گزارشی از واکنش مسؤولان به بحران آب اصفهان:
پاسخی برای یک سؤال؛ «مسؤول» این بیآبی چه کسی است؟ / کاش زایندهرود هم دریاچه ارومیه بود
نکته عجیب در این بیآبی، عدم حضور نمایندگان اصفهان در کمیسیون کشاورزی است؛ نه نمایندگان شهرستان اصفهان و نه حتی نمایندگان استانی که تعدادشان به 20 نفر میرسد در کمیسیون کشاورزی مجلس عضو نیستند.
به گزارش اصفهان شرق، «خبری از بارش باران نیست» این جمله را کارشناس هواشناسی روزانه اخبار آب و هوا در رادیوی اصفهان میگوید تا خیال کشاورزان شرق اصفهان را از بابت امید نداشتن به ریزشهای آسمانی را راحت کند.
به نیمههای پاییز نزدیک میشویم و هنوز «خبری از بارش باران نیست» که هیچ حتی یک روز ابری را هم اصفهانیها به چشم ندیدهاند، پیشبینیهایی که از قبل شده هم نویدی برای بهتر شدن اوضاع نمیدهند.
در این میان شاید همه مردم از این آلودگی و نباریدن ناراحت باشند اما آنهایی که از این وضعیت متضرر میشوند و نان شبشان قطع، کشاورزان استان به ویژه در شرق اصفهان هستند، کشاورزانی که هر سال تعدادشان کمتر میشود و روزهای تحصنشان بیشتر.
** هیچگونه حقآبهای برای کشاورزان اصفهان باقی نمانده است
امسال عدم وصول حقآبه دغدغه مضاعفی شده بر خشکسالی، مسألهای که به گفته میرمیران عضو هیأت مدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان امسال شرکت آب منطقهای اصفهان رسماً آن را اعلام کرده و گفته هیچگونه حقآبهای برای کشاورزان اصفهان باقی نمانده است.
عضو هیأت مدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان همچنین عنوان کرد: دولت برای تأمین آب مورد نیاز صنایع و آب شرب شهرهای یزد و کاشان تعهد داده که پس از عدم توانایی در ارائه تعهدات خود مجبور به برداشت از حقآبه کشاورزان اصفهان شده است.
صحبتی که تعجب هر خوانندهای را بر میانگیزد و به سرعت این سؤال را به ذهن متبادر میکند که چرا عدم تعهد دولت در یک استان دیگر را کشاورزان بینوای شرق اصفهان باید پرداخت کنند، کسانی که از 100 هزار هکتار زمین کشاورزی حاصلخیز خود به دلیل کمبود آب در دو سال گذشته فقط در 30 هزار هکتار آن کشت و کار انجام دادهاند.
میرمیران این را نیز گفته است که علیرغم مصوبات شورای عالی آب و شورای تأمین امنیت کشور، انتقال میزانی از آب اصفهان به بروجرد در تابستان گذشته تصویب شد که این برخلاف همه ضوابط است؛ متأسفانه هر روز به تعهدات دولت در مورد تأمین آب دیگر مناطق و صنایع اضافه شده و دیگر ذخایری برای کشاورزان اصفهان باقی نمیماند.
** سایه بحران آب بر سر اصفهان و فلات مرکزی ایران
محمد صادقی دبیر خانه کشاورز استان اصفهان هم در این باره میگوید: مسؤولان اذعان دارند بعد از طرح 9 مادهای قرار نبوده در شهرکرد بارگذاری شود اما این اتفاق افتاده و 13 طرح بارگذاری شده است و یا شنیدهها حاکی از صادرات ۲۱۶ هزار تن خیار گلخانهای در استان همسایه اصفهان است.
یکی از مسائل اصلی در خصوص مشکلات کشاورزان شرق اصفهان مشخص نبودن سهم «خشکسالی» و «بیمدیریتی» در این زمینه است؛ مسأله بعدی تفکیک سهم مدیریت استان و فرا استانی است که در این جا هم روشن نیست سهم هر کدام چه میزان است.
رئیس مجلس شورای اسلامی هم معتقد است در آستانه تصویب برنامه ششم اطلاع از مطالبات مردم یاری دهنده نمایندگان مجلس خواهد بود و بحران آب تنها محدود به اصفهان نیست و استانهایی مثل کرمان، یزد، قم، سمنان و سیستان و بلوچستان و سایر استانها هم درگیر موضوع آب هستند.
** سرمایه 5 هزار میلیاردی برای حل بحران آب
علی لاریجانی که برای سخنرانی در کنگره ملی 2300 شهید خمینیشهر به اصفهان آمده بود در جمع خبرنگاران به برخی راهحلهای ممکن برای حل موضوع آب، عنوان کرد: استفاده از آبیاری تحتفشار باید در نظر گرفته شود و البته بودجهای هم در برنامه ششم در نظر گرفته شده که تقریباً سالی 4 تا 5 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری نیاز دارد.
رئیس مجلس به سند در حال تدوین آب هم اشاره کرد و گفت: بحث انتقال آب، شیرین کردن آب و کشتهای هدایت شده و بهبود روشهای کاری از دیگر اقداماتی است که باید برای حل بحران آب در نظر داشت.
آیتالله طباطبایینژاد امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان اصفهان در خطبههای این هفته نماز جمعه به موضوع کمآبی واکنش نشان داد و بیان کرد: باید مصرف را در رودخانه کنترل کرد تا آب در زرینشهر و قبل آن به هدر نرود؛ از طرفی نمیتوان آب را رها کرد چرا که به مشکل آب شرب بر میخوریم.
استاندار اصفهان که در نوک پیکان انتقادات قرار دارد، در آخرین اظهار نظرهایش در هفته گذشته بیان کرد: در سال آبی گذشته میزان کاهش بارش در شرق اصفهان تا ۸۵ درصد، در مرکز استان تا ۵۰ درصد و در سرشاخههای زایندهرود تا ۲۵ درصد گزارش شده است.
** 2 خبر خوب استاندار در حاشیه تجمعات کشاورزان
زرگرپور به طرحهای تأمین و انتقال آب اشاره کرد و افزود: تخصیص پروژه بهشت آباد نهایی و ابلاغ شده است و در زمینه چگونگی سامانه انتقال هنوز تصمیمگیری نهایی نشده است و عملیات اجرایی آن هم در آینده نزدیک آغاز خواهد شد، در خصوص طرح سد و تونل سوم کوهرنگ نیز پیمانکار قوی و جدیدی مشخص و مشغول بکار شده است و تونل این طرح نیز مراحل تکمیل خود را طی میکند.
این گفتههای استاندار اصفهان نشان میدهد همچنان قرار نیست در آینده نزدیک اتفاق جدیدی بیفتد و پروژههای پر بحث بهشت آباد و کوهرنگ هنوز کار زیادی دارند اما زرگرپور خبر خوب هم داده و واگذاری امر ساماندهی رودخانه زایندهرود به نظام صنفی کشاورزی را نهایی شده اعلام کرد؛ وی همچنین موافقت کلی با پرداخت خسارت نکشت را نیز به عنوان یکی از اقدامات مؤثر صورت پذیرفته در یک ماه اخیر بیان کرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان اما معتقد است طرحهای بهشت آباد و کوهرنگ هم نمیتواند راه حل قطعی باشد؛ به گفته قلمکاری نسبت سرانه ذخایر آبی در حوزه زایندهرود با فرض اجرایی شدن دو طرح کوهرنگ 3 و بهشتآباد 750 متر مکعب خواهد بود که از نظر سازمان ملل، عدد زیر هزار این نسبت به معنی بحران آبی است.
** ابعاد زیست محیطی زاینده رود تا شعاع هزار کیلومتر تالاب گاوخونی
وی همچنین تأکید کرده است: حال که احیای دریاچه ارومیه با موفقیتهایی همراه بوده، نباید مسأله مهمی همچون بحران زایندهرود مورد غفلت قرار گیرد؛ زیرا ابعاد این بحران به دلیل عواقب زیست محیطی فرا منطقهای و فراگیر شدن معضلات آن تا شعاع هزار کیلومتر تالاب گاوخونی، موضوعی کاملاً ملی است.
به راستی اگر همتی که دولت از ابتدای حضورش در زمینه دریاچه ارومیه داشت -که البته به جا هم بود- در خصوص رودخانه زاینده رود هم داشت، شاید دیگر شاهد چنین اوضاعی نبودیم، وضعیتی که برای مدیریت آن از روش «6 ماه آب را باز کن و دو ماه ببند» یا به عکس استفاده شود.
حمیدرضا صفوی رییس سابق پژوهشکده آب و فاضلاب دانشگاه صنعتی اصفهان و عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه صنعتی اصفهان هم معتقد است پیگیریهایی مردم و مسؤولان در ارومیه، مشکل این دریاچه را تبدیل به مطالبهای ملی و حتی بینالمللی کردند.
این استاد دانشگاه تأکید میکند: در موضوع دریاچه ارومیه بحث آب شرب نبود و تنها خشک شدن یک دریاچه مطرح بود اما در اصفهان بحث بر سر آن است که نه تنها رودخانه زایندهرود بلکه تالاب گاوخونی نیز خشک شده است، امروز دیگر کارد به استخوان رسیده و آب شرب اصفهان هم مشکل پیدا کرده است.
** اصفهان هیچکس را در کمیسیون کشاورزی مجلس ندارد
نکته عجیب دیگر در این باب که دبیر خانه کشاورز استان به آن اشاره میکند عدم حضور نمایندگان اصفهان در کمیسیون کشاورزی است؛ نه نمایندگان شهرستان اصفهان و نه حتی نمایندگان استانی که تعدادشان به 20 نفر میرسد در کمیسیون کشاورزی مجلس عضو نیستند، نمایندگانی که حضورشان اما پشت تریبون ها و در تجمعات شهرهای شرق اصفهان پر رنگ است.
عدم همبستگی، خودسانسوری و یا دغدغه نداشتن، دلیلش هرچه که باشد زایندهرود را نتوانسته به موضوع ملی تبدیل کند و زایندهرودی که در طول تاریخ دائمی بوده را به یک رودخانه فصلی بدل کرده است.
**اشکال اول بحث توزیع عادلانه آب
حجتالاسلام سالک نماینده مردم اصفهان نیز در مجلس در تشریح آخرین اقدام صورت گرفته در خصوص حل بحران آب در نشست شورای اسلامی شهرستان اصفهان گفت: دو هفته قبل طی نامهای با 19 امضا به رئیسجمهور اعلام کردیم 3 هزار میلیارد برای احیای زایندهرود و تالاب گاوخونی به استان اصفهان اختصاص دهید.
سالک با بیان اینکه اشکال اول بحث توزیع عادلانه آب است تأکید کرد: مدیریت توزیع عادلانه آب بر عهده وزارت نیرو است که در این مورد مشکلاتی داریم در دوره نهم مجلس استیضاح وزیر نیرو را امضا کردیم که رئیس مجلس وساطت کرد و جلسهای تشکیل شد، آقای چیتچیان قولهایی داد که به بخشی عمل کرد و به بخشی نیز عمل نکرد.
**سد وزارت نیرو در مقابل راهکارهای حل بحران
به گفته این نماینده مجلس 160 میلیون مترمکعب آب پشت سد باقی مانده که آن هم برای شرب است؛ از طرفی وضعیت مردم منطقه شرق اصفهان را نگرانکننده توصیف و خاطر نشان کرد: تلاشهای گستردهای برای حل این مشکل شده و 10 طرح داده برای حل آن ارائه شده منتها همه این طرحها وقتی به دستگاه کارشناسی وزارت نیرو میرود با مشکل بودجهای رو به رو میشود.
بسیاری از مناطق جهان ممکن است بارندگی کم شود و تغییرات اقلیمی اتفاق افتد ولی با مدیریت بحران جلوی معضلات گرفته میشود اما وقتی در جایی با چنین مشکلی مواجه شوند و با همان رویه گذشته بخواهند با مسأله آب برخورد کنند نتیجتاً از ذخایر استراتژیک هم برداشت خواهند کرد.
صحبت در مورد زاینده رود و خشکسالی این روزها توسط افراد مختلف بیان میشود، البته گفته شدن این سخنان زمانی مفید است که در جایی گوش شنوا و دستی برای اقدام و عمل وجود داشته باشد، آنچه در بین این واکنشها تکرار میشود کلمه «مسؤولان» است که دقیقاً مشخص نیست مرجع این واژه به چه فرد یا افرادی بر میگردد.
انتهای پیام/فارس