ایران را در تعاملات بین المللی به خطر می اندازد.
*نفت با روغن اضافه
ایران یکی جذاب ترین و بزرگترین تولید کننده نفت و گاز جهان بوده و در عین حال منابعی عظیم از انرژی را در استراتژیک ترین نقطه خاور میانه در اختیار دارد و این لقمه ایست که آمریکا و البته رژیم صهیو نیستی سالهاست که برای از دست دادنش مرثیه سرایی کرده اند. آنها برای بازگشت به این بازار در تلاشند و البته در این مسیر از طرف ایرانی باج های درشتی طلب می کنند. آنچه در ادامه می خوانید، بخشی از سخنان اقتصاددانان آمریکایی و اروپایی و توقعاتشان برای بازگشت به بازار نفت ایران است.
⚫گای میسیونر، اقتصاددان مرکز تحقیقاتی «ایافپی انرژیز»پیشبینی کرد: افزایش تولید نفت ایران بستگی به شرایط میدانهای نفتی و پالایشگاههای ایران دارد چرا که در سالهای گذشته ایران به تجهیزات فنی، قطعات اضافی و فناوری غرب دسترسی محدودی داشته است.ایران بهترینها را میخواهد و رییس جمهوری ایران از بازگشت شرکتهای انرژی غربی در مجمع داووس ابراز رضایت و از شرکتهای خارجی دعوت کرد در صنعت انرژی کشورش سرمایهگذاری کنند. اما علاقه شرکتهای خارجی برای سرمایهگذاری در بازار نفتی ایران بستگی به شرایطی دارد که تهران ارائه میدهد.
⚫ برتاند هودی، تحلیلگر مسائل انرژی در موسسه ریموند جیمز میگوید: «برای شرکتهای خارجی که قصد بازگشت به ایران را دارند شرایط مالی قراردادها جذابیت ایجاد میکند که پیش از تحریمها این شرایط در ایران جذاب نبود.» وی افزود: «ساختار قراردادهای خرید متقابل ایران برای شرکتهای خارجی مخاطرهآمیز بود.» در حالیکه بیشتر قراردادهای سرمایهگذاری نفتی در قالب توافقنامه تسهیم تولید هستند و بخشی از محصول را در ازای امتیاز واگذاری میگیرند، اما ایران بیشتر تمایل به بیع متقابل دارد. تحت این قالب، شرکتهای نفتی بینالمللی زیر نفوذ شرکت ملی نفت ایران هستند. همچنین دستمزد این شرکتها براساس نرخ توافقی از زمان سرمایهگذاری تا نصب تعیین میشود که این مناسب نیست.
⚫ هلگر شیمیدینگ، اقتصاددان بانک برنبرگ گفت: «برای اقتصاد جهان، ورود مجدد ایران به بازار در پایین نگه داشتن قیمت نفت در طولانی مدت کمک میکند و مخاطرات ناشی از عرضه جهانی نفت مثل لیبی را کاهش میدهد.