اصفهان شرق/ حسن طاهری ورزنه، اربعین حسینی روز ۲۰ ماه صفر و چهلمین روز واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) است. مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ ه‍.ق در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا آمده‌اند. همچنین در این روز جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین(ع) آمده است. این روز در کشورمان تعطیل رسمی است. شیعیان در روز اربعین به عزاداری مشغول می‌شوند و دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها به حرکت درمی‌آیند.

راهپیمایی گسترده شیعیان که سعی می‌کنند خود را با پای پیاده برای روز اربعین به کربلا برسانند، در سال‌های اخیر و پس از سقوط رژیم بعث عراق، به یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مراسم عزاداری شیعیان جهان، تبدیل شده و حتی در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است. هم اکنون بیشترین زائرانی که در اربعین به عراق می‌روند، از کشورمان هستند.

همه مردم عاشقانه به کاروان هایی مینگرند که بار سفر را بسته اند تا بتوانند در همایشی شرکت کنند که میزبانش اباعبدلله الحسین(ع) است و در این مسیر آنچه بیش از پیش دارای اهمیت است، نگاه ویژه به اعمال و زیارت های این راه معرفتی و معنوی است.

دیدن چهره های متبسم زائران و اشک های جاری شده از صورت بدرقه کنندگان، لحظات زیبایی را خلق می کند که در هیچ سفرنامه ای نمی توان احساس همراهی با زائران اربعین را پیدا کرد.

ولی آنچه باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، توجه به بهترین استفاده از فرصت اندک در این دو سه روز پیاده روی است که ممکن است دیگر نصیب فرد نشود و باید علی الخصوص توسط جوانان مورد تاکید قرار گیرد.

بازگشت اهل بیت به کربلا

در مورد زمان بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا پس از واقعه عاشورا سه نظر مطرح است:

۱- برخی معتقدند این زیارت در سال نخست روی نداده و بلکه به دلیل دوری مسافت، اصلا چنین زیارتی ممکن نبوده، زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. محدث نوری و شیخ عباس قمی طرفدار این نظریه هستند. علاوه بر این که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.

۲-برخی ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای اهل بیت به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان ماه صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانسته‌اند. برخی دیگر، اربعین سال‌های بعد را زمان این رویداد شمرده‌اند.

۳- برخی معتقدند که اسرای کربلا از شام به عراق رفته و در روز اربعین، یعنی ۴۰ روز بعد از واقعه عاشورا، به کربلا رسیدند ودر آنجا جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنی هاشم را نیز دیده‌اند و پس از زیارت امام حسین(ع) به مدینه رفته‌اند. این نظریه در لهوف سید ابن طاووس به تصریح ذکر شده است. اینان معتقدند که این بازگشت ممکن بوده است و روایاتی که از این رویداد خبر داده اند، معتبرند.از جمله کتاب‌های مشهور در اثبات این نظر و پاسخ به مخالفان کتاب تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) نوشتۀ سید محمد علی قاضی طباطبایی است.

زیارت جابر

جابر بن عبدالله انصاری که از صحابه پیامبر اسلام(ص) است به عنوان نخستین زائر امام حسین(ع) شناخته می‌شود. بنابر روایات دینی، او در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) در سال ۶۱ ه‍.ق به همراه عطیه عوفی به کربلا آمد و قبر امام حسین(ع) را زیارت کرد.

زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. یکی از این پنج نشانه زیارت اربعین است.

هم چنین زیارت نامه‌ای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارت نامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.

به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «‌مَرَدّ الرَّأس‌» نیز خوانده می‌شود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.

راهپيمایی اربعین
توصیه به زیارت اربعین باعث شده شیعیان به ویژه ساکنان عراق، در سالهای اخیر و پس از سقوط رژیم پیشین کشور عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالبا به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راه پیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود. در سال ۱۳۹۲ ه‍.ش پیش بینی حدود ۲۰ میلیون زائر شده بود. در برخی گزارش‌ها از حضور ۱۵ میلیون شیعه به کربلا در روز اربعین سال ۱۴۳۵ه‍.ق /۱۳۹۲ ه‍.ش خبر داده‌اند.

قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء می‌نویسد حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان ائمه اطهار(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی امیه و بنی عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند.

پ.ن 1 : انشاالله مراسم با شکوه اربعین حسینی امسال در امنیت کامل برگزار شود و همه ی زایرین به سلامت به دیار خود بازگردند ….
پ.ن 2 : در این ایام همگی برای سلامتی و تعجیل در ظهور امام عصر (عج) بیشتر دعا کنیم ….

گردآوری و تنظیم : حسن طاهری ورزنه _ دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان