یادداشت اصفهان شرق

سالها قبل دانشگاه و دانشجو بودن یک هدف و اراده بود که  فرد دانشگاهی را برجسته ی  شهر و روستا می کرد. دانشجویانی که با هدفی مشخص در سالن امتحان کنکور حاضر میشدند تا ادامه دهنده ی راه دانشمندان و محققان بر جسته ی کشور باشند. نگریستن به اطراف محیط زندگی در دید افراد گذشته و در زیر ذره بین همت جوانان، مدرک گرایی را کم رنگ و تحصیل زیر پرچم استوار رسیدن به هدف را با انگیزه تر می کرد.

تک بعدی بودن در رفتار و منش جوانان دیروز جایگاهی نداشت و آن چیزی بود که ایستادن جوانان بردبار دانشکده ی فنی دانشگاه تهران را رقم زد، فن و اراده و دفاع و ایستادگی در شاهرگ حیاتی آن 3 یار دبستانی روزی از سال را ماندگار تاریخ ایران ساخت. امروز با گذشت 60 سال از وقوع حادثه ی 16 اذر 32 و در گرامی داشت شهیدان دانشجو می بایست نگاه خود را به واژه ی دانشجو بودن و دانشجو ماندن دقیق تر کنیم.

امروز مسیر دانشگاه وسیع تر شده و تنوع انتخاب برای خودی نشان دادن به اطرافیان گاهی از روی پسوندهای چسبیده به نام دانشجویان است، برخی افراد منسب ها را هدف رسیدن می نامند و بر سکوی افتخاری پا می نهند که محتوای توشه ی راهشان بر چسب مهندس و دکتر و غیره است و لیکن بار علمی تهی از انباشته های مفید برای جامعه می باشد، ای کاش با نزدیک تر شدن به روزی ارزشمند در بین دانشگاهیان به فکر فرو می رفتیم که امروز با وسعت جاده ی ورودی رسیدن به دانشگاه چشم هایی منتظر می ماند که نه تنها ارزشمند بودن وقت بلکه سنگین تر بودن کفه ی ترازوی خروج را در دانشجویان نسل 4 کشور اندازه بگیرد.

در این راستا و به مناسبت روز دانشجو دکتر محمد انصاری پور دانشجوی تخصص طب سنتی  مفهوم دانشجو بودن را به درستی با قلم رسای خود نوشت:

یکی از ریشه های عقل، عقال است به معنی قفل و بست زدن. بر این اساس عاقل کسی است که بتواند خواسته های افراطی و رفتار نامشروع خود را مهار کند یا به عبارت دیگر بر آنها قفل بزند. از حکمت های امیر المومنین (ع) است که می فرماید: عقل تو را کفایت کند که راه گمراهی را از رستگاری نشانت دهد و در یکی دیگر از حکمت های نهج البلاغه می فرماید: هوای نفست را، با عقلت بکش. تا اینجا به نقش و اهمیت عقل در هدایت و رستگاری انسان پی می بریم.

از سوی دیگر استاد فرزانه و دانشمند، شهید مطهری آزادی را یکی از نیازهای اساسی انسان معرفی  می کند و آن را به دو قسمت آزادی اجتماعی یعنی رهایی از سلطه قدرت های انسانی و زورگویان و دیگری آزادی معنوی یعنی رهایی از سلطه ی هوای نفس تقسیم می نماید. کسی که در راستای خواهش ها و تمنیات نفس گام بر می دارد دربند و تحت تسلط آن است و آزادی معنوی زمانی جلوه گر می شود که انسان بتواند نفس خود را مهار کند. آنگاه که آدمی از موهبت آزادی برخوردار شد، تحت تعالیم الهی راه درست زندگی کردن یعنی بندگی خدا را شروع می کند همان که غایت آفرینش انسان است چنانکه در قرآن کریم می خوانیم “ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون”.

اگر عقل می تواند ما را به آزادی یعنی بندگی خدا هدایت کند باید در تقویت آن گام برداریم. یکی از راه های تقویت عقل علم آموزی و شرکت در مجالس و مباحث علمی است که بسیار مورد تاکید اسلام است. کسب علم راهی است که دانشجو در آن گام برمی دارد. اگر علم آموزی با تهذیب نفس توام شود، دانشجوی مورد انتظار نظام اسلامی رشد خواهد کرد.

دانشجویی که در حوزه فردی در مقابل تمایلات ناپسند و در حوزه اجتماعی در مقابل قدرت های زورگو و مستکبر می ایستد و مبارزه می کند. انرژی هسته ای را توسعه می دهد، قدرت دفاعی جامعه را ارتقاء می بخشد و سنگینی بار تحریم را می شکند. و این مهم اتفاق نمی افتد مگر این که دانشجو نیازها، امکانات، نقاط قوت و نقاط ضعف جامعه خود را بشناسد و دل در گرو سعادتمندی افراد مملکت خویش داشته باشد.

آنچه که امروزه در برخی از دانشجویان می بینیم فقط تلاش برای دریافت مدرک است. در این دسته از دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل در مقایسه با قبل از آن رشد عقلی چندانی رخ نمی دهد که ازدلائل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

–    محتوای آموزشی بعضی از دروس

–    فضا و فرهنگ حاکم بر قالب های آموزشی

–    الگوسازی و الگو گیری نامناسب

–    نواقص فرهنگی و رسانه ای در جامعه

–    نپرداختن دانشجو به موضوع دین به عنوان یک نیاز

–    علم زدگی در برخی از اساتید و به تبع آن در دانشجویان و این باور که علم آن هم از نوع وارداتی همه مشکلات و مسائل دنیوی و اخروی آنها را حل می کند

–    خود باختگی و عدم توجه به توانمندی های بومی و ملی

برای برون رفت از این موانع باید به اهداف و آرمان های بزرگ انسان و شرافت او اندیشید و به خصوص به رسالت علم و عالم توجه نمود. معصومین علیهم السلام را مشایعت نمود و از زندگانی بزرگان اهل دانش و تقوی درس گرفت.