به گزارش اصفهان شرق _ مهدی نجفی/ مقوله ای مهم و حیاتی که زمینه ساز فرهنگ عمومی است زیرا نمادهای مهم عقلانیت را به زیبایی به تصویر می کشد و در سفرۀ آن، تولید محوری و اجتناب از مصرف گرایی و نفی اسراف و تبذیر مشاهده می شود.

گفتنی است شب چله به عنوان نماد فرهنگ عمومی، متعلق به همۀ اقشار است و قشر خاصی نمی تواند این آئین کهن ایرانی را به ایل و طایفۀ خود منحصر سازد بلکه از آنجا که  لزوم تقویت فرهنگ عمومی دکتر، مهندس، باسواد و بی سواد نمی شناسد، لذا این سنت بومی ایران همه طبقات جامعه را در بر می گیردکه در نوع خود می تواند به عنوان ظرفیت عظیم در هم دلی و هم گرایی و تولید محوری مردم انقلاب ایران مورد توجه قرار گیرد.

اما در کنار فرهنگ عمومی باید به فرهنگ عامه اشاره کرد که فارغ از عقلانیت، صرفاً بر سنت های پیشیان و لو سنت نادرست، به ویژه آداب و رسوم مرتبط است، حال آنکه خروجی تداوم سنت گرایی محض در مناسبت های ملی و باستانی هم چون شب یلدا، نهایتاً به «چه بخوریم» منتهی می شود و دائما واژه هایی­ مانند هندوانه، انار و آجیل و نیز تفریح در بازنمایی این سنت کهن تاریخی مورد اشاره رسانه های مختلف قرار گرفته است.

تقویت صله رحم در شب یلدا

لیکن در ورای این مسائل، دور هم نشینی مردم و ارتقای سنت حسنۀ دید و بازدید و تقویت صلۀ رحم در میان یکدیگر هزاران آثار و برکات را در تقویت فرهنگ عمومی و ارتقای رشد و تعالی جامعه فراهم می کند و فرهنگ زندگی را مردم را اصلاح می کند.

متأسفانه در سال های اخیر تمرکز برگزاری شب یلدا، فارغ از آموزه های معرفتی اصیل تعریف می شود، در حالی که شکل گیری و استمرار زندگی شب یلدا، در نوع خود بسیار کارآمد و توانمند است. بدین نحو که شب یلدا بهانه ای است برای پویایی زندگی اجتماعی و کمک به یکدیگر و خروج از فضای توهم برانگیز شبکه های مجازی و ورود واقعی به فضای حقیقی جامعه است که در نهایت ارتقای پویایی فرهنگ جامعه را به همراه خواهد داشت.

از این رو تأکید و استفاده بییش از حد بر تغذیه و تفریح و بازنمایی صرف فرهنگ عامه و سنت گرایی محض و تمرکز و برجسته سازی رسانه های کشور بر فرهنگ عامه در شب یلدا، امری عجیب و غیر قابل پذیرش است. زیرا فرهنگ عامه در عمل پا جای پای فرهنگ عمومی گذاشته است و اهداف واقعی شب یلدا در ساحت لذت گرایی، فرد گرایی و کسب شادی به هر قیمت به ورطۀ فراموشی سپرده شده است.

لذا شکوه عقلانیت مهم و تاریخی مردم ایران در مردمان سخت کوش و  تولید محور اصفهان منعکس شده است، از سبک تغذیه و اجتناب از اسراف گرفته تا پرهیز از خودنمایی و تجمل گرایی که نماد عقلانیت تمدن ایرانی اسلامی را رقم می زند.

ارتقای سطح فرهنگ عمومی بدون تجمل گرایی

باید اذعان کرد شب یلدا مقوله ای گذرا و موقتی نیست بلکه با زندگی روزمه جامعه پیوند دوچندان برقرار کرده است. بنابراین یکی از راهکارهای ارتقای سطح فرهنگ عمومی با اصل شب یلدا مرتبط است زیرا این سنت تاریخی مقوله ای ایجابی است که به دور از اقدامات سلبی و به دور از هر گونه خشونت علیه مردم؛ آنها را به اصل صله رحم و اثار و برکات بی نظیر آن شب سوق می دهد.

بدین ترتیب  در شب یلدا باید به مانند  آموزه های گذشتگان تاریخ تمدنی این سرزمین با طرح حکایت و پند های اخلاقی زمینه رشد و تعالی نهاد خانواده را فراهم کند، در این عصر و زمانه نیز باید این سیر معرفتی یا عقلانیت شب یلدا مورد توجه قرار داد.

از این رو شایسته است کمپین شب یلدا بدون اینترنت و یلدا بدون موبایل با قوت و قدرت در جامعه فراگیر شود تا زمینه تقویت فرهنگ عمومی و صیانت از نهاد خانواده به منصۀ ظهور رسد.

در خاتمه باید گفت ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان، به ویژه نیازمندان خویشاوند و اجتناب از اسراف در مصرف خوراکی‌ها، تمرین شب زنده داری برای تقویت اعمال و مناسک دینی و عبادی در نیمه های شب، بیان قصه‌های قرآنی، دقت در آفرینش شب و روز، حساب‌رسی اعمال روزانه از جمله مصادیق فرهنگ عمومی در شب یلدا است که می تواند ظرفیت های بزرگ این مناسبت تمدنی این سرزمین را به تصویر بکشد.

انتهای پیام/