یکی از چالش‌برانگیزترین سال‌های صنعت و بازار خودرو از نیمه گذشت. برای اهالی این حوزه 6 ماهه نخست سال 1400 ترکیبی بود از خبرهای خوب و بد. تولید جان گرفت ولی قیمت روز خودرو هم‌چنان به طرزی فزاینده، افزایشی شدند. در بازه زمانی که دولت تغییر کرد، هنوز امیدی برای کنترل بهای کارخانه‌ای و بازار انواع محصولات خودروسازان بزرگ به چشم نمی‌خورد. با همراه مکانیک نگاهی به روند بازار خودرو در 6 ماهه ابتدایی سال جاری خواهیم داشت، همراه این مقاله که به اقتباس از مقاله « باشید.

نگاهی به روند قیمت‌ روز خودرو در بازار نشان می‌دهد که فعالین این حوزه دست‌کم در قیاس با مدت مشابه سال گذشته توانسته‌اند تا حدودی عنان عرضه را در دست بگیرند، ولی هم‌چنان بحث قیمت‌گذاری دغدغه اصلی به شمار می‌رود. از یک سو دولتی‌ها تمایلی برای سپردن سکان تعیین قیمت به خودرویی‌ها ندارند و از سوی دیگر خودرویی‌ها مدعی هستند که زیان انباشته و در نتیجه بحران غیرقابل کنترل افزایش قیمت ناشی از همین سرکوب قیمت‌ها و قیمت‌گذاری دستوری است.

قیمت خودرو داخلی در شوک تعطیلی‌های اول سال

در فروردین ماه شورای رقابت اعلام کرد که شیوه تعیین قیمت خودرو داخلی را تغییر می‌دهد. این شورا تغییر زمانی اعمال قیمت جدید خودرو از ۳ ماهه به ۶ ماهه را در دستور کار دارد. کمی بعد بازار خودرو در ابتدای اردیبهشت با اتفاقی خاص مواجه شد. حال در ادامه جزیی‌تر به وضعیت قیمت محصولات ایران خودرو و سایپا می‌پردازیم:

قیمت محصولات ایران خودرو؛ پرطرفدار پرحاشیه

ایران خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه تحت فشار بسیار توانست مدل‌های بهینه‌شده محصولاتی چون سمند، رانا، پژو 207 و سورن را راهی بازار کند. همچنان زمزمه‌هایی از ورود پژو پارس پلاس و سمند مجهز به گیربکس نیمه‌اتوماتیک موسوم به AMT نیز به‌گوش می‌رسد که معلوم نیست به‌کجا ختم شوند. همین‌طور رونمایی از تارا به‌عنوان خودرویی با پلتفرم نسبتا مدرن پژو 301، برگ‌ برنده این گروه خودروسازی از ابتدای سال 1400 تابه‌امروز بوده‌ است.

حالا ببینیم چه اتفاقی برای قیمت محصولات ایران خودرو در 6 ماه ابتدایی سال افتاده است. منحنی قیمت این خودروها پس از یک ماه روند صعودی در اردیبهشت 1400، در پی اعلام شیوه جدید قیمت‌گذاری این خودروها، وارد فاز نزولی شد. همینطور در اولین روزهای سومین ماه سال بود که نخستین افزایش قیمت خودروسازان کلید خورد. این یعنی براساس مصوبه شورای رقابت، قیمت خودروهای ایران خودرو تغییر کرد. طبق ابلاغیه شورای رقابت، قیمت محصولات ایران خودرو با میانگین ۸ درصد افزایش یافت. اگر می‌خواهید بدانید امروز اوضاع قیمت خودروهای پرطرفدار این شرکت چگونه است، کافی است به ابزار قیمت روز خودرو همراه مکانیک مراجعه کنید و خودرو موردنظر خود را در آن جستجو کنید.

قیمت محصولات سایپا؛ اقتصادی پرفروش

سایپا به همراه زیرمجموعه خود، پارس‌خودرو از جمله خودروسازانی بودند که با بازگشت تحریم‌ها زیر بار تعهدات معوقه بعضی خودروها کمر خم کردند، البته که آرام‌آرام توانستند تعهدات خود را عمدتا با تحویل خودروی جایگزین تسویه کنند. سایپا در همان شرایط بحرانی شاهین را به سرانجام رساند و کوییک و ساینا را فیس‌لیفت کرد. اما سایپایی‌ها که از قضا امسال «گاو شیرده» خود، پراید را دیگر در خطوط تولید نداشتند، مانند ایران‌خودرو از مهار موج خروشان قیمت خودروهایشان در بازار عاجز ماندند. بر این اساس قیمت محصولات سایپا از ابتدای اردیبهشت، سیر نزولی به خود گرفته تا جایی که در مقایسه با اواخر فروردین، حدود 2.5 درصد افت قیمت رخ داده است اما سپس روند صعودی به‌خود گرفت.

سیگنال‌هال آغاز واردات خودرو

با شروع تابستان 1400، زمزمه‌های واردات خودرو منجر به کاهش ملایم قیمت خودرو خارجی در بازار شد. بر این اساس سطح قیمت خودروهای مونتاژی،0.3 درصد و خودروهای وارداتی نیز 1.6 درصد کاهش به خود دیده است. کاهش قیمت وارداتی‌ها به ویژه قیمت هیوندای، قیمت تویوتا و حتی قیمت محصولات لوکس مرسدس‌بنز  در شرایطی رخ داده که نرخ ارز در این ماه ۴ درصد رشد داشته است. اما بلافاصله با ورود به میانه تیرماه ورق بازار خودرو برگشت.

با شروع ماه میانی تابستان، قیمت خودرو بدترین روزهای خود را تجربه می‌کرد. به گفته فعالان بازار، قیمت خودروهای خارجی با شیبی نسبتاً تند در آن روزها بالا رفته تا جایی که کف قیمت به حدود 2 میلیارد تومان رسیده است. ادامه روند صعودی قیمت اکثر خودروها مخصوصاً قیمت بی ام و، قیمت کیا و قیمت لکسوس به‌گونه‌ای پیش رفت که شاهد افزایش قیمت تا 50 میلیون تومانی برخی خودروها نسبت به یک هفته قبل از آن بودیم. به‌عنوان مثال هر دستگاه لکسوس NX توربو تیپ F Sport طی چند روز تا 300 میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرد!

چینی‌ها هم بی‌نصیب باقی نماندند

تمرکز بازار خودرو در آخرین ماه تابستان تماماً با محوریت واردات خودرو بود. با تصویب این طرح در صحن مجلس و ارجاع آن به شورای نگهبان، امیدواری‌های بسیاری برای ازسرگیری حضور خودروهای خارجی در بازار به وجود آمد. حتی در این میان برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند علاوه بر متعادل شدن بازار خودرو، کاهش قیمت‌ ۵۰ تا ۸۰ درصدی برای خودروهای وارداتی هم شکل بگیرد؛ اما در ادامه شاهد بودیم که شورای نگهبان بار دیگر به این طرح ایراد گرفت.

شاید زمزمه‌های آغاز واردات خودرو تاثیری روی قیمت مدل‌های اروپایی و آسیایی مطرح نداشت ولی به طرزی مشهود شاهد بودیم که قیمت برخی از خودروهای چینی کمی کاهش پیدا کرد. در این میان طبیعی است که قیمت جک S3، قیمت چری تیگو 5 و البته قیمت هایما S7 با توجه به تولید مجدد آن، کمی افزایشی شد.

پاییز 1400 …

در دو ماهه اول پاییز امسال، قیمت ماشین روزبه‌روز بالاتر رفت. هدف اصلی ما در این مقاله، بررسی اوضاع نیمه اول سال بود درنتیجه در اینجا تنها به ذکر چند اتفاق مهم که در پاییز افتاده می‌پردازیم:

حذف قرعه‌کشی‌های ایران خودرو و سایپا؟!

در اوایل آبان ماه، وزیر صمت اعلام کرد که قرار است در آینده نزدیک، قرعه‌کشی‌های ایران خودرو و سایپا حذف شود و تولید در سال آینده افزایش یابد تا به سطح تقاضا جامعه ایران برسد. اما سپس اعلام شد که این موضوع فعلا ممکن نیست و تنها شوکی به بازار وارد کرد.

تک‌ نرخی شدن قیمت خودروها، از شایعه تا واقعیت

اخیرا موضوع « تک نرخی شدن خودروها » دوباره بر سر زبان‌ها افتاد تا بار دیگر، تصمیمات گرفته‌شده در کشور روی نوسانات بازار خودرو اثر گذاشته و رونق مقطعی و کاذب به آن ببخشد.

در راستای این موضوع، قیمت خودروهای قرعه‌کشی و پیش‌فروش بسیار بالاتر رفت تاجایی‌که پژو 206 تیپ 2 حتی 60 میلیون تومان افزایش داشت. این اقدام در راستای نزدیک‌تر شدن قیمت قرعه‌کشی به قیمت بازار انجام گرفت، اما تاثیر برعکس روی بازار گذاشت و قیمت‌ها را در بازار نیز بالا برد!

درنهایت رییس جمهور دستور داد که به‌دلیل گرانی‌های زیاد، این افزایش قیمت رخ ندهد و قیمت‌ها موقتا به‌حالت قبل برگشت. راه‌حل درست این است که قیمت‌های کارخانه آرام آرام بالا برود تا به قیمت بازار نزدیک شود. قیمت بازار نیز دراثر افزایش عرضه، پایین بیاید تا در نقطه تعادل، این دو قیمت برابر شوند. اما اقدام فعلی، یک اقدام نسنجیده بود.

لب کلام خرید خودرو در نیمه دوم 1400

حالا که بیشتر از 6 ماه از سال گذشته، با وجود همه نوسان‌ها، می‌توان نموداری لرزان و نسبی از فراز و فرود قیمت روز خودرو ترسیم کرد. بر این اساس تصمیم‌گیری دشوار برای خرید خودرو در جایگاه مصرف‌کننده اندکی آسان خواهد شد. همچنین اگر قیمت طی مهرماه 1400 را با الگوهای 6 ماه گذشته تفسیر کنیم، شاید بتوانیم پیش‌بینی قابل‌قبولی از آینده نزدیک دست‌کم تا پایان سال داشته باشیم.

کارشناسان می‌‌گویند مشتریانی که قصد خرید خودروی وارداتی دارند، معامله خود را به زمانی دیگر موکول نکنند. چراکه تورم انتظاری موجود در بازار باعث می‌شود تا کف قیمتی وارداتی‌ها و حتی خودروهای تولید داخل نیز باز هم بالاتر بیاید. این یعنی در تعبیری ساده باید بگوییم که کارشناسان توصیه می‌کنند، بهترین زمان خرید خودرو، آینده نیست.

در شرایط تورمی بالا و خودروهایی که قیمت آنها در عوض وابستگی به تولید در ارتباط مستقیم با ارزش پول ملی است، همچنین ممنوعیت ادامه‌دار واردات دست‌کم تا پایان امسال به نظر نمی‌رسد اندک مدل‌های جدید توان تزریق دوز موثری از رونق را به بازار را داشته باشند. هر چند همه این صحبت‌ها یک «اما»ی بزرگ دارد و آن‌هم تحولات سیاسی طی ماه‌های آینده است. چنان‌چه مذاکرات هسته‌ای از سر گرفته و توافق‌های اولیه حاصل شود، نخستین واکنش احتمالی اقتصاد ایران بازگشت دلار به کانال 20 هزار تومان خواهد بود. موضوعی که می‌تواند به‌سرعت تا 20 درصد از قیمت خودروهای داخلی و خارجی بازار بکاهد.

منبع: رپورتاژ تسنیم درمورد قیمت روز خودرو در 1400