سرویس: سیاسی » بین الملل 00:12 - سه شنبه 15 دی 1394

بازی با حاصل جمع صفر؛

چیستی معمای رابطه اسراییل با ترکیه و پیامد آن برای ایران

علیرغم تنش های سیاسی و دیپلماتیک بین آنکارا و تل آویو در طول دهه های اخیر، هیچ کدام از دو طرف تمایلی به قطع رابطه نداشته اند بویژه در این مقطع زمانی که ترکیه از سوی روسیه تهدید می شود.

به گزارش اصفهان شرق/ محسن منصوری، ترکیه و اسراییل باور دارند که ائتلاف روسیه، ایران، سوریه و عراق برخلاف ائتلاف ساختگی آمریکایی ها بسیار قوی است بطوریکه از قدرت لازم برای تغییر موازنه را در منطقه داراست. از طرفی رابطه ایران و اسراییل  «بازی با حاصل جمع صفر» است. واگرایی در روابط ترک ها و اسراییلی ها می تواند فرصتی برای جمهوری اسلامی ایران باشد و همگرایی تهدیدی برای ایران.

روابط ترکیه و اسراییل در طول تاریخ دارای فراز و نشیب های بسیار بوده است تا جایی که در سال 1996 اتحادی بین دو طرف ایجاد گردید اما در دهه های اخیر باز رو به سردی گرایید و مجددا در موضوع تنش بین ترکیه و روسیه نشانه هایی از بهبود روابط دیده شد بطوریکه اردوغان به صراحت از آغاز روابط گرم با اسراییل سخن می گوید نکته جالب توجه در این موضوع آن است که علیرغم تنش های موجود بویژه سیاسی و دیپلماتیک در روابط آنکارا و تل آویو هیچ کدام از دو طرف تمایلی به قطع ارتباط ندارند بویژه در این مقطع زمانی که ترکیه از سوی روسیه تهدید می شود دولت ترکیه و رژیم اسراییل بیشتر به سمت همکاری و همگرایی پیش می روند. سوالی که اینک در ذهن متبادر می شود این که است که علت گرمی روابط چیست ؟ و نزدیکی این دو چه تاثیری بر امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟

****************************

1- عدم تمایل ترکیه و اسراییل برای قطع ارتباط : هر چند ترکیه در اجرای طرح « عمق استراتژیک » روابط خود با اسراییل را در توازن روابط با اعراب قرار داده است حزب عدالت و توسعه حاضر به قطع رابطه با اسراییل نیست حتی پس از پیروزی حزب عد الت و توسعه در سال 2002 مقامات این حزب اعلام کردند که تحت هیچ شرایطی روابط خود با اسراییل را قطع نخواهند کرد برای مثال مراد مرجان سخنگوی ان زمان حزب عدالت و توسعه بیان نمود سیاست خارجی ترکیه وابسته به احزاب نیست بلکه به منافع ملی وابسته است پس دلیلی برای قطع ارتباط با اسراییل وجود ندارد.
از سویی اسراییل نیز تمایلی به قطع ارتباط ندارد چرا که ترکیه بزرگترین مقصد گردشگران اسراییلی است از طرفی اسراییل فاقد عمق استراتژیک است و نیاز شدیدی به فضای هوایی و زمینی ترکیه برای انجام تمرینات نظامی دارد. اسراییل مشکل امنیتی دارد . علاوه بر این ها در داخل اسراییل نگرش مثبتی در رابطه با ترکیه بویژه در بین مسئولین این رژیم وجود دارد تا جایی که شیمون پرز رییس جمهور معتقد است اسلامی که در ترکیه وجود دارد اسلام میانه رو است که وزنه ای در برابر اسلام رادیکال است.

57موشه دایان می گوید اسراییل دارای سیاست خارجی نیست بلکه دارای سیاست امنیتی است

2- رقابت با ایران و سوریه: ترکیه، کشورهای ایران و سوریه را رقیب خود در منطقه میداند و احتمال می دهد با قویتر شدن این دو کشور و نزدیکی و اتحاد با یکدیگر، ترکیه در انزوا فرو برود از این روی ترکیه هیچگاه اهرم اسراییل را رها نخواهد کرد و نزدیکی به اسراییل می تواند کفه ترازو را به نفع ترکیه سنگین تر نماید.

3- گرمی روابط با آمریکا مستلزم گرمی روابط با اسراییل است: ترک ها که بسیار متمایل هستند روابطشان با آمریکا دستخوش تغییرات نگردد ناچار به حفظ رابطه با اسراییل هستند چرا که در غیر این صورت لابی های قدرتمند اسراییلی مانع از این ارتباط خواهند شد.

4- نیاز مبرم ترکیه به آمریکا: ترکیه به دلایل زیر نیاز مبرمی به آمریکا دارد:

الف: نیاز به امریکا در مقابل هژمونی روسیه در منطقه ب) جلب توجه ناتو برای مقابله با قدرت های منطقه ای مانند ایران ج) استفاده از توان و دانش نظامی آمریکا د) استفاده از آمریکا برای کسب اعتباراقتصادی منطقه ای مانند خط لوله نفت باکو- جیهان ه) مهار کشمکش های قومی کردها

5- نیاز به فناوری اسراییل

6- نزدیکی به اروپا و مسئله عضویت در اتحادیه اروپا: نزدیکی ترکیه با اروپا با وجود دشمنی با اسراییل برای ترک ها امکانپذیر نیست از طرفی اگر این ارتباط گرم بماند آمریکا از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت خواهد کرد

علت نزدیکی ترکیه و اسراییل پس از سقوط سوخو 24 روسیه توسط ترکیه:

علاوه بر موارد بالا مواردی نیز وجود دارد که در این مقطع زمانی در آغاز روابط و گرمی آن تاثیر گذار است که شامل:

– ایجاد موازنه و تغییر موازنه
در شرایط فعلی یکی از مهم ترین عللی که منافع مشترک طرفین را مورد هدف قرار داده است، تغییر موازنه به نفع ائتلاف چهارگانه روسیه، ایران، سوریه و عراق است. حال در این شرایط و با توجه به ورود جدی روسیه در میدان جنگ سوریه، بر طرفین اثبات شد که ائتلاف چهارگانه برخلاف ائتلاف ساختگی به رهبری ایالات متحده آمریکا از قدرت لازم برای تغییر موازنه علیه منافع آن ها برخوردار است و در صورت عدم همگرایی این دو بازیگر، منافع آن ها در خطر خواهد افتاد.

هر ناظر بی طرف بیرونی می تواند بپرسد که چرا ترکیه و رژیم صهیونیستی در این موقعیت حساس منطقه خواستار عادی سازی روابط هستند؛ لذا تغییر تاکتیک های میدان بازی برای تغییر موازنه به طوری که منافع طرفین را به طور حداکثری تامین نماید، از مهم ترین اهداف این تغییر رویکرد محسوب می شود.

– مساله انرژی
تحریم های روسیه علیه ترکیه بعد از ساقط شدن سوخو 24 روسیه در شمال سوریه، دولت¬مردان ترک را در شرایط ترسناکی قرار داده است که هر لحظه احتمال قطع شدن گاز صادراتی روسیه به ترکیه، خواب آشفته ترک ها را پریشان می کند. توسل به منابع انرژی جایگزین و مذاکرات در این باره در طی هفته های اخیر یکی از مهم ترین دستورات وزارت خارجه ترکیه و سیاست خارجی این کشور را تشکیل داده است.

– احتمال قطع گاز صادراتی روسیه
مذاکره با بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و قول مساعد وی بر تامین گاز مصرفی ترکیه به طوری که تا اواخر سال 2016 خط لوله گاز اقلیم به ترکیه متصل شود، یکی از نمونه های اخیر این ماجرا است که در سفر اخیر بارزانی با آنکارا مورد گفت و گو قرار گرفته است. نمونه دیگر از سوی قطر مطرح شده است که بر تمایل این کشور بر تامین گاز مصرفی ترکیه تاکید شده است. گاز اسرائیل نیز به عنوان یکی از جایگزین های موجود می تواند قرار گیرد.

– دولت کردی
تلاش اسرائیل در برهم زدن معادلات پیچیده منطقه به نفع خویش بر کسی پوشیده نیست. یکی از مهم ترین مباحث مطرح شده در طی تحولات اخیر مساله تشکیل دولت کردی بوده است که می تواند سیمای منطقه را به طور کلی تغییر دهد. تلاش های بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق در استقلال بخشیدن به اقلیم تحت مدیریت خویش یکی از واقعیت های موجود منطقه است.

علاوه بر اقلیم کردستان عراق، کردهای شمال سوریه نیز در چهار کانتون تحت مدیریت خویش که کانتون های کوبانی، عفرین، جزیره و تل ابیض را شامل می شود، حاکمیت نسبی به دست آورده اند که یکی از بازیگران حائز اهمیت در تعیین سرنوشت سیاسی سوریه به ویژه در شمال سوریه خواهند بود. حال بازی متناقض ترکیه در مواجهه با کردهای عراق و سوریه، بازی منفعت محور ترک ها را به نمایش گذاشته است. ترکیه به عنوان همسایه اقلیم کردستان عراق و کردهای شمال سوریه در آینده سیاسی آن ها سهیم خواهد بود و در این شرایط عادی سازی روابط آنکارا و تل آویو از بازی پیچیده آن ها در این دو منطقه حساس خبر می دهد. اما تناقض موجود در رفتار ترکیه نسبت به این دو منطقه کردنشین، بده بستان های طرفین در به دست آوردن حداکثر منافع را می طلبد.

3937923_720
روابط ترکیه و اسراییل و امنیت جمهوری اسلامی ایران:

از آنجایی که روابط ایران و اسراییل در منطقه بازی با حاصلجمع صفر است افزایش قدرت هر کدام به معنای کاهش قدرت طرف مقابل است از این روی نزدیکی ترکیه و اسراییل می تواند:
1- باعث نزدیک شدن اسراییل به مرزهای ایران شود.
2- افزایش منازعات منطقه ای و ایجاد اتحادی از کشورها علیه یکدیگر ( ترکیه و حامیان آن ها در برابر ایران، سوریه و حزب الله و …
3- دوری ترکیه از ایران

index1
فرجام سخن

پیشینه روابط آنکارا و تل آویو از واقعیت هایی خبر می دهد که بازی دوگانه ترک ها با اسرائیل را به نمایش می گذارد. روابط اقتصادی طرفین در مقابل روابط به ظاهر تنش آلود دیپلماتیک به اثبات می رساند که حملات لفظی اردوغان به پرز در اجلاس مجمع جهانی داووس حرکتی نمایشی بوده است و بلعیده شدن شرط پایان محاصره غزه از سوی رژیم صهیونیستی به عنوان یکی از شروط سه گانه ترکیه برای برطرف کردن تیرگی روابط طرفین، حقیقت ماجرای روابط ترکیه و اسرائیل را به وضوح مشخص کرد. در این میان نباید از حرکات افشاگرایانه ترکیه متعجب شد که پیشینه آن نیز گویای همین حقیقت است.

دیدار محرمانه ای که محرمانه نماند، آغازی بر پایان قصه های اختلاف بین طرفین بود اما اهدافی که منجر شد در این شرایط حساس ترکیه دست پنهانی خویش را افشا کند، خبر از اهمیت عادی سازی روابط طرفین دارد. تغییر موازنه قدرت به نفع منافع مشترک طرفین مهم ترین هدف این امر را تشکیل می دهد که برتری دست ائتلاف چهارگانه با قدرت نمایی روسیه و ایران را مشاهده کرده است. هراس از تحریم های اقتصادی روسیه و به ویژه احتمال قطع شدن گاز صادراتی روسیه به ترکیه دومین هدف عادی سازی را تشکیل می دهد.

تشکیل دولت کردی در منطقه نیز برای صهیونیست ها وسوسه انگیز است و متولد شدن یک کشور کردی در منطقه، منافع اسرائیل را حداکثری خواهد کرد. در این میان عادی سازی در روابط طرفین به دنبال این مهم نیز می تواند باشد که تناقضات رفتاری ترک ها نسبت به موضوع تشکیل دولت کردی، نیازمند بده بستان های طرفین است.

همچنین بخوانید:

یک نظر در مورد “چیستی معمای رابطه اسراییل با ترکیه و پیامد آن برای ایران”

  1. ن گفت:

    جمع کن بابا.
    اصفهان شرق این آبکیا رو از کجا پیدا میکنی به خدا.

دیدگاهتان را بنویسید

توجه: از انتشار نظرات توهین آمیز معذوریم.