به گزارش اصفهان شرق، شاید یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا در اصفهان ایجاد تمرکز جمعیتی بیش از حد در محیطی محدود است که در آن پتانسیل و ظرفیت کافی وجود ندارد به طوری که بیش از 70 درصد جمعیت استان اصفهان و نزدیک به 60 درصد صنعت بزرگ این استان در 8 درصد از مساحت کل استان متمرکز شده که نتیجه آن آلودگی هوای اصفهان است.

* کمبود منابع آبی به آلودگی هوا کمک می‌کند

حسن خدابخشی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان در خصوص وضعیت آب و هوای استان اصفهان اظهار کرد: به دلیل کاهش بارش‌ها در سطح کشور اکثر منابع داخلی فعال‌شده‌اند و باعث شده تا منابع برای تولید گردوخاک در داخل افزایش یابد؛ به‌تبع کاهش آب، رطوبت خاک را شاهد خواهیم بود که حاصل آن پودری شدن خاک‌ها و به جریان درآمدن آن در هوا است.

رئیس پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی استان اصفهان ضمن اشاره به وضعیت فعلی هوای اصفهان و باز مشاهده ریزگردها در سطح شهرهای استان افزود: در اکثر نواحی استان اصفهان به‌ خصوص در نواحی نیمه شمالی، اطراف کاشان، اردستان، نطنز و سمت جنوب شرقی استان و نایین با گردوخاک مواجه هستیم که این شهرستان‌ها بیشترین تداوم وقوع گردوخاک را دارند.

* افزایش زمین‌های خشک در تابستان و استمرار آن در فصول دیگر

خدابخشی خاک زمین خشک را خاکی مناسب و مستعد برای تولید گردوغبار دانست و افزود: با افزایش زمین‌های خشک آستانه‌های باد برای تولید ریزگردها پایین آمده و با توجه به‌ پیش‌بینی‌های سامانه جوی استان احتمال استمرار این پدیده تا پاییز نیز وجود دارد.

وی در ادامه پیش‌بینی سامانه‌های جوی استان را در تابستان این‌گونه بیان کرد: وضعیت بارشی خوبی تا پاییز به‌ صورت فراگیر در استان اصفهان نداریم و همین امر باعث تشدید ریزگردها خواهد شد و حالتی فزاینده را به خود اختصاص خواهد داد؛ وضعیت بارشی امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته و از نظر بارش نسبت به میانگین، در شهرستان اصفهان بیش از 50 درصد و در نائین 72 درصد کاهش داریم و تقریباً در تمام نقاط استان با کاهشی چشم‌گیر نسبت به میانگین سامانه‌های بارشی روبه‌رو هستیم.

رئیس پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی استان اصفهان درباره عوارض و تبعات ریز گردها در هوا بیان کرد: مسلماً گردوخاک موجود در هوا بخصوص ریزگردهای بخش خارجی (برون‌مرزی) تبعات و عوارضی را دارد و می‌تواند بر روی محیط‌زیست تأثیر منفی بگذارد.

* از وعده‌های دولت برای خشکی زاینده‌رود تا طرح انتقال آب به اصفهان

از طرفی دولت نیز وعده و وعیدهای زیادی مبنی بر رفع مشکل خشکی زاینده‌رود و بحران آب اصفهان داده است اما گویی همچنان دستور اجرای آن روی میز مسؤولان مربوطه خاک می‌خورد و مردم اصفهان هیچ نتیجه محسوسی از قول‌های داده شده مشاهده نکرده‌اند.

رسول زرگرپور؛ استاندار اصفهان با اشاره به مشکلات آب در استان اصفهان گفت: از نظر دولت طرح 9 ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده‌رود اصلی‌ترین و مهم‌ترین طرح برای احیای این حوضه بوده و این طرح با اولویت‌ترین برنامه آبی کشور است؛ در یکی از بندهایی طرح 9 ماده‌ای عنوان شده است، مادامی که سهم استان‌های مختلف از منابع آب زاینده‌رود مشخص نشده، هرگونه بارگذاری جدید ممنوع بوده و در حال حاضر تخصیص استان‌ها مشخص شده است.

وی افزود: حق‌آبه‌های حوضه آبریز مشخص شده است و براساس اقدام بزرگی که از لحاظ فنی و مهندسی صورت گرفته تا پایان شهریور ماه سال 95 تخصیص روستاها نیز به طور کامل مشخص خواهد شد؛ اجازه نخواهیم داد یک قطره از حق مردم اصفهان توسط دیگران برداشت شود.

زرگرپور با تأکید بر اینکه باید ثانیه به ثانیه مسائل رودخانه زاینده‌رود رصد شود، اظهار کرد:‌ مسؤولان و نمایندگان استان باید در پیگیری و انتقال اطلاعات به مردم هماهنگ باشند، نمایندگان مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی باید در موضوع حل مشکلات آب با مدیران استان هماهنگ، همراه و همسو باشند.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین مشکلات حوضه آبریز زاینده‌رود مسائل امنیتی و سیاسی است، گفت:‌ همه باید دست در دست هم دهند تا طرح 9 ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده‌رود به انجام برسد و همه پیگیری‌ها نیز باید در این چارچوب صورت گیرد.

* نقش مردم در بحران آب چیست؟

براساس نظر جغرافی‌دانان، شهر اصفهان طی بازه‌ای چند هزار ساله در کنار دریاچه‌ای مستقر بوده که بعدها تبدیل به باتلاق گاوخونی شده و در حال حاضر به سرزمین خشکیده‌ای تبدیل شده است، این دریاچه فاصله بسیار نزدیکی به شهر اصفهان داشته اما با گذشت زمان بر اثر آلودگی و گرمای هوا فاصله آن افزایش یافته و خشک‌تر شده است.

ناگفته نماند که مردم نیز با صرفه‌جویی در مصرف آب سهم قابل‌توجهی در بحران آب دارند و بدیهی است که اگر فرهنگ استفاده صحیح از منابع طبیعی و آب در بین مردم رایج نشود وضعیت آب نه تنها بهتر نخواهد شد، بلکه روزبه‌روز شاهد خشک شدن منابع زیرزمینی خواهیم بود.

فضل‌الله کفیل نیز با اشاره به وضعیت مصرف آب توسط شهروندان اصفهانی اظهار داشت: همان‌طور که برای مشترکین پرمصرف آب شهری محدودیت قائل می‌شویم و پس از تذکر آب آن‌ها قطع می‌شود؛ باید با مشترکین روستایی پرمصرف نیز به صورت برابر برخورد شود.

فرماندار اصفهان در واکنش به طرح این مسأله که برخی روستاها دسترسی مستقیم به خط لوله اصلی دارند و همین موضوع باعث مصرف بیش از اندازه آن‌ها می‌شود، گفت: وجود روستاهایی با دسترسی مستقیم به این معنی است که در مدیریت توزیع درست عمل نکرده‌ایم.

* اولویت اول تأمین آب شرب مردم است

وی تصریح کرد: مسأله اول، صرفه‌جویی یا همان مصرف درست آب است؛ هنوز عده‌ای بحران آب را باور نکرده‌اند، در این زمینه هم مشکل خشک‌سالی‌های پیاپی را داریم و هم مشکل توزیع و انتقال آب که شبکه فرسوده‌ای دارد؛ کمبود 20 درصدی منابع آبی در ایام پرمصرف سال مشکلاتی را همچون افت فشار و قطعی ایجاد خواهد کرد که تنها با 20 درصد صرفه‌جویی می‌توانیم به خوبی از این ایام گرم سال بدون هیچ مشکلی عبور کنیم.

کفیل از همه مسؤولان و رسانه‌ها خواست تا مردم را به صرفه‌جویی هر چه بیشتر دعوت کنند و تأکید کرد: اولویت اول و دوم و سوم، تأمین آب شرب مردم است و پس از آن باید اولویت‌های خدماتی و تولیدی در نظر گرفته شود؛ آن‌گونه که مشخص است تعداد مشترکین نیازمند یک بازنگری است و طبق گفته آب و فاضلاب روستایی روی کاغذ 70 هزار مشترک و در عمل 114 هزار مشترک از خدمات این شرکت استفاده می‌کنند.

* وقتی صنایع و کارخانجات در بحران آب تعطیل می‌شوند

به تبع خشک شدن رودخانه و کمبود آب، کارخانجات و صنایع نیز بیش از پیش با مشکلات و معضلات جدیدی روبرو هستند به طوری که بسیاری از آن‌ها به دلیل ناتوانی در تأمین آب مورد نیاز خود به تعطیلی کشیده شده و تعداد زیادی از کارگران شاغل در آن‌جا بیکار شده‌اند.

محمدجواد بگی؛ مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان در خصوص بحران آب گفت: در استان با بحران آب مواجه هستیم که این بحث دامن‌گیر تمام شهرک‌های صنعتی در استان شده است که نسبت به مقدار نیاز این شرکت‌ها، تنها 30 درصد آب به این شهرک‌ها می‌رسد.

وی در پایان عنوان کرد: به دلیل نبود آب کافی در سفره‌های زیرزمینی نیز دیگر آبی وجود ندارد و قطعاً باید مسأله آب را به‌ طور جدی پیگیری کرد، زیرا شهرک‌های صنعتی بدون آب نمی‌توانند کار کنند پس همه باید بیندیشیم و در این زمینه گام مؤثری برداریم.

* کشاورزان اصفهانی همچنان به آینده امیدوارند

کشاورزان نیز همچنان با مشکلات کمبود آب اصفهان دست و پنجه نرم می‌کنند، بسیاری از آن‌ها در فصل تابستان ناچار به ضرردهی در محصولات کشاورزی شدند اما هنوز با راه‌های دیگری چون آبیاری قطره‌ای و… روی پای خود ایستاده‌اند و حاضر به کنار رفتن از شغل خود نشده‌اند.

نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی در خصوص مشکل آب کشاورزان این شهرستان اظهار کرد: یکی از مسائلی که همه نمایندگان استان اصفهان در مجلس قصد پیگیری آن را دارند بحث آب شرب و آب کشاورزان استان اصفهان است.

وی بیان کرد: در حال حاضر نه‌ تنها در شهرستان فلاورجان بلکه در همه استان مردم با مشکلات جدی آبی روبه‌رو هستند و با اینکه هنوز بیش از 20 روز از تابستان نمی‌گذرد اما مردم کم‌آبی را در منازل خود احساس می‌کنند.

موسوی لارگانی تأکید کرد: این وضعیت در شأن مردمی که همواره مدافع نظام، ولایت بودند و بیشترین شهید در بین بقیه استان‌ها تقدیم ملت کرده‌اند نیست و این مسأله را به‌ طور جدی پیگیری خواهیم کرد.

این نماینده مجلس در خصوص جلسه نمایندگان مردم استان اصفهان با وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در جلسه نمایندگان مردم استان اصفهان با وزیر نیرو، نمایندگان سؤالی را برای وزیر نیرو برای مشکل آب مطرح کردند که هر 18 نفر نماینده استان آن را به امضا رساندند و آن‌یک نفر هم که این سؤال را امضا نکرد در جلسه حضور نداشت.

* ضعف و عدم تدبیر در مدیریت آبرسانی و توزیع عادلانه آن

اما در این میان بسیاری از کارشناسان بر این باورند که آب مورد نیاز برای کشاورزان اصفهانی موجود است و علاوه بر آن آب شرب مردم نیز قابل تأمین بوده و مشکل از آنجایی نشأت می‌گیرد که مدیریت در آبرسانی و توزیع عادلانه آن دچار ضعف و عدم تدبیر لازم است.

محمدحسین رامشت؛ رئیس سابق دانشگاه اصفهان پیرامون بحران کم آبی اظهار کرد: سیاست کلی کنونی بر این است که بحران ایجاد کنند تا اتفاق دیگری بیفتد، راهکار وزارت برای گرفتن بهای واقعی آب از کشاورزان، ایجاد همین بحران است؛ تا آب را در استکان دربسته به آن‌ها بفروشند؛ اصفهان با کمبود آب مواجه نیست، بارش‌های ما نسبت به 20 سال گذشته کمبود محسوسی نداشته و استفاده از آب اصفهان توسط دولت در دیگر استان‌ها نیز برای ایجاد همین حس کم‌آبی است.

وی در خصوص بحران کمبود جهانی آب نیز خاطرنشان کرد: در جهان، عده‌ای درصدد هستند تا به بهانه کمبود آب، مدیریت آب را در دست بگیرند و استکانی به دیگران بفروشند. در این صورت قیمت آب را بالا برده و سود سرشاری نصیبشان خواهد شد.

* نحوه برخورد کشورهای دیگر جهان در مقابله با خشک‌سالی

رامشت ادامه داد: ایران هم همین سیاست‌ها را در کشور اجرا می‌کند. آن‌ها به طور مستقیم نمی‌گویند که می‌خواهند آب را بگیرند، بلکه در ذهن شما شرایطی را به وجود می‌آورند تا باور کنید که آب نیست؛ بنابراین ما با بحران مالک روبه‌رو هستیم چون مالک در حال عوض شدن است.

وی در خصوص تصرف جنگل‌ها نیز ادامه داد: سیاست بر این است تا جنگل نشین‌ها را به بهانه خوردن درخت‌ها توسط دام‌ها از جنگل بیرون کنند. از موقعی که سازمان جنگل‌ها در ایران تأسیس شده، چندین هزار هکتار به ارگان‌های دیگر واگذار شده است. از آنجا که جنگل نشین‌ها مالکان اصلی هستند و نمی‌گذارند این کار صورت بگیرد، با ترفندهایی آن‌ها را از سر راه خود بر می‌دارند.

رئیس سابق دانشگاه اصفهان در پایان گفت: فرض کنید ما نزدیک 120 میلیارد متر مکعب آب در کشور داریم که هر متر آن 14 هزار تومان قیمت دارد، قطعاً رقم بالایی خواهد شد؛ در ایران کسانی هستند که می‌گویند ما نباید بگذاریم یک مشت رعیت این آب را مصرف کنند، پس شرایط را برای دسترسی خود فراهم می‌کنند.

بسیاری از کشورهای جهان در بحران کم‌آبی به سر می‌برند و تنها دولت‌هایی می‌توانند با این بحران مقابله کنند که با مدیریت در توزیع عادلانه، کنترل در نوع مصرف و ترویج فرهنگ استفاده صحیح از منابع طبیعی از خشک‌سالی جلوگیری کنند.

لازم به ذکر است؛ لوله‌کشی آب در بسیاری از کشورهای جهان به دو قسمت تصفیه شده و تصفیه نشده به مردم رسانده می‌شود که این اقدام باعث جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب شرب و تصفیه شده برای استحمام و دیگر موارد غیرضروری خواهد شد.

گزارش از یوسف الشریف

انتهای پیام/ فارس