به گزارش اصفهان شرق، نخستین روز از ماه مبارک ذی‌الحجه، سالروز پیوندی آسمانی است که دیگر هیچگاه مانند آن در تاریخ تکرار نخواهد شد؛ ازدواج بی نظیر دو معصوم که بنا بر روایات خداوند تبارک و تعالی در تعبیری عاشقانه و حکیمانه در سوره الرحمن از آن به وصال دو دریا تعبیر نموده است: مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقیانِ.

دو دریا که بین آنها برزخ دیانت فضایی آکنده از عدالت و رحمت بنا ساخته: بَیْنَهُما بَرزَخٌ لایَبْغیانِ. پس وظیفه تمام خانواده هاست که قدر این نعمت را پاس بدارند و با الگوگیری از سبک های غربی، این نعمت را تکذیب نکنند: فَبِاَىّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ. خانواده ای آسمانی که مرجان (استحکام) و لوءلوء (زیبایی) دو خروجی و محصول مبارک آن است: یَخْرُجُ مِنْهُما اللّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ.

 

درس آموزه ها و ارکان زندگی مشترک علی و فاطمه سلام الله علیهما

۱- لزوم خودسازی قبل از ازدواج

اصلی ترین و بنیادی ترین امر از نظر اسلام تشکیل خانواده است؛ چه اینکه خداوند انسان را با دو دست جمال و جلال خویش خلق نمود (قالَ یا إِبْلیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعالینَ) و صفات جمال خود را در زن و صفات جلال خود را در مرد قرار داد. لذا ازدواج حلقه وصل اتمام و اکمال اسماء الله در جان آدمی است (اسماء اللهی که تحقق آنها در جان آدمی، جان مایه و هویت انسانی را شکل می دهد و بدون آن هدف از خلقت محقق نخواهد شد (و علّم آدم الاسماء کلها).

بنابراین ماهیت و هدف از ازدواج، تبادل اسماء جمالیه و اسماء جلالیه به منظور قرب الی الله است. فلذا خداوند اصرار دارد که مومن از ازدواج با فاسق بپرهیزد (الْخَبیثاتُ لِلْخَبیثینَ وَ الْخَبیثُونَ لِلْخَبیثاتِ وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّباتِ). در چنین خانواده ای علاوه بر اینکه همسران به کمال انسانی خویش می رسند امکان رشد و بالندگی محصول زندگی مشترک آنان (فرزندان) نیز فراهم است. بنابراین خانواده کارخانه انسان سازی است.

خداوند در سوره الرحمن از ازدواج علی و فاطمه سلام الله علیهما به «لقاء بحرین» تعبیر نموده است (مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقیانِ). و این یعنی افراد قبل از ازدواج، با ایمان و عمل صالح، جان خود را همچون دریا، بیکران و پاک و مطهر سازند تا خروجی این وصال لوءلوء و مرجان، جمال و جلال و استحکام و زیبایی زندگی باشد، و الا محصول ازدواج دو فرد ضعیف الایمان جز ظلمت روی ظلمت و دوری بیشتر از خدا و انسانیت و دعوا و اختلاف و گناه و طلاق و فرزندان آلوده تر از خود چه می تواند باشد؟

۲- لزوم تعیین میزان در زندگی مشترک

بین مردان و زنان، دریایی از تفاوت ها وجود دارد؛ تفاوت هایی که اگر مدیریت نشوند به اختلاف تبدیل خواهند شد و دریای زندگی را طوفانی و متلاطم و کشتی خانواده را با تمام سرنشینان بزرگ و کوچکش غرق خواهد نمود. اما اگر این تفاوت ها با تعین مرزها و برزخ ها و موازین صحیح مدیریت شوند، کشتی خانواده در دریای آرام زندگی نه تنها خود و سرنشینان اش را که حتی دیگران را نیز نجات خواهد بخشید.

علی و فاطمه سلام الله علیهما با برزخ و میزان قرار دادن دستورات پیامبر اکرم صل الله علیه و آله حد و مرز و اندازه و سهم خود را از زندگی مشترک ترسیم نمودند (بَیْنَهُما بَرزَخٌ لایَبْغیانِ) و در فضائی آرام فرزندانی را تربیت کردند که کشتی نجات امت پیامبر شدند (مَثَلُ أهلِ بَیتی مَثَلُ سَفینَهِ نُوحٍ؛ مَن رَکِبَها نَجا و مَن تَخَلّفَ عَنها غَرِقَ).

لزوم برزخ و میزان، دستورالعملی است که خداوند آن را در آیات اول سوره مبارکه الرحمن این چنین بیان داشته: وَ وَضَعَ الْمِیزَانَ؛ و ترازو را گذاشت. اَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزَانِ؛ تا مبادا از اندازه درگذرید. وَ أَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ؛ و وزن را به انصاف برپا دارید و در سنجش مکاهید (کریمه الرحمن/ شریفه ۷ تا ۹)…

تا آنجا که می فرماید: وَ لَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلَامِ؛ و او راست در دریا، سفینه ‏هاى بادبان‏دار بلند همچون کوهها (کریمه الرحمن/ شریفه ۲۴). پس ذهن آدمی ناگزیر معطوف می شود به حدیثی که در یمین عرش نقش بسته است: انَّهُ لَمَکْتُوبٌ عَلَى یَمِینِ عَرْشِ اللَّهِ اِنَّ الحُسَین مِصْبَاحُ الهدی وَ سَفِینَهُ النَجَاه.

۳- لزوم آموزش، قبل از آغاز زندگی مشترک

رکن دیگر زندگی مشترک آموزش است. سبک درست زندگی نیاز به آموزش دارد. لذا خداوند بلافاصله بعد از طرح مساله رحمت (الرحمن) مساله آموزش را پیش می کشد و می فرماید: علّم القرآن؛ یعنی برای برخورداری از زندگی مشترک موفق نیاز به فراگیری آموزه های قرآنی است؛ زیرا با تعلیم و فراگیری آموزه های قرآنی است که ظرفیت انسانی شما شکوفا خواهد شد (خَلَقَ الانسان) و تنها با این میزان است که امکان برخورداری از یک زندگی سالم و بدون طغیان را تجربه خواهید نمود.

۴- لزوم محبّت در خانواده

خداوند سرآغاز و عنوان سوره ای که در آن از نعمت خانواده آسمانی علی و فاطمه سخن رانده را «الرحمن» قرار داده. بنابراین اولین رکن از ارکان خانواده، مهر و محبت و فضای رحمانی است. حضرت امیر در این باره می فرماید:

«هیچ گاه فاطمه از من نرنجید و او نیز هرگز مرا نرنجاند. او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا آزرده خاطر نساخت. در هیچ امری، قدمی برخلاف میل باطنی من برنداشت و هرگاه به چهره اش نگاه می کردم، تمام غصه هایم برطرف می شد و دردهایم را فراموش می کردم». (فاطمه زهرا اسوه زندگى محمد تقى مدرسی مترجم: مهدى عبداللهى)

۵- لزوم گفتگو در خانواده

بسیاری از مشکلات همسران ناشی از عدم گفتگو بین آنان است. متاسفانه با ورود تلویزیون و اینترنت و شبکه های مجازی و عدم رعایت فرهنگ صحیح استفاده از تکنولوژی، گفتگوی خانواده ها به کمتر از بیست دقیقه در روز کاهش یافته است. خداوند در کریمه الرحمن یکی از امتیازات انسان را بیان معرفی کرده (و علّمه البیان). گوئی اولین دستور خداوند برای ایجاد فضایی رحمانی در خانواده ها توصیه به گفتگو بین اعضاء خانواده است.

۶- لزوم تعاون و همدلی و تفاهم متقابل در خانواده

از جلوه ‏های مطلوب زندگی این دو بزرگوار تقسیم وظایف توسط رسول خدا به صورتی عادلانه و عالمانه است؛ عالمانه و عادلانه به این معنا که بر مبنای ساختار روحی و جسمی و مصلحت اجتماعی انجام گرفته؛ به این صورت که ایشان کارهای داخل خانه را به فاطمه و کارهای خارج از خانه را به علی واگذار کردند. در عین حال حضرت امیر در کارهای خانه به فاطمه کمک می کردند و فاطمه در کارهای بیرونی مثل جهاد و امور سیاسی اجتماعی پشتیبان حضرت امیر بود.

به عنوان نمونه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود:

روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله بر ما در منزل وارد شد. فاطمه علیها السلام نزدیک دیگ غذا نشسته بود و من هم برایش عدس تمیز می کردم. آن حضرت مرا با لقب ابالحسن می خواندند؛ عرض کردم: بفرمایید. اظهار داشتند:

بشنو از من آنچه را که به دستور پروردگارم می گویم! هیچ مردی نیست که در کارهای منزل به همسرش کمک کند، مگر اینکه پاداش او به هر تار مویی که بر بدنش روییده باشد، ثواب یک سال عبادتی است که تمام روزهایش را روزه گرفته و تمام شب هایش را به عبادت ایستاده، شب زنده داری کرده باشد و خداوند به او ثوابی می بخشد که به انبیای صابر خود مثل حضرت داوود و یعقوب و عیسی علیهم السلام بخشیده باشد.

ای علی! کسی که در کارهای خانه به همسر خود بدون سرکشی و دلتنگی و تکبر خدمت نماید، پروردگار اسمش را در دفتر شهدا ثبت می کند و برایش به هر روز و شبی ثواب هزار شهید و به هر قدمی که بر می دارد به آن مرد ثواب حج و عمره می دهد و به هر قطره ای که از بدنش عرق بیاید یک خانه در بهشت برایش منظور می کند.

ای علی! یک ساعت خدمت کردن به همسر در کارهای خانه بهتر از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و بهتر از آزادی هزار بنده در راه خدا و هزار جنگ در راه دین و عیادت از هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و هزار گرسنه ای که برای رضای خداوند رحمان سیر گردد و هزار برهنه را پوشاند و هزار اسب در راه پروردگار دادن و برایش بهتر از هزار دینار به مستمندان صدقه دادن و بهتر از تلاوت تورات و انجیل و زبور و قرآن است و بهتر از آزاد کردن هزار اسیر و بخشیدن هزار شتر به فقراست و چنین مرد خدمتکار به همسر، از دنیا بیرون نمی رود مگر این که جایگاه خوب خود را در بهشت ببیند.

ای علی! خدمت به همسر کفاره(پاک کننده) گناهان کبیره است و خاموش کننده آتش خشم پروردگار جبار و صداق ازدواج با حورالعین و این خدمت موجب زیادی خوبی ها و علو مقام است.
ای علی! خدمتکار همسر نمی شود مگر شخص صدیق و درستکار و یا شهید و یا مردی که خداوند متعال خیر دنیا و آخرت را برایش خواسته باشد. (بحارالانوار، ج ۱۳ ص ۱۳۳ و جامع الاخبار ص ۱۰۲)

۷- لزوم معنویت در خانواده

هر دو بزرگوار در معنویت و عبودیت و تربیت یکدیگر را یار و یاور بودند.

حضرت امام خمینی رحمه الله با اشاره به این مطلب می فرماید: «یک کوخ چهار ـ پنج نفری در صدر اسلام داشته ایم و آن، کوخ فاطمه زهرا است. برکات این کوخ چند نفری آن قدر زیاد است که عالم را از نورانیت پر کرده است. کوخ نشینان این کوخ محقر، در مراتب معنوی آن قدر بالا بودند که دست ملکوتی ها هم به آنها نمی رسد. جنبه های تربیتی این کوخ، آن قدر والا بوده است که همه برکات در بلاد مسلمین، خصوصا در مثل بلاد ما، همه از برکات آنهاست». (صحیفه امام خمینی، جلد ۱۷، ص ۳۷۳)

و خداوند در این باره چنین فرموده است: فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ؛ (این نور هدایت) در خانه‌هایى است که خدا اذن داده رفعت یابند و نام او در آنها ذکر شود. در آنها بامدادان و شامگاهان او را تسبیح گویند. (کریمه نور/ شریفه ۳۶)

و هنگامی که رسول خدا از حضرت امیر سوال فرمود: فاطمه را چگونه همسری یافتی؟ حضرت فرمود: نِعمَ العَون علی طاعه الله؛ خوب یاوری است در اطاعت و بندگی خدا. (بحارالانوار، ج۴۳، ص ۱۱۷)

در شب ازدواج، امام على، فاطمه زهرا را نگران دید. فرمود: چرا ناراحتى؟ پاسخ داد: در پیرامون حال و رفتار خویش فکر کردم، به یاد پایان عمر خویش و منزلگاه دیگر به نام قبر افتادم که امروز از خانه پدر به خانه شما منتقل شدم و روزى دیگر از اینجا به طرف قبر و قیامت خواهم رفت، در این آغازین لحظه هاى زندگى، تو را به خدا سوگند مى دهم که بیا تا به نماز بایستیم تا باهم در این شب خدا را عبادت کنیم. (نهج الحیاه، فرهنگ سخنان فاطمه زهرا سلام الله علیها، ص ‍ ۳۵)

۸- لزوم پرهیز از تجمّلات و ساده زیستی در زندگی مشترک

گرچه فاطمه زهراء دختر رئیس حاکم وقت است اما علیرغم آقازادگی اش، آزادگی اش از تعلّقات و تجمّلات زندگی، درس آموز لزوم ساده زیستی و پرهیز از تجمّلات و تحمیل فشار زندگی بر همسر است. درسی که پدر بزرگوارش به او آموخته بود و آن ریحانه، آن را نصب العین خویش ساخته بود: «از همسرت اطاعت کن و از او چیزی نخواه که در توانش نباشد».

وقتی چشمان مبارک رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به آن جهاز مختصر افتاد، سرش را به جانب آسمان بلند کرد و فرمود: «خدایا! زندگی را بر کسانی که بیشتر وسایلشان گل و سفال است مبارک گردان». و این همه زهد و ساده زیستی، آموزه ای است که امروز همه ما و به خصوص آقازاده ها و مسئولان نظام جمهوری اسلامی نیازمند آموختن و یادآوری آن هستند.

۹- لزوم آراستگی همسران

از ویژگی‌های شایسته خانواده آرمانی در اسلام، آراستگی ظاهر و باطن همسران برای یکدیگر است.
رسول اکرم فرمود: برخی از زنان در امتهای گذشته به خاطر عدم آراستگی همسرانشان به فساد رو آوردند. و نیز فرمود: بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت می کند، اما از بیگانگان خود را می پوشاند. (بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۳۵)

حضرت فاطمه، الگوی برتر زنان مسلمان، همواره بر آن بود که در محیط خانه و خانواده، خوش ‌بو و آراسته باشد و موهبت زیبایی و جمال بی‌مانندش را تنها برای همسرش علی بیاراید. آن حضرت هماره نزد خود عطر نگه می‌داشت. ام‌سلمه ره می‌گوید: از ریحانه المصطفی عطر خواستم و گفتم: سرورم! آیا عطر و بوی خوشی‌نزد خویش دارید؟ ایشان فرمود: آری! و بی‌درنگ شیشه عطری آورد و اندکی از آن را بر کف دستم ریخت. بوی خوشی از آن برخاست که هرگز به مشامم نرسیده بود. (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۹۵)
ایشان حتی در واپسین لحظه‌های زندگی‌اش به اسماء فرمود: «عطر مرا که همیشه خود را با آن عطرآگین می‌کردم، بیاور… . (کشف الغمه ج ۲، ص ۶۲)

۱۰- لزوم تربیت فرزندان

از خانواده آسمانی علی و فاطمه سلام الله علیهما فرزندانی به دنیا آمدند که افکار و اعمال و اخلاق و سیره زندگی آنان، موجب استحکام و زیور دین و دنیا است (یَخْرُجُ مِنْهُما اللّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ). فرزندانی که تابلوی زیبای کربلا را در عالم انسانیت و عبودیت و بندگی خدا به رخ اِنس و مَلک کشیدند. بله! از حزن فاطمیه، عطر عاشوراء می تراود… و به قول شهریار ره: به جز از علی که آرد پسری ابوالعجائب/ که علم کند به عالم شهدای کربلا را.

آنان این تربیت را از سبک زندگی آن دو بزرگوار دریافته بودند. تربیتی مبتنی بر عمل آن دو حضرت و نه صرف گفتار (که دو صد گفته چون نیم کردار نیست). آنها نماز شب و راز و نیازهای مادرشان را می دیدند (امام حسن مجتبی می فرماید: مادرم فاطمه را در شب جمعه در محراب عبادت دیدم که به عبادت و نماز مشغول است، او پیوسته به رکوع و سجود مشغول بود تا اینکه شب به پایان رسید… در دنیا کسی عابدتر از مادرم فاطمه نبود؛ آن قدر به عبادت می ایستاد تا پاهایش ورم می کرد).

آنها پنهان شدن مادر خود از نابینایی را شاهد بودند. آنها خطبه های پرشور و مبارزات شجاعانه مادر را تا پای جان در دفاع از ولایت و مبارزه با شرک و نفاق و دورویی و فریب کاری را دیدند. آنها گفتگوهای عاشقانه و صمیمانه والدین خود را می شنیدند (رُوحی لِرُوحِکَ الْفِداءُ وَ نَفْسی لِنَفْسِکَ الْوِقاء یا اَبَاالْحَسَنْ اِنْ کُنْتَ فی خَیْرٍ کُنْتُ مَعَکَ وَ اِنْ کُنْتَ فی شَرٍّ کُنْتُ مَعَکَ).

آنها ایثار و مقدم ساختن فقیر و یتیم و اسیر را بر خود دیده بودند (و یطعمون الطعام علی حبّه مسکینا و یتیما و اسیرا).آنها نهج البلاغه و سخنان حکیمانه مادر را شنیده بودند. آنها کیسه های نان و خرمایی که هر شب بر دوش آن مرد بزرگ کشیده می شد را دیده بودند… آنها کسانی را دیدند که جبرئیل علیه السلام افتخار سخن گفتن با آنان را داشت… بگذاریم و بگذریم که فقط خدا می داند آنها از آن دو بزرگوار چه ها که ندیدند.

انتهای پیام/صاحب نیوز