وابستگی رفتاری به اینترنت، هم فرصت و هم تهدید
زندگی مجازی و کاهش تعاملات اجتماعی/ افزایش اعتیاد اینترنتی در بین نوجوانان و جوانان
کاهش ارتباط کلامی و خلاصه شدن عواطف و احساسات یک خانواده در پیام های ارسالی صفحات مجازی از تبعات اعتیاد به فضای مجازی است، استفاده بیمارگونه از اینترنت، نوجوانان را از فعالیت های مفید و سازنده ، انجام فعالیت های درسی، ورزش کردن و ارتباط با همسالان بازداشته و در فرآیند اجتماعی شدن آن موثر است.
به گزارش اصفهان شرق، افرادی که دچار اعتیاد اینترنتی هستند سبک زندگی متفاوتی پیدا میکنند. فعالیت بدنی آنها کاهش پیدا میکند و نسبت به سلامت فردی خود بی توجه میشوند و بشدت معاشرت آنها در زندگی روزمره تحت تاثیر قرار میگیرد و ساعت خواب نامنظم شده و زیاد بیدار میمانند و تحمل دسترسی نداشتن به فضاهای مجازی را ندارند.
یکی از مسائلی که امروز در زندگی افراد نقش پررنگی پیدا کرده است، استفاده از فضای مجازی و اینترنت است که این روزها نوجوانان و جوانان بیشتر درگیر این مقوله هستند، باید بدانیم که اعتیاد اینترنتی هماکنون برای برخی افراد جایگزین ارتباطات اجتماعی شده و این روند به شکلگیری اختلال شخصیت فرد منجر میشود.
کاهش ارتباط کلامی و اعتیاد به حضور در فضای مجازی
بی تردید، اینترنت در زندگی افراد جامعه، تغییر اساسی به وجود آورده است، این تغییر را می توان با اختراع تلفن در اوایل قرن بیستم و تلویزیون در دهه پنجاه مقایسه کرد، اینترنت، بشارت دهنده کم کردن فاصله ها و گسترده کردن روابط میان آدمیان شده و همصحبتی ها در صفحات مجازی خاصه می شوند.
امانالله قرائی مقدم جامعهشناس معتقد است کاهش ارتباط کلامی و خلاصه شدن عواطف و احساسات یک خانواده در استیکرهای ارسالی صفحات مجازی از تبعات اعتیاد به فضای مجازی است و به صراحت میتوان گفت: «اعتیاد» تنها در مصرف مواد مخدر، خلاصه نمیشود، همین که افراد در استفاده از سایر امکاناتی که در اختیار دارند، پا را فراتر بگذارند و این میزان، از حد مطلوب و مورد نیاز بگذرد، به استفاده از آن ابزار «معتاد» شدهاند.
قرائی مقدم اظهار می کند: اعتیاد به حضور در فضای مجازی» و گذران وقت خیلی از مردم در شبکهها و گروهها و کانالهای گوناگون، روند صعودی را پشت سر میگذارد، بسیاری از فرزندان به دلیل مسئله اشتغال والدین خود و مشکلات اقتصادی حاکم بر زندگی امروز، کمتر آنها را در یک جمع صمیمی و بی حاشیه می بینند.
وی تاکید کرد: همچنین کم نیستند پدر و مادرهایی که برای پر کردن اوقات فراغت فرزند و برای آنکه کمبود حضور فیزیکی خود را جبران کنند، او را به دنیای ابزار دیجیتال میسپارند، برخی از پدر و مادرها بدون در نظر گرفتن شرایط سنی فرزند خود، همگام با پیشرفت تکنولوژی، حداکثر امکانات را برای فرزند خود مهیا میکنند، بدون آنکه کوچکترین نظارتی در نحوه استفاده از این ابزار را داشته باشند.
این آسیب شناس اجتماعی تاکید می کند: باید در نظر داشت جوان یا نوجوان در صورتی به این فضاها واردمی شود که زمان فراغت زیادی داشته باشد، با یک برنامه ریزی صحیح از سوی مسئولین برای سرگرم نمودن و مشغول ساختن جوانان و نوجوانان تا حد زیادی می توان آسیب های شبکه های اجتماعی بر جامعه را کاهش داد.
آثار اجتماعی و روانی
اعتیاد به اینترنت نیز مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، سیگار یا کافئین، با علایمی هم چون افزایش نوسانات اخلاقی، سخن نگفتن با دیگران، قطع روابط اجتماعی، کم خوابی، نگرانی و استرس در کنار ضعف بینایی همراه است.
کودکان و نوجوانانی که به اینترنت دلبستگی فراوان پیدا می کنند و در حقیقت به آن معتاد می شوند، و برای ارضای خود ساعت های متوالی، بدون وقفه روی خط باقی می مانند و زمانی که امکان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند، دچار تشویق، لرزش دست و عصبانیت می شوند، استراحت و آرامش را فراموش می کنند و به اینترنت و وسوسه های آن فکر کرده و خیال پردازی می کنند.
افت تحصیلی دانش آموزان
براساس نظرسنجی های انجام شده در مدارس آمریکا، ۸۶ درصد از معلمان بر این باورند که استفاده از اینترنت باعث شده تا دانش آموزان در انجام تکالیف درسی خود کوتاهی کنند، نظرسنجی دیگری نیز نشان می دهد ۵۸ درصد از دانش آموزانی که در استفاده از اینترنت زیاده روی می کنند، افت تحصیلی داشته اند، استفاده بیمارگونه از اینترنت، نوجوانان را از فعالیت های مفید و سازنده ای همچون انجام فعالیت های درسی، ورزش کردن و ارتباط با دوستان و هم سالان بازداشته و در فرآیند اجتماعی شدن آن ها مداخله می کند.
وابستگی رفتاری به اینترنت، هم فرصت و هم تهدید
زهرا آذری، مشاور خانوده و مدرس دانشگاه در این زمینه گفت افسردگی به عنوان یک آسیب روانی، فرد را برای ابتلا به اعتیاد اینترنتی مستعد میکند و بعضی افراد برای کاهش افسردگی خویش به اینترنت روی میآورند، پس ممکن است اینترنت جایگزینی برای زندگی بدون نشاط افراد شود، بنابراین به نوعی می توان گفت وقتی در زندگی افراد نشاط و شادی کم بوده و مشکلات زیادی در آن وجود دارد، ممکن است افراد برای کسب لذت و شادی، به اینترنت متوسل شوند.
این کارشناس خانواده تاکید کرد: بنا به تعریف یانگ اعتیاد به اینترنت، نوعی اختلال روان شناختی اجتماعی است که شامل نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت است و استفاده بیمارگونه و وسواسی از اینترنت را شامل میشود، این اختلال طبق دیدگاه ”یانگ“ کارکردهای انطباقی شخص را مختل می کند. وی در ادامه توضیح داد: فرهنگ رسانه با برتری اینترنت، فراگیرترین فرهنگ تاثیرگذار جامعه است، مرکز این تاثیر روی نسل جوان در حال رشد، یعنی جوانان و نوجوانان است، این ارتباط می تواند به رشد مهارتهای مختلف یادگیری منجر شود، البته این پدیده می تواند مانند یک شمشیر دو لبه عمل کند و از یک جهت بهترین و غنیترین بستر رشد، تحول و توسعه زندگی انسانها را فراهم کرده و از سوی دیگر، مسمومترین و آسیب زا ترین فضای فرهنگی و تربیتی را نیز در درون خود دارد پس هم فرصت بوده و هم تهدید است.
نشانه های روانی معتادان اینترنتی
این مدرس دانشگاه با تاکید به این نکته که اینترنت هم فرصت است و هم تهدید، اذعان می کند: آموزش مجازی، کاهش هزینه، سرعت و یکسان سازی اطلاعات و استفاده از ویدئو کنفرانس از جمله مزایای استفاده از اینترنت است اما در کشور ما مردم شیوه استفاده درست از آن را نمی دانند زیرا هیچ زمانی بروشورهایی در خصوص نحوه استفاده درست تلفن همراه، تلویزیون، ماهواره و یا اینترنت به مردم ارائه نمیشود.
آذری معتقد است نشانه های روانی معتادان اینترنتی شامل انزوا و تنهایی اجتماعی و ناکامی تحصیلی و کاری، کاهش مداوم دایره تعاملات میان فردی و ارتباطات فردی است، البته افت تحصیلی، کاری، تنهایی و انزوای اجتماعی و پرخاشگری و تعارضات میان نقشی در میان پسران بیشتر از دختران بوده و دختران گرایش بیشتری به گسترش دایره تعاملات و ارتباطات میان فردی و اجتماعی خود دارند، فقدان آگاهی و مهارت های زندگی نقشی بسیار مهم در گسترش اعتیاد اینترنتی در بین نوجوانان و جوانان دارد.
مشاوره خانواده خاطرنشان کرد: اگر بدانیم که گذراندن بیش از ۲۰ ساعت در هفته با اینترنت به معنای اعتیاد است، بنابر این استفاده از اینترنت برای اهدافی همچون پژوهش و تحقیق، دریافت آموزش های مفید و کارآمد و به روز رسانی اطلاعات و حتی برگزاری ویدئو کنفنرانس وقتی حد اکثر ۱۹ ساعت از وقت افراد در طول هفته را به خود اختصاص دهد، مفید بوده و منجر به اعتیاد نمی شود. به نظر هولمز، یکی از متخصصان در این زمینه، هرگاه میزان استفاده از اینترنت به کمتر از ۱۹ ساعت در هفته برسد، در آن صورت میتوان گفت که فرد به صورت طبیعی از اینترنت استفاده میکند، همچنین تاکید بر ارتباط چهره به چهره با اطرافیان، دوستان و داشتن تعامل اجتماعی موثر نیز از این خطر جلوگیری می کند.
به گزارش ایمنا، گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی باعث به وجود آمدن آسیب های زیادی در جامعه شده است؛ یکی از این آسیب ها ایجاد دو نوع زندگی برای کاربران در شبکه های اجتماعی بوده، به طوریکه کاربر در فضای مجازی سبکی از زندگی را پیگیری می کند که ممکن است در فضای حقیقی زندگی خود نتواند شیوه های زندگی مجازی خود را پیاده کند.
جامعه شناسان معتقدند در صورتی که بسترسازی لازم برای ورود یک فناوری بهویژه شبکه های اجتماعی در جامعه به ویژه جامعه جوانان و نوجوانان فراهم نشود، این فناوری مانند یک سونامی جامعه را در بر می گیرد، تأثیر شبکه های اجتماعی و حضور بیش از اندازه در فضای مجازی در همه اقشار دیده میشود اما این تأثیر در نوجوانان و جوانان بسیار بیشتر بوده تا جایی که اعتیاد به فضای مجازی برای جوانان بسیار خطرناک تر و آزار دهنده تر از اعتیاد به مواد مخدر است.
انتهای پیام/ایمنا