به گزارش اصفهان شرق؛ هنوز که هنوز است وقتی قطرات باران  نرم نرمک بر بلندای بام این عمارت ها می غلتند؛ بوی خوش خاک و کاه گِل در لابه لای کوچه پس کوچه ها و کوچه باغ های آن می پیچد و همه جا را پر می کند. “قارنه”؛ روستایی در دل پارک ملی کلاه قاضی، یعنی درست در 45 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اصفهان.  روستایی که شهره است به روستای خان نشین.  در كتاب اصفهان زادگاه جمال و كمال نوشته نعمت الله میر‌عظیمی آمده است: در شرق اصفهان دهی هست به نام «قارنه» كه از آبادی‌های «قارن» عموی گودرز است.

در این روستا چندین سرای اربابی جای خوش کرده اند. سراهایی که همه پر است از تزئینات مقرنس، کاشی‌کاری هفت‌رنگ، گچ‌بری، آیینه‌کاری و نماسازی‌های آجری. هم‌چنین دارای چهار حیاط و هشتی‌های مرتبط با آن است و هر حیاط به‌جز فضای سبز، دارای چاه‌های آب، حوض و فواره‌است. هسته‌ی مرکزی روستا که چند عمارت خان‌نشین‌، منازل روستایی و رعیتی،‌ کوچه‌ها‌، گذرها‌، ساباط‌های متعدد، مسجدی شبستانی و بدون تزئین و حمامی کوچک اما کامل و خوش‌ترکیب و حسینیه‌ای که توسط بارویی بلند و برج‌هایی چهار گوش و سه طبقه احاطه شده، این گمان را به باوری دلنشین تبدیل می‌کند که این روستا در صورت رسیدگی، آینده‌ای زیباتر از گذشته‌اش را می‌تواند در پیش داشته باشد. برج و باروی روستا از جنس خشت و گل و پوشش کاهگل است و در بخش‌هایی از پی‌ها از لاچینی سنگی برای استحکام بیشتر آن استفاده شده است، دیواره کنگره‌دار قلعه در بخش خان‌نشین مرتفع‌تر از منازل روستایی همجوار است و این ایده را به ذهن متبادر می‌کند که توجه بیشتری از نظر امنیت در برابر هجوم راهزنان و سارقان به آن می‌شده است، حتی در ساخت دیواره و برای سبک‌سازی کاهش بار در بالادست از تکنیک‌های کمیاب و هنرمندانه‌ای در کار با خشت و گل استفاده شده است.

 روستای فراموش شده
قارنه که متاسفانه پس از خشکسالی‌های سالیان گذشته و هجوم قاچاقچیان آثار تاریخی هم اکنون دارای جمعیتی کمتر از 100 نفر است، یک موزه یا دانشکده‌ی کمیاب اما فراموش شده برای معماری ایرانی است که بی‌تردید سزوار توجه ‌، رسیدگی و معرفی بیشتری است.
یکی از اهالی روستای قارنه در مورد این روستا به خبرنگار ایمنا می گوید: روستای قارنه در گذشته های دور چندان مورد توجه نبوده و کمتر کسی از وجود آن با خبر بوده است اما پس از ساخت چندین فیلم در این روستا  اکنون حدود 10 سالی می شود که قارنه مورد توجه قرار گرفته است و اداره میراث برای حفاظت و بهبود وضعیت آن اقداماتی همچون سنگفرش برخی از کوچه ها و … انجام داده است.
مهدی شمس در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به جاذبه های گردشگری روستای قارنه، تصریح می کند:  آب و هوای بسیار خوب، شب های فوق العاده و نزدیکی شهر اصفهان با آثار تاریخی متعدد‌، و نسیم مناسب دریاچه زیبای فصلی و بسیاری از امکانات جذاب و منحصر به فرد را در روستای قارنه می توان مشاهده نمود.
شمس ادامه می دهد: خندقی در قارنه موجود است كه در گذشته آب آن با بارش باران  از کوه سرازیر می‌شده و اکنون تنها در 13 روز اول عید که معمولا گردشگران وارد این روستا می شوندآ آب آن جاری می شود و قایق سواری در آن صورت می گیرد.
آب انبار بزرگ این روستا که بیشتر شبیه یک دریاچه مصنوعی است، در زمان قدیم در طول سال آب داشته و آب خود را از سیلاب‌ها و قنات‌ها تامین می‌کرده‌است. طبق گفته اهالی آب این دریاچه در زمستان یخ می‌بسته و در بعضی موارد ضخامت آن به حدی بوده‌است که گله ایی گوسفند می‌توانسته از رو ی آن عبور کند که البته به گفته شمس این آب انبار اکنون از بین رفته است.
دریاچه قارنه- انبار آب -سمت راست و بالا کاربرد یخچال در قدیم داشته این روستا در دهه ۱۳۴۰ دچار کم آبی می‌شود که علت آن استفاده نادرست از آبهای زیر زمینی با حفر چاه‌های عمیق با دبی خروجی بالا است. خشکسالی و ناامنی علت اصلی کوچ اهالی به دهستان‌های اطراف و شهر اصفهان است. با وجود کم آبی مردم این روستا هنوز هم به کشاورزی مشغول اند و چهره این روستای تاریخی را زنده نگاه داشته‌اند. با عبور خط لوله انتقال آب از کوهرنگ به یزد از کنار کوه قارنه، این روستا سهمیه آب شرب را بدست آورد.
در کنار روستا کوه قارنه قرار گرفته که بلندترین کوه منطقه و جزوی از رشته کوههای کلاه قاضی می باشد .نقل است که در دوران باستان ، یکی از لنگرگاه های دریای بزرگ میانی ایران بوده است که با استناد به گفته شمس این موضوع سندیتی ندارد.

مرمت ناصحیح خانه های موجود در قارنه
در این میان اما با گذشت زمان حجم بزرگی از ابنیه، در، دیوار ‌، برج و باروی ده و خانه‌های خانی در این روستا تا کنون از بین رفته‌اند و بخش‌های دیگر نیز به علت مرور زمان، رسیدگی نکردن و سرقت‌های متعدد درحال ویرانی و تخریب هستند. همچنین تخریب خانه‌های تاریخی توسط مالکان یکی دیگر از مشکلات بزرگ روستای قارنه است که دائما رخ می‌دهد و به شکل بسیار زشت و ناهمگون خانه‌های جدید به جای قدیمی‌ها نوسازی می‌شوند، ‌اقدامی که الزاما با بافت روستا هم‌خوانی ندارد.
این موضوعی است که شمس بر آن صحه می گذارد و با آن همسو می شود. آن طور که وی می گوید: خانه هایی که در قارنه وجود دارند  اغلب شخصی هستند و برخی از آنها دارای چندین ورثه هسند. این خانه ها معمولا متعلق به دوره قاجار و پهلوی هستند .  در این میان اما برخی از مالکان خوشان به این خانه ها رسیدگی نموده اند و دست به مرمت غیر اصولی آن زده اند.
وی با اشاره به اینکه اگر اداره میراث بخواهد، اهالی روستا حاضر به مساعدت و کمک برای حفظ و نگهداری قارنه و همچنین ایجاد بسترهای لازم برای جذب  بیشترگردشگران  هستند، می گوید: متاسفانه این روستا فاقد مهمانپذیر است و همچنین بسیاری از گردشگرانی که برای بازدید به کویر ورزنه می روند از وجود چنین روستایی بی خبرند و بی توجه از آن عبور می نمایند. حتی بسیاری از اهالی روستا نیز به روستاهای همجوار مهاجرت کرده و در آنجا کنی گزیده اند.
 نظارت بر مرمت هاي غير اصولي وظيفه دهياري است
در همین باره اما ناصر طاهری، معاون حفظ و احیای بناهای تاریخی اصفهان درباره شاه نشین و حمام روستای قارنه كه داری ارزش معماری و نیازمند حفظ و نگهداری است، می‌گوید: سازمان درباره مكان‌هایی كه مالك خصوصی دارند و راغب به مرمت آن هستند، طبق طرح 3009 (طرح حمایت از مالكان خصوصی) از آنها حمایت می‌كند و به عنوان مشاركت سازمان مبلغی كه برای مرمت هزینه می‌شود، بلاعوض خواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: البته این مستلزم رغبت مالك است، زیرا اكثر خانه‌های تاریخی دارای چند ورثه شده اند و بیشتر آنها تمایلی به این كار ندارند.
طاهری درباره خانه‌های تاریخی كه وارث آنها خانه را رها كرده و مهاجرت كرده است، می‌گوید: اگر مالكان بنا را رها كرده باشند، ما موظف خواهیم بود با حكم قضایی و طی روند قانونی در حد رفع خطر و مرمت‌های اضطراری وارد عمل شویم.
وی درباره مرمت‌های غیراصولی خانه‌های تاریخی كه در روستای قارنه انجام شده و حال و هوای آن را از بین برده است، می‌گوید: نظارت بر این موضوع وظیفه دهیاری است، زیرا او پروانه ساخت و پایان كار را می‌دهد و باید از این موضوع جلوگیری به عمل آید.
با توجه به اینکه این روستا از ظرفیت زیادی برای تبدیل شدن به یک قطب گردشگری در سطح منطقه برخوردار است و به عنوان نقطه‌ای که در هر فصل از سال گردشگران زیادی را در صورت شناخته شدن به سمت خود جلب می‌کند، می طلبد که مسئولان میراث توجه و رسیدگی به این روستا را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند.

قارنه اصفهان، قارنه اصفهان ، قارنه اصفهان

منبع:ایمنا