سرویس: اجتماعی 19:00 - یکشنبه 05 شهریور 1396

وقتی‌آلودگی خاک غرب تاشرق را می‌گیرد

اصفهان؛ خوزستانی دیگر می‌شود/سایه سنگین فلزات روی خاک

بدنبال خشکسالی مداوم تالاب گاوخونی و زاینده رود این هشدار از سوی متخصصان علوم خاک داده شد که اصفهان به کانون اصلی ریزگرد برای شهرهای همجوار تبدیل خواهد شد.

به گزارش اصفهان شرق، اصفهان که همواره آب و هوای معتدل و خشک را به خاطر ویژگی جغرافیایی نیمه بیابانی خود داشت اکنون اقلیم گرم و خشک را تجربه می کند و در اثر همین گرمای بی سابقه که با چاشنی خشکسالی نیز همراه شده است، متخصصان علوم خاک در خصوص آلودگی خاک استان به انواع فلزات سنگین هشدار جدی دادند و سرمنشا آلودگی آب و هوا در اصفهان را آلودگی خاک دانستند.

محمدعلی حاج عباسی، عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در نشست خبری اخیر خود با خبرنگاران، در حالی وضعیت آلودگی خاک اصفهان را بحرانی اعلام کرد و نقش آن را در تمام ابعاد زندگی انسانی مهم دانست که این موضوع مهم سالیان سال در حاشیه زندگی مردم و مسائل کشوری بوده است زیرا هیچگاه موضوع آلودگی خاک اصفهان جز برای متخصصان این علوم دغدغه ذهنی مردم و مسئولان نبوده است.

حتی امروز که عوارض بی توجهی به خاک سالم بر زندگی بشری هویدا شده و خود را با آب و هوای ناسالم و همچنین گرد و غبارهای شدید و محصولات غذایی ناسالم نشان داده است هنوز هم در جلسات عریض و طویلی که به این منظور پی در پی برگزار می شود و در مدیریت سلامتی آب و هوا ناکام مانده است موضوع آلودگی خاک اصفهان و عوامل اثر گذار در آن مطرح نمی شود.

 

در حال حاضر با بحرانی شدن وضعیت آلودگی خاک، متخصصان این علوم ضرورت دیدند که این مسئله برای تمام عموم از مردم کوچه بازار تا مسئولان طرح شود تا فکر و چاره ای اندیشیده شود.

خاک اصفهان از شرق تا غرب آلوده است

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: اگر آب و هوای سالم می خواهیم باید خاک سالم داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه سلامتی آب و هوا منوط به سلامتی خاک است، ادامه داد: امروز آلودگی خاک در اصفهان آنقدر شدید است که اصفهان همواره شاهد وزش گرد و غبارهای آلوده خواهد بود و تنها به یک مورد اخیر ختم نمی شود.

حاج عباسی با بیان اینکه منشا ریزگردهای اخیر و وزش شدید گرد و غبارهای در هوای اصفهان داخلی بوده است و سر منشاء آن تالاب گاوخونی است، گفت: شخم های نامساعد و وضعیت مدیریت کشت و جلوگیری از فرسایش خاک و نوع کاشت و غیره از عوامل اصلی آلودگی خاک در غرب اصفهان است.

وی با اعلام اینکه در شرق اصفهان نیز کمبود پوشش گیاهی و مقدار بارندگی ها از دلایل آلودگی خاک است، اضافه کرد: اگر فکر عاجلی برای نجات زاینده رود و تالاب گاوخونی نشود به طور قطع دیگر خاک سالمی نخواهد بود و اگر خاک سالم نباشد آب سالمی هم نخواهیم داشت و هوای سالمی هم برای اصفهان نخواهد ماند.

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان با اعلام اینکه اصفهان نباید شهر صنعتی باشد و باید از این حالت خارج شود، ادامه داد: وارد کردن زباله‌های صنعتی و شهری در آب یا خاک و فاضلاب ها از عوامل اصلی آلودگی خاک است.

 

وی با اشاره به اینکه آلودگی خاک به طور مستقیم به سلامتی خوراک هم بستگی دارد و باعث آلودگی محصولات کشاورزی می شود، افزود: بدنبال آلودگی خاک شاهد پراکنش ریزگردهای آغشته به فلزات سنگین و سرب و کادمیم و غیره هستیم که نقش زیادی در بروز بیماری ها دارد.

حاج عباسی گفت: علی رغم اهمیت آلودگی خاک بر روی زندگی افراد اما مردم از این موضوع مطلع نیستند و این نقش رسانه ها است که پای مردم را به موضوعات تخصصی باز کنند.

وی اظهار داشت: در صورتی که خشکسالی تالاب گاوخونی و زاینده رود ادامه یابد شاهد ریزگرد و وزش شدید گرد و غبار در هوای اصفهان، قم، کاشان و تهران نیز خواهیم بود.

تالاب گاوخونی با وسعت حدود ۴۷۶ کیلومتر مربع در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان، در دهه گذشته با کمبود آب مواجه شده است و خشکی این تالاب که تبعات حاصل از پراکنش ریزگردهای آن تهدیدی برای سلامت ساکنان منطقه مرکزی کشور به شمار می آید از دغدغه های زیست محیطی مردم و مسئولان این استان است.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در این رابطه افزود: زاینده رود در سال های گذشته که همواره جریان داشت، زباله ها و فاضلاب های صنعتی که حاوی موادی مانند سرب، کادمیم و نیکل بود را با خود به سمت تالاب گاوخونی برد و این فلزهای سنگین در این سال ها روی هم انباشت شدند.

وی ادامه داد: اکنون که آب چندانی در این تالاب نیست و بخش بزرگی از آن خشک شده است، این مواد انباشته همراه با باد از سطح زمین بلند شده و به صورت ریزگرد به سمت شهرها و روستاها می رود.

 

حاج عباسی خشک شدن زاینده رود را یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر آلودگی خاک اصفهان خواند و افزود: در گذشته مجتمع های صنعتی بزرگ در کنار این رودخانه و منبع بزرگ آب شکل گرفتند اما اکنون که این منبع، همیشگی نیست دیگر نباید صنایع را گسترش داد.

سیل بیماری ها با آلودگی خاک در اصفهان

استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در گفت و گو با مهر، آلودگی خاک را به دو دسته معدنی و آلی تقسیم کرد و گفت: آلودگی خاک با توجه به ازدحام جمعیت و صنعتی بودن هر منطقه متفاوت است و در مناطق صنعتی، آلودگی زیاد و در مناطق کم جمعیت میزان این آلودگی کمتر است.

مجید افیونی به پژوهش‌های انجام شده در رابطه با آلودگی خاک در اصفهان اشاره کرد و افزود: نمونه‌برداری از خاک مناطقی مانند چهار راه تختی، خیابان امام خمینی (ره) و مناطق صنعتی و پر رفت و آمد نشان می‌دهد غلظت آلودگی خاک در این مناطق بالا است.

وی اضافه کرد: به دلیل وجود سرب در بنزین در سال‌های گذشته، غلظت سرب در خاک شهر اصفهان بیش از سایر آلاینده‌ها است. آلودگی خاک با بارش باران به آب‌های زیرزمینی منتقل می‌شود و با وزش باد به صورت ذرات ریز در هوا پراکنده شده و وارد دستگاه تنفسی افراد می‌شود و یا سبب بیماری‌های پوستی می‌کند.

استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اضافه کرد: آلودگی خاک می‌تواند باعث بروز بیماری‌های کلیوی، مشکلات تنفسی و مشکلات خونی شود و تاثیرات منفی آن بر کودکان بیشتر از بزرگسالان است.

افیونی با بیان اینکه مردم به آلودگی آب و هوا بیشتر از آلودگی خاک توجه می‌کنند، خاطر نشان کرد: خاک منبع غذایی موجودات زنده است و با آلودگی خاک آلوده سایر منابع مرتبط با آن مانند آب نیز آلوده خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه میزان آلودگی خاک اصفهان در مناطق مختلف متفاوت است،‌ ادامه داد: با انجام روش‌های گیاه پالایی و یا شستشوی خاک با مواد ویژه می‌توان آلودگی خاک را از بین برد و یا آن را کاهش داد.

به منظور بررسی آلودگی خاک اصفهان چند سال پیش طی یک پژوهش در دانشگاه صنعتی اصفهان، میزان و روند توزیع آلاینده های سرب و کادمیوم در خاک حاشیه خیابان های شهری اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور چهار سایت در حاشیه خیابان های شهر اصفهان انتخاب شد و در آنها نمونه های خاک در سطح (۰ تا ۵ سانتیمتر) و در عمق (۵۰ تا ۵۵ سانتیمتر) تا فاصله ۵۰ متری از لبه خیابان ها برداشت شد. نتایج بررسی آماری داده های مربوط به مقادیر سرب و کادمیوم نمونه ها نشان داد که خاک حاشیه خیابان ها به فلزات سنگین آلوده بوده، به طوری که استاندارد حداکثر مجاز این فلزات در خاک کشاورزی را تامین نمی کند و غلظت سرب و کادمیوم خاک در هر سایت با افزایش فاصله از لبه خیابان به طور غیر خطی کاهش می یابد.

بر اساس این تحقیق مشخص شد که میزان سرب و کادمیوم در خاک حاشیه خیابان های شهری اصفهان بیش از حد سایر خاک ها است و دلیل اصلی آن هم عوامل ترافیکی و حمل و نقل در افزایش آلودگی این نوع از خاک ها است. به طوری که ۴۷ درصد از نمونه خاک های سطحی حاشیه خیابان های اصفهان حاوی سرب بیش از حد مجاز کشورهای استرالیا و انگلیس است و بیش از ۸۴ و ۸۲ درصد از نمونه خاک در سطح و عمق اصفهان دارای غلظت کادمیوم بیش از حد مجاز آلمان است.

اما طی یک دهه اخیر، مطالعات و اقدامات اجرایی برای کاهش تاثیرات و نیز عمق آلودگی خاک در اصفهان و شهرهای اطراف آن به فراموشی سپرده شده است ک شاید یکی از دلایل اصلی آن را بی اهمیتی مسئولان به وضعیت سلامت مردم و محیط زیست می توان دانست و درست به همین دلیل هیچ اعتبار قابل توجهی نیز برای کنترل آلودگی خاک، تخصیص داده نشده است و هنوز اصفهان اندر خم یک کوچه برای گرفتن حقابه محیط زیستی گاوخونی مانده است تا شاید بتواند کمی از تاثیرات آلودگی خاک، آب و هوا در استان بکاهد.

همچنین تا کنون برای مقابله با آلودگی خاک بودجه و برنامه ریزی در برنامه های ۵ ساله کشور دیده نشده بود و مسئولان از تاثیرات آن بر سلامتی و تمام ابعاد زندگی بی اطلاع بودند و صرفا یک موضوع تخصصی برای متخصصان علوم خاک بود امروز  آنقدر در حاشیه بوده است که صدای آلودگی آن به گوش رسید.

انتهای پیام/مهر

همچنین بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

توجه: از انتشار نظرات توهین آمیز معذوریم.