به گزارش اصفهان شرق از محمد آباد جرقویه سفلی، چند ماهی بود که هنگام عبور از کوچه های کاه گلی شهر کویری محمدآباد از توابع جرقویه سفلی، پیرمرد گیوه بافی را می دیدم که با اشتیاق غیر قابل وصف پاپوش سنتی را با آداب خاصی در دست گرفته و با گره های مخصوص می بافت. در چهره پیرمرد یک عمر سوزن زنی همراه با آهنگ زندگی به خوبی دیده می شد به نحوی که صدای قیچی گیوه چینی اش بهترین صدای دنیا قلمداد می شد و این را به درستی از حرکات چهره اش می توانست فهمید.

پیرمرد با هر سوزن زدن، کلامی معنا دار را در دهان می چراخاند و قوت بازویش را از گفتن یاعلی مدد هر دقیقه و هر ساعتش می گرفت به نحوی که بی اختیار با هر بار یاعلی گفتن او، یا مددش را بلند می فرستادم تا استاد بداند رزق و روزی حلالش، چقدر برای جوانان امروزی خوش آیند است.

با شنیدن نام گیوه از کلام استاد محمد آبادی، سری به سایت های مختلف زدم تا سراغ این سنت قدیمی را در صفحات جستجو گر بگیرم. انگار «ویکی پدیا» بیش از اهالی محمد آباد گیوه را می شناخت و برای کار گیوه بافان ارزش قائل شده بود به نحوی که با سرچ در صفحات نت، متوجه شدم که گیوه‌بافی یا گیوه‌دوزی از قدیمی ترین صنایع دستی سرزمین ایران بوده و طبق سندهای تاریخی بدست آمده پیشینهٔ این صنعت به حدود ۱۰۰۰ سال پیش باز می‌گردید.

*صنعتی قدیمی در دل محمد آباد

با شناخت اولیه از گیوه به سراغ حاج حبیب الله رفتم و از وی سبک و سیاق این صنعت دیرینه را جویا شدم.

استاد گیوه باف 76 ساله محمد آبادی که از ده سالگی به گیوه بافی مشغول بود در این خصوص گفت: پای‌افزار گیوه، با توجه به آب و هوای معتدل ایران خنک، سبک و قابل شستشو طراحی شده‌است و به دلیل داشتن تمامی این ویژگی‌ها در میان روستاییان و کشاورزان، از گذشته تا امروز مورد استفاده قرار گرفته‌است به نحوی که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

حاج حبیب الله ایروانی با ذکر خدابیامرزی برای پدرش که او را به این حرفه علاقه مند کرده بود، اظهار کرد: حدود 65 سال است به شغل گیوه بافی مشغولم و این شغل را از پدرم آموختم و تا کنون با انگیزه دو چندان بافندگی گیوه را ادامه داده ام.

وی افزود: در قدیم رسم بر این بود که فرزند در کنار پدرش  گوش به امر می ایستاد و اندکی خمیدگی در کارش راه نداشت، به گونه ای که مجبور بودم از سن ده سالگی در کنار دیگر کارها، گیوه بافی کنم و بعد از مدتی به این شغل علاقه مند شدم تا نان از بازوی خود بخورم و دستم به روی خلق دراز نشود.

*گیوه بافی در بین فرزندانمان جایگاه خوبی نداشت

پینه روی دستان استاد پیرمرد، خبر از سال ها دست گرفتن سوزن و نخ داشت ولی با نهایت تاسف میگفت، فرزندانم به این حرفه علاقه نداشتند و به دلیل فرصت کم این شغل را ادامه ندادند و این چنین شد که امروز دو نفر در کل شهر چند هزار نفری محمد آباد به گیوه بافی مشغول هستند.

حاج حبیب الله از میزان درآمدش این چنین گفت: سه روز زمان لازم است تا یک گیوه کامل شود و گیوه قیمت های مختلفی در بازار از 400 هزار تومان تا یک میلیون تومان بسته به نوع جنس کفی و نخ دارد ولی به دلیل عدم فروش آن، درآمد ماهانه من از ماهی یک میلیون و 200 هزار تومان بیشتر نشده است ولی خوشحالم که لقمه نان حلال وارد زندگی ام شده است.

استاد گرانقدر صنعت گیوه بافی در محمدآباد با اشاره به فروش کم این صنعت، از طیف میانسال به عنوان بیشترین خریداران گیوه نام برد و خاطرنشان کرد: جوانان، میانسالان و پیرمردان خریداران اصلی گیوه هستند ولی میانسالان و البته کسانی که درآمد نسبتا خوبی دارند، عمده خریداران گیوه های سنتی هستند.

حاج حبیب ایروانی از مشکلات این صنعت دیرین حرف های زیادی برای گفتن داشت و با نگاهی متبسم به خبرنگار همشهریش گفت: وقت گیر بودن، نیاز به حوصله و صبر زیاد، علاقه داشتن به این حرفه و نبود ابزار خوب و مورد نیاز از جمله مشکلاتی است که قدیمی ها در این صنعت با آن دست و پنجه نرم می کنند و در برابر جوان ها سدی شده است تا از ورودشان جلوگیری کند.

وی از مسئولان درخواست داشت تا در زمینه احیای این صنعت گام بردارند تا سنت های دیرین کویر شرق اصفهان رو به فراموشی نرود.

****************

گیوه نوعی پاپوش تابستانی، سبک، بادوام و مناسب برای راهپیمایی‌های طولانی، ویژه مردان روستایی که حدود چند سالی است که مد زنانه این گیوه ها نیز دوخته می شود  و از جمله صنایع دستی مناطقی از ایران است. و عموماً از نخ قالی، نخ ابریشم و کف آن از پارچه، چرم یا لاستیک است.

از خصوصیات این نوع کفش می توان  دوام آن که حتی تا پنج سال مورد استفاده قرار می گیرد پا در این پا پوش ها بو و عرق نمی گیرد.