حکایت ویترین‌های شکسته فرهنگی و بیماری مزمن مطبوعات محلی اصفهان
کاهش شدید کیفیت و محتوا بر اثر مشکلات فراوان زیرساختی از جمله نظام توزیع فراگیر و کمبود ویترین‌های فرهنگی عرضه مطبوعات مردم اصفهان را از مطبوعات محلی پایتخت فرهنگی کشور دل‌زده کرده است.
به گزارش اصفهان شرق: نم‌نم باران که می‌زند و یا همین برفی که روی پیاده‌رو نشسته، «قوز بالای قوز» برای توزیع مطبوعات اصفهان است، دکه‌دار خیابان چهارباغ با ترش‌رویی در حالی که به زمین و زمان بد و بیراه می‌گوید، روزنامه‌های روی دکه را جمع می‌کند و می‌اندازد داخل یک صندوق و در حالی که از گوشه لب سبیل‌های بلندش را با عصبانیت می‌جود، فریاد می‌زند: آقاجان ورق نزن، باز کردی باید بخری و … حالا در این هوای سرد و در روزهای برفی و بارانی همین دکه‌های معدود اصفهان هم کمتر روزنامه و مجله روی سکو می‌گذارند.
وجود بیش از 220 مجوز انتشار مطبوعات، استان اصفهان را در رتبه دوم کشور از نظر کمیت رسانه‌های مکتوب قرار داده است، اما به راستی آیا مطبوعات محلی اصفهان از نظر کیفیت، محتوا، اثربخشی و کسب مخاطب و خواننده ثابت نیز در همین رتبه قرار دارد؟
اگر برای این دومین کلان‌شهر کشور در کل استان 5/1 میلیون و در شهر اصفهان 600 تا 700 هزار خانواده تصور کنیم، آیا جا ندارد در تنها نیمی از خانواده‌های ما روزانه یک روزنامه محلی در سبد خرید و مطالعه قرار گیرد، یعنی با این حساب اگر 5 روزنامه ما را با 10 هفته‌نامه نسبتاً فعال جمع کنیم، باید برای کل استان تیراژ هر هفته‌نامه یا روزنامه بالای 100 هزار نسخه باشد و اگر فقط در شهر اصفهان فعالیت کنند و تنها روزنامه‌ها را در نظر بگیریم، باید روزانه تیراژ هر روزنامه یا هفته‌نامه اصفهانی بین 70 تا 250 هزار نسخه باشد.
حالا زجرآور است که اعتراف کنیم، سرجمع تیراژ روزانه روزنامه‌های محلی اصفهان در بهترین شرایط به 30 هزار نسخه نرسیده و در روزگار عسرت مطبوعات به 12 هزار نسخه کاهش یافته است و دردآورتر آن‌که اگر با انصاف و صادقانه سخن بگوییم، سر جمع چیزی کمتر از هزار نسخه کل این روزنامه‌ها توسط مخاطبان خریده شده و مابقی تیراژ یا به رایگان در ادارات و ارگان‌ها توزیع و یا روانه بخش مرجوعی و بازیافت می‌شود.
*ویترین شایسته‌ای برای تولیدات مکتوب پایتخت فرهنگ و هنر ایران نداریم
سردبیر روزنامه اصفهان امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: در اصفهان با توجه به اینکه نشریات قوی منتشر نمی‌شوند در 20 سال اخیر گرایش مردم به سمت روزنامه‌های کثیرالانتشار و سراسری جلب شده است.
امیر اکبری تصریح کرد: باید ابتدا در استان روزنامه‌ای قوی ایجاد شده که تیراژ و جایگاه ویژه داشته باشد و مخاطب خود را پیدا کند؛ سپس با این ظرفیت می‌توان زبان گویای مردم اصفهان در کشور بود و اصفهان را صاحب روزنامه ملی فراگیر کرد.
وی افزود: مطبوعات اصفهان سال‌هاست به بیماری مزمن دچار شده و برای مداوای بیماری مزمن هم به جراحی، شوک و داروی قوی نیاز است و با مسکن‌های مقطعی نمی‌توان این درد دامن‌گیر را درمان کرد.
سردبیر روزنامه اصفهان امروز معتقد است: در چند شاخه زیرساختی، مطبوعات اصفهان دچار مشکل هستند که بحث توزیع و نبودن دکه‌های مناسب در سطح شهر و ناکارآمدی روش‌های قدیمی توزیع را می‌توان سر مسئله آن دانست.
اکبری با بیان اینکه اگر روزی در اصفهان روزنامه ایده‌آل هم داشته باشیم ولی وضع توزیع و دکه‌های ما همین باشد، اتفاق جدیدی نمی‌افتد، تاکید کرد: کالای خوب به ویترین مناسب نیاز دارد و دکه‌های اصفهان ویترین شایسته‌ای برای تولیدات مکتوب پایتخت فرهنگ و هنر ایران نیستند.
سردبیر روزنامه اصفهان امروز یادآور شد: این 20 دکه نیمه‌جان مجال توزیع حرفه‌ای مطبوعات محلی را ندارند و گاهی مطبوعات محلی در لابه‌لای انبوه مجلات زرد و روزنامه‌های سراسری گم می‌شود و حتی اگر اهل روزنامه خواندن هم که باشید باید کیلومترها از هر گوشه شهر برای خرید مطبوعات به مرکز شهر بیایید و اگر گذرتان نیفتد، صرف‌نظر می‌کنید.
*اصفهان نیازمند 500 کیوسک مطبوعاتی است
عضو هیئت مدیره خانه مطبوعات اصفهان اضافه کرد: با توجه به آمار کیوسک‌های مطبوعاتی شهرهای دیگر کشور، اصفهان به بیش از 500 دکه مطبوعاتی با جانمایی دقیق در طول و عرض جغرافیایی و مختصات محلات و خیابان‌های اصلی نیاز دارد.
وی افزود: با توجه به تیراژ 10 هزار که حداقل تیراژ معقول و آبرومند یک روزنامه است با داشتن 500 دکه می‌توان به هر عامل 20 نسخه از هر روزنامه محلی داد که این تیراژ قابل فروش برای هر توزیع‌کننده است و این کار پخش روزنامه‌های محلی را در همه شهر قابل دسترسی می‌کند.
اکبری ادامه داد: کیوسک‌های مطبوعاتی سمبل فرهنگی بوده و اگر اصفهان پایتخت فرهنگ کشور است نباید بدون این نمادهای مهم بماند و این فقدان، آبرومندی فرهنگی ما را زیر سؤال می‌برد.
وی بر این باور است که کیوسک‌ها علاوه بر نماد فرهنگی باعث تشویق و ترغیب مردم و معرفی مطبوعات به جامعه می‌شود و کم‌کم نشریات را وارد سبد خرید مردم می‌کند و به لحاظ ساختاری نیز باعث مطلوب‌تر شدن وضع رسانه‌ای اصفهان می‌شود.
سردبیر روزنامه اصفهان امروز خاطرنشان کرد: افزایش کیوسک‌های مطبوعاتی بستری است که در کنار ایجاد مرکز توزیع جدید و انسجام دادن به پخش شهرستان‌ها باعث تکمیل زنجیره عرضه فرهنگ مکتوب و تعالی فرهنگ مطالعه در استان اصفهان می‌شود.
*رتبه نازل «پانزدهمین» شهر کشور از نظر تعداد کیوسک‌های فرهنگی برای اصفهان
به گزارش خبرگزاری فارس، در کلان‌شهر تهران حدود 3 هزار کیوسک مطبوعاتی و در تبریز 200 باجه مطبوعاتی، در شهر شیراز 150 واحد کیوسک و در شهر مشهد 300 دکه مطبوعاتی فعال وجود دارد.
اگر با اغماض تعداد دکه‌های فعال و غیرفعال اصفهان را 50 باب حساب کنیم (20 دکه فعال)، دومین کلان‌شهر کشور و پایتخت فرهنگی ایران حتی بین 10 شهر اول کشور، از نظر ویترین‌های فرهنگی قرار نمی‌گیرد؛ چرا که شهرهای کرج، اهواز، ساری، رشت، ارومیه، اراک، قزوین، یزد و حتی آبادان هم بیشتر از اصفهان کیوسک مطبوعاتی دارند، چراکه 4 شهر اخیر در 2 سال گذشته کیوسک‌های فرهنگی شهر خود را افزایش داده و بازسازی کردند، ولی اکنون تعداد کیوسک‌های پایتخت فرهنگی جهان اسلام تنها با کرمان، کرمانشاه و بوشهر برابری می‌کند.
زمانی که اعضای شورای شهر و مدیران فرهنگی به خوبی به این آمار واقف نباشند و عمق مشکل را ندانند و در مواردی آمار مخدوش و نادرست ارائه کنند، دور از تصور نیست که اصفهان باز هم سال‌ها در همین وضع ناگوار از نظر ویترین‌های فرهنگی باقی بماند.
*نفس مطبوعات ما به نفس مردم نمی‌رسد
سردبیر روزنامه اصفهان امروز با انتقاد از عملکرد اداره کل پست اصفهان گفت: در سال‌های گذشته خدمات اداره پست برای توزیع مطبوعات چندان منظم و شایان تقدیر نبوده و اهالی مطبوعات را به این باور رسانده که خود برای حل مشکل توزیع در فواصل دورتر چاره‌اندیشی کنند.
اکبری ادامه داد: حدود 20 سال از روزنامه‌داری اصفهان پس از انقلاب و 8 سال از شروع عصر جدید مطبوعات اصفهان می‌گذرد، ولی در این سال‌ها با وجود اینکه اصفهان پشتوانه فرهنگی مطبوعات قدر دوران قاجار و پهلوی را داشته است، زیرساخت‌های لازم ایجاد نشده و مقدار زیادی از انرژی مدیران مطبوعات فعلی صرف ایجاد این زیرساخت‌ها شده است.
وی تصریح کرد: زمانی که به طور طبیعی نفس ما به نفس مخاطب نرسد و تولیدات ما براساس ذائقه مخاطب نباشد، از منبع انرژی و حیات دور می‌شویم و براساس افکار فردی و تصورات نادرست عمل می‌کنیم.
اکبری افزود: در عصر دوری از مخاطب در مطبوعات اصفهان، سوژه‌ها از مردمی بودن فاصله گرفته و به سمت اخبار ادارات برای جذب آگهی تغییر مسیر داده و به انحراف می‌افتد.
*سقف کوتاه مطبوعات محلی و مدیران مجانی‌خوان و بیرون از گود
عضو هیئت‌مدیره خانه مطبوعات اصفهان، همه این مشکلات را باعث دوری از مخاطب اصلی یعنی مردم دانست و گفت: در این حالت، شاهد چاپ روزنامه‌هایی که مردم برایش صف می‌کشند، نیستیم و مخاطب خیالی خود را ترسیم کرده و برایش می‌نویسیم.
اکبری با اشاره به اینکه اکثر تصمیم‌گیران برای فرهنگ و اهالی مطبوعات، خودشان دستی بر آتش ندارند، افزود: به طور طبیعی کسی که خودش روزنامه نمی‌خرد و مجانی می‌خواند و از بیرون گود، نظاره‌گر مشکلات مطبوعات است نمی‌تواند با درد روزنامه‌های محلی ارتباط برقرار کند.
وی اضافه کرد: روزنامه‌های اصفهان اکنون با صبوری و مقاومت در سقفی محدود کار می‌کنند که عبارت از تعامل با ادارات و درج اخبار آن‌ها در ازای آگهی و رپرتاژ است.
سردبیر روزنامه اصفهان امروز خاطرنشان کرد: در این سقف محدود تازه باید 5 روزنامه و تعداد زیادی هفته‌نامه و ماهنامه با هم رقابت کنند و طبیعی است که در این حالت فضا مسموم، رقابت ناسالم و گاهی غیرحرفه‌ای شود.
به گزارش خبرنگار فارس، البته اصفهان زمانی را هم به یاد می‌آورد که روزنامه‌ها و نشریات این شهر در تمام دنیا از طریق جاده ابریشم دست به دست می‌گشت و در عصر قاجار و پهلوی و دیگر زمان‌ها همین روزنامه‌های اصفهان کانون اصلی جریان‌سازی مبارزات انقلابی و دفاع از حقوق مردم ایران بودند و زمانی را به خاطر می‌آوریم که در اصفهان 100 نشریه یومیه و غیریومیه منتشر می‌شده؛ در حالی که کل ایران دارای 200 جریده نبوده است.
همچنین زمانی نه چندان دور در دهه 70 تیراژهای 10 تا 20 هزار نسخه‌ای از دوره اول روزنامه همشهری یا جام جم و ایران در اصفهان به فروش می‌رفت، حال این درد مزمن از بی‌علاقگی و روزمرگی مردم حاصل شده یا سرشکستگی از فضای بی‌محتوای مطبوعات و یا تغییر ذائقه مردم به رسانه‌های مجازی و یا دلایل بی‌شمار دیگر، موضوعی است که تنها با پرداختن دقیق و گزارش گونه به همه جوانب و تجمیع نظرات همه اهل رسانه قابل واکاوی و تشخیص است.
منبع: فارس
