به بهانه خداحافظی با زایندهرود؛
وقتی آب خودش کشاورز میشود/ شرایطی که گذشت را خدا نصیب کافر نکند
آب در دل زایندهرود، خود کشاورز بود و اولین بذر که بذر لبخند بر لبان کشاورزان بود را خود کاشت، لبخندی که عمر کوتاهی داشت، حدود 20 روز.
به گزارش اصفهان شرق، داد بیآبی اصفهان و خشکی زایندهرود را کمتر کسی است نشنیده باشد و بر آن آه حسرت نکشیده باشد؛ حسرتی که جان تازهای گرفته بود وقتی چشمها از تکانی که درست 18 ماه قبل زایندهرود خورده بود تا همه بفهمند هنوز میتواند زایندهرود زنده باشد؛ آری حسرتی که 18 ماه از آن میگذرد.
کافی است این روزها از خیابانهای کنار زایندهرود در اصفهان گذر کرده باشید بیشک شلوغی و تکاپو خانواده چشم شما را به خود جلب خواهد کرد و البته ترافیک سنگین این خیابانها که خبر از یک اتفاق جدید در این حوالی را میدهد؛ آری آب به خانه خود برگشته است.
اما کمی دورتر و در شرق شهرستان اصفهان جایی که حق آبه کشاورزان سر از جای دیگر درآورده است و فقر بیداد میکند، چند هفته قبل که خبر بازگشایی زایندهرود در اوایل بهمن نشر پیدا کرد بهیکباره کشاورزان که کارشان آفتاب نشینی شده بود و بعد از سالیان دراز که زکات ده بودند امروز مشکلات معیشتی بر دوششان سختتر از هرزمانی و هر گروهی سنگینی میکرد، به تکاپو افتادند.
کشاورزان چارهای جز کاشت غله ندارند
گرد از تراکتورها پر کشیده است و دستههای بیلها تازه شدند و کشاورزان، کشاورز شدهاند و واژه بیکاری را در کنار اسمشان طلاق دادند و زمینها را با گندم آشتی دادند، اسفندیار امینی دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان میگوید: رودخانه در 40 سال گذشته به حال خود رهاشده است و این امر باعث شده به خاطر اقدامات غیرکارشناسی سطح زمین رودخانه تسطیح شودکه باید به حالت U شکل و خط القهری خود برگردانده شود.
او میگوید: در این راستا باید مختصر آبی در داخل رودخانه جاری شود و آب به سمت پایین رودخانه به شکل طبیعی جریان پیدا کند تا با حداقل آبی که در رودخانه جاری میشود کمترین میزان هدررفت آب را داشته باشیم.
امینی بیان میکند: کشاورزان مجبورند غله بکارند هرچند در حال حاضر همزمان برای کاشت غله دیر است، بهترین زمان برای غله کاری فصل پاییز است اما جز این کاری نمیتوان کرد.
بذر یارانهای برای کمک به کشاورزان در نظر گرفتهشده است
حسن احمدی میگوید: با توجه به اینکه آب زایندهرود بعد از بارشها و بیشتر شدن ذخایر پشت سد باز شد و در اختیار کشاورزان قرار میگیرد؛ کشتی انجام میشود که کشت تأخیری نامیده شده و این نوع کشت بازده کمتری نسبت به نوع پاییزه دارد.
کارشناس جهاد کشاورزی با اشاره به اقدامات انجامگرفته برای کمک به کشاورزان برای کشت، میگوید: بذرهای یارانهای گندم و گلرنگ در اختیار کشاورزان شرق اصفهان که برای کشت از آب زایندهرود استفاده میکنند قرار میگیرد که در هر کیلو بذر 450 تومان آن برای کمک به کشاورزان یارانه در نظر گرفتهشده است.
او گلرنگ و گندم را برای کشت بهرین نوع انتخاب میداند و بیان میکند: خوشبختانه بارندگی حدود 1000 میلیمتر بوده که جای امیدواری است؛ با توجه به فصلی که در آن هستیم و زمانی که دسترسی به آب وجود دارد باید با انتخاب نوع و زمان کشت بیشترین بازده را برد.
با دیدن آب در رودخانه اشک از چشمهایم جاری شد
حسین شمس کشاورز شرق اصفهانی در گفتوگو با خبرنگار فارس میگوید: خدا رو شکر میکنیم که امسال زایندهرود باز شد و اکنون من هفتاد درصد زمینهایم را کاشتهام؛ هرچند که کشت کنونی مثل کشت پاییزی نمیشود اما چارهای هم نیست.
شمس میگوید: اینکه فقط بیست روز آب را باز میکنند مثل این است که شما پول داده باشید ماشینی خریده باشید اما ماشین شما را بگیرند و بگویند فقط بیست روز میتوانی سوار شوید.
کشاورز شرق اصفهان با بیان اینکه وقتی آب را در رودخانه دیده اشک از چشمهایش جاریشده، میگوید: امیدواریم آب تا پایان برداشت داشته باشیم و حق آبه ما را بهصورت دایمی بدهند چراکه حق ماست.
مسؤولان جریان آب در زایندهرود را به همین بیست روز خلاصه نکنند
منصور یوسفی عمده مالک کشاورز بخش مرکزی شهرستان اصفهان که حدود 18 هکتار زمین زراعیاش، در این مدت خشک و بیآب در روستای روران از توابع براآن جنوبی افتاده بود، میگوید: کشاورزی شغل پدران ماست و شکی نیست که احیای این شغل بابرکت منوط به این زمان یا گذشته نبوده و آیندگان را نیز دربر میگیرد.
او میگوید: مسؤولان باید نسبت به اجرای مصوبات 9 مادهای شورای عالی آب همت گمارند و جریان آب در رودخانه را به چند روز خلاصه نکنند، زیرا زندگی کشاورزان شرق اصفهان، در نبود آب فلج شده و معیشت این قشر به صفر کاهش پیدا میکند.
وی که عاشق کشاورزی بود و از جریان آب در زمین زراعیاش، لذت میبرد، گفت: مسئولان حقابه کشاورزان را به آنها بدهند و نگذارند که این حقابه بهجای کشت و برداشت غله، راهی صنعت شود و قطعاً این ظلم به کشاورز بوده و آسیب غیرقابل جبرانی به آنها وارد میکند.
یوسفی با اشاره به اینکه کشت در این فصل از سال، کاهش برداشت محصول به یکسوم را دربردارد، خاطرنشان کرد: کشاورز میداند در زمستان کشت ثمره خوبی ندارد ولی چارهای نیست و قناعت کشاورزان سبب شده است که برای کسب روزی حلال به هر چیزی راضی شوند و همین جاری شدن بیست روزه آب در زایندهرود، روحیه عجیبی به کشاورزان این منطقه داده است.
خشکی دوباره زایندهرود کابوسی هولناک است
در شرق اصفهان با علی حیدری کشاورز شرق اصفهان که همراه با دو پسر خود در مزرعه بود همصحبت شدیم؛ همصحبتی ما و روی خوش کشاورز و چای خوش عطرش ما را به تمجید از این چای واداشت که او در جواب به خبرنگار فارس گفت: این کتری و قوری که در مزرعه استفاده میشد دو سالی بود در خانه افتاده بود و این اولین چایی است که با آمدن آب و آمدن ما به مزرعه روی آتش گذاشته میشود.
حیدری صحبت ما در مورد وامهای کشاورزی را قطع کرد و گفت: فقط خواسته ما آبی است که مال خودمان است؛ کاش این آب پاییز به دست ما رسیده بود تا استفاده بهتری از آن میشد.
یکی از پسرهای علی حیدری کشاورز شرق اصفهان هم گفت: اینجا زن و مرد کوچک و بزرگ از جاری شدن زایندهرود خوشحالاند اما فکر به اینکه دوباره قرار است رود خشک شود کابوسی دوباره است.
او به زمینهای اطراف نگاه کرد و از کودکیهای خود گفت: قبلاً تمام زمینها در این فصل هم سبز بود و گندمهای پاییزه کمی رشد کرده بود.
پسر علی حیدری گفت: امروز خوشحالیم اما بیست روز آب حق ما نیست و زایندهرود باید همیشه جاری باشد؛ دولت شعار اشتغالزایی میدهد اگر بخواهد اشتغال ایجاد کنید در این منطقه نیاز به چه بودجهای است؟ فقط حق آبه ما را بدهند.
خدا معیشت سخت کشاورزان را نصیب کافر نکند
احمد عباسی یکی دیگر از کشاورزان شرق اصفهان باروی خوش از ما استقبال میکند و به خبرنگار فارس میگوید: من تمام زمینهایم را گندم کاشتهام و آبیاری هم انجام دادهام، هرچند بهمن برای بازگشایی زمان مناسبی نیست اما بازهم خوشحالیم و با تمام تلاش از وقتی شنیدیم قرار است آب باز شود در مزارع کارکردیم.
عباسی میگوید: دیشب در محله آش پختیم و امیدواریم مسوولان تلاش کنند که این آب برای همیشه در رودخانه جاری باشد و مردم این منطقه که در روزها و شبهای خیلی سخت از مشکلات معیشتی به سر میبرند که خدا نصیب کافر و گرگ بیابان هم نکند برای همیشه تمام شود؛ مصوبههای 9 مادهای آب باید زودتر اجرایی شود.
آبی که در دل زایندهرود، خود کشاورز بود و اولین بذر که بذر لبخند بر لبان کشاورزان بود را خود کاشت که میطلبد با تلاش مسوولان شکوفههای لبخند کشاورزان میوه زندگی خوب را چون گذشته برای آنها به ارمغان بیاورد.
آلارمی که اگر شنیده نشود دیده خواهد شد
در این میان حق آبه باتلاق گاوخونی با توجه به اینکه بخش عمده آب در کانالهای سیمانی برای کشاورزان قرار میگیرد بسیار ناچیز است و این غول خفته کماکان آلارم خطرش در شرق اصفهان برای کشور پر صداست که اگر شنیده نشود به زودی در آماری که از بیماران به جای خواهد گذاشت دیده میشود.
فریاد فعالان محیط زیست بالاتر از نشستها و جلساتشان نمی رود و در این بازگشایی هم ساز و کاری برای احقاق حق آبه تالاب گاو خونی در نظر گرفته نشد تا علی رغم آمارهایی که از بیماری های در شرق اصفهان به گوش میرسد توجه اقدام محوری به خود جلب نکند.
تا به امروز کشاورزان که نانی برای خوردن نداشتهاند و سفره های خانهها هم را برای خرید تکه نانی فروخته بودند اگر با درآمد این کشت که حداقل 6 ماه دیگر است بتوانند سفرهای پهن کنند یقینا در آن سفره گرد و غبار و سرب نشات گرفته از تالاب هم مهمان خواهد بود.
به نظر میرسد لبخند رضایت گروهگروه کشاورزان ارزش آن را داشته باشد که مسؤولان شبانهروز تلاش کنند و احیای زایندهرود را بهعنوان یک طرح ملی ببینند تا برای همیشه زایندهرود جاری شود.
با وجود بارشهای بسیار خوب سال آبی جاری که در حوضه آبریز زایندهرود بیش از یک هزار میلیمتر بوده است، ذخیره فعلی سد زایندهرود در حال حاضر 135 میلیون مترمکعب و در مدت مشابه سال گذشته 129 میلیون مترمکعب بوده است که بازهم در مقایسه با متوسط بلندمدت بسیار کمتر است.
شاید به همین دلیل از روز گذشته خروجی سد کاهش یافته تا دوباره رگهای حیاتی اصفهان یعنی زایندهرود و کانالهای آبی که از آن نشأت میگیرند رو به خشکی گذارند.
البته به گفته محمدرضایی عضو هیئت مدیره صنف کشاورزان اصفهان به منظور جلوگیری از نابودی و خشکی کشت پاییزه کشاورزان زایندهرود باید در بهار دوباره جاری شود و فرصت آبیاری دوم محصولات را فراهم کند.
برای احیای زایندهرود و همچنین تالاب گاوخونی که تهدید خطرناکی برای اصفهان و استانهای همجوارش محسوب میشود، برنامهها و پیشنهادات بسیاری ارائه شده است که باید هرچه زودتر بهترین راه حل انتخاب و عملی شود تا بیش از این باعث نابودی این استان، مکانهای تاریخی و اقتصاد و سلامتی مردم آن نشود، زایندهرود باید جاری شود و برای همیشه جاری بماند زیرا این حق مسلم و غیرقابل انکار استان اصفهان است.
انتهای پیام/