اصفهان شرق- مهدی رفایی

وضعیت قرمز آلودگی ها و بیماری ها مختلف در شرق اصفهان

آهای مسئولین، مردم شرق اصفهان در حال خفگی هستند! این شاید کلید واژه هر آن است که سطرهای آینده می نویسم، در سال های اخیر علاوه بر مشکلات دامنه دار خشک سالی مردمان دیار شرق اصفهان در طوفان بی امان ریزگردها همراه با انواع آلودگی های صنعتی و زیست محیطی، همچون نخاله ها و زباله های انسانی و دامی و بیمارستانی قرار دارند و فریادهای گاه و بیگاه این مردم رنجدیده و زحمت کش هم به جایی نمی رسد.
شرق قهرمان‌پرور و زرخیز اصفهان همان‌گونه که از کمند خشک‌سالی نرهراسید و تبعات دوچندان خشک‌سالی اصفهان گریبان گیر دیار زحمتکشان آفتاب‌سوخته شد، آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی صنعت هم‌دست از دامان این دیار نکشیده است و مصائب آلودگی‌های شهری و صنعتی از حومه کلان‌شهر اصفهان به این دیار رسیده است.
تبعات خشک‌سالی و هوای آلوده از همان طرفی که سلامت مردمان این اصفهان را نشانه گرفت و انواع و اقسام بیماری‌ها را نصیب ساکنان دیار سپاهان کرد، شرق اصفهان را هم از این بلایا بی‌نصیب نگذاشت و دامنه ترافیک وهم‌آلود اصفهان در خروجی شرق به سمت استان‌های هم‌جوار کشور، شرق اصفهان را به کانون خروجی بحران ترافیک کلان‌شهر اصفهان مبدل کرده و در کنار چند شهرک صنعتی آلاینده و ابر صنعت‌های اطراف اصفهان، شهرها و روستاهای شرق را آماج هزاران تن مواد آلاینده سمی و صنعتی کرده است.

بیماری‌های نوظهوری که در اصفهان شایع شده است در شرق نیز همواره فراگیر است و به‌جز بیماری‌های پوستی و انگلی که ناشی از ضعف بهداشت و سروکار داشتن با آب‌وخاک کشاورزی است و از قدیم به همراه گزیدگی‌های پشه‌های ناقل بیماری همچون سالک در منطقه وجود داشته، دیگر بیماری‌های نوظهوری همچون سرطان و ام‌اس هم در ناحیه شرق فراگیر شده و هرسال آمار بیشتری نسبت به سال‌های قبل از بیماری‌های نوظهور صنعتی و ناشی از آلودگی‌های مختلف در این نواحی دیده می‌شود.
صنایع و ترافیکی که روزانه هزاران تن مواد سمی نثار شرق اصفهان می‌کند
متأسفانه شهرک‌های صنعتی که هرروز بر تعدادشان افزوده می‌شود و کارگاه‌های مجاز و غیرمجاز مختلف در گوشه و کنار شهر و روستاهای دیار شرق به بهانه تولید و اشتغال و همراه با آلایندگی، پا بر مسیر تنفس و سلامت مردم شریف مناطق شرق اصفهان گذاشته است.

درحالی‌که وجود سرب و کادمیوم و آرسنیک در شیر و خون مادران اصفهانی حقیقت دردناک دیگری است که آینده پرمخاطره را برای کودکان و متولدین دهه 90 رقم خواهد زد و به گفته متخصصین شیمی‌درمانی این مواد که به‌صورت معلق در هوا وجود داشته و برخی نیز توسط حامل‌های دیگر وارد بدن مادران می‌شود، به‌سرعت از ریه این زنان باردار یا مادران شیرده وارد خون آن‌ها شده و براثر تغذیه فرزند به‌سرعت وارد بدن وی می‌شود که در آینده یا ناقص‌الخلقه شدن کودکان و یا نقص عضو و کم‌هوشی را به دنبال دارد و اگر این کودکان سالم هم به دنیا بیایند، ممکن است خدای‌ناکرده در اوایل نوجوانی به سرطان‌های مختلف دچار شوند که این حقیقت دردآور بی‌شک در میان مادران شرق اصفهان هم وجود دارد و نمونه‌هایی از تولد این نوزادان در ناحیه شرق هم در سال‌های اخیر مشاهده‌شده است.
هجوم زباله‌ها و نخاله‌ها به بیابان‌های شرق
دفن غیراصولی و انباشت زباله‌ها و نخاله‌ها در شرق اصفهان نیز عاملی بیماری‌زا است که علاوه بر حذف زیبایی‌های بصری این خطه، بیماری‌های پوستی و هجوم گزندگان و پشه‌های ناقل بیماری را در این خطه به ارمغان آورده است.

زباله‌های عفونی و آبیاری با پساب هم دو مولود دیگر زندگی صنعتی است که در شرق اصفهان هم‌ریشه دوانده و گزارش‌هایی مبنی بر دفن این‌گونه زباله‌های پرخطر در بیابان‌های شرق اصفهان وجود دارد.
در شرق اصفهان که مردمان آفتاب‌سوخته و نجیبش در کمال صبر و بردباری مقاومت در برابر خشک‌سالی و هوای آلوده پیشه کردند، تبعات این بیماری‌ها بسیار بیشتر است، چراکه چند منطقه صنعتی بزرگ و خروجی ترافیک اصفهان به سمت شرق کشور به این منطقه سرازیر می‌شود و زباله‌های بسیاری نیز پیدا و پنهان در بیابان‌های شرق اصفهان مدفون می‌شود.
شیوع افسردگی و اعتیاد در بین جوانان شرق
براثر عدم آمایش دقیق سرزمینی در خصوص تقسیم صنایع در اطراف شهر و خارج کردن صنایع آلاینده از شعاع 50 کیلومتری اکنون بیماری‌های ریوی و قلبی و انواع سرطان سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و امروزه به بهانه ایجاد اشتغال در شرق اصفهان شاهد افزایش شهرک‌های صنعتی و صنایع کوچک و بزرگی هستیم که در شرایط فعلی تنها ارمغان آن‌ها افزایش آلودگی و بیماری‌ها در شرق اصفهان است.
و حالا بهتر است از افسردگی که بیماری قرن است و براثر خشک‌سالی بسیار در اصفهان شایع شده، سخن نگوییم چراکه مردمان شرق اصفهان بازنده‌های بزرگ این بازی سراسر بی‌مسئولیتی و کم‌کاری در جریان خشک‌سالی هستند و افسردگی و بی‌انگیزگی و در پیامد آن اعتیاد مشکلی است که چند سال اخیر به‌خصوص در بین جوانان روستاهای شرق اصفهان، به معضلی بزرگ تبدیل‌شده است.
کوره‌های تولید گچ و ذوب فلزات بلای جان مردم شرق
به‌جز موارد گفته‌شده در سال‌های اخیر انواع دامداری‌های غیرمجاز در کنار بوی متصاعد شده از کارخانه قند و نیز آلودگی‌های بویایی دیگر نظیر بوی تعفن زباله از کارخانه تولید بازیافت و کمپوست شهرداری و بوی تصفیه‌خانه فاضلاب و بعد کشتارگاه‌های مجاز و غیرمجاز و… به‌راستی امان مردم شرق اصفهان را بریده و فریادهای گاه‌وبیگاه مردم و شوراهای شهر و روستا هم کمتر راه به‌جایی برده است.
اکثر کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی که برخی حتی مجوز لازم را ندارند با تصاعد گازهای سمی مثل گوگرد، ناشی از ذوب فلزات باعث آلودگی دوچندان هوای این منطقه می‌شوند که البته به دلیل قرار گرفتن در حاشیه کویر از گذشته مشکل ریز گردها را داشته است.
برخی از همین کارخانه‌داران با اعمال‌نفوذ بارها از کمند اداره محیط‌زیست رهیدند و بارها مراجعه و پیگیری شورا و مردم در خصوص برخی کارگاه‌ها و صنایع آلوده منطقه بی‌نتیجه مانده یا به تذکرهای شفاهی و غیرعملی بسنده شده است و در بسیاری از مواقع نیز با توجیهاتی از قبیل نصب فیلتر یا اصلاح روش تولید خاتمه یافته ولی پس از مدتی همان آش و همان کاسه بوده و آلودگی از سر گرفته‌شده و روز ازنو و روزگاری نو برای آلوده‌کنندگان هوایی که تنها سهم مردم رنجدیده دیار شرق از زندگی است چراکه آب‌وخاکشان چند سالی است نابودشده و چشمشان به آسمان و دست قنوتشان به درگاه خداست و اگر نفسی باشد که نیست، بتوانند دعایی برای نزول رحمت خدا بکنند که با این وضع آلودگی هوا، همین تقاضای کم هم میسر نیست!

ریز گردها و غبار محلی در کنار آلودگی‌های صنعتی
مشکل ریز گردها که از چند سال قبل در کشور شدت گرفت، به همراه پیش روی بیابان به‌طرف شهرها و روستاهای شرق اصفهان و خشکیدن مراتعی که حداقل جلوی این بادها را می‌گرفتند، بر مشکلات تنفسی مردم این ناحیه افزوده است، به‌طوری‌که در برخی روزها که غبار محلی زیاد باشد و با آلودگی‌های مذکور همراه شود، توان تنفس معمولی را از سالخوردگان و بیماران قلبی می‌گیرد و ناگزیر به ماندن در خانه و یا رفتن به سمت مناطق دورتر از کویر هستند.

به گزارش اصفهان شرق در حال حاضر مشکل دفن زباله‌های بیمارستانی که بسیار خطرناک و سرطان‌زا هستند در نزدیکی منطقه مسکونی مزرعه شور یکی از مشکلات عدیده این منطقه است، امحای این زباله‌ها که اکنون متولی مشخصی در اصفهان ندارد و شهرداری خارج از وظیفه این کار را انجام می‌دهد در سایه بی‌مهری و بی‌مسئولیتی مدیران بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی استان مدت‌هاست مردم شرق را گرفتار سایه شوم بیماری‌ها کرده است.
تعیین تکلیف اینکه این زباله‌ها اکنون سوزانده می‌شوند یا دفن می‌شوند و چرا باید در این ناحیه این کار انجام شود؟ سؤال و مطالبه اصلی مردم دیار شرق در مورد این نوع آلاینده‌ها است.