به گزارش اصفهان شرق، شایسته است حداقل در روزهای میلاد و یا شهادت هر کدام از معصومان علیهم السلام سخنان آن حضرات را مطالعه و در کلام آنها تدبر و تفکر کنیم؛ چرا که مطالعه کلام آن سروران اندیشه انسان را تعالی و قلب انسان را جلا و بر محبت مومنان نسبت به آن عزیزان می افزاید و جایگاه ما را نیز نزد معصومان ارتقاء می بخشد. کما اینکه به امام صادق عرض کردند کدام یک از ما به شما نزدیک تریم؟ حضرت فرمود: هر کس که روایات ما را بیشتر می داند.

حقیقتا جای تعجب و تاسّف بسیار است که کسی مدعی محبت و تشیع باشد اما در استماع کلام معصومان تلاشی ننماید!! دوری از مطالعه کلام معصومان موجب نادانی و انحراف انسان می شود. علی علیه السلام می فرماید: شخصیت هر کسی زیر زبان اوست (المرء مخبوء تحت لسانه) و تا سخن نگفته باشد، عیب و هنرش نهفته باشد لذا تا سخنان ائمه اطهار را مطالعه نکنیم با شخصیت آنها ارتباط نگرفته ایم و این خسرانی است آشکار.

گرچه به حضور در مراقد شریفه حضرات محتاجیم و مومن باید کبوتر حرم و حرم باز باشد اما شخصیت حضرات معصومین علیهم السلام در کلام آنهاست نه در گنبد و بارگاه آنان. و برکات توجه به شخصیت و کلام ائمه اطهار از توجه به گنبد و بارگاه و شخص آن سروران به مراتب بیشتر است.

از جمله کتاب های روایی خوب می توان به کتاب «میزان الحکمه» آیه الله ری شهری اشاره کرد. نرم افزار این کتاب نیز قابل دانلود و از امکان جستجوگری برخودار است.

دینداری هماهنگ با عقلانیت و دوراندیشی است

بحار الأنوار، به نقل از محمّد بن عبداللّه خراسانى خادم امام رضا علیه السلام: جماعتى در خدمت امام رضا علیه السلام بودند، که زندیقى وارد شد. حضرت به او فرمود: اگر سخن شما درست باشد ـ که نیست ـ در این صورت آیا نه این است که ما و شما یکسان هستیم و نماز و روزه و زکات و ایمان ما زیانى به ما نمى رساند؟ زندیق خاموش ماند.

سپس امام رضا علیه السلام فرمود: اگر سخن ما درست باشد ـ که هست ـ آیا شما به هلاکت درنیفتاده اید و ما نجات نیافته ایم؟!

شیعیانی که امام رضا علیه السلام آنها را نپذیرفت

عدّه اى از شیعیان به قصد دیدار امام رضا(ع) آمدند، امّا امام از آنان دورى کرد و ایشان را به حضور نپذیرفت.

امام در بیان علت فرمود: شما مدّعى هستید که شیعه امیر المؤمنین علیه السلام هستید، در صورتى که بسیارى از اعمال شما خلاف این ادّعاست و در بسیارى از فرایض کوتاهى مى ورزید و نسبت به رعایت حقوق بزرگ برادران دینى خود سستى نشان مى دهید و در جایى که تقیّه لازم نیست تقیّه مى کنید و در جایى که باید تقیّه شود، تقیّه نمى کنید.

سیره حضرت زهرا معیار فضیلت ها

امام رضا علیه السلام: زنى به امام باقر علیه السلام عرض کرد: خدایت نیکو گرداند، من زنى تارک دنیا هستم. حضرت فرمود: منظورت از ترک دنیا چیست؟ عرض کرد: نمى خواهم هرگز ازدواج کنم. حضرت پرسید: چرا؟ عرض کرد: در ترک ازدواج، به دنبال کسب فضیلت هستم.

حضرت فرمود: دست بردار؛ اگر در این کار فضیلتى بود، فاطمه علیها السلام از تو سزاوارتر به آن بود. هیچ کس نیست که در فضیلت بر او سبقت گیرد.

تائید ظالمان به هر شکلی همتای کفر است

امام رضا علیه السلام درباره کار کردن براى سلاطین فرمود: وارد شدن در کارهاى سلاطین و کمک کردن به آنان و کوشش در راه خواسته هاى ایشان ، همتاى کفر است و نگاه کردن به آنها از روى عمد، از گناهان کبیره اى است که به سبب آن سزاوار آتش مى شود.

و نیز فرمودند: هر که ستمگرى را یارى کند، ستمگر است و هر که ستمگرى را یارى نرساند و دست تنها گذارد، دادگر است.

حسن ظن به خداوند

امام رضا علیه السلام: به خداوند گمان نیک ببر؛ زیرا خداى عزّ و جلّ مى فرماید: من نزد گمان بنده مؤمن خویشم؛ اگر گمانِ او به من نیک باشد، مطابق آن گمان با او رفتار کنم و اگر بد باشد نیز مطابق همان گمانِ بد با او عمل کنم.

لزوم عبادت خداوند

امام رضا علیه السلام: اگر خداوند مردم را به بهشت و دوزخ هم وعده و وعید نمى داد، باز لازم بود که از او اطاعت کنند و نافرمانیش نکنند؛ زیرا به آنان تفضّل و نیکى فرموده و نعمت هایش را در اختیارشان گذاشته است، بى آنکه [به سبب انجام عملى] استحقاق آن را داشته باشند.

فلسفه عبادت خداوند

امام رضا علیه السلام در بیان علّت عبادت فرمود: تا اینکه مردم یاد خدا را فراموش نکنند و آداب او را وا نگذارند و از اوامر و نواهى او غافل نشوند؛ زیرا درستى و قوام مردمان در این است. اگر بدون تعبّد، به حال خود رها مى شدند پس از مدّتى دل هایشان سخت مى شد.

و نیز فرمودند: سرآغاز عبادت و بندگی خداوند متعال، شناخت اوست و ریشه شناخت خدا یگانه دانستن او.

رزاقیت خداوند

امام رضا علیه السلام: در گنجى که خداى عزّ و جلّ درباره آن گفت: «و زیر آن [دیوار]، گنجى براى آن دو [پسر] بود» چنین آمده بود: کسى که معرفت خود را از خدا مى گیرد نباید به قضاى الهى بدبین باشد و او را در روزى رساندن کند بشمارد.

در این باره پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرموده: خداوند سبحان و بزرگ مى فرماید: آن بنده ام که مرا در رساندن روزى کُند مى شمارد، بترسد از اینکه به خشم آیم و درى از دنیا را به رویش بگشایم!

معنای لطیف

امام رضا علیه السلام: لطیف بودن خدا به معناى کمى و باریکى و خُردى نیست بلکه به معناى نفوذ [علم و قدرت او] در اشیاء و غیر قابل درک بودن است.

تفکر و تواضع، دو عبادت برتر

امام رضا علیه السلام: مردى از بنى اسرائیل خداوند تبارک و تعالى را چهل سال عبادت کرد، اما عبادتش پذیرفته نشد. به خودش گفت: عیب کار از خود توست و کسى جز خودت مقصّر نیست. پس خداى تبارک و تعالى به او وحى فرمود که این نکوهش(انتقاد) تو از خودت، برتر از عبادت چهل سال بود.

امام رضا علیه السلام: عبادت به فراوانى روزه و نماز نیست؛ بلکه عبادت به بسیار اندیشیدن در کار خداست. کما اینکه رسول اکرم فرمود: «قلیل الفقه خیر من کثیر العباده؛ کمی از فقه و فهم عمیق بهتر است از عبادت زیاد». (زیرا الفقه روح العباده)

برترین خرد

امام رضا علیه السلام: برترین [مرحله] خرد، خودشناسى انسان است.

خلوص، اندک را بسیار می کند

امام رضا علیه السلام: صدقه دهید هرچند اندک باشد؛ زیرا هر چیزى که براى خدا باشد، گرچه اندک ـ اگر با نیّت درست و خالص صورت گیرد ـ بزرگ است.

کمال همراه با رنج است

امام رضا علیه السلام: سه چیز است که بر سه چیز گماشته شده است: رنج و مشقّتِ روزگار بر دارندگان آداب [و فرهنگ] کامل، غلبه محرومیت بر پیشکسوت در حرفه خود، و دشمنىِ عوام با اهل معرفت.

عرضه اعمال به رسول خدا صل الله علیه و آله

امام رضا علیه السلام: کارها، از نیک و بد، به پیامبر خدا صلى الله علیه و آله نشان داده مى شود.

راه هدایت

امام رضا علیه السلام: هرکه متشابه قرآن را به محکمِ آن ارجاع دهد، به راه راست هدایت شده است.

مواخذه های رسول خدا در قرآن از باب «به در بزن تا دیوار بشنود» است

امام رضا علیه السلام ـ درباره آیه «خدا تو را ببخشد چرا به آنها اجازه دادى» ـ فرمود: این از جمله آیاتى است که طبق ضرب المثل «به در مى گویم که دیوار بشنود»، نازل شده است…. همچنین آیه «اگر شرک آورى، هر آینه عمل تو بر باد رود و مسلّما از زیانکاران خواهى شد» و نیز آیه «و اگر نبود که ما تو را استوار گردانیدیم، هر آینه نزدیک بود که به سوى آنها اندکى متمایل شوى.

دعا سلاح پیامبران

امام رضا علیه السلام فرمود: بر شما باد سلاح پیامبران. عرض شد: سلاح پیامبران چیست؟ فرمود: دعا.

پنهان داشتن کارهای نیک

امام رضا علیه السلام: یک کار نیک پنهانى، با هفتاد کار نیک [علنى] برابرى مى کند.

امام صادق علیه السلام در این باره می فرماید: در روز رستاخیز، رضوان (فرشته نگهبان بهشت) گروهى را [در بهشت] مى بیند که از برابرش نگذشته بودند. به آنها مى گوید: شما کیستید و از کجا وارد شدید؟! مى گویند: ما گروهى هستیم که خداوند را مخفیانه پرستیدیم و او نیز ما را مخفیانه به بهشت در آورد.

هوای نفس، نابود کننده نفس است

امام رضا علیه السلام: زنهار از بلندى اى که بالا رفتن از آن دشوار و پایین آمدنش سخت و وحشتناک است و از پیروى هواىِ نفْس بپرهیز؛ زیرا در هواىِ نفْس نابودىِ نفْس نهفته است.

زاهد کیست؟

امام رضا علیه السلام ـ در پاسخ به پرسش از صفت زاهد ـ فرمود: کسى که به کمتر از قُوت خود بسنده مى کند، براى روز مرگش آماده است و از زنده ماندن خود دلتنگ است (شوق آخرت و دیدار خدا را دارد).

نشانه بخشنده و خسیس

امام رضا علیه السلام: شخص بخشنده از غذاى مردم مى خورد، تا مردم از غذاى او بخورند، اما شخص خسیس از غذاى مردم نمى خورد تا آنها نیز از غذاى او نخورند.

نشانه انسان فرومایه

امام رضا علیه السلام ـ در پاسخ به این پرسش که فرومایه کیست ـ فرمود: کسى که چیزى داشته باشد و آن چیز او را از خدا غافل گرداند.

بالاترین شکر

امام رضا علیه السلام: بدانید که بعد از ایمان به خداوند متعال و بعد از اعتراف به حقوق اولیاى الهى از آل محمّد، پیامبر خدا صلى الله علیه و آله، هیچ شکرى نزد خدا دوست داشتنى تر از این نیست که برادران مؤمن خود را در کارهاى دنیایى شان یارى رسانید.

بهترین و بدترین زندگی

تحف العقول، به نقل از على بن شعیب: خدمت امام رضا علیه السلام مشرف شدم حضرت به من فرمود: اى على! بهترین زندگى را چه کسى دارد؟ عرض کردم: سرورم! شما بهتر از من مى دانید.

حضرت فرمود: اى على! کسى که زندگى دیگرى در زندگى او خوش و خرّم باشد. اى على! بدترین زندگى را چه کسى دارد؟ عرض کردم: شما بهتر مى دانید. فرمود: کسى که دیگرى در زندگى او [خوش و خرّم] نباشد.

ارزش و راهکار قناعت پیشگی

امام رضا علیه السلام ـ در پاسخ به سؤال از قناعت ـ فرمود: قناعت، باعث خویشتندارى و ارجمندى و آسوده شدن از زحمت فزون خواهى و بندگى در برابر دنیاپرستان است. راه قناعت را جز دو کس نپیماید: یا عبادت پیشه اى که خواهان مزدِ آخرت است، یا بزرگوارى که از مردمان فرومایه دورى مى کند.

مجادله ممنوع

امام رضا علیه السلام: با دانایان هرگز مجادله مکن؛ زیرا تو را مى رانند (یعنی از مابقی علم آنها محروم می شوی) و با نابخردان هرگز مجادله مکن؛ زیرا با تو نادانى مى کنند (اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما).

رک بودن

امام رضا علیه السلام: هرکه با مردم رک و راست باشد، مردم او را ناخوش دارند.

بهترین دارایی انسان

امام رضا علیه السلام: بهترین دارایى انسان، اندوخته هاى صدقه است.

عدالت و نیکوکاری راز دوام نعمت

امام رضا علیه السلام: به کار بستن عدالت و نیکوکارى، خبر از دوام نعمت مى دهد.

محرومیت  کینه ای ها از رحمت الهی حتی در شب قدر

امام رضا علیه السلام به نقل از پدران بزرگوار خود فرمود: در شب اول ماه رمضان شیطان هاى سرکش به غل و زنجیر بسته مى شوند و در هر شبى هفتاد هزار نفر آمرزیده مى شوند و در شب قدر خداوند به اندازه اى که در ماه رجب و شعبان و ماه رمضان تا آن هنگام (شب قدر) آمرزیده است، مى آمرزد مگر مردى را که میان او و برادرش دشمنى و کینه اى باشد. پس خداوند عزّ و جلّ فرماید: اینان را بگذارید (مهلت دهید) تا زمانى که با هم آشتى کنند.

وفای به عهد

امام رضا علیه السلام: ما خاندانى هستیم که وعده خود را دَینى بر گردن خویش مى بینیم، چنان که رسول خدا صلى الله علیه و آله چنین کرد.

نقش نگین انگشترى عیسى علیه السلام

امام رضا علیه السلام: نقش نگین انگشترى عیسى علیه السلام دو جمله بود که آنها را از انجیل بر گرفته بود: «خوشا بنده اى که به واسطه او خدا یادآورى شود و واى بر بنده اى که به واسطه او خدا فراموش گردد».

توجه رسول خدا به رویاهای صادقه

امام رضا علیه السلام: رسول خدا صلى الله علیه و آله صبح که مى شد به اصحابش مى فرمود: «آیا کسى نوید دهنده اى دارد؟ منظور آن حضرت رؤیا بود».

(بنا بر روایات رویا یک جزء از هفتاد جزء پیامبری است و اگر انسان درست زندگی کند رویاها تور شکاری هستند برای صید حقایق).

تبریک به جای تسلیت

امام رضا علیه السلام ـ در تسلیت به حسن بن سهل ـ فرمود: «تبریک گفتن براى ثواب آخرت، سزاوارتر از تسلیت گفتن براى سوگوارى دنیاست».

کما اینکه امام صادق علیه السلام در این باره فرموده: مصیبتى را که نعمتِ صبر در برابر آن به تو داده شده و به سبب آن مستوجب پاداش خداوند عزّ و جلّ شده اى، نباید مصیبت بشمار آورى؛ مصیبت آن است که مصیبت دیده، به سبب صبر نکردن بر آن، از اجر و ثوابش محروم شود. و پیامبر اکرم فرمودند: کسی که مصیبتی بر او وارد شود و صبر کند و راضی باشد و تسلیم خدا، خدا او را از صدیقان حساب می کند.

زمان های هولناک

امام رضا علیه السلام: وحشتناک ترین زمان براى این مخلوق سه جاست: روزى که متولّد مى شود و از شکم مادرش بیرون مى آید و دنیا را مى بیند، روزى که مى میرد و آخرت و اهل آن را مى بیند و روزى که برانگیخته مى شود و احکامى (قوانینى) را مى بیند که در سراى دنیا ندیده است.

فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام: «هیچ یک از دوستان من که عارف به حق و مقام من باشد زیارتم نکند مگر اینکه در روز قیامت شفاعتش کنم» (حق امام اطاعت محض از امام است و جهت مقام امامت به زیارت جامعه کبیره مراجعه شود).

و نیز فرمودند: هر که مرا در دیار غربت زیارت کند، روز قیامت در سه جا به داد او مى رسم و از هراس ها و سختی هاى آنها نجاتش مى دهم: وقتى که نامه هاى اعمال از راست و چپ پراکنده شوند و هنگام گذشتن از صراط و موقع سنجیدن میزان [اعمال].

امام باقر علیه السلام نیز در فضیلت زیارت آن حضرت فرموده اند: میان دو [رشته] کوه طوس، خاکى است که از بهشت آورده شده است. هر که به آن خاک [براى زیارت] قدم گذارد، در روز قیامت از آتش دوزخ ایمن باشد.

و امام کاظم علیه السلام فرمودند: فرزندم على به زهر ستم کشته و در کنار هارون، در طوس دفن مى شود. هر که او را زیارت کند مانند کسى است که رسول خدا صلى الله علیه و آله را زیارت کرده باشد.

قیامت؛ روز سرور عاشورائیان

امام رضا علیه السلام: هر که روز عاشورا روز سوگوارى و اندوه و گریه اش باشد، خداوند عزّ و جلّ روز قیامت را روز شادى و سرور او قرار دهد.

فضیلت گریه بر اباعبدالله

امام رضا علیه السلام: بر کسى چون حسین باید که گریندگان بگریند؛ زیرا که گریستن بر او گناهان بزرگ را مى زداید… چون ماه محرّم مى رسید کسى پدرم علیه السلام را خندان نمى دید. غم و اندوه بر او چیره بود تا آن که ده روز مى گذشت. روز دهم روز سوگوارى و اندوه و گریه او بود و مى فرمود: این روزى است که حسین علیه السلام در آن کشته شد.

انتهای پیام/ندای اصفهان