به گزارش اصفهان شرق؛  این روزها خبر احیای سویه لاین مرغ آرین در حالی با آب تاب منتشر می‌شود که گویی تازه لبه این تکنولوژی را دست یافته‌ایم و غافلیم از این که یک روزی مزرعه عظیم پرورش مرغ لاین آرین بود که بیش از ۸۰ درصد جوجه ایران را تأمین می‌کرد، اما استادان بسیجی دانشگاه صنعتی اصفهان با طرح این سؤال که چرا مسؤولان حالا، بعد از ۲۵ سال به فکر احیای مجدد مرغ لاین افتاده‌اند؟ اشاره مختصری کرده و می‌گویند، حداقل در طی ۱۵ سال اخیر بارها درخواست آن را به مسؤولان تراز اول کشور گوشزد کرده بودیم که ما می‌توانیم این صنعت را احیا کنیم، ولی گوش شنوایی در کار نبود و این قصه سر دراز دارد.

مشروح توضیحات استادان بسیجی دانشگاه صنعتی اصفهان در این باره به شرح زیر است:

«حتماً شما نیز در اخبار سراسری شنیدید که «سازمان اقتصادی کوثر برای احیای سویه لاین مرغ آرین وارد عمل شده تا این لاین ایرانی مجدداً به زنجیره تولید برگردد». لازم است نکاتی در این رابطه عنوان شود.

بی‌تردید کشاورزى اساس توسعه و پیشرفت همه جانبه  جمهوری اسلامی ایران است، چرا که بستر امنیت غذایی و استقلال اقتصادی کشور در گروه آن است. امام راحل در این باب فرمودند: «مسأله کشاورزی در کشور ما، در رأس امور است. ایران کشوری است که باید کشاورزان آن اساس همه کارها باشند امروز باید کار کشاورزی که عبادت و اطاعت امر خداست تقویت شود.» و اما بعد با توجه به اهمیت حیاتی و اقتصادی مرغ لاین توجه شما به چند نکته اساسی جلب می‌کنیم.

صنعت طیور کشور پس از صنعت نفت شاید حیاتی‌ترین و پر سرمایه‌گذارترین صنعت کلیدی در کشور بشمار رود که نبض امنیت غذایی جامعه را در اختیار خویش گرفته است. شاهرگ این صنعت حیاتی در رأس هرم این صنعت یعنی مرغ لاین قرار دارد که تنها کشورهای بسیار انگشت شماری در دنیا دارای آن هستند. بنابراین بد نیست در ابتدا بدانید مرغ لاین چیست؟

مرغ لاین تمامی خصوصیات ژنتیکی خویش را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کند

«مرغ لاین» به جمعیتی از مرغ‌ها اطلاق می‌شود که ۱۰۰ درصد خالص بوده و قادرند تمامی صفات و خصوصیات ژنتیکی خویش را به نسل‌های بعدی منتقل کنند. ایران در سال ۱۳۶۲ و پس از کشورهایی نظیر آمریکا، انگلیس، برزیل، هلند، هند، آلمان و فرانسه، هشتمین کشوری بود که مالک مرغ لاینی تحت عنوان «آرین» شد. به عبارت دیگر شاید بی‌اغراق بتوان ادعا کرد که تولید مرغ لاین فوق‌العاده‌ترین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی در صنعت طیور است که همه مرغ‌های دیگر اعم از مرغ‌های اجداد، ‌مرغ‌های مادر و مرغ‌های گوشتی و یا تخم‌گذار از آن مشتق می‌شوند.

مجتمع‌های پرورش مرغ لاین بسته به میزان انتخاب و پیشرفت ژنتیکی انجام شده در آن لاین، صاحب ۴، ۸، ۱۶ یا تعداد خطوط خالص بیشتری هستند. وقتی عرضه می‌شود که مثلاً در مجموعه مرغ لاینی ۱۶ خط وجود دارد، منظور این است که متخصصان اصلاح نژاد در آن مجموعه توانسته‌اند برای ۱۶ ویژگی و صفت مهم طیور خالص‌سازی ۱۰۰ درصدی انجام دهند. بنابراین هر چند تجمیع این  همه خصوصیات در یک لاین  امر پیچیده، هزینه بر و زمان‌بری است، ولی قطعاً برای کشوری نظیر ایران که توان رسیدن به انرژی هسته‌ای را دارد، نشدنی نیست. ما سالهاست در داخل کشور هم امکانات و هم متخصصانی داریم که اگر صاحب منسبان و نیز رانت‌خواران اجازه می‌دادند، توانسته بودند این صنعت را بسیار پیش‌تر از این احیا کنیم.

مجتمع تولید مرغ لاین آرین ۸۰ درصد جوجه ایران را تامین می‌کرد

همانطور که ذکر شد پرورش مرغ لاین کاری بسیار پر هزینه، زمان بر و مستلزم رعایت اصول قرنطینه‌ای بسیار شدید است، چرا که نگهداری مرغ‌های لاین بسیار حائز اهمیت است و مرغ‌های لاین مرغ‌های بسیار حساسی هستند و به هیچ وجه فرصت آزمون و خطا در خصوص آن‌ها وجود ندارد. به همین دلیل بازدید از مزارع مرغ لاین حتی برای مسؤولان تراز اول کشور نیز بسادگی امکان پذیر نیست. از مرغ‌های لاین، مرغ‌های اجداد، سپس مرغ‌های مادر و نهایتاً مرغهای گوشتی یا تخم‌گذار حاصل خواهد شد.

جالب است بدانید در اواخر جنگ تحمیلی مجتمع تولید مرغ لاین آرین در هزار و ۱۳۶ هکتار از اراضی بکر و جنگلی بابل‌کنار (مزرعه شکارگاه اختصاصی قرقاول خاندان سلطنتی) مازندران ایجاد شد که راه‌اندازی این مزارع بسیار پیشرفته حدود هفت سال به طول انجامید.

منشأ نژاد مرغ لاین آرین از نژاد Hybro کشور هلند گرفته شده بود که گله‌ای از آن در سال ۶۲ وارد کشور شد و در این مجتمع پرورش داده شد. این صنعت به سرعت توسعه پیدا کرد، به نحوی که در یک مقطع زمانی خاص، این مزرعه عظیم بیش از ۸۰ درصد جوجه ایران را تامین می‌کرد. ولی به تدریج با صدور اجازه واردات به برخی از شرکت‌های رانت‌خوار و نیز سیاست‌های مستعمره‌گرانه کشورهایی نظیر انگلیس و آمریکا، نژادهای انگلیسی و آمریکایی به تدریج جای این نژاد داخلی را پر کرد، به طوری که در حال حاضر بیش از ۸۵ درصد مرغ موجود در بازار را نژاد راس (انگلیسی) به خود اختصاص داده است.

لاین آرین می‌توانست حتی با  لاین‌های خارجی رقابت کند

 با توجه به تحریم‌های همه جانبه، انگلیس تا پیش از سال ۹۸ نسبت به مرغ، تحریمی را برای ایران اسلامی ایجاد نکرده بود، چرا، چون از وجود مرغ لاین در کشور آگاه بود و حاضر نبود که مرغ لاین آرین در کشور موجب خودکفایی تولید مرغ گوشتی در کشور شود. بنابراین این کشور علاقه وافری داشت که این وابستگی تا زمان محو کامل مرغ لاین آرین مستدام باشد. باید به این نکته مهم اشاره کرد که طی تحقیقات انجام شده در برخی از دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه تهران عملکرد مرغ لاین آرین در مقایسه با لاین راس و آربوراکرز قابل مقایسه بوده و در صورت تامین بهینه‌تر شرایط پرورش، لاین آرین می‌توانست حتی با  لاین‌های خارجی نیز رقابت کند. لیکن از آنجایی که صنعت طیور همانند صنایع دیگر صد در صد اقتصادی است، لذا برخی معتقدند که صنعت مرغداری کشور تنها از این لحاظ که عملکرد نژادهایی مانند راس و کاپ بالا بود و نسبت به بیماری آسیت کمی مقاوم‌تر بودند، لاین آرین را کنار گذاشتند. اما این همه واقعیت تلخ در این حوزه نیست.

سؤال اساسی که همیشه مطرح بوده و هست این است که برای کشوری نظیر ایران که در حوزه سیاسی حرف برای گفتن در مقابل کشورهای ابرقدرتی نظیر انگلیس و آمریکا داشته و دارد صنعتی مثل خودروسازی اهمیت حیاتی‌تر و کلیدی‌تر دارد یا صنعتی مثل طیور که امنیت غذایی کشور به آن وابسته و گره خورده است؟ چرا مسؤولان کشور بیش از ۴۰ سال درب‌های کشور را به روی واردات خودروهای خارجی بستند، ولی بسیار ساده و راحت درب را به روی شرکت واردکننده طیور باز کردند؟

بیش از ۸۵ درصد از جوجه‌های کشور در اختیار نژادهای وارداتی است

شاید (که بهتر است گفته شود قطعا) یکی از دلایل اصلی این امر سوء استفاده برخی افراد و یا شرکت‌های بزرگ واردکننده جوجه اجداد و مادر از راس و کاب و آربوراکرز بوده و هست و این افراد یا شرکت‌ها به دلیل رانت کلانی که در گرفتن مجوز واردات و فروش جوجه خارجی داشتند، لاین آرین را به گوشه رینگ برده و این لاین را ناک اوت کردند. بنابراین امنیت غذایی و زنجیره تامین صنعت مرغ کشور برخلاف سیاست‌های کلان اقتصادی که مغایرت کامل با شعارهای اساسی نظام، استقلال و امنیت غذایی داشت در دست شرکت‌های اروپایی و آمریکایی قرار گرفت و با کمال تاسف شاهد این امر شدیم که بیش از ۸۵ درصد از جوجه‌های کشور در اختیار نژادهای وارداتی (کاب فرانسه و راس انگلیس) قرار گرفت.

در سال‌های اخیر این نگرانی همواره در بین مسؤولان امنیتی کشور وجود داشت که اگر زمانی کشورهای صادرکننده نظیر انگلیس و آمریکا، جوجه این نژاد را به ایران صادر نکنند، چه بلایی بر سر صنعت مرغداری کشور و از آن بدتر بر سر امنیت غذایی جامعه ایران رخ خواهد داد؟ جالب است بدانید که در  سال‌های اخیر هر چند بارها و در دولت‌ها مختلف درخواست واگذاری این شرکت عظیم هزار و ۱۳۶ هکتاری داده شده بود، لیکن با پایمردی برخی مدیران و نیروهای دلسوز جلوی این خیانت گرفته شد، لیکن فقط و فقط حفظ و نگهداری لاین مذکور در اولویت برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی قرار داشت.

تا این‌که در سال ۱۳۹۸ اتفاقی که مسؤولان امنیتی کشور منتظر وقوعش بودند به یکباره افتاد و انگلستان که منشأ تأمین بخش قابل توجهی از جوجه اجداد کشور بود با استناد به تحریم‌های ایالات متحده، از فروش این حلقه حیاتی از زنجیره تأمین به ایران استنکاف کرد. به عبارت دیگر اتفاق بی‌سابقه‌ای که هرگز، حتی در زمان بالاترین سطح از تنش‌ها بین ایران و غرب، رخ نداده بود بروز کرد و حال بعد از گذشت بیش از ۲۵ سال مجدداً مسؤولان ما به فکر احیای مجدد مرغ لاین افتاده‌اند. کاری که حداقل در طی ۱۵ سال اخیر بارها درخواست آن را به مسؤولان تراز اول کشور گوشزد کرده بودیم که ما می‌توانیم این صنعتی را احیا کنیم، ولی گوش شنوایی در کار نبود و این قصه سر دراز دارد».

انتهای پیام/فارس