به گزارش خبرنگار اصفهان شرق از جرقویه سفلی، به مناسبت اول ذیحجه روز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) بر ان شدیم تا با انعکاس برخی اداب و رسوم ازدواج در بین مردم شرق اصفهان، گوشه ای از سنت هایی که هر روز رو به فراموشی است را منعکس کنیم.

امروز متاسفانه برخی اداب و رسوم غلط جایگزین سنت هایی شده است، که زمانی در شناسنامه مردم به ثبت رسید ولی امروز باید این خاطرات را از بزرگان طوایف دریافت کرد.

*دستمال یزدی با شاخه نبات هدیه اول

مادر پسر رایزنی ها را با مادر دختر آغاز می کند و پس از آن به قول معروف حرف را از زیر زبان دختر می کشد که آیا علاقمند به ازدواج با پسر او هست. اگر جواب ها مثبت و یا ابراز تمایلی بود، مراسم خواستگاری رسمی با حضور والدین و هماهنگی قبلی در منزل دختر انجام و پس از گرفتن جواب قطعی یک دستمال یزدی با شاخه نبات و هدیه ای تقدیم می کنند و وعده شیرینی خوران می گذارند.

*پیل شیرینه تا باریزی هدیه دوم
چیز برون- در مناسبت های مختلف از جمله اعیاد و شب چله در طول دوران عقد داماد و خانواده اش هدیه ای از قبیل پوشاک یا طلا یا چیز دیگر برای عروس می برند.
پیل شیرینه- نزدیک ایام عروسی که می شود جلسه ای برگزار و با حضور بزرگترهای دو خانواده مبلغی از طرف خانواده داماد به عروس تقدیم می شود که بیشتر صرف تهیه بقیه جهیزیه مورد نیاز می شود.
ساعت خوش کردن- برای تعیین زمان عروسی طرفین تبادل نظر نموده و زمان مناسبی از جمله اعیاد و میلاد حضرات معصومین علیهم السلام را برای برگزاری جشن عروسی تعیین می کنند.
جازی برون با شتر- یک روز یا دو روز قبل از عروسی طی مراسمی با حضور بزرگترها و جوان های فامیل دو طرف جهیزیه بار گیری و با چند خودرو همراه با ساز و دهل به منزل داماد برده می شود. این کار در گذشته نه چندان دور با شتر انجام می شد.
باریزی- جهیزیه که به مقصد رسید نوبت باریزی می شود که خانواده داماد مقادیری خوراکی شامل برنج، روغن، حبوبات، گوشت و….. برای مخارج جاری خانواده عروس به آنها تحویل می دهد که به آن باریزی می گویند.

*سرحنای سنتی برای عشایر
عروس از حمام در کردن-  شب قبل از عروسی زنان دو خانواده جمع شده و طی مراسمی که به عروس از حمام در کردن مشهور است با دست زدن همراه با صدای ساز و دهل در یک مسیری می گردانند.
حنا بندون تا حنا واکن- پس از آن نوبت حنا بندون می رسد که سر و دست عروس را حنا می گذارند و فردا صبح عروس را به حمام برده و هدیه ای هم به او می دهند که این مراسم حنا واکن نام دارد.
داماد از حمام در کردن- ظهر روز عروسی در صورت فعال بودن حمام عمومی به صورت رسمی و در غیر این صورت به صورت نمادین داماد را طی مسیری با ساز و دهل همراهی می کنند.
داماد تخت زدن- بعد از آن داماد را به منزل پدری برده و در حالی که اطراف حیاط را برای میهمانان فرش کرده اند، در یک ایوان روی تختی که با لوازم عشایری آماده شده می نشانند.
سرحنای- بعد از نشستن داماد روی تخت و جمع شدن میهمان ها یک نفر برای اعلام کردن و شمردن پول کنار داماد می نشیند و یک نفر هم اول سراغ پدر و مادر عروس و داماد و سپس بزرگترهای فامیل و بعد سراغ بقیه می رود و یکی یکی پول ها را می آورد و شخص دیگر اعلام می کند که به آن سرحنای می گویند که به جای بندرتخت انجام می شود.

*ساز و دهل ویژگی شاخص عروسی عشایر

ساز و دهل- شاخصه اصلی عروسی عشایر ساز و دهل است که در بین عشایر به ساز و لوطی مشهور است و در برنامه های مختلف از جازی برون گرفته تا پایان عروسی محفل را گرم و شاد نگه می دارد.
ترکه بازی- یکی از آیین های رذایج در عروسی ترکه بازی است که طی آن در حالی که ساز و دهل نواخته می شود مردان به صورت دایره ای جمع می شوند و بازیکنان را که در وسط قرار دارند مشاهده تشویق می کنند. یکی چوب دستی تهیه شده از چوب ارژن یا انار و دیگری چوب بلندی برای حفاظ و دفع ضربه در دست دارد و در فضای بین جمعیت با حرکاتی می گردندو کسی که ترکه در دست دارد پای حریف را نشانه می رود که او نیز با جابجا کردن چوبی که در دست دارد سعی میکند ضربه را دفع کند.
عروس برون- پس از انجام مراسم و صرف شام و تمام شدن ترکه بازی تعدادی از بزرگان و میهمانان داماد به اتفاق داماد به منزل عروس رفته و طی مراسمی همراه با ساز و آواز او را به منزل داماد می آورند.
پا انداز- وقتی عروس به منزل داماد رسید، از ورود به منزل خودداری می کند و فامیل عروس درخواست پا انداز می کنند که داماد یا پدرش تعدادی گوسفند را به عنوان پا انداز به نام عروس می کند که به آن پا انداز می کنند.
مهمان کردن عروس و داماد- دو سه شب که از عروسی گذشت خانواده داماد و خانواده عروس و تعدادی از فامیل به نوبت عروس داماد را میهمان کرده و هدیه ای شامل گوسفند یا لوازم منزل یا…. به آنها می دهند.
چیز بردن داماد- وقتی عروس و داماد به منزل والدین عروس به میهمانی می روند ، موقع برگشت به شکلی که افراد عروس متوجه نشوند ، چیزی از منزل آنها بر می دارد و با خود می برد و بعد به آنها اعلام می کنند و در صورت نیاز بر می گردانند.

*مراقبت از حفظ اداب و رسوم

وظیفه مردم و مسئولان است تا با معرفی اداب و رسوم سنتی در قالب سبک زندگی اسلامی بتوان این مراسم ها را به شیوه مثبت و به دور از هر گونه حاشیه سوء به جامعه امروزی معرفی کنند؛ چه بسا گاهی رسمی با برخی نازیبایی ها را به اقشاری نسبت دهیم که صدها بدعت برگرفته از فرهنگ غربی به ان ورود یافته است. به لطف خدا در بین عشایر نصرآبادی رسوم و سبک زندگی ساده اسلامی جای خود را به درستی به ثبت رسانده است.

عشایر نصرآبادی ، عشایر نصرآبادی ، عشایر نصرآبادی