وقتی سلامت در دود دخانیات مدفون می‌شود
گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد، در کشور سالانه ۵۰ تا ۵۵ هزار نفر به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند.
به گزارش اصفهان شرق؛ دخانیات سالیانه حدود 6 میلیون قربانی دارد، حدود 5 میلیون از این تعداد مصرف‌کنندگان مستقیم دخانیات هستند و مابقی افرادی هستند که در معرض دود سیگار و تنباکو قرار دارند.
افزایش مرگ و میر و بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات قصه تلخ دیگری است. آمارها می‌گویند دخانیات قاتل 60 هزار ایرانی در سال است. تعداد قربانیان دخانیات در کشور زمانی بغرنج‌تر می‌شود که آن را با آمار تصادفات جاده‌ای مقایسه کنیم. بر طبق آمار داخلی کشور، سالانه 16 هزار نفر در اثر حوادث ترافیکی در ایران از بین می‌روند. صرف‌نظر از آمار بالای مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات که تقریباً 4 برابر تصادفات جاده‌ای است، هزینه‌های درمان بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات نیز معضل دیگری است. به طور متوسط سالانه 10 هزار میلیارد تومان برای خرید سیگار در کشور هزینه می‌شود و در عین حال 35 هزار میلیارد تومان در سال برای درمان بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات هزینه می‌شود.
سیگار یکی از بارزترین علل مرگ و میر ناشی از سرطان، بیماریهای عفونی و سکته در جهان است. طبق گفته پزشکان در دود سیگار متجاوز از 4 هزار نوع ماده سمی وجود دارد که تعدادی از آنها سرطان‌زا است.
براساس آمارها در 10 سال گذشته میزان مصرف تنباکوی میوه‌ای در کشور 2 هزار تن بود این درحالی است که امروز این آمار به 15 هزار تن رسیده است. با وجود اینکه ضرر و زیان ناشی از تنباکوی میوه‌ای به مراتب از تنباکوی سنتی بیشتر است ولی میزان استقبال از مصرف این نوع تنباکو به مراتب افزایش یافته است.
زنگ خطر کاهش سن مصرف دخانیات در کشور به صدا درآمده
در سال‌های گذشته قبح مصرف دخانیات به ویژه در میان بانوان کم شده است و به نحوی است که امروز در خانواده‌ها، محافل عمومی و پارک‌ها به صورت جمعی اقدام به استفاده از قلیان می‌کنند. براساس آمارها سن مصرف دخانیات در کشور به 12 تا 13 سال پایین آمده و این زنگ خطری برای خانواده‌ها به شمار می‌رود.
ایرانی‌ها روزانه معادل 30 میلیارد تومان سیگار می‌کشند. سالانه نزدیک به 60 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود که بین 15 تا 25 میلیارد آن قاچاق است. آمار دیگری حکایت از این دارد که ایرانیان روزانه 8 تا 10 میلیارد تومان برای سیگار هزینه می‌کنند و بیشتر کسانی که سرطان ریه دارند، مصرف‌کننده سیگار هستند.
مصرف دخانیات در کشور حدود 10 هزار میلیارد تومان را در سال هدر می‌دهد که بار آن روی بخش سلامت تا 30 هزار میلیارد تومان برآورد شده است، این در حالی است که هزینه اقتصادی مصرف دخانیات شامل مرگ زودهنگام، از دست رفتن سال‌های با ارزش عمر، ناتوانی، غیبت از کار در دیگر بخش‌های توسعه‌ای تا 70 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد، در کشور سالانه ۵۰ تا ۵۵ هزار نفر به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۱۴ درصد از افراد بالای ۱۵ سال در کشور، سیگار و دخانیات مصرف می‌کنند.
در 5 سال گذشته، 480 هزار نفر به جمعیت استعمال‌کنندگان قلیان اضافه شده و یک بار مصرف قلیان، معادل استعمال 100 تا 200 نخ سیگار است.
دخانیات عامل 25 بیماری کشنده است
حجت‌اله تنهایی با بیان اینکه دخانیات، شایع‌ترین عامل مرگ و میر قابل پیشگیری در جهان است، اظهار داشت: یکی از مشکلات عمده بهداشت در زمان حاضر، گسترش استعمال دخانیات در جامعه است که این خود به عنوان یکی از شایع‌ترین عوامل مرگ و میر در جهان شناخته شده، چرا که مصرف این مواد عامل 25 بیماری کشنده از جمله سرطان‌ها و بیماریهای قلبی و عروقی است و انتظار می‌رود در سال‌های آینده بزرگترین و بیشترین عامل مرگ و میر و کاهش طول عمر باشد.
وی عنوان کرد: هر سال 500 هزار نفر، معادل 5 درصد تعداد افراد بستری در بیمارستان‌های کشور بر اثر استعمال دخانیات بستری می‌شوند و سالانه دست کم 100 تا 110 هزار میلیارد ریال از پول مردم، دود می‌شود.رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با بیان اینکه سال‌های اخیر مصرف انواع مختلف مواد دخانی مانند قلیان به طور گسترده در جامعه شایع شده است که نقش خاصی را در ورود جوانان و نوجوانان در عرصه استعمال دخانیات ایفا می‌کند، بیان کرد: باید این گروه از افراد جامعه در زمینه عدم مصرف اینگونه مواد با توجه به زیان‌هایی که در آینده گریبان‌گیر آنها خواهد شد، بکوشند و از مصرف آنها اجتناب کنند.
تنهایی با بیان اینکه تعداد مراکز عرضه قلیان و فروش مواد دخانی و سیگار روند رو به رشد دارد، افزود: بر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در سال‌های اخیر، گرایش به مصرف سیگار در بین افراد جامعه و به خصوص جوانان گسترش روزافزونی داشته است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با اشاره به اینکه سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که در هر شش و نیم ثانیه یک نفر بر اثر ابتلا به امراض ناشی از مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهد، گفت: استفاده از دخانیات سالانه سبب مرگ 9.4 میلیون نفر می‌شود و انتظار می‌رود که طی 20 سال آینده این رقم دو برابر شود.
دخانیات، دروازه ورود 85 درصد معتادان به عرصه مواد مخدر
وی با بیان اینکه تعداد مصرف‌کنندگان دخانیات هنوز همچنان رو به افزایش است و احتمال می‌رود که از 3.1 میلیارد نفر در حال حاضر به 7.1 میلیارد تا سال 2025 برسد، بیان کرد: دخانیات، دروازه ورود 85 درصد معتادان به عرصه مواد مخدر بوده است.
تنهایی تصریح کرد: تولیدکنندگان مواد مخدر از فرم قابل پذیرش فرهنگی جدیدی که در کشورمان برای قلیان به وجود آمده است، استفاده کردند و برای عرضه مواد مخدر جدید از شکل و شمایل قلیان بهره می‌گیرند.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با بیان اینکه گُل یا ماری جوانا خصوصیات قلیان را دارد، چندان خطرناک به نظر نمی‌آید، بوی خوبی دارد و مصرف آن راحت است، خاطرنشان کرد: با استفاده از این ترفند، این ماده خطرناک در فرهنگ عمومی مصرف قلیان حتی برای کسانی که قصدشان کجروی نیست، وارد شده است در حالی که عوارض سنگینی روی مغز دارد.
وی ادامه داد: نوجوانان و جوانانی که مبادرت به استعمال دخانیات می‌کنند، احتمال مبتلا شدن آنها به سرطان ریه 22 مرتبه بیشتر از افراد غیرسیگاری است و 20 تا 25 سال زودتر از همسالان خود می‌میرند.
تنهایی با بیان اینکه استعمال دخانیات سبب به وجود آمدن نوزاد معلول و ناقص‌الخلقه و کم وزن می‌شود، افزود: استعمال دخانیات سبب افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون و خطر ابتلا به بیماریهای فشار خون بالا و گرفتگی عروق و در نهایت ایجاد حمله قلبی و سکته می‌شود.
بیشتر مراجعه‌کنندگان به قهوه‌خانه‌ها جوانان هستند
ممنوعیت عرضه قلیان در اماکن عمومی از سال 94 ابلاغ شد و طرح جمع‌آوری قلیان از چایخانه‌ها از مرداد سال 95 توسط مرکز بهداشت اصفهان و با همکاری قوه قضائیه و نیروی انتظامی در اصفهان به اجرا در آمد و به دنبال آن تعدادی از چایخانه‌ها به دلیل اصرار بر عرضه قلیان، پلمپ شدند؛ اما در سال 96 به دلیل اتفاقاتی که افتاد و مصوبه جدید مجلس، این مراکز مجدد فعال شدند. اواخر سال 96 فوریت استفساریه تبصره یک ماده 13 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات توسط تعدادی از نمایندگان در مجلس تصویب شد. بر اساس این استفساریه، اماکن عمومی در تبصره یاد شده، شامل چایخانه‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی و اتاق‌های استعمال دخانیات در فرودگاه‌ها و پایانه‌های مسافربری نخواهد شد و به عبارتی دیگر چایخانه‌ها و قهوه خانه‌ها از شمول اماکن عمومی خارج می‌شوند، بدین ترتیب بسیاری از چایخانه‌های تعطیل شده، شروع به کار کردند.
در حال حاضر مجموع مراکز عرضه کننده قلیان در استان اصفهان حدود یک هزار و 400 واحد تخمین زده می‌شود و بیشتر مراجعه‌کنندگان به آنها افراد 13 سال تا جوانان هستند.
یک استاد دانشگاه و جامعه شناس معتقد است که از عوامل موثر در گرایش به مصرف دخانیات می‌توان به سه گروه مجزا اشاره کرد، علل فردی مثل افسردگی، خلق پایین، ناتوانی در ابراز مخالفت و نه گفتن، کمبود اعتماد به نفس، کمبود محبت، ناامنی و اضطراب، عوامل خانوادگی مانند والدین سیگاری، خانواده نابسامان، روابط عاطفی محدود، ناتوانی والدین در برقراری ارتباط با نوجوانان و جوانان، وجود تبعیض برای فرزندان، مشکلات مالی خانواده، عوامل اجتماعی و محیطی مثل آینده نامعلوم، آموزش و پرورش ناکارآمد، تنش‌های محیطی، رسانه و فضا‌های مجازی، تغییر و سقوط ارزش‌ها، اشاعه الگوی زندگی ناکارآمد در جامعه از طریق رسانه‌ها، سود سرشار از فروش دخانیات، کمبود فضا‌های فرهنگی و تفریحی و نداشتن کنترل بر ارائه و فروش مواد دخانی برای افراد زیر سن قانونی مهم‌ترین علل گرایش به مواد دخانی هستند.
ضرورت اطلاع‌رسانی درباره عوارض سیگار و قلیان از سوی رسانه‌ها
علیرضا بیاتی، متخصص بیماریهای عفونی و ریه با اشاره به اثرات مصرف دخانیات بر روی سیستم تنفسی انسان گفت: عوارض مصرف دخانیات به چند دسته تقسیم می‌شود که یکی از آنها، بیماریهای تنفسی و ریوی است، عوارض بسیار شایعی در این زمینه وجود دارد که مهم‌ترین آنها، بیماریهای مزمن انسدادی تنفسی است، این بیماری‌ها شامل برونشیت مزمن، آمفیزم و آسم می‌شود.
این متخصص بیماریهای عفونی ادامه داد: علائم بیماریهای مزمن انسدادی تنفسی به صورت سرفه، تنگی نفس، دفع خلط و خس خس سینه خودش را نشان می‌دهد، در نهایت این بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی شده و ناتوان می‌شوند به گونه‌ای که حتی کارهای فیزیکی عادی روزانه خود را نمی‌توانند انجام دهند.
وی در پاسخ به این سؤال که با چه راهکارهایی می‌توان از شیوع مصرف دخانیات در جامعه جلوگیری کرد، افزود: در این خصوص نقش رسانه‌ها، آموزش و پرورش و خانواده‌ها بسیار پررنگ است، اطلاع‌رسانی درباره عوارض سیگار و قلیان باید در رسانه‌ها، مدارس و خانواده‌ها به صورت جدی و مکرر دنبال شود تا مردم به ویژه نسل جوان در این زمینه آگاه شوند.
انتهای پیام/
